Polska

Dwóch zwycięzców: Jarosław Kaczyński i Donald Tusk

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 28 październik 2023 14:49

Bogdan Bachmura

Gdy myślę o dwóch zwycięzcach ostatnich wyborów do Sejmu to przypomina mi się dowcip o badaniu prostaty, kiedy to „lekarz ma palca w …, i pacjent ma palca w …. A jednak to nie jest to samo”. Ci zwycięzcy to oczywiście Donald Tusk - lider zwycięskiej opozycji oraz Prawo i Sprawiedliwość – zwycięzca partyjnej rywalizacji.

Celowo sprowadzam sukces opozycji do osoby jej lidera. Niewielu bowiem wierzyło w sukces jego misji zwycięstwa nad PiS-em, po tym jak z podkulonym ogonem czmychnął do Brukseli, zostawiając partię na pastwę Ewy Kopacz, z poparciem rzędu 12 proc. Tymczasem oparcie kampanii Zjednoczonej Prawicy na spersonalizowanym, nie przebierającym w środkach ataku na Tuska okazało się dźwignią sukcesu, ale w rękach tego ostatniego. I źródłem spektakularnego upokorzenia architektów tej strategii.

„Jeszcze jedno takie zwycięstwo i jesteśmy zgubieni”. Te słynne słowa Pyrrusa, króla Epiru, wypowiedziane po zwycięskiej bitwie nad Rzymianami, powinny brzmieć w uszach Jarosława Kaczyńskiego jak memento na czas postu od władzy. Adekwatność tego porównania bije w oczy, ponieważ straty Pyrrusa, choć prawie o połowę mniejsze od zadanych Rzymianom, niestety nie mogły zostać uzupełnione.

Czy nie w podobnej sytuacji znalazł się teraz Jarosław Kaczyński i jego partia? Straty bezpośrednie w porównaniu do 2019 r. to około pół miliona głosów i 41 posłów. Strategia Jarosława Kaczyńskiego nie zakładała, poza sojuszem z partią Zbigniewa Ziobry, żadnej powyborczej, koalicyjnej konstrukcji, która mogłaby uzupełnić jego ewentualne straty.

Wynika to nie tylko z kampanijnej strategii, ale oparcia filozofii istnienia i działania partii na paradygmacie walki dobra ze złem, rządzenia i działania poprzez permanentny konflikt i monopol na patriotyzm, interes narodowy i rację stanu. Postawienie na taką strategię, zwłaszcza po 8 latach naturalnego wyczerpania ciężarem władzy, było w dużym stopniu powieleniem dawnych błędów Donalda Tuska i obarcza całkowitą winą jej samodzielnego stratega i architekta, który oczywistej w takiej sytuacji odpowiedzialności nie poniesie, bo ta w organizmach wodzowsko – oligarchicznych rozkłada się na kozłów ofiarnych. Inaczej całość ulega rozpadowi.

Kamieniem młyńskim rządów PiS, odbierającym energię i wiarygodność, była nieszczęsna reforma sądownictwa. Wyrok TK w sprawie aborcji, ustawa Lex Tusk, ataki najwyższych rangą polityków na Agnieszkę Holland, jednoczyły miliony ludzi wokół opozycji, dodając jej energii oraz utwierdzając w poczuciu misji. Pomóc w zachowaniu monopolu rządzenia miały wściekłe ataki na Trzecią Drogę i Konfederację.

Stworzyliśmy państwo naszych marzeń i pragnień, mówię to jako współwinny propagandy na gorszym poziomie niż w latach 70. Ten naród został po prostu upokorzony. Po prostu zwyciężyła logika walki. Zwyciężyła logika stalinowska, kto nie jest z nami, jest przeciw nam. Na tak mocne słowa, wypowiedziane w Klubie Ronina, zebrało się zaraz po wyborach Marcinowi Wolskiemu, dyrektorowi TVP2 w latach 2016 – 2018, a ostatnio doradcy zarządu TVP, teraz na zawodowym wylocie. Ale uderzają w sedno problemu z jakim zderzył się po wygranych wyborach PiS. Ta stalinowska logika, realizowana przez Jacka Kurskiego pod parasolem Jarosława Kaczyńskiego, przeniknęła do głów i języków całej partii i wielu jej zwolenników, uważających się za forpocztę i depozytariuszy antykomunizmu. Być nazwanym przez prezydenta RP „świnią” za pójście do kina, a przez prezesa PiS „wrogiem ojczyzny” za brak krytyki tego samego filmu, to nie tylko przykład żenady na najniższym poziomie i wspomnianej stalinowskiej logiki, ale przede wszystkim przedwyborczej, taktycznej głupoty.

Hołdowanie takim metodom stworzyło wokół zwycięskiej partii pustkę i brak politycznej sprawczości. Nie ma z kim gadać i kupić też nie ma od kogo. I choć władza wydaje się być na wyciągnięcie ręki, to ręka zawsze ląduje w nocniku.

Osiem lat temu tłuste, najedzone dwoma kadencjami koty z Platformy Obywatelskiej nie zdołały dość energicznie podnieść tyłków do walki z głodną sukcesu, idącą jak po swoje ekipą Jarosława Kaczyńskiego. Świadomy takich zagrożeń prezes PiS wielokrotnie próbował podnieść do boju ociężałe, przyspawane do koryta towarzystwo. I w jakimś sensie to się udało, bo wynik na poziomie 35 proc., w sytuacji zmęczenia władzą, jednak robi wrażenie, ale tylko „artystyczne”.

Ponieważ tym razem prawdziwa energia i motywacja była po stronie opozycji. Ta jednak wygrała ze Zjednoczoną Prawicą nie po to, aby Polskę zmieniać, ale by zająć jej miejsce.

Bo i co tu zmieniać? Elektorat głodny zemsty i zapowiadanych rozliczeń, więc kolejna dawka emocji i zabawy w złych i dobrych będzie konieczna. Wbrew propagandzie PiS, inwazji imigrantów, przynajmniej na razie, nie będzie, bo ich przymusowy nadział zastąpi zgoda Brukseli na ukraiński ekwiwalent. Wjedzie natomiast, po wstępnej grze pozorów, zatrzymane na okoliczność zwycięstwa opozycji KPO, co pozwoli na obiecane wzmocnienie rozpoczętego przez PiS kursu na wszechstronną opiekę państwa nad wdzięcznymi obywatelami. Zapowiadanej przez PiS „wyprzedaży” przez opozycję ostatnich, państwowych sreber także nie będzie, bo bliższe partyjnej duszy i kieszeni będzie przejęcie od Zjednoczonej Prawicy dzierżawy koryta. Resetu wypracowanej i ustalonej z sojusznikami nowej doktryny obronnej z oczywistych powodów też nie będzie, zwłaszcza, że nikt takowego nie zapowiadał. Będzie zachowany silny kurs na Amerykę, uzupełniony – zgodnie z jej życzeniami – o poprawę stosunków z Brukselą, Ukrainą i Niemcami (chyba że tu klocki poprzestawia zwycięski Trump).

Najtrudniej będzie utrzymać status quo w sprawach światopoglądowych. Wprawdzie PSL ustami swojego szefa twardo zadeklarował sprzeciw wobec włączenia kwestii światopoglądowych do umowy koalicyjnej, ale ta zapora może długo nie wytrzymać. Obietnice jakie złożył Donald Tusk w sprawie aborcji do 12 tygodnia ciąży i związków partnerskich do złudzenia przypominają poparcie ruchów Pro Life dla Jarosława Kaczyńskiego w zamian za obietnicę zaostrzenia przepisów aborcyjnych. I zapewne ostatecznie zwycięży „nie chcę, ale muszę”. Słaby wynik Lewicy zapewne spowoduje, że na linii państwo – Kościół zwycięży pragmatyzm, zwłaszcza, że na podziały polityczne nakładają się podziały wewnątrz Kościoła.

Trudno naprawdę coś zmieniać w państwie, gdzie nad umysłami ludzi zapanowały polityczne emocje i przeświadczenie, że demokracja to nieustanna walka dobra ze złem dwóch partyjnych plemion. Dlatego nadal będzie trwała ta sama, destrukcyjna dla Polski partyjna nawalanka, bo Polacy, dając gremialnie wiarę logice totalnej wojny, dostarczyli nowej karmy systemowi partyjnego duopolu. Naturalnym, towarzyszem takich procesów jest wzmocnienie nadzoru partii nad aparatem państwa, a tym samym nad nami.

Właśnie z przesłaniem „wywrócenia stolika” rządów cichego POPIS-u szła do Sejmu szeroką ławą Konfederacja. Zawiódł jednak termin wyborów, o kilka tygodni rozmijając się z momentem sondażowego szczytowania Konfederacji. Sprawił się za to niezawodny Janusz Korwin – Mikke, bo choć tym razem łatwo nie było, to w ostatniej chwili zerwał knebel partyjnego aresztu. Trudno orzec na ile to wpłynęło na słabnące gwałtownie notowania Konfederacji, ale dostarczenie partii kozła ofiarnego z samego siebie to okoliczność wyraźnie łagodząca. Na odpór zasługują także złośliwości z cyklu „pobiła go kobieta”, nawiązujące wyborczej porażki Korwina z żoną Krzysztofa Bosaka. Są one krzywdzące, bo pan Janusz zawsze, bez cienia strachu i kalkulacji, do tchu ostatniego stawał w obronie biernego prawa wyborczego kobiet.

Pozwolę sobie także nie zgodzić się z powszechną opinią, podtrzymaną przez samego Sławomira Mentzena, na temat wyborczej porażki Konfederacji. To nie porażka, lecz powrót do rzeczywistego poziomu poparcia. Chwilowy, sondażowy boom, wywołało wykorzystanie wznoszącego nurtu niechęci do Ukrainy, który jednak szybko zagospodarował PiS. Natomiast scenariusz „wywrócenia stolika” za pomocą destabilizacji nowego Sejmu i doprowadzenia do wiosennych wyborów, był dla Polaków jak plaster horroru na ich skołatane plemienną walką nerwy. Choć obecność Konfederacji w Sejmie jednak cieszy, ponieważ wnosi ona cenną dywersyfikację myślenia o polityce i sposobie jej uprawiania.

A co po wyborach w naszej małej ojczyźnie? Tu na plan pierwszy wybija się mało spodziewana, jednak post factum łatwa do wyjaśnienia porażka Lidii Staroń. Chociaż formalnie niezależna, pani senator kojarzona była raczej z PiS-em. To pozwalało połączyć jej główny atut osobistej popularności z partyjnym dopalaczem. Jednak tego ostatniego tym razem zabrakło, ponieważ PiS postanowił wystawić własnego kandydata. Na dodatek Ewa Kaliszuk, która wystartowała zamiast spodziewanego Piotra Grzymowicza, okazała się kandydaturą o dużych zasobach własnych, niesioną na wznoszącej fali Koalicji Obywatelskiej.

Podczas konferencji prasowej Lidia Staroń skarżyła się na umieszczenie po raz pierwszy na kartach do głosowania, obok nazwisk kandydatów na senatorów, nazw komitetów wyborczych oraz na wpływ jaki miał na jej porażkę partyjny charakter wyborów. Z żalem odpowiadam, że bóg demokracji mniejszego zła od partii nie wymyślił.

Co do lokalnych struktur PiS-u, to żabę swojej porażki zaczęły jeść już przed wyborami, kiedy to zrzucono im na listę wyborczą troje „spadochroniarzy”, z czego dwoje w Sejmie ostatecznie wylądowało. To wynik masy upadłościowej jaką pozostawił po sobie Jerzy Szmit. Swoją szansę jednak dostał, ale w uczciwej konfrontacji z Iwoną Arent (bo tym razem żadne nie startowało z jedynki) i poniósł sromotną klęskę. Widać kłopoty z synem posłance nie zaszkodziły, a może nawet pomogły, bo matka twardo stojąca po stronie syna może w każdej sytuacji być oceniana pozytywnie. Wygranym wewnętrznej rywalizacji jest niewątpliwie Artur Chojecki, co z automatu pasuje go na lidera lokalnych struktur partii. Problem w tym, że w jego partii taki związek przyczynowo – skutkowy nie występuje, nawet gdyby Artur Chojecki na takiego lidera się nadawał.

Z innych personaliów trzeba odnotować kolejną wyborczą porażkę Piotra Lisickiego z Konfederacji. Sukces nigdy nie był tak blisko, czego szkoda, bo mogło być ciekawie.

Startując z pozycji partyjnego czyśćca dzielnie o utrzymanie posady w Sejmie zawalczył Michał Wypij. Na Sejm nie wystarczyło, ale jakieś godne zajęcie przy zwolnionym korycie chyba się znajdzie. Wiosną wybory prezydenta Olsztyna, więc drugie wejście do tej samej rzeki kusi. Nie wiadomo tylko czy nowego konia podstawią ...

Jarosław Kaczyński zbudował strukturę opartą na jednym człowieku i wiernym, starzejącym się „zakonie”. Skrajnie scentralizowaną, pozbawioną elementarnych, wewnętrznych mechanizmów demokratycznych. Jej patologiczną personalizacją w naszym regionie jest Leonard Krasulski, 73 – letni, elbląski baron, podtrzymywany kroplówką prezesowskiego poparcia tak długo, aż startując z jedynki na liście, wylądował na trójce, ledwie wczołgując się do Sejmu. Piszę o tym, bo warto pamiętać, że ten „mierny i wierny” to także cichy bohater tego, co działo się w olsztyńskich strukturach PiS.

Taka gerontokratyczna struktura w sytuacji kryzysowej pozostaje bezbronna, bo choć Iwona Arent i Artur Chojecki to ludzie stosunkowo młodzi, jednak pozbawieni cech przywódczych, nastawieni na przetrwalnikową, partyjną egzystencję. Piszę o tym w kontekście wiosennych wyborów samorządowych, które na chwilę obecną z perspektywy Prawa i Sprawiedliwości jawią się w czarnych barwach. A jak to wygląda z perspektywy zwykłego Polaka i wyborcy? Wojak Szwejk mawiał, że Jeszcze nigdy tak nie było, żeby jakoś nie było. Nawet jeśli słowo jakoś oznacza dla nas, jak w dowcipie o badaniu prostaty, coś zupełnie innego.

Bogdan Bachmura

PS. Podczas żadnej kampanii wyborczej nie spotkałem tylu osób, które tak bardzo wyczekiwały ciszy wyborczej. A ponieważ do nich należę, to na jej cześć powstało takie oto zdanie: Kto by pomyślał, że wszystkie piękne słowa, których dotychczas poeci i filozofowie użyli dla wyrażenia piękna muzyki ciszy, można przyoblec w jedno pojęcie ciszy wyborczej.

Czytaj więcej: Dwóch zwycięzców: Jarosław Kaczyński i Donald Tusk

List 100 ekonomistów do Tuska: nie ma „dziury budżetowej”

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 27 październik 2023 21:11

Z inicjatywy Polskiej Sieci Ekonomii powstał list skierowany do koalicji opozycyjnej, która najprawdopodobniej będzie tworzyć nowy rząd. Pod apelem o "wzięcie odpowiedzialności za rozwój Polski" podpisało się ponad 100 uczonych, głównie ekonomistów ze wszystkich uniwersytetów. Ekonomiści napisali m.in.: "Nie widzimy żadnych przesłanek, aby przegląd finansów publicznych miał wykazać olbrzymie ukryte deficyty lub "greckie" długi".

"Z uwagi na kryzysy społeczne i ekologiczne, Polska potrzebuje nowego modelu rozwojowego, prowadzącego do państwa dobrobytu" - czytamy we wstępie do listu powstałego z inicjatywy Polskiej Sieci Ekonomii (PSE). Pod jego treścią podpisało się ponad 100 uczonych, m.in. ekonomistów, prawników i socjologów. Pełna treść pisma TUTAJ.

"List 100 ekonomistów" do opozycji

W opinii sygnatariuszy obecny stan finansów publicznych pozwala na realizację wyborczych obietnic koalicji opozycyjnej (Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, Lewica), która - wiele na to wskazuje - przejmie władzę w Polsce.

"Należy zadbać o dochody budżetu przez reformę systemu podatkowego w kierunku uczciwej progresji podatkowej, opodatkowania znacznych zysków i majątków oraz likwidacji przywilejów dla najbogatszych" - podkreślono.

Pomysłodawcy listu sprzeciwiają się narracji, według której sytuacja finansowa kraju nakazuje redukcję wydatków. "Nie widzimy żadnych przesłanek, aby przegląd finansów publicznych miał wykazać olbrzymie ukryte deficyty lub "greckie" długi. Z całą stanowczością stwierdzamy, że stać nas jako państwo na realizację obietnic, a pieniądze 'są i będą'" - czytamy.

Poprzedni rząd nie ukrywał planów wzrostu deficytu i długu publicznego w najbliższym okresie w związku ze wzrostem wydatków na zbrojenia, usługi zdrowotne oraz waloryzację świadczeń społecznych. Okresowy wzrost długu publicznego w relacji do PKB jest normalnym zjawiskiem we współczesnej gospodarce - twierdzą autorzy listu.

"Wzywamy przyszły rząd do wzięcia odpowiedzialności za rozwój Polski - są do niego warunki, liczymy, że jest też wola polityczna" - podsumowano.

Wśród osób, które podpisały się pod listem, są m.in. politolog, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego prof. Ryszard Szarfenberg czy ekonomista, prof. Marcin Piątkowski. Na liście jest też podpis aktywisty, socjologa Jana Śpiewaka.

Premier wyjaśnia stan finansów państwa. "Pieniądze na wszystkie obietnice są w budżecie"

Premier Mateusz Morawiecki zabrał głos w sprawie stanu finansów państwa. - Pieniądze na wszystkie obietnice PiS są w budżecie. Każdy, kto twierdzi inaczej, uprawia "fantastykę budżetowa" i wprowadza rodaków w błąd - przekonywał premier.

Mateusz Morawiecki przekonuje, że dziura budżetowa jest najniższa od lat. Dodał, że od 2015 r. roczne dochody budżetu wzrosły o ponad 100 proc. Zarzucił opozycji manipulację.

Widać już strategię opozycji, polega ona na wykpieniu się z obietnic, szukają pretekstu, by nie spełnić obietnic. Okłamują Polaków, że stan finansów publicznych jest niedobry. Dlatego chcę pokazać jaki jest stan długu publicznego i finansów publicznych.

Premier Morawiecki przekonywał, że budżet państwa jest w "lepszym stanie, niż można by było przypuszczać".

Jak zaznaczył, od 2015 r. roczne dochody budżetu wzrosły o ponad 100 proc., z 290 mld zł w 2015 r., do prawie 595 mld zł w 2030 r., i są w stanie pokryć m.in. wydatki rzędu 100 mld zł rocznie na politykę społeczną.

- Biorąc pod uwagę ciosy, które na nas spadły: pandemię i wojnę w Ukrainie; budżet państwa jest w stanie pokryć ogromne zobowiązania związane z polityką społeczną. Tej polityki wcześniej nie było. Są pieniądze zaplanowane na wzmocnienie bezpieczeństwa - zapewniał premier.

Odniósł się również do tzw. luki w VAT. Chodzi o różnicę między tym, co wpływa realnie do kasy państwa, a tym co powinno wpływać. To ona mówi nam, ile rzeczywiście rząd zyskał dzięki ukróceniu np. nielegalnych działań firm, pustych faktur VAT itp.

- Rząd Prawa i Sprawiedliwości pokazał jak rządzić w czasie kryzysów, jak wspierać pracodawców i pracowników oraz polskie rodziny. W 2015 roku mieliśmy do czynienia z wielką dziurą w finansach publicznych m. in. spowodowaną luką VAT. W czasach naszych rządów ograniczyliśmy lukę VAT z 25 proc. do 3,3 proc. - podkreślał.

Jednak część ekonomistów wprost stwierdza, że ostatnie dwa lata pod tym względem nie wypadają tak dobrze, jak to przedstawia szef rządu.

"Bieżące dane o VAT za ten rok są bardzo słabe, a są one niejako barometrem gospodarki. Po siedmiu miesiącach dochody budżetu z VAT zwiększyły się o 5,9 proc. Konsumpcja natomiast wzrosła o blisko 12 proc. – głównie za sprawą inflacji. A do tego w tym roku powrócono do wyższych stawek VAT za prąd, gaz i paliwo, co według wyliczeń resortu finansów, powinno w tym roku dać dodatkowe dochody na poziomie 26 miliardów zł" - wyjaśniał w rozmowie z money.pl dr Dudek.

W dyskusji na temat stanu finansów publicznych nie brakuje głosów odmiennych w stosunku do postulatów zawartych w liście PSE. Główny ekonomista Grant Thornton Marcin Mrowiec wylicza, że rząd Prawa i Sprawiedliwości na 2024 r. zaplanował wzrost zadłużenia o 334 mld zł, co jest najwyższym przyrostem w historii.

Kanony prowadzenia polityki fiskalnej mówią, że mając wzrost PKB zbliżony do potencjału, kraj powinien mieć deficyt budżetu zbliżony do zera, a nie najwyższy w historii, wyższy nawet od najcięższego dla gospodarki i finansów publicznych roku pandemii. Po drugie, jeśli warunki zewnętrzne okażą się gorsze od zakładanych - a ryzyk nie brakuje (rozwój sytuacji na Ukrainie, konflikt na Bliskim Wschodzie, grożący jeszcze słabszym wzrostem gospodarki globalnej niż to zakładają obecne, niezbyt optymistyczne prognozy) - to wzrost może okazać się słabszy, skutkując jeszcze wyższym deficytem - przestrzega ekspert w rozmowie z money.pl.

W opinii Mrowca, gdyby wykonać eksperyment myślowy pod hasłem "zero zadłużania, wszystko finansujemy z bieżących podatków", to aby pokryć zaplanowany przez Zjednoczoną Prawicę na przyszły rok wzrost zadłużenia, należałoby:

albo dwukrotnie zwiększyć efektywne wpływy z podatku VAT (stawka podstawowa z 23 proc. na 46 proc.),
albo ponad trzykrotnie zwiększyć efektywne wpływy z podatku PIT,
albo też ponad czterokrotnie zwiększyć efektywne wpływy z podatku CIT.

- Ten eksperyment pozwala jednak dostrzec zasadnicze proporcje - nie możemy kontynuować zadłużania się na taką skalę, zaś nowa koalicja rządowa ma bardzo ograniczone miejsce do generowania nowych wydatków. Powinna wręcz zacząć od ograniczenia deficytu i skali planowanego wzrostu zadłużenia - wskazuje Mrowiec.

(pw, na podstawie money.pl, wyborcza.pl. rp.pl, strona kprm)

Czytaj więcej: List 100 ekonomistów do Tuska: nie ma „dziury budżetowej”

Polecamy październikowy numer „Debaty”, a w nim powyborcze analizy

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 26 październik 2023 15:30

Październikowy numer miesięcznika „DEBATA” w punktach sprzedaży od soboty  28 października (wykaz punktów pod prezentacją). Przypominamy, że można też kupić "Debatę" w formie PDF. Wyślemy mailem po wysłaniu nam dowodu wpłaty 5 zł na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (najlepiej wykupić na rok z góry, czyli przelać 60 zł). Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26 24 9 0000 5 0000 45 00 1354 7512. KRS: 0000 337 806.

Bogdan Bachmura w komentarzu otwierającym numer, napisał o dwóch zwycięzcach wyborów: Donaldzie Tusku i Jarosławie Kaczyńskim.

Andrzej Dramiński pyta w powyborczej analizie, „Czy czeka Polki i Polaków bezpieczna
przyszłość?”

Marian Zdankowski jest zdania, że „Nie można wszakże wykluczyć, że kolejne wybory mogą być dużo szybciej niż nam się wydaje i dlatego warto przyjrzeć się czy nasz sposób przeprowadzenia wyborów (ordynacja wyborcza) jest optymalny dla wyboru najlepszych i najwartościowszych kandydatów na posłów”.

Wyborom poświęcona jest też rubryka autorska, satyryczno-polityczna Adama Sochy „Debatka, czyli polityczne prztyczki i potyczki”.

Magdalena Piórek w tekście pt. „Kopuła nie taka żelazna” analizuje sytuację na Bliskim Wschodzie po ataku terrorystycznym palestyńskiego ugrupowania Hamas.

Jacek Stachowiak z Londynu donosi o pacie imigracyjnym w Anglii. Centrolewica zarzuca konserwatystom, że nie umieją powstrzymać masowego przemytu ludzi z terytorium Francji do Anglii przez kanał La Manche. Torysi zbierają też cięgi za plan relokacji tysięcy nielegalnych imigrantów do Rwandy na czas rozpatrzenia ich wniosków o brytyjski azyl.

Adam Socha rozmawia z prof. Włodzimierzem Suleją na temat oskarżeń pod adresem kard. Henryka Gulbinowicza.

ks. Jan Rosłan omawia książkę Petera Rainy „Polowanie na kardynała. Sprawa Henryka Gulbinowicza”.

ks. Adam Stefan Ornatek opisuje „Pozawrocławskie groby (arcy)biskupów wrocławskich”. Przypomina, że  „ jedynym purpuratem, którego szczątki spoczywają na cmentarzu komunalnym przy ul. Poprzecznej w Olsztynie w naszej archidiecezji jest kard. Henryk Roman Gulbinowicz zmarły 16 listopada 2020 r.”

Przy okazji informujemy, że Fundacja „Debata” zaprasza do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie na Mszę świętą w intencji kard. Henryka Gulbinowicza, która zostanie odprawiona 16. 11. 2023 r. o godz. 18. 00. Po mszy, w auli starego domu parafialnego im. św. Piotra i Pawła,
odbędzie się spotkanie ku czci kard. Henryka Gulbinowicza. Prelekcję zatytułowaną „Wątpliwości w sprawie kard. Henryka Gulbinowicza” wygłosi prof. Wojciech Polak. W spotkaniu wezmą udział członkowie rodziny kardynała oraz pani Zofia Romaszewska.

Przed nami Dzień Wszystkich Świętych. Z tej okazji dr Radosław Wiśniewski napisał : „Śmierć jest korzeniem religii. Gdyby nie było śmierci, nie byłoby religii”.

Jacek Zieliński opisał jak pokonuje własne sprzeczności. Cytat: „Mam świadomość, że istotą herezji, którą społecznie często popełniamy, jest błąd w rozumie początkujący odstępstwo od Boga”.

Adam Kowalczyk przypomina o drodze na Kreml Droga na Kreml hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

dr Mariusz T. Korejwo przedstawia dzienniki Karola Małłka z okresu 1956-57.

dr Waldemar Brenda zastanawia się "Co by było, gdyby Rosja Sowiecka nie przyjęła awansów Berlina i nie zdecydowała i nie zdecydowała się
na sojusz z nazistami przeciwko II Rzeczypospolitej, Europie i pokojowi?"

Marek Skolimowski analizuje jak opisywano w PRL Powstanie Warszawskie.

Tadeusz Pardej napisał o wywiadzie, którego udzielił Ołeksij Arestowicz, doradca prezydenta Wołodymyra Zełenskiego 9 listopada 2022 r. Julii Łatyninej, opozycyjnej dziennikarki radia rosyjskiego.

Bogdan Bachmura przypomina w tekście pt. Judasz na komunistycznym Parnasie, kim był pisarz Henryk Panas, którego imieniem Stowarzyszenie Dziennikarzy RP i Związek Literatów Polskich ochrzcili nagrodę dziennikarsko-literacką. Do tej pory jej laureatami zostali: Krzysztof Daukszewicz, Aleksander Kwaśniewski i dziennikarz „Gazety Wyborczej” Wacław Radziwinowicz.

Przypominamy tekst ze spuścizny śp. Prof. Jana Kaczyńskiego adresowany do „Braci nauczycieli” .

W numerze także stałe felietony Marka Resha, Kamila Krystka ks. Edwarda Golińskiego.

Rafał Bętkowski prosił o przezanie swoim wiernym Czytelniczkom i Czytelnikom, że ze względu na stan zdrowia i bieżące obowiązki, artykuły w każdej DEBACIE nie będą się mogły już ukazywać. Trzeba śledzić (Debatę). Zapowiada, że  coś szykuje do listopadowej...

Zapraszamy do lektury. Naprawdę warto!

Tyle ciekawych tekstów za jedyne 5 zł nabędziesz w następujących punktach:

Punkty sprzedaży w Olsztynie:
Centrum Książki pl. Jana Pawła II 2/3,
Orion Jagiellońska 33/82,
Logos Kołobrzeska 5,
KIOSK Z PRASĄ
10 959 Olsztyn, ul. 11 listopada 9
SKLEP PAPIERNICZY
Olsztyn, ul Dworcowa 35
tel. 89 539 98 40
WARMIŃSKA KSIĘGARNIA DIECEZJALNA
„HOSIANUM”
10 024 Olsztyn, ul Długosza 3/1
tel. 89 527 35 28
KIOSK Z PRASĄ
Olsztyn Pieczewo, ul Panasa 1 a
róg ul Wilczyńskiego
Tel. 605 990 115
RELAX
10 290 Olsztyn, al Wojska Polskiego 74/16
obok Restauracji KOLOROWA
Tel. 508 061 231
ASNET PUNKT XERO
10 527 Olsztyn, Ul. Partyzantów 88
OLSZTYN KORTOWO
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH
ul Oczapowskiego 4, Punkt Xero
tel. 660 773 070
CENTRUM KSIĄŻKI
Olsztyn, PL Jana Pawła II 2/3
tel. 89 527 30 44
SALONIK PRASOWY
10-437 Olsztyn, ul. Dworcowa 35

W województwie warmińsko-mazurskim „Debatę” można nabyć także w punktach KOLPORTERA, w salonikach prasowych i sklepach, które prowadzą sprzedaż prasy. Podajemy wykaz miejscowości, w których można nabyć nasz miesięcznik.
W nawiasie ilość punktów sprzedaży: Bartoszyce (14), Biskupiec (1), Dobre Miasto (2), Działdowo (3), Giżycko (13), Górowo Iławeckie (1), Iława (9), Kętrzyn (15), Kisielice (1), Kurzętnik (1), Lubawa (1), Morąg (1), Mrągowo (4), Olsztyn (60), Ostróda (12), Reszel (1), Ruciane Nida (1), Susz (1), Szczytno (7), Węgorzewo (1) oraz w księgarniach:
Wena pl. Konstytucji 3 Maja 8, 11-200 Bartoszyce
Warmińska ul. Kościuszki 12, 14-500 Braniewo
ABC Mickiewicza 27, 13-200 Działdowo
Mentor PH Tu i teraz, Mickiewicza 19, 19-300 Ełk
Metis Niepodległości 2, 14-200 Iława
Verso Sikorskiego 20/1A,11-400 Kętrzyn
Merkuriusz Mickiewicza 12, 11-430 Korsze
Im.I.Krasickiego Powstańców Warszawy 14, 11-100 Lidzbark Warmiński
Wiedza 3 Maja 4, 14-300 Morąg
Współczesna Ratuszowa 4, 11-700 Mrągowo
Errata Kościelna 4, 13-100 Nidzica
Popularna Czarnieckiego 25, 14-100 Ostróda
Lexica Zamkowa 2, 14-100 Ostróda
Impuls Czarnieckiego 32, 14-100 Ostróda
Fraszka Polska 1, 12-100 Szczytno
Kropka Floriańska 2, 11-300 Biskupiec

UWAGA! Można też kupić "Debatę" w formie PDF. Wystarczy przelać 5 zł lub najlepiej od razu zapłacić za rok z góry 60 zł na konto Fundacji "Debata": 26 24 9 0000 5 0000 45 00 1354 7512 KRS 0000337806 i wysłać potwierdzenie wpłaty na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

(sa)

Czytaj więcej: Polecamy październikowy numer „Debaty”, a w nim powyborcze analizy

Wanda Półtawska: Żyją jak zwierzęta, nie jak Bóg

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 26 październik 2023 08:46

- Nie ma człowieka, który byłby stworzony na pustyni. To, że funkcjonuje w narodzie, jest zadaniem na całe życie - mówiła w wywiadzie dla Polskiego Radia 24 w 2019 roku. Wanda Półtawska. Doktor psychiatrii, działaczka na rzecz obrony życia człowieka, wieloletnia przyjaciółka Karola Wojtyły zmarła w wieku 102 lat z wtorku na środę 25.X. - Twoje życie ma być świadomym dążeniem do doskonałości - mówiła.

Wanda Półtawska z d. Wojtasik urodziła się 2 listopada 1921 r. w Lublinie. Przed wojną kształciła się w szkole Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Lublinie. Należała do IV Lubelskiej Drużyny Żeńskiej im. Orląt Lwowskich. 17 lutego 1941 r. została aresztowana przez gestapo. Po ciężkim śledztwie osadzono ją w areszcie na zamku w Lublinie. Stamtąd, 21 września 1941 r., jako zaocznie skazaną na śmierć, została wywieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück. Była jedną z 74 Polek poddanych tam pseudomedycznym operacjom.

Jesienią 1945 r. rozpoczęła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w roku 1964 obroniła doktorat w zakresie psychiatrii. 31 grudnia 1947 roku wyszła za mąż za Andrzeja Półtawskiego. Urodziła cztery córki. Blisko współpracowała z metropolitą krakowskim kard. Karolem Wojtyłą. Poznali się w Krakowie w roku 1953 i znali się nieprzerwanie ponad pół wieku. Bardzo osobista korespondencja jest świadectwem ich głębokiej przyjaźni, bliskości, zaufania. Wanda Półtawska zobaczyła w Karolu Wojtyle niezwykłego księdza, z którego przebija postawa ewangeliczna, on w niej zobaczył niezłomny charakter i wierność wartościom moralnym i duchowym, mimo doznanych cierpień i poddawania nieludzkim eksperymentom medycznym w niemieckim obozie koncentracyjnym.

Pracowała jako lekarz psychiatra, jednocześnie wykładając medycynę pastoralną w Krakowie, a później w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie (1981-1984). Była organizatorką i kierowniczką Instytutu Teologii Rodziny, ekspertem oraz członkiem m.in. Papieskiej Akademii Życia.

Została odznaczona papieskim medalem „Pro Ecclesia et Pontificie”. Prezydent Andrzej Duda odznaczył ją Orderem Orła Białego.

Przed II wojną światową Wanda Półtawska działała w harcerstwie, podczas okupacji pełniła funkcję łączniczki. Aresztowana za działalność konspiracyjną, najpierw więziona na Zamku Lubelskim, potem została wywieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie poddano ją pseudomedycznym eksperymentom. Cudem ocalała, po wojnie brała udział w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.

Poniżej publikujemy archiwalny wywiad dla tygodnika „Sieci” i portalu wPolityce.pl, który w 2020 roku przeprowadziła Marzena Nykiel.

Marzena Nykiel: Pani profesor, sporo mówimy o św. Janie Pawle II w 100. rocznicę jego urodzin. Ale czy nie za bardzo zatrzymujemy się na poziomie emocji i wspomnień, a za mało poznajemy jego nauczanie?

• Wanda Półtawska: Jestem przekonana, że Polacy dokumentów papieskich nie znają wcale. Nie czytają tego, co św. Jan Paweł II napisał. Jestem zaniepokojona sytuacją Polski, która mając szansę obserwowania świętego człowieka, genialnego filozofa i poetę, nie zauważyła tego, co naprawdę przyniósł światu. Polacy nie zrozumieli wagi tego wspaniałego pontyfikatu. Nie zrozumieli jego nauczania. Owszem latają na pielgrzymki, robią fotografie, ale nie mają pojęcia czego nauczał. I to jest głupota. Dlatego nie opowiadam żadnych anegdot o papieżu. Od wielu lat wykładam jego filozofię, którą znam jak nikt, bo miałam okazję czytać wszystko, co pisał.

• Czego nie zrozumieliśmy? Na co z tego bogatego nauczania powinniśmy zwrócić uwagę?
•
• Karol Wojtyła powinien być dla Polaków drogowskazem, bo pokazywał właściwy kierunek życia ludzkiego. Całe swoje życie poświęcił ratowaniu świętości człowieka. Jego pragnieniem było, żeby człowiek współczesny zrozumiał, kim jest. Powtarzał młodym, że osoba ludzka jest w stadium stawania się. Persona humana in fieri est. Człowiek powinien dążyć do pełni człowieczeństwa. Mówił: bądź człowiekiem takim, jakim zaprogramował cię Stwórca. Nie jesteś byle kim. Zadaniem człowieka jest rozwój. Masz sam dla siebie być terenem działania. Są trzy władze duszy – rozum, wola i sumienie – które musisz rozwijać. I temu światu dzisiaj trzeba pokazać, że człowiek jest wspaniałym dziełem.

• Zwłaszcza że współczesny świat zamiast rozwoju pełni człowieczeństwa serwuje regres i relatywizm.

• Cała kultura Europy jest w fatalnej kondycji. 50 lat komunizmu zrobiło swoje. Książki mają wydrukowane wyrazy, których dawniej ludzie nie śmieli powiedzieć głośno. Polska jest poniżej przeciętnej sprzed wojny. Przed wojną, przez 17 lat byłam szczęśliwą dziewczyną, która w ogóle nie wiedziała, że istnieją źli ludzie. Wojna przekreśliła mi wszystko. Ale dzięki szkole, jaką mieliśmy, zachowałam wartości, którymi żyłam. Byłam w jednej szkole przez 10 lat, od wstępnej klasy do matury. Maturę zdawałam już na tajnych kompletach, bo wybuchła wojna. Ale przez cały czas miałam tych samych nauczycieli, te same przyjaciółki. Przez 10 lat musisz poznać człowieka. Wszystkie koleżanki z klasy były moimi przyjaciółkami do końca życia. Żadna nie żyje. Ostatnia umarła na Boże Narodzenie. Miałam ludzi. Człowiek nie żyje na pustyni, tylko wśród ludzi. Miałam szczęście znać świętych, którzy świadomie szli do nieba, bo wiedzieli, że ono jest. Teraz ludzie nie wierzą ani w niebo, ani w piekło, ani w człowieka. Dlatego trzeba przywrócić naukę Karola Wojtyły, który mówił, że „jesteś dla siebie terenem działania”. Jego nauka nie jest o nim ani ja nie mówię o nim. Uczę tych wszystkich młodych, kim są. Ojciec Święty mówił, że światu brakuje mądrości – mądrości Bożej, która jest inna niż ludzka. Są ludzie, którzy nie rozwinęli siebie, bo przeżyli kryzys ideowy. Bo zafascynowani materią, nie zauważają, kim są. A Ojciec Święty mówił: uczcie się, bo tylko to, co macie w sobie, ma dla was znaczenie. Nic nie weźmiesz z tej ziemi. Pójdziesz w wieczność nago.

• To jak ten kryzys ideowy, który skutkuje głupotą, tym, że ludzie nie chcą pogłębiać wiedzy, nie szukają głębi i nie dbają o wiarę?

• Ja pani mogę powiedzieć to, co głosił profesor etyki Karol Wojtyła. Powiedział, że wszystkie problemy życiowe człowieka – osobiste, rodziny, narodu, wręcz ludzkości – rozwiązuje „genealogia divina”, Boże pochodzenie człowieka. Taki tytuł dałam moim wykładom z jego nauczania.

• Kim więc jest człowiek?

• Jest przede wszystkim tajemnicą, bo nie ma drugiego takiego samego. To jest dogmat wiary katolickiej o niepowtarzalności duszy ludzkiej. Człowiek nie jest ciałem, tylko ma ciało. Jest duchem, który to ciało ma do dyspozycji. To jest odpowiedzialność za siebie. Ale teraz nie ma odpowiedzialnych mężczyzn. Przecież fakt aborcji, zabijania nienarodzonych dzieci jest dowodem głupoty ludzi. Ja nie podejrzewam ludzi, że chcą zabijać. Ale podejrzewam o całkowitą bezmyślność. Dzisiaj wszystkie pary, wszystko jedno czy małżeńskie, czy cudzołożne, są zaskoczone ciążą. Nie wiedzą, skąd się biorą dzieci. Dorośli ludzie obdarzeni rozumem, wolną wolą i sumieniem działają jak zwierzęta. Nie używają w ogóle duszy. Nie wiedzą, że ją mają. A Karol Wojtyła chciał pokazać światu, że jest stworzony z Ducha i zanurzony w Duchu. W nim żyjesz, w nim umierasz. To jest nauka Karola Wojtyły – teologia ciała. Wspaniała koncepcja integracji przez czyn, absorpcji wstydu przez miłość. Wiele pojęć, którymi uczył ludzi refleksji. Teraz ludzie dążą tylko do tego, żeby do konta w banku dopisać dwa zera.

• To jak w duchu Karola Wojtyły wytłumaczyć zmaterializowanemu światu, że powinien chronić życie? Czy w tych realiach politycznych i społecznych możliwe jest wprowadzenie całkowitej ochrony dzieci nienarodzonych?

• Karol Wojtyła spokojnie powtarzał słowa Chrystusa. Od słów przejść do czynów. Nie będziemy sądzeni za słowa. Czyny nasze nas sądzić będą. Nie Pan Bóg, nie Matka Boska, tylko pójdzie za tobą to, co zrobiłeś. Ludzie w ogóle o tym nie myślą. Czyny ludzkie są głupie, są wstrętne. Ludzie powinni się ich wstydzić.

• W 1993 r. dzięki staraniom Kościoła, dzięki staraniom pani i środowisk pro-life udało się wprowadzić ustawę chroniącą dzieci nienarodzone, ale nie w pełni… Aborcja eugeniczna obowiązuje do dziś.

• Jestem świadkiem reakcji na to Jana Pawła II w Watykanie. Zadzwonił mój nieżyjący przyjaciel, inżynier Antoni Zięba z Krakowa: „Dottoressa, znowu przegraliśmy. Bo Sejm wprawdzie nie pozwala zabić dziecka zdrowego, ale pozwala zabić chore”. Ojciec Święty zareagował. Uderzył pięścią w stół. Powiedział: „Gdzie są pediatrzy? Dlaczego nie bronią chorych dzieci?”.

• Myśli pani, że dziś dojrzeliśmy do tego, by zmienić prawo i przyjąć ustawę, która będzie w pełni chronić dzieci nienarodzone, bez wyjątków?

• Od 1 stycznia usiłuję przekonać posłów, że nie można zabić chorego dziecka. I nie spotkałam człowieka, który by mi rozumnie uzasadnił opinię polskiego Sejmu. Nie zgadzam się z tym, czego oni chcą. 238 osób zadeklarowało, że będzie głosowało za zabijaniem dziecka chorego. Większość Sejmu. Większość dorosłych Polaków jest głupia i zła? Zabija chore dziecko. Przecież to jest hańba tego narodu. A Polska ma piękną historię. Cała Polska od wieków broniła wolności i godności człowieka. A teraz? Pytam posłów, dlaczego wyrażają zgodę na zabijanie chorych dzieci? Sejm ma reprezentować naród. Ja nie chcę zabijać. Napisałam list otwarty do prasy. Wstydzę się, że jestem polskim lekarzem, bo oni zabijają dzieci nienarodzone.

• Politycy tłumaczą, że jeśli teraz wprowadzą całkowity zakaz aborcji, to po kolejnej zmianie władzy sytuacja odwróci się w sposób skrajnie lewicowy, niszczący życie.

• Oni wcale nie tłumaczą. Nie mają żadnego wytłumaczenia. Ludzie nie znają podstawowych dokumentów św. Jana Pawła II, nie znają filozofii Karola Wojtyły, nie znają encyklik papieskich. A tam jest wszystko. Ta ustawa powinna natychmiast być zlikwidowana. Bo głosowanie norm etycznych to dowód poniżenia ludzkości. Są rzeczy, których nie wolno głosować. Musisz mieć większość głosów, że ci nie wolno zabić? Ludzie, do czego wyście doszli? Godność osoby ludzkiej jest poniżona w świecie współczesnym. Cierpiał nad tym Ojciec Święty, bo był naprawdę pełen szacunku dla wszystkich ludzi, niezależnie od wieku, rozumu, choroby. Nie ma innych ludzi, tylko stworzeni przez Boga. Trzeba to zrozumieć. Bóg, stwarzając człowieka, powiedział, że stwarza mężczyznę i kobietę na swój obraz. Oni w to nie wierzą ani tego nie realizują. Żyją jak zwierzęta, nie jak Bóg. Ja uczę tego, kim jest człowiek. Nie ma innych ludzi, tylko stworzeni przez mężczyznę z Duchem Świętym w asyście. I to jest przywilej, którego te głupie chłopy w ogóle nie rozumieją. Tylko mężczyzna jest obdarowany stwórczą mocą Boga. Żaden mężczyzna o tym nie wie. To jest nie do uwierzenia.

• Mówimy tu o głębokiej duchowości opartej już na wierze. Współczesny człowiek coraz rzadziej z tej wiary czerpie, młodym ludziom nie stawia wysokich wymagań. Jak do nich przemówić, żeby zaczęli dbać o swoją godność? Ma pani na to receptę? Może powinniśmy się zatroszczyć o konkretne rozwiązania prawne, edukacyjne?

• Trzeba wrócić do mądrości sprzed wojny. Przed wojną Polska była narodem, który był wierny i wierzący. Potem nastąpiła krzywda, którą zrobił naszemu narodowi komunizm. Człowiek jest stworzony dla szczęścia i dla wieczności, czyli musi wiedzieć, że nie jest ciałem, ale ma ciało do dyspozycji. Sytuacja, którą nazywają „miłością seksualną”, to bzdura. Nie ma niczego takiego. Wychowanie seksualne to bzdura. Co to jest seks? Nigdy nie widziałam czegoś takiego. To nie jest tak, że tu stoi twój seks, a tu stoisz ty. Ludzie ogłupieli zupełnie. To głupie słowo „seks” jest tylko skróceniem łacińskiego słowa sexus: płeć. Nigdy przed wojną nie słyszałam tego słowa. Ludzie byli mądrzy, używali rozumu, bo wierzyli w Boga, który dał im rozum jako zadanie. Spełniali 10 przykazań, a dzisiaj nikt ich nie spełnia. Jest niby katolicyzm, ale naprawdę cały naród grzeszy grzechem zaniedbania dobra. Pan Bóg chce uczynić człowieka świętym, a ludzie tego zupełnie nie widzą. A przecież każdy może być święty pod warunkiem wysiłku. Grzech zaniedbania nieba ciąży w tej chwili nad ludzkością.

• I będzie jeszcze gorzej, jeśli weźmiemy pod uwagę niebezpieczne trendy demoralizacji dzieci, odzierania ich z niewinności, przedwczesnego wprowadzania ich w świat seksualny.

• Najcięższa wypowiedź Chrystusa dotyczy tych, którzy zdemoralizowali dzieci: „Lepiej by im było kamień młyński do szyi”, lepiej im się nie urodzić. A media, prasa, telewizja cały czas demoralizują. Ojciec Święty cierpiał z tego powodu, bo wiedział, że człowiek jest stworzony dla nieba, dla szczęścia.

• Myśli pani, że dlatego św. Jan Paweł II jest tak bardzo atakowany, żeby jego nauka nie szła w świat? Co pani sądzi o tych atakach?

• Każdy ma jedno zadanie: swoją świętość. Jan Paweł II na nowe tysiąclecie jasno powiedział: od dziecka do starca wszyscy mają świadomie dążyć do świętości. Nie dążysz, nie spełniasz woli Bożej.

• To jak pociągnąć współczesnego człowieka do świętości?

• Każdy ma zadania wobec siebie, nie wobec ludzi. Naszą odpowiedzialnością nie jest nawrócić innych, tylko siebie samych doprowadzić do nieba. Jak zacznie się być świętym, wszyscy dookoła zaczną się poprawiać. Jedyna rada na pokłócone małżeństwo, którą dawał Jan Paweł II: uklęknijcie wszyscy i powiedźcie „moja wina”. Póki mówisz „twoja wina”, nie ma wyjścia. Zadaniem człowieka jest własne niebo. I tylko to możemy zrobić. Nie możemy nikomu w tym pomóc. Nikogo nie nawrócisz. Możesz tylko z siebie zrobić świętą. A świętość jest jak światło, którego nie da się zasłonić. Ale wcale ludzie nie starają się być święci.

• Może dlatego, że trwa tak wielka walka z autorytetem? Ludzie święci, którzy mogliby nas tym pragnieniem zarażać, są deprecjonowani. Przez lata zniszczono autorytet rodzica czy nauczyciela. Co zrobić, żeby go odbudować?

• Nic nie robić. Trzeba autorytetem po prostu być. Dzieci są rozumne. Ma uszy i oczy. Widzi, jaki jest nauczyciel. Jeśli jest kimś godnym szacunku, ma autorytet. Kiedyś po spotkaniu z ponad tysiącem maturzystów dyrektor pyta mnie, co zrobiłam, że była taka cisza. Nic nie zrobiłam. Mówiłam im prawdę. Powiedziałam, że są głupi i mają się uczyć mądrości. A dorośli podlizują się młodzieży. Chcą być popularni i okazuje się, że są głupsi od dzieci, które mają wychowywać. Każde kolejne pokolenie jest coraz głupsze, bo nie rozumie, że musi się uczyć.

• I coraz mniej rozumie, że musi od siebie wymagać, walczyć o cnotę, formować charakter…

• Ojciec Święty głosił, że człowiek ma duszę, która ma trzy władze: rozum, wolną wolę i sumienie. Nikt nie ma gotowej świętości ani mądrości. To jest zadanie dane człowiekowi. A rozwój musi być pod opieką dorosłych. To jest wyzwanie do dorosłych mężczyzn, żeby powiedzieli dziecku, że ojciec miał szansę go stworzyć, bo Pan Bóg właśnie uprzywilejował mężczyznę stwórczością. Żadna kobieta nie może stworzyć dziecka. Nie wiedzą o tym, bo ich to nie obchodzi. Ludzie, macie jedno zadanie: świętość. Nie jesteś ciałem, masz ciało. Nie jesteś zwierzęciem. Mówię chłopakom: ty nie jesteś małpą, tylko człowiekiem. Dlaczego żyjesz jak zwierzę? Każdy człowiek ma jakiś rozum. Ale jeśli mają go na poziomie jednej komórki, to działają tyle, ile mogą. Są giganci ducha i są homunkulusy na świecie. I ten, i ten jest człowiekiem. Matka Teresa broniła człowieczeństwa. Mówiła, że człowiek jest najcenniejszym skarbem, który chociaż leży w błocie, to nie jest błotem. Tylko wyjmij go z tego błota i oczyść. Ale człowiek nie wierzy, że nie jest byle kim. Sam poniża siebie. Każdy, kto robi głupotę i daje się potraktować jak zwierzę, niszczy swoją godność. Te dziewczyny, które przechodzą z rąk do rąk, nie rozumieją, że to jest wszystko, co one mają. Ona ma tylko siebie. Jak zrobi z siebie świętą, to jest święta, jak zrobi z siebie szmatę, to nią będzie.

• Ale często takie dramatyczne w skutkach wybory są efektem poszukiwania na oślep miłości, której coraz więcej ludzi nie rozumie ani nie doświadcza w rodzinie.

• Ludzie nie kochają. Są egoistami i robią interesy. Szukają przyjemności. Ta wielka przyjemność, za którą gonią faceci, to parę sekund orgazmu. Poczuł ciało i co z tego? Pokrzywdzone dziewczyny płaczą. Ale same w to wchodzą. To jest problem godności własnej. Jeśli ludzie zachowują się jak zwierzęta, to nie ma na to rady. Nie mogę ich zmienić. Karol Wojtyła mówił, że ludziom brakuje mądrości. Ale tej mądrości nie kupisz, nie dostaniesz w prezencie, nie odziedziczysz. To jest twój wysiłek, który podejmiesz lub nie. Ty sam dla siebie jesteś terenem działania. Nikt inny nie jest winien, że jesteś, jaki jesteś. Ty sam siebie tworzysz.

• Pani pokolenie przeżyło traumę, której my nie potrafimy sobie nawet wyobrazić. Przeszli państwo przez największe piekło, przez obozy koncentracyjne, ale wyszli z niego silni, z pięknymi sercami, ze szlachetnymi duszami i potrafili tę postawę nieść dalej. Jak nie dać się wchłonąć złu?

• Miałam to szczęście, że należałam do pokolenia, które było wierzące. Polska przedwojenna nie miała grzechu ani zabójstwa, ani zdrady. Całe pokolenie Kolumbów to jest wyjątkowa sytuacja. Przed wojną nie było mowy o zabijaniu dzieci przed narodzeniem. Gdyby to zrobił lekarz, natychmiast byłby pozbawiany prawa praktyki. Wszyscy ludzie cenili życie ludzkie. Wy jesteście pokoleniem, które chce mieć wygodne życie i na tym przegrywa. To nie jest prawda, że człowiek przeżywa radość, jak nic nie robi. Jedną z najgorszych rzeczy, które wspominam z mojego życiorysu, to jest początek aresztowania: kwarantanna. W Ravensbrück była epidemia tyfusu. Przez sześć tygodni izolacji w jednym baraku trzymano wszystkie kobiety. Nic nie mogłyśmy robić. Bezczynność jest straszliwą męką.

• Demoralizuje i odbiera wolę życia.

• A ludzie nie chcą pracować, chcą odpoczywać. Każdy człowiek żyje dla siebie tak, jak chce. Ja wybrałam zawód, o którym nie myślałam od dziecka. Do medycyny skierowała mnie wojna. Konkretnie kampania wrześniowa w Lublinie. Przez 17 dni byłam świadkiem obrony Lublina i razem z moimi harcerkami byłyśmy pielęgniarkami. Przywoziłyśmy rannych chłopców, którzy oddali za ojczyznę życie. Wspaniałe chłopaki, których podziwiałam. A teraz nie ma żadnego chłopca, którego mogłabym podziwiać. Ale każdy może być święty.

• Tyle że do tego potrzebujemy jednak autorytetów, które pociągną przykładem.

• Trzeba mieć ojca. Nie ma ojców. Jestem przerażona, że w oświacie nie ma prawie w ogóle mężczyzn. Mężczyźni zrezygnowali z ojcostwa, a Pan Bóg stworzył ojca jako tego, który ma prowadzić i świat, i ludzi, i rodzinę. A oni poszli na zabawki. W rezultacie nie ma kto wychować dzieci. Ojciec jest odpowiedzialny za to, że syn jest zdrajcą, bo nie przekazał mu wartości. Jest zależność dorosłych, którzy coś wiedzą, od dziecka, które nie wie, bo nie miało okazji poznać. To jest ta ciągłość działania. Człowiek żyje w środowisku, które na niego działa. Współczesna pedagogika, która nie uznaje etyki, jest klęską dla ludzkości. Bo dziecko nie może wiedzieć, co jest grzechem, a co jest cnotą. Materia jest tym, co niszczy w człowieku ducha. Trzeba pamiętać o tym, czego nauczał filozof Karol Wojtyła, że ciało ludzkie zawsze jest poddane duchowi. Ale albo Duchowi Świętemu, albo duchowi tego świata. Duchem tego świata nazywa diabła i jasno mówi, że on jest. Człowiek zjawia się na świecie nie na zielonej łące, tylko na polu walki. Mężczyzna i kobieta są na świecie, w którym jest konieczność wyboru. Albo jesteś po stronie diabła, albo jesteś po stronie anioła. Od ciebie to zależy. Musimy wybierać. I tu jest zasadnicza rzecz. Ludzie dzisiejsi, zwłaszcza młodzi, nie wiedzą, co to wybór. Wybierać to znaczy, że jedną rzecz bierzesz, a wszystko inne zostawiasz. Nie możesz wybrać wszystkiego. A dzisiaj oni chcą mieć wszystko.

• Ten problem dotyczy spraw małych, ale i kluczowych życiowych wyborów. Co roku mamy więcej rozwodów. To wynika z niedojrzałości czy niezdolności do miłości?

• Z tego, że ludzie nie kochają. Są nieuczciwi, zdradzają, okłamują. Są encykliki, których nie znają. W encyklice „Fides et ratio” papież pisze, że trzeba wierności w wierze. Nie pozwalać sobie na zwątpienia, na krytykę księdza, biskupa, papieża, Boga. Posłuszeństwo jest warunkiem przejścia do nieba.

• A w małżeństwie? Jakie warunki trzeba spełnić, by przetrwało?

• W małżeństwie trzeba podziwiać i być wiernym. Gdy człowiek zacznie lekceważyć, nie może kochać. Żony przestają podziwiać mężów, a mężczyzna musi być podziwiany, bo męskość rośnie wobec kobiecości i odwrotnie. Jeśli nie będzie tego podziwu w małżeństwie, podziwiać zacznie ktoś inny. A wtedy małżonkowie zamiast siebie budować, niszczą. Takich życiorysów jest mnóstwo. Tylko podziw jest pożywką dla miłości drugiego człowieka. Przestajesz podziwiać, przestajesz kochać. To jest twoje zadanie. Kobieta ma podtrzymywać miłość męża.

• A mężczyzna?

• Jak żona podziwia męża, to on jest zadowolony, bo chce być podziwiany.

• Czasem podziw się kończy, gdy mężczyzna zawodzi…

• Przychodzą do mnie kobiety i przez godzinę wyliczają, jak źli są ich mężowie. Mówię: „Pani go tylko krytykuje, a nikt tego nie wytrzyma. Jest jeszcze z panią? Inny by już dawno uciekł”.

• Miłość to jest to, co dajesz. To, co bierzesz sobie, jest egoizmem. Miłość małżeńska jest całopaleniem. Oddaje pani wszystko na zawsze. Jeśli pani nie oddała, to pani nie ma. Nikt nie porzuca kochającej żony, która adoruje. Odchodzi mężczyzna, którego żona lekceważy. Poza tym żony potrafią w ogóle nie wiedzieć, co robi mąż. Nie interesują się człowiekiem. Tak samo jak on nie interesuje się żoną, tylko jej ciałem. Bo ona go złapała nie na ducha, tylko na ciało. No i ma to ciało. A z biegiem czasu ciało robi się stare i przestaje przyciągać. Wtedy ona ma pretensje, że on ją porzuca. Tylko na czym oni zbudowali relację? W wielu małżeństwach okazuje się, że ci ludzie w ogóle się nie znają. Że poszli za zauroczeniem, które minęło. Ludzie kłócą się o głupstwa i marnują sobie życie. Idą w grzech, który odcina człowieka od źródła mądrości. Bo mądry jest tylko Duch Święty. A jeśli oni są w stanie grzechu śmiertelnego, to nic nie mogą dostać od Ducha, bo wyrzucili go ze swojego serca. Nie walczą o świętość.

• Bo dziś w miejsce świętości weszła samorealizacja.

• Dlatego tak ważny jest wybór tego, jak chcemy żyć. Człowiek ma świadomie dążyć do świętości. To jest zadanie, jakie Karol Wojtyła dał całej ludzkości, a nikt go nie spełnia.

• Jak w takim razie realizować świętość we współczesnych realiach?

• Każdy niech się stara być świętym, to będzie promieniować świętością. Bo święci rodzą świętych. Są wskazówki, których udzielali mądrzy ludzie, ale dziś się ich nie słucha. Króluje nowoczesność. To, co stare, idzie w odstawkę. A co nowego człowiek może wymyślić i stworzyć? Ludzie przez to, że chcą posiadać bez umiaru, tracą. Żeby zobaczyć prawdę o świecie, trzeba się zatrzymać. Pan Bóg przemawia w ciszy. Znałam bardzo wielu świętych. Jest szczęściem podziwiać ludzi.

• Doświadczamy dziś dużego ataku na świętych. Nie tylko nie są podziwiani, lecz zakrzykiwani i zakłamywani. Jest jakaś wyrwa w świadomości, także tej duchowej. Przerwano łańcuch formacji i mamy tego skutki.

• Brakuje jednego pokolenia. Starzy umarli, młodzież się ocknęła częściowo. Piszą do mnie wnuki ravensbrückanek z prośbą o wiadomość o wojnie, bo ich babcie były w obozie i dopiero teraz się tym zainteresowali. Dzisiaj młodzież nie zna ani historii Polski, ani historii Europy, ani historii świata. Nie zna przyrody, nie wie, jak nazywa się to drzewo, ten kwiat, ten motyl. Nie obchodzi ich to. W moim pokoleniu było zupełnie inaczej. W mojej szkole były wszystkie możliwe kółka: geograficzne, fotograficzne, taneczne, teatr, ponieważ młodzież była pełna zainteresowania światem.

• I z tego bierze się ta wyrwa pokoleniowa. Szkołę przez lata osłabiano, pozbawiono nauczycieli narzędzi wychowawczych. Co powinno się zmienić, żebyśmy na nowo kształcili i formowali bohaterów?

• Mam pragnienie, żeby w Polsce zaakceptowano wreszcie z powrotem szkoły dla chłopców i dziewcząt. Bo co innego trzeba im mówić, czego innego potrzebują do wzrostu, do rozwoju. Dzisiaj dzieci rosną od początku bez mądrości. Ludzie nie żyją w sposób wolny. Nie używają wolnej woli, są uzależnieni. Nie rozumieją zobowiązań wobec realiów, w których żyją. A skoro są Polakami, obowiązuje ich historia Polski, geografia Polski, język polski. Jesteś zobowiązany do tego, gdzie się znalazłeś przez Boga. Nikt sobie nie wybierał ani płci, ani miejsca, gdzie się urodził. To jest wyznaczone ci odgórnie. Musisz w to wejść. Zapytałam kiedyś Ojca Świętego, jak rozmnażają się diabły. Powiedział, że przez ludzi, którzy stanowią jego wojsko, bo świat jest pełen złych ludzi. Czas to nie jest stacjonarny moment. To jest nurt, który codziennie się zmienia. I dlatego ludzka przeszłość jest nietykalna. Jesteś taki, jak twoje czyny, których dokonałeś. Naród ma historię, która jest jego skarbem, ale może też być jego hańbą, jak w przypadku Niemiec. Mamy odpowiedzialność za to, co czynimy, co tworzymy. Trzeba wiedzieć to, co ja wiem, że każdy człowiek jest naprawdę na obraz Boga. Tylko trzeba mu pomóc to zobaczyć. Każdy musi wiedzieć, po co jest na tej ziemi. Wcale nie dla ziemi, tylko dla nieba.

• Rozmawiała Marzena Nykiel

Czytaj więcej: Wanda Półtawska: Żyją jak zwierzęta, nie jak Bóg