Warmia i Mazury: rozwój czy stagnacja?

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 14 styczeń 2021 09:47

Bożena Ulewicz

Jak powiedział niedawno marszałek województwa: „Rok 2020 kończy siedmioletnią perspektywę finansową Unii Europejskiej, w której realizowane są programy operacyjne w zakresie polityki spójności. Sześć lat temu każde z szesnastu województw określiło plan działania, którego nadrzędnym celem był rozwój danego regionu.”

Czytaj więcej: Warmia i Mazury: rozwój czy stagnacja?

Pokolenie ”Czajki”

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 02 listopad 2020 23:07

Bożena Ulewicz

Jak większość z Państwa oglądałam na paru kanałach relacje i związane z nimi dywagacje gadających głów utyskujących na ogólne schamienie obyczajów - choć wielu próbowało to zjawisko relatywizować i usprawiedliwiać. Włączyłam telewizor gdy organizatorki zlokalizowane pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów krzyknęły dziarsko przewodnie hasło młodych Polaków, znane już chyba nawet na kanałach eskimoskiej kablówki, w skrócie „w….ć” i na ulice Warszawy oraz kilku innych wielkich miast, a nawet miasteczek naszej pięknej ojczyzny wylała się ludzka „Czajka”.

I choćby wśród protestujących tłumów było nawet 1000 profesorów uczelnianych i belwederskich, kilkadziesiąt tysięcy doktorów, magistrów i studentów, czy szeroko rozumianych intelektualistów, powiem tak: wszyscy na zawsze utopili się w ekskrementach chamstwa, wulgarności, dewiacji i bezwstydu, z którego żadne aqua spa ich nigdy nie oczyści, bo nigdy nie zostanie im to zapomniane. Pozostał smród.

Z pewnością poziom narracji narzucony przez organizatorki tej imprezy nie pozostanie bez wpływu na jakość życia społecznego w Polsce. Niech każda uczona „doktórka” uniwersytecka, każdy „profesór”, każdy brylujący na salonach reprezentant „elyt” ma na uwadze, że swoim uczestnictwem zaaprobował i usankcjonował nie tylko emitowane przez manifestantów środki wyrazu, ale i obnażył nieodwracalnie swą mentalność. Każdy, obojętnie czy szedł na czele, bądź w środku, czasami, ostrożnie, na końcu pochodów chamstwa i bezwstydu wszedł do szamba. Wszyscy, i uczestnicy i medialni apologeci tej masakry, zapracowali na status „k…Polaków”.

Teraz drobna dygresja z retrospekcją. Mieszkałam kiedyś w blokowisku, na parterze, gdzie pod oknem sypialni stała na zewnątrz ławeczka, w dzień okupowana przez osoby dorosłe, późnym wieczorem przez „k...młodzież”. Nazwą tą zaczęliśmy się z mężem posługiwać jakieś 15, a może i 20 lat temu po pewnym incydencie z grupą żeńsko-męskiej młodzieży omawiającej późną nocą zdawane matury. Polegało to na wielkim bluzgu ( już nie będę podawać pierwszych liter rzeczowników, czasowników, a także przymiotników wywodzących się od słów uchodzących powszechnie za wulgarne i obraźliwe, bo wszystkie zostały wyczerpane ), spośród którego z rzadka można było wyłapać normalne słowa takie jak „matura”, „praca”, „studia”, „wojsko”, bo całą warstwę leksykalno - frazeologiczną „k…młodzież” wyrażała w większości przekleństwami. Moja grzeczna prośba o spokój sprawiła, że na chwilę przycichli, a po chwili znowu zaczęli bluzgać.

Dopiero mojemu mężowi udało się nawiązać kontakt werbalny oraz „intelektualny” z młodym pokoleniem, za pomocą argumentów, których się „wyumiał” podczas zarządzania HR z branży budowlanej, z którą nie szło się porozumieć inaczej jak tylko rugając grubym słowem. Blokowa „k…młodzież” zachowała się podobnie. Nagle odzyskała ludzką mowę, przeprosiła i zniknęła w mroku. Pewnie poszła bluzgać gdzie indziej. Dodam jeszcze, że prym w tym wiodły dziewczyny, na co dzień miłe, grzeczne sąsiadeczki.

Skala bluzgu, który jak smród „Czajki” przewalił się w ostatnich protestach mógł przesłonić istotę sporu. Z zajadłością dzikich Hunów profanowano kościoły, atakowano prawo do życia, żądając w zamian prawa do bezwstydu, bo inaczej nie można nazwać programu feministek domagających się nieograniczonego prawa do skrobanek ( aborcja to dla tych pań i panienek to zbyt eleganckie słowo ). Rozumiem, że przedmiot sporu przebiega na poziomie czterech liter, ale czy trzeba wyrażać to w sposób tak skrajnie wulgarny?

Chamstwu wrzasków dorównywało chamstwo napisów na planszach i transparentach. Problem w tym, że nikt przy zdrowych zmysłach, kogo mamusia i tatuś dobrze wychowali, nie jest w stanie nawiązać dialogu z wyrazicielami takiej narracji. Można zakląć incydentalnie z nadmiaru złych emocji, ale posługiwać się na co dzień mową, jak się kiedyś mawiało, rynsztoku, po prostu „nie uchodzi, nie uchodzi” ( mam nadzieję, że są ludzie umiejący jeszcze odkodować cytat, bo praktyka fb-ukowa pokazała ostatnio, że niekoniecznie ). Na pewno, nie da się z tego bluzgu utkać programu politycznego, ale przejąć rządy dusz, choć na chwilę – jak najbardziej. Nie jeden bełkoczący wariat wiódł już narody do unicestwienia.

Na koniec najważniejsze i najbardziej przerażające w wydarzeniach ostatnich dni. Przekroczeniem wszelkim norm było rzucenie na pierwszy front walki ideologicznej i bezwzględne wykorzystanie małolatów ze starszych klas szkół podstawowych i ponadpodstawowych, często zachęconych przez swe nauczycielki. To, że młodsze dzieci przyprowadzali rodzice – trudno nawet racjonalnie skomentować. Rodzina, szkoła zawsze były miejscami, gdzie wychowywało się i kształtowało młodego człowieka w trosce o dobro jego i społeczeństwa, w którym wzrasta. Nie ma większego zła niż rodzic, nauczyciel, który z rozumnego wychowawcy, zamienia się w bezmyślnego gorszyciela. Jak można stawiać dziewczynkom, dziewczynom, a nawet tzw. dziewuchom za wzór i symbol cywilizacyjnego rozwoju rzeźnię aborcyjną? Dla tych osób nie ma usprawiedliwienia. I nie będzie.

Jestem przekonana, że patrząc eschatologicznie, osoby demoralizujące, wyciągające z domów na gorszące protesty małoletnich, bądź prowadzące na nie własne dzieci, reprezentując zło w jego pełnej postaci niefrasobliwie rezerwują sobie pozgonnie miejsca w pierwszych rzędach piekła. Jednak, jeśli wciąga się w spór, będący ewidentnym opowiedzeniem się po stronie dobra lub zła, dzieci i młodzież, jeśli wystawia się je na deprawacyjny bełkot bezwstydnego tłumu, żądającego śmierci na życzenie, skandującego wulgaryzmy, szydzącego z polskiej historii i tradycji, atakującego kościoły, za takie uczynki trzeba być rozliczonym i to tu, na ziemi.

Nie wyobrażam sobie miejsca w szkołach i uczelniach dla nauczycieli i wykładowców siejących zgorszenie. Wielu z nich miarę intelektu zademonstrowało w czasie strajku ZNP. Konsekwencje wobec deprawujących rodziców wyciągną wcześniej czy później ich własne dzieci. Skutków wyrządzonego zła dla społeczeństwa nie da się oszacować. Idea dobra wspólnego została wyśmiana, opluta i zbezczeszczona przez członków własnej wpólnoty.
Bożena Ulewicz

Na zdjęciu uczniowie, którzy poparli Ogólnopolski Strajk Kobiet

Aborcyjny coming out

Czytaj więcej: Pokolenie ”Czajki”

Cel rozumnego życia

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 12 styczeń 2020 18:34

Bożena Ulewicz

Popularny swego czasu film z Renee Zellweger trochę prześmiewczo pokazał losy sympatycznej londyńskiej singielki, która niby to w pogoni za rozumem popadała na przemian w maniakalne obżarstwo, nieformalne związki, nadużywała alkoholu, tudzież nikotyny. Choć powieściowa i filmowa Bridget Jones nawet się starała, to rozumu jednak nie dogoniła, stając się za to swoistą ikoną wielkomiejskiego „słoika”, bez względu na płeć.

Rozpocznę ten felieton cytatem: Myśleć to co prawdziwe, czuć to co piękne i kochać co dobre – w tym cel rozumnego życia, bo wydał mi się kwintesencją tego czego człowiek w życiu szuka lub powinien poszukiwać i wcielać w życie. A ponieważ piszę ten tekst w pierwszą niedzielę Adwentu - w szarości pochmurnego, lekko mroźnego dnia, w którego tło idealnie wpisuje się żółty płomień świecy, więc pójdę dalej tym tropem i pozwolę sobie na pewną kontynuację rozpoczętego wątku przechodząc w kolejny cytat – uprzedzam, będzie to dłuższy passus - ale warto się nad nim skupić; nadal będziemy podążać tropem rozumu.

Ponieważ Bóg chciał, aby wszystko było dobre, a nie było żadnego zła, o ile to możliwe, dlatego ujął cały zasób rzeczy widzialnych, które nie były w stanie pokoju lecz w bezładnym i chaotycznym ruchu, i wyprowadził je z nieporządku do porządku, bo uważał, że porządek jest bez porównania cenniejszy od nieporządku. Otóż nie było ani wówczas, ani kiedykolwiek dozwolone, aby najlepsza istota robiła coś, co nie jest najpiękniejsze. Po zastanowieniu się zauważył, że spośród rzeczy naturalnie widzialnych, rozpatrywanych w swej całości żadna rzecz pozbawiona rozumu nie może nigdy być piękniejsza od tej, która jest obdarzona rozumem; i że, z drugiej strony, jest niemożliwe, aby jakaś rzecz mogła mieć rozum bez duszy. Pod wpływem tej refleksji utworzył świat, łącząc rozum z duszą, a duszę z ciałem, aby dzieło przez niego dokonane było naturalnie najpiękniejsze i możliwe najlepsze. Konsekwentnie zatem w myśl rozumowania prawdopodobnego należy powiedzieć, że ten świat żyje, jest obdarzony duszą i rozumem, jest zrodzony przez Opatrzność Boga.

Myślę, że każdy, kto pobieżnie tylko przeczyta ten cytat, uzna go za fragment literatury religijnej, a nawet wypowiedź któregoś z Ojców Kościoła. I bynajmniej nie będę się tej diagnozie dziwowała. W końcu zdecydowana większość z nas, w tym pisząca te słowa, ma umiarkowaną wiedzę na ten temat. Czytał ktoś Confessiones (Wyznania – od red.) św. Augustyna od deski do deski? Jeśli tak, to śmiało ręka do góry. Nie zgorszę się też specjalnie, ani uznam za ignorancję, jeśli osobnika o imieniu Beda Czcigodny uzna ktoś za guru buddyzmu. No takie mamy czasy. Naprawdę dziwnymi drogami chadza ludzka wyobraźnia, a nasze szkolne programy nie ułatwiają, coraz bardziej oddalając się od tego, co jeszcze w XIX i na początku XX wieku stanowiło fundament wykształcenia przyzwoicie edukowanego Europejczyka. Swoją drogą interesujące, ilu studentów UWM zgadło kim był Beda. Jeśli kogoś zaciekawiłam, niech sobie „wygugluje” Czcigodnego, żeby choć nieznacznie oświecić się teologicznie i historycznie.

Wróćmy jednak do przytoczonego na wstępie cytatu. I jak? Macie już państwo jakieś podejrzenie, sugestie? Nie pytam księży, teologów, filozofów i filologów klasycznych. Któż tak trafnie doszedł do wniosku, że ten świat został zrodzony przez Opatrzność Boga? Dobrze. Nie będę dłużej trzymać w napięciu. Był to Platon (427 - 347 przed Chrystusem), z pochodzenia arystokrata, z zawodu filozof. Swój pogląd wyraził, przemawiając ustami Timajosa, w jednym ze swych dialogów. Miało to miejsce na dobre wieki przed narodzeniem Chrystusa, który to fakt przeciętny chrześcijanin zwykł łączyć z objawieniem Opatrzności Boga w sposób jednoznaczny i zrozumiały dla wierzących przez kilkanaście kolejnych wieków.

Tak się składa, że w swoistej ewolucji świadomości religijnej, a w niektórych przypadkach w poszukiwaniu istoty religijności, zdarza się człowiekowi zapędzić za drugą stronę lustra i głosić poglądy będące antytezą wcześniejszych. Zdarza się. Nawet Darwin, będąc już ateistą, z czystego koniunkturalizmu wykonywał pracę duchownego anglikańskiego. Całe rzesze XIX i XX wiecznych filozofów i doktrynerów z ludzi wiary przekształciło się we wściekłych materialistów i wrogów chrześcijaństwa. Wyczerpująco na ten temat pisze Wojciech Roszkowski w Roztrzaskanym lustrze, którą to książkę, jak ktoś jeszcze nie zamówił u św. Mikołaja jako prezentu pod choinkę, niech czym prędzej zamówi. Krótko mówiąc, wszędzie tam, gdzie człowiek próbuje wykreować własną, nową ideę filozoficzną, doktrynę społeczną, w czym nie ma nic złego, jeśli tylko nie dokonujemy w trakcie tego procesu rozbratu z rozumem, wyrastają fantomy usiłujące nieporadnie zastąpić Boga w naszej rzeczywistości. Nie wiedzieć czemu, albo wiedzieć czemu, najczęściej wszyscy tzw. postępowi filozofowie usiłują zniszczyć Boga, uderzając w Kościół i wszelkimi sposobami dusząc w ludziach wiarę. A przecież jakże smutna jest modlitwa niewierzącego lansowana przez Jana Hartmana. Szczerze współczuję wszystkim ateistom i agnostykom, którzy zasiądą lub nie zasiądą przy świątecznym stole, którzy przełamią się lub nie przełamią opłatkiem i dobrym życzeniem, którzy nie pójdą, a może jednak pójdą do kościoła, ale nie będą umieli podzielić radości wszystkich chrześcijan cieszących się z przychodzącego na świat Dzieciątka Jezus.

Tym, którzy nie wierzą w Boga, nie wierzą w nieśmiertelność, dedykuję jeszcze jeden fragment platońskiego Timajosa, gdzie filozof rozpisując się o duszy nieśmiertelnej i śmiertelnej mówił o tej ostatniej tak: posiada groźne i nieodparte namiętności: najpierw przyjemności, największe pokusy do złego, dalej bóle, dla których uciekamy przed dobrem, zuchwalstwo i strach, tych głupich doradców, gniew, który nie daje się nigdy przebłagać, wreszcie nadzieję, która daje się łatwo oszukać.

Nie wypada pozostawiać państwa bez światełka w tunelu. Więc bez obaw - każdy duszę nieśmiertelną ma na stanie. Miał tego świadomość już pogański – jakby nie patrzeć – filozof i niech to będzie pokrzepieniem dla „wierzących inaczej”. Bądźcie pewni, iż żyjemy w świecie, który żyje, jest obdarzony duszą i rozumem i jest zrodzony przez Opatrzność Boga. Wesołych Świąt Bożego Narodzenia.

Bożena Ulewicz

Czytaj więcej: Cel rozumnego życia

Kwartet miejski

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 30 sierpień 2019 19:31

Bożena Ulewicz

Na stronie olsztyńskiego WUS znalazłam ostatnio nowiutki materiał „Gdańsk, Olsztyn, Kaliningrad i Sankt Petersburg w liczbach 2017”. Jak spod igły. Wprawdzie Winston Churchill wierzył tylko w te statystyki, które - jak mawiał ten wybitny mąż stanu, z pewnością żartobliwie - sam sfałszował, ale osobiście darzę pewnym zaufaniem profesjonalnie wyliczone zestawy liczb i odpowiednio skrojone wykresy, zwłaszcza gdy widzę, że zawierają dane bez wątpienia prawdziwe. Do tej kategorii należy przypisać fakt, iż metro jak element komunikacji miejskiej funkcjonuje jedynie w Sankt Petersburgu, przewożąc rocznie ponad 700 mln pasażerów. Inna sprawa, że już tylko z tego powodu połączenie wspólną statystką tych czterech miast, tak różnych pod względem wielkości i dynamiki rozwoju, wydało mi się przedsięwzięciem dość karkołomnym. Wystarczy tylko porównać liczbę mieszkańców Olsztyna, ok. 174 tys. , Kaliningradu - 450 tys., Gdańska - 582 tys. z gigantem, ponad 5 –milionowym Sankt Petersburgiem, aby zwątpić w zasadność takiego opracowania. Zaczęliśmy od metra, ale zajmijmy się ludźmi.

Dane demograficzne w dzisiejszych czasach ze względu na starzenie się społeczeństw i migracje wysysające z mniej atrakcyjnych ośrodków najbardziej wartościowy kapitał ludzki są wręcz strategiczne dla przyszłości państw i tworzących je regionów. Przyjrzyjmy się bilansowi urodzin oraz zgonów określającemu przyrost naturalny danego ośrodka. Po stronie polskiej, porównując rok 2017 do roku 2010, był to wynik dodatni. Dla Gdańska w roku 2010 wyniósł 488 in plus, a w roku 2017 - nawet 655. Dla Olsztyna było to odpowiednio plus 413 (2010) i 380 (2017) Odwrotnie przedstawiają się te wskaźniki w przypadku Kaliningradu, gdzie w 2010 r. odnotowano 1487 zgonów więcej niż urodzeń, choć w roku 2017 już tylko o 400 więcej, co może wydać się dość zaskakującą różnicą, oczywiście w miarę pozytywną dla miasta nad Pregołą. Dla Sankt Petersburga w roku 2010 różnica między zgonami, a urodzeniami wyniosła 5832 osób, na niekorzyść tych ostatnich, ale w roku 2017 nastąpił cud demograficzny i urodziło się 66 500 dzieci, a zmarło 60 690 osób, co oznacza, że bilans, tym razem in plus, wyniósł 5810. Przy ponad pięciomilionowej populacji takie odwrócenie tendencji demograficznych jest możliwe. Aliści w tym przypadku zaczęłam się nieco przychylać do zacytowanej na wstępie opinii Churchilla. Dodam jeszcze, że demograficznie łączy te wszystkie miasta jeden szczegół - wszędzie populacja kobiet przeważa nad męską.

Sprawdźmy jak wygląda sprawa małżeństw, nieodzownych dla rozwoju normalnej rodziny. W Gdańsku liczba związków zalegalizowanych wzrosła o 80, a w Olsztynie, niestety zmniejszyła się o 192. W tej kategorii Kaliningrad z kolei odnotował wzrost o 164, a Sankt Petersburg o 3153. Niewątpliwie wzrost zawartych małżeństw przełożył się na poprawę demografii w obu rosyjskich miastach.

Jak wygląda społeczność czterech miast według grup wieku. We wszystkich odnotowano wzrosty w grupie wiekowej przedprodukcyjnej, do 17 lat. Jednocześnie zmniejszyła się liczba osób w wieku produkcyjnym. Najbardziej w Olsztynie, o ponad 6 punktów, podczas gdy w trzech pozostałych o blisko 5 pkt. Patrząc na zestawienie „nieprodukcyjni na 100 osób w wieku produkcyjnym” widzimy, że w Gdańsku było ich 69, w Olsztynie - 64,3, w Kaliningradzie 74,3 , a w Sankt Petersburgu - 73,3 osób, co jak wiadomo nie jest dobrym prognostykiem, bo oznacza, że malejąca grupa pracujących musi utrzymywać rosnącą w liczbę grupę niepracujących. Zwłaszcza, że we wszystkich czterech miastach wydłużyło się przeciętne trwanie życia. Najbardziej znacząco wśród pań – 82 lata w Gdańsku i 81,5 w Olsztynie. Średnia wieku Rosjanek też się wydłużyła do 78 lat w Kaliningradzie i 79,4 w mieście nad Newą. Średnia wieku mężczyzn również uległa poprawie. W omawianych polskich miastach wynosiła 76,1 lat w Gdańsku i 73,3 w Olsztynie. W przypadku miast rosyjskich było to odpowiednio 68,6 ( Kaliningrad ) i 70,9 ( Sankt Petersburg ). Z pewnością większe miasta oferują lepszą sieć placówek służby zdrowia, a także łatwiej narzucają modę na zdrowy tryb życia.

Co się dzieje na rynku pracy? Bezrobocie w Gdańsku i Olsztynie na koniec grudnia 2017 r. wynosiła odpowiednio 10 i 8 proc. Statystyka rosyjska wygląda znacznie optymistyczniej. Ministerstwo Polityki Społecznej obwodu kaliningradzkiego i Komitet Zatrudnienia Sankt Petersburga pokazały, że w tym pierwszym mieście od 2010 do 2017 bezrobocie spadło z 6 do 4 procent, a w drugim z 2 do blisko 0 proc. Z załączonego wykresu widać, że nie jest to zero absolutne, ale krzywa wyraźnie zmierza ku tej wartości. Trochę dziwnie wygląda to na tle innego zestawienia, gdzie zarejestrowani bezrobotni, również z Sankt Petersburga, przedstawieni są w rozbiciu na grupy wiekowe. Na wykresie widzimy bowiem, że w tym mieście, na koniec grudnia 2017 r., największą grupę (33,4 proc) stanowiły osoby bezrobotne w grupie wiekowej 45-54 lata, a 28,2 proc. bezrobotni w wieku 35-44 lat. Nie wiem, jak dało się podzielić tak precyzyjnie ok. 0 proc. z poprzedniego wykresu. Nie jestem matematykiem, ale gdzieś wypatrzyłam, że dzielenie to nic innego jak mnożenie przez odwrotność danej liczby, zatem 0 : x = 0/x = 0 * 1/x = 0. Czyli wynikiem dzielenia 0 na dowolną liczbę jest zawsze 0. Czyżbym znowu musiała oddawać szacunek Churchillowi? Cytowane zero, bądź ok. zero, wynika z wypowiedzi premiera Dmitrija Miedwiediewa, który na forum w Soczi w roku 2017 miał obwieścić, że w Rosji nie ma bezrobocia. Aliści aktualna średnia bezrobocia w Rosji to 4,4 proc. (kwiecień 2019), co oznacza 3,6 mln osób bez pracy; w roku 2017 wskaźnik ten wynosił 5,6 proc. Ten rok ma być dla Rosji czasem spowolnienia w gospodarce i znacznych zwolnień - pracę może stracić nawet 1,1 mln osób.

No to przejdźmy do tego, co przeciętnego Kowalskiego i Kowaliowa interesuje najbardziej, do płac. Przeciętne wynagrodzenie, przeliczane w euro na podstawie średniorocznych kursów Europejskiego Banku Centralnego, pokazuje, że w roku 2017 średnia płaca w Gdańsku wynosiła 1248 euro, a w Olsztynie 1040 euro. W Kaliningradzie była to kwota 588 euro, w Sankt Petersburgu 817. Poza Kaliningradem najlepiej zarabia się w branży informatycznej oraz finansowej. Przeciętna emerytura na koniec 2017 r. wyceniana była w Gdańsku na 480 euro, w Olsztynie na 442, w Kaliningradzie 194, a w Sankt Petersburgu 217. Patrząc po cenach, jakie przedstawiono w materiale, można zaryzykować konkluzję, że na pewno emerytom rosyjskim żyje się trudniej. Wprawdzie cena zimnej wody w sieci jest mniejsza niż w Polsce o połowę, tańsze są też benzyna i papierosy, ale kawa, piwo, czekolada i jabłka o wiele droższe, kawa nawet trzykrotnie. Nieco droższe jest również mleko, a chleb porównywalny w cenie. Nie wiem, czym się kierowano dobierając taki skład koszyka. Przydałoby się jeszcze sprawdzić ceny mięsa, wędlin, a także leków.

Jak się zarabia to chce się podwyższyć standard życiowych udogodnień, w tym również mieszkań. Niemal wszędzie odnotowano wzrost liczby oddanych mieszkań. W roku 2017 tylko w Olsztynie stwierdzono niewielki spadek. Za to w Gdańsku wybudowano ok. 3 tys. mieszkań więcej niż w 2010, o ponad 2 tysiące w Kaliningradzie , a w Sankt Petersburgu oddano do użytku przeszło 25 tysięcy więcej niż przed 7 laty.

Jest rodzina, jest dom, są dzieci. Można je wysłać do przedszkola. Poza Kaliningradem liczba tych placówek wszędzie wzrosła; najwięcej w Gdańsku ze 181 do 279. O tyle może być dziwne, że w Kaliningradzie pomimo zmniejszenia liczby placówek o dwie, zdumiewająco wzrosła liczba miejsc przedszkolnych, z 14 tys. do 26 tysięcy. Jak to jest możliwe? Odwołuję się do Państwa wyobraźni. Może maluchy chodzą na dwie zmiany? Nie wiem.

Z przedszkoli przeskoczymy od razu na studia wyższe, bo zabrakło analizy statystycznej ze szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego. Wszędzie zmniejsza się liczba studentów. Tu też kłania się demografia. Uniwersytetów III Wieku do tej statystyki raczej nie wpisano. W przeliczeniu na 1000 ludności liczba studentów w Gdańsku spadła z 180 do 147 osób, w Olsztynie z 221 na 130, w Kaliningradzie z 97 na 50, nawet w wielomilionowym w Sankt Petersburgu z 88 na 55, co może wydać się zdumiewające.

Z oświaty do kultury niedaleko. Co zatem dzieje się w kulturze? We wszystkich badanych miastach zmniejszyła się liczba woluminów w bibliotekach. Jasne, każdy woli siedzieć z nosem w smartfonie i stamtąd czerpać mądrość. Za to w Olsztynie, Gdańsku i Kaliningradzie wzrosła liczba eksponatów w muzeach, natomiast nad Newą odnotowano brak wiarygodnych danych. I nad Łyną i nad Pregołą wystąpił lekki spadek przedstawień i koncertów.

W Gdańsku z kolei wzrosła liczba czytelników w bibliotekach publicznych, których nie zraziły najwyraźniej mniejsze zakupy książkowe. Może siedzą w audibookach. W pozostałych miastach czytelnictwo spadło. W Gdańsku odnotowano ogromny wzrost odwiedzających muzea z 907 do 2 587 osób. O blisko tysiąc poprawiła się w tej kategorii statystyka w Sankt Petersburgu. W Olsztynie nastąpił niewielki spadek. Do teatru i filharmonii chodzono wszędzie chętniej niż w roku 2010, zwłaszcza w miastach nad Newą i Motławą. Tę frekwencję napędzają w jakiejś części turyści. Widać to po stopniu wykorzystania miejsc noclegowych w Gdańsku i Olsztynie. Natomiast po stronie rosyjskiej odnotowano znaczny spadek, największy w Kaliningradzie. Niemniej jednak niezrażeni Rosjanie wybudowali w ciągu dwóch lat (turystykę w opracowaniu porównano zestawiając rok 2017 w stosunku do roku 2015) aż 75 nowych obiektów noclegowej bazy turystycznej, w tym 50 hoteli. Dla porównania w tym samym czasie w Olsztynie powstał 1 nowy obiekt. Niesłychane, ale aż 603 obiekty bazy noclegowej, w tym 481 hoteli wybudowano w Sankt Petersburgu! W ciągu 2-3 lat! I tu znowu słyszę cichy chichot pana Churchilla.

A że zdrowy duch potrzebuje zdrowego ciała, spójrzmy na dane dotyczące ochrony zdrowia. Oglądając stosowną tabelkę ze zdumieniem zauważyłam kropki w części dotyczącej Olsztyna, w kategorii szpitale ogólne w przeliczeniu na 10 tys. ludności. W objaśnieniu znaków umownych w tym opracowaniu jedna kropka oznacza brak danych, a trzy kropki – brak informacji wiarygodnych. Dla wyjaśnienia tego dziwnego faktu zadzwoniłam do olsztyńskiego WUS wprawiając statystyków w lekką konsternację. Ostatecznie kropka okazała się błędem, a właściwa wartość to 2015 r. – 0,4, 2017 r. – 0,5. Niestety, nie dało się wyjaśnić wielokropków w Sankt Petersburgu w kategorii przychodnie i apteki. W Olsztynie poprawił się wskaźnik przychodni z 9 do 10 pkt. Dobrą informacją jest wzrost liczby pracowników (lekarze, dentyści, położone, pielęgniarki) aż o 10 pkt. Liczba lekarzy najbardziej wzrosła w mieście Piotra Wielkiego. Nie wychwycono znaczących różnic w wykazie łóżek szpitalnych.

Transport i komunikacja. Wierzcie, nie wierzcie, ale w nieco ponad 600-tysięcznym Kaliningradzie w 2017 r. na 1000 mieszkańców przypadało 388 zarejestrowanych samochodów, podczas gdy w przeszło pięciomilionowym Sankt Petersburgu 301. Ale cóż to jest w porównaniu z 577 autami w Gdańsku i 506 w Olsztynie. Poza tym w Kaliningradzie odnotowano 756 autobusów. Wzrost o ponad setkę. W tym czasie w Sankt Petersburgu przybyło tylko 12, ale skoro się ma parę nitek metra.... Z kolei w Olsztynie liczba autobusów spadła o 12, za to przybyło 19 tramwajów. Gdańsk poprawił swój tabor autobusowy zaledwie o osiem sztuk. Przy tylu samochodach osobowych nie ma co się dziwić. Poza tym Trójmiasto słynie z szybkiej kolejki.

Komunikacja to także wypadki, a tu wszystkich bije na głowę Kaliningrad. To znaczy może nie wszystkich, bo dane z Sankt Petersburga zostały wykropkowane potrójnie, a zatem zakwalifikowane jako mało wiarygodne. Nad Pregołą na 10 tys. pojazdów silnikowych liczba wypadków to 40,6 w 2010. W 2017 nastąpił spadek do niespełna 30. W Gdańsku z 23,9 wypadkowość zmniejszyła się do 16, a w Olsztynie wzrosła z 18,4 do 22,6. Ofiary śmiertelne i ranni na terenie Rosji wielokrotnie przewyższają nasze statystki.

Kończąc kwestie bezpieczeństwa omówmy jeszcze przestępczość (dane za 2015 i 2017). Wzrosty odnotowano w Gdańsku i Kaliningradzie, a spadki w Olsztynie i Sankt Petersburgu. Na wschodzie, w palecie przestępstw dominują kradzieże i handel narkotykami. Co u nas – nie podano. Zdumiewająco skuteczna jest za to wykrywalność przestępstw w Polsce za rok 2017 - 54,4 proc. w Gdańsku i 60,7 proc. w Olsztynie. W Kaliningradzie z 38,8 proc. w 2015 r. spadła do 29,7 proc. w 2017. Sankt Petersburg podał dane niewiarygodne, więc je po prostu wykropkowano.

Jakie wnioski wypływają z tej lektury? Nadal mam wątpliwości, czy dobrym pomysłem było zestawienie czterech miast i tak bardzo różnych wielkościach i potencjale. Chociaż i na takim materiale da się wypatrzyć pewne tendencje. Pod warunkiem, że w rubryczkach tabelek nie będzie ani pojedynczych, ani tym bardziej potrójnych kropek.

Bożena Ulewicz

Czytaj więcej: Kwartet miejski