Jesteśmy Organizacją Pożytku Publicznego. Podaruj nam 1,5% podatku. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B
Głównym celem unijnego Programu Innowacyjna Gospodarka jest wspieranie i dofinansowywanie szeroko rozumianej innowacyjności. Rząd Platformy uznał jednak, że może te pieniądze wydawać m.in. na portale o homo-podróżach, „Koci Facebook” i modowy „Striptiz”.
Do Wielce Czcigodnego Pana Senatora Aleksandra Pocieja. List Otwarty. Szanowny Panie Senatorze! Przysłuchując się Pańskiej dyskusji z panem senatorem Janem Marią Jackowskim zwróciłem uwagę na zdumiewający brak Pańskiej spostrzegawczości. Dyskutując z senatorem Jackowskim, a przy okazji – z panią redaktor Danutą Holecką, co jest osobliwością charakterystyczną dla tak zwanych niezależnych mediów głównego nurtu – zupełnie nie zauważył Pan słonia w menażerii.
Czytaj więcej: Michalkiewicz twierdzi, że senator Pociej nie widzi słonia
Zdecydowana większość osób związanych z nauką zna bardzo dobrze jej problemy i bolączki. Część z nich jest w znacznym stopniu zdeterminowana bzdurnymi zapisami w ustawie o szkolnictwie wyższym. Zapisy te istotnie zniechęcają polskich naukowców do pracy, krępują ich rozwój, a nawet w pewnym sensie okradają z marzeń, pomysłów i chęci do pracy.
W dniu 28.12.2015 roku sprawdziłem nowe listy zawierające wykazy czasopism punktowanych za 2015 rok. Po krótkim czasie zorientowałem się, że na listach tych brakuje wielu czasopism zagranicznych, a wśród nich również tych, w których opublikowałem pięć swoich prac naukowych.
Za publikację pięciu artykułów w czasopismach zagranicznych zgodnie listą B za 2014 rok miałem przyznanych aż 36 punktów, a opublikowanie powyższych prac kosztowało wszystkich współautorów ok. 7 tys. zł. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zdecydowana większość polskich naukowców (w tym także ja) korzysta z pomocy native speakera, gdyż nie opanowaliśmy w stopniu wystarczającym języka angielskiego. Koszty tłumaczenia artykułu wielkości 20 tys. znaków to około 1,5 tys.zł. Do tego chodzą koszty publikowania w granicach od 200 nawet do 2400 USD (np. Preventive Medicine – 2400 USD, Archives of Budo to już „tylko” 1200 USD) za jeden artykuł. Przyjęcie artykułu do publikacji jest oczywiście związane nawet kilkukrotnym poprawianiem i edytowaniem tekstu, tak więc koszty ostateczne publikacji wynoszą często ok. 5 tys. zł. Należy wziąć także pod uwagę czas związany ze stworzeniem koncepcji badań, opracowaniem metod, technik, zakupem narzędzi badawczych, przeprowadzaniem badań, napisaniem i edytowaniem pracy (prawie każde czasopismo ma inny styl – APA, Van Coover itd.).
Z tego też względu wszystkie żale i emocje wylałem „na papier” kierując do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Polsce stosowne „zażalenie”.
Jedenastego stycznia 2016 roku otrzymałem odpowiedź z MNiSW od Dyrektora Generalnego pana Marka Kucińskiego.
Jak wskazuje Pan Dyrektor, „kwestie związane z przyznawaniem punktów za publikację artykułu w określonym czasopiśmie są uregulowane „w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym (Dz. U. z 2014 r. poz 1126)”. Zgodnie z wykazem, czasopism, „dla którego kryteria i tryb oceny czasopism naukowych oraz nie rzadziej niż raz w roku”, wykaz czasopism punktowanych składa się z następujących części:
Części A – zawierającej liczbę punktów za publikację w czasopismach naukowych posiadających współczynnik wpływu Impact Factor (IF), znajdujących się w bazie Journal Citation Report (JCR);
Część B – zawierająca liczbę punktów za publikację w czasopismach naukowych nie posiadających współczynnika wpływu (IF);
Część C – zawierająca liczbę punktów za publikację w czasopismach naukowych znajdujących się w bazie European Reference Index for the Humanities (ERIH).
Ponadto zgodnie z przepisem §14, ust. 4, za publikację w czasopiśmie naukowym przyznaje się liczbę punktów określoną w wykazie czasopism naukowych obowiązujących na koniec roku kalendarzowego, w którym ukazała się publikacja.
Jak słusznie zaznaczył jeden z aktorów w filmie Testosteron – To jakaś masakra!!!!
Według mojej skromnej opinii (choć chyba także wielu innych osób) ten ostatni zapis jest najgłupszym z jakim kiedykolwiek się spotkałem, a osoba która go wymyśliła powinna natychmiast otrzymać Anty Nobla. Być może była to grupa osób, które bardzo długo debatowały nad takim zapisem, ponieważ stworzyć coś podobnie głupiego jest bardzo trudno.
Z powyższego zapisu wynika jednoznacznie, że prawie każdy naukowiec w Polsce najpierw publikuje artykuł i wciąż nie wie czy będą mu przyznane za to jakiekolwiek punkty. Opieranie się na liście poprzedniej jest mylne i jak pokazują liczne przykłady wiele czasopism obniża IF, a niektóre wypadają z list: A, B i C na dobre. Wobec powyższego podstawowym celem MNiSW powinna być zmiana ustawy tak aby prawo nie działało wstecz (co jest sprzeczne nawet z naszą Konstytucją). Lista zatwierdzona na początku roku powinna obowiązywać do ogłoszenia następnej. Określenie „prawie każdy naukowiec” zastosowałem celowo, gdyż nie wiedząc dlaczego w takich w grupach nauk jak: humanistyczne i ścisłe, naukowiec uzyskuje cztery punkty za każdy artykuł zagraniczny nawet, jeżeli nie jest on na żadnej z list wyszczególnionych przez MNiSW. Jest to bardzo krzywdzące dla innych nauk, tym bardziej, że część z nich ma charakter typowo interdyscyplinarny. Przykładowo nauki o kulturze fizycznej mieszczą się w obszarach takich jak: historia, pedagogika, psychologia, biomechanika, fizjologia itd. Skoro każda nauka powinna być traktowana jednakowo, wyróżnianie jednych nauk względem innych jest czystą dyskryminacją.
Co więcej, czasopismo wypadające z listy A powinno znajdować się automatycznie na liście B (np. w postaci jednorocznej kwarantanny) na której są aktualnie tylko czasopisma polskie. Zanim opublikowałem swój pierwszy artykuł z IF musiałem napisać kilkanaście artykułów w pismach zagranicznych z niższym indeksem, co uważam za bardzo dobrą naukę dla każdego naukowca wypływającego na „szerokie oceany”. Dlategoograniczanie listy B tylko do czasopism polskich jest według mnie też bardzo złe z punktu zdobywania przez naukowców doświadczenia oraz doskonalenia swojego warsztatu pisarskiego, którego efektem finalnym będzie publikowanie dobrych artykułów w poważnych pismach naukowych. Często podstawą w takim przypadku jest dobra recenzja pracy, która z pewnością pojawi się wkrótce w on Line w wersji PDF, gdzie każdy będzie mógł ją przeczytać oraz ocenić.
Wracając do pisma Pana Dyrektora, wskazał on dość czytelnie, że usytuowanie przepisów regulujących przyznawanie punktów za publikację „wskazuje na cel powyższych regulacji”. Mają one służyć wyłącznie ocenie działalności poszczególnych jednostek, a nie ocenie działalności naukowej poszczególnych pracowników naukowych i ich pozycji w środowisku naukowym. Zgodnie z art. 132 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2014, poz 1198) oceny nauczycieli akademickich dokonuje podmiot wskazany w statucie uczelni, nie rzadziej niż raz na dwa lata lub na wniosek kierownika jednostki organizacyjnej, w której nauczyciel akademicki jest zatrudniony.
Pragnę zauważyć, że papier przyjmie wszystko i ma się nijak do szarej rzeczywistości. Za swoją działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną pracownik danej jednostki jest oceniany w postaci punktów. Ich suma z kolei stanowi, czy dany pracownik przekroczył punkt progowy i otrzyma podwyżkę np. z puli „motywacyjnej”, stanowiącej kilkaset złotych miesięcznie. Wszyscy dobrze wiemy, że punkty zbiera się głównie po to, aby w przyszłości obronić rozprawę doktorską, habilitację lub uzyskać tytuł profesora. Jeżeli naukowiec ma na swoim koncie kilkaset artykułów (w tym część po angielsku) nikt nie będzie sprawdzał ich od strony merytorycznej tylko w oparciu o sumę punktów przyznawanych za dany artykuł. Wyjątek stanowią np. „okręty flagowe” lub monografia oceniane przez recenzentów podczas habilitacji.
Nie zgadzam się również ze stwierdzeniem cyt. ”Po doświadczeniach z ubiegłych lat, kiedy na listę B zgłoszone zostały liczne czasopisma zagraniczne, niekiedy z dość egzotycznych krajów, a jakość tych czasopism nie mogła być odpowiednio zweryfikowana, zdecydowano, że lista B będzie obejmować tylko czasopisma polskie. Celem nadrzędnym tej zmiany jest wzmacnianie polskich czasopism i promowanie przede wszystkim najlepszych czasopism krajowych”.
Nie ma znaczenia, z jakiego kraju pochodzi czasopismo, jeżeli publikuje ono od dłuższego czasu wartościowe prace i jest wyszczególnione na bazach danych (np. Ebsco, Doaj, Scopus, Index Copernicus), powinno być uwzględniane dla wszystkich dziedzin nauki, a nie tylko dla tych wybranych (w postaci 4 punktów). Jakość publikowanych prac odzwierciedla się w ich cytowaniu (np. przez Thompson Reuters). Nawet, jeżeli czasopismo nie posiada IF. Jeżeli chce być na polskich listach to powinno spełnić kryteria postawione przez MNiSW i nie będzie z tym problemu. Decyzja MNiSW została więc podjęta zbyt wcześnie, gdyż prawo nie może działać wstecz, a w związku z powyższym, przed usunięciem czasopism zagranicznych z listy B, należało dać rok karencji i powiadomić wszystkich o takim zamiarze. Teraz tysiące ludzi zostało „wpuszczonych w maliny”, bo jak pisałem wcześniej najpierw naukowcy opublikowali prace, a na koniec roku dowiedzieli się, że mają za nie zero punktów. Wczoraj otrzymałem kolejne maile od osób, których wcale nie znam, są rozgoryczone i czują się oszukane tym postanowieniem MNiSW.
To jest karygodny brak trafności, rzetelności i obiektywności – kryteriów stosowanych w badaniach naukowych. Stwierdzę nawet przesadnie, ze to po prostu wciąż jeszcze nasze polskie „dziadostwo”.
Wzmacnianie polskich czasopism nie ma tu nic do rzeczy z następujących względów:
– jeżeli ktoś nie pisał artykułów to i tak nie będzie tego robił, chyba, że wszystkie uczelnie w Polsce wprowadzą elektroniczny system oceny pracowników za ich działalność (naukową, dydaktyczną i organizacyjną). Część uczelni w tym UWM w Olsztynie już od dłuższego czasu tak robi, lecz niektórzy w Polsce dalej śpią.
Czasopisma, które mają ambicje wysokiego cytowania, muszą także (a może i przede wszystkim) publikować prace zagranicznych autorów, więc liczba prac polskich naukowców w danym numerze jest ograniczona. Efektem jest bardzo długie czekanie na przyjęcie artykułu do recenzji i publikacji (Zdarzało mi się, że czekałem ponad dwa lata na recenzję w polskim czasopiśmie, która składała się z zaledwie kilku zdań). Przepisy te są ściśle określone, bo inaczej dane czasopismo traci punktu w rankingu. Dlatego nie oszukujmy się, że to dużo zmieni.
Sztuczne windowanie polskich czasopism jest też bez sensu. Jak zauważyłem część z nich podwoiła swoją punktację mimo tego, że za 2015 rok opublikowała jeden numer, a w 2014 – tylko dwa (w sumie 10 publikacji).
Ocena działalności naukowej poszczególnych naukowców odbywa się w zasadzie na sumowaniu punktów przyznanych określonej osobie za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną. Punkty te generuje system elektroniczny, jeżeli takowy funkcjonuje w danej uczelni i na ich podstawie jest oceniany pracownik. Ta ocena z kolei przekłada się na sferę zarobkową pracownika. Kierownicy katedr oraz dziekani usilnie motywują nas do publikowania artykułów w czasopismach prestiżowych i posiadających najlepiej współczynnik IF (ponieważ dają najwięcej punktów). Jak sam Pan Dyrektor zaznaczył, na podstawie zdobytych przez jednostkę punktów jest ona następnie oceniana w procesie parametryzacji i w zależności od kategorii otrzymuje pieniądze z MNiSW na badania. A więc tłumacząc jak „krowie na rowie” , jak nie ma miedzi, nie robi się badań tylko człowiek siedzi”.
Ocena merytoryczna prac naukowych podczas procedury habilitacyjnej praktycznie nie istnieje, poza monografią lub cyklem artykułów poddawanych pod ocenę recenzentów. Nie widzę możliwości, aby jakiś recenzent czytał ponad 100 prac, z których część jest napisana np. po angielsku. Jest to w sumie logiczne. Jeżeli artykuł uzyskał pozytywną recenzję i ukazał się w piśmie, któremu MNiSW przyznało określoną liczbę punktów, to nie widzę sensu kwestionowania takiej pracy przez kolejne gremium naukowe.
Tak na marginesie, kuriozalnie zadziwia, że reprezentanci jednych nauk „robią” habilitację nawet z dorobkiem 19 prac (poniżej 100 punktów), a inni muszą udokumentować ponad 300 punktów oraz min. IF – 7. Mój kolega nie mógł podejść do przewodu habilitacyjnego z dorobkiem 265 pkt, a osoba posiadająca 150 pkt w tej samej dziedzinie nauk obroniła habilitację. Ustalcie, więc równe kryteria dla wszystkich i nie zsyłajcie biednego naukowca pod kolejny sąd kapturowy, który może z nim zrobić wszystko.
Jak zauważył Pan Dyrektor „częste zmiany przepisów nie sprzyjają stabilizacji działalności naukowej”. Nie mogę się również zgodzić z tą kwestią, ponieważ podstawowy problem, który pokutuje do dnia dzisiejszego, to ustawa z 2012 roku, na którą powołuje się mój interlokutor na początku swojego pisma wyjaśniającego, a więc już prawie 4 lata. Na zakończenie należy także postawić bardzo ważne pytanie:
Jakimi kryteriami przy publikowaniu artykułów mają się kierować naukowcy polscy w roku 2016?
Skoro – jak podkreśla Pan Dyrektor – „z dniem 1 stycznia 2017 r”., wprowadzone zostaną „nowe rozwiązania w zakresie oceny czasopism naukowych”, czy dzisiaj, tutaj i teraz mamy znowu publikować „na czuja”, a pod koniec roku dowiemy się, że opublikowane przez nas prace mają zero punktów?
Przedstawione powyżej problemy to tylko wierzchołek góry lodowej, dlatego MNiSW powinno wziąć się do pracy i ustalić jasne i rzetelne kryteria oceny pracy pracowników naukowych. Zbyt duże dysproporcje oceny naukowców pomiędzy różnymi dyscyplinami naukowymi nie budują odpowiedniego klimatu do pracy.
Rozwiązanie
Jeżeli MNiSW interesuje się sprawami polskich naukowców powinno bezwzględnie wprowadzić okres kadencyjny gwarantujący przyznanie punktów za opublikowane już (w 2015 roku) prace w czasopismach zagranicznych z poprzedniej listy B.
Nowe przepisy, o których mówi Pan Dyrektor nie mogą działać wstecz, bo prawo nie działa wstecz. Dlatego po uchwaleniu nowych zasad i reguł 1 stycznia 2017 roku muszą one obowiązywać do daty ustalenia nowych rozporządzeń w omawianej kwestii.
Skoro każda dziedzina nauki jest ważna, przyznawanie 4 punktów za publikację artykułu w czasopiśmie zagranicznym niebędącym na żadnej z list ministerialnych powinno dotyczyć wszystkich nauk. W innym przypadku mamy do czynienia ze swoistą dyskryminacją naukową.
Niby takie proste i logiczne, lecz ile trzeba trudu, aby zwalczyć istniejący opór materii.
Robert Podstawski
Na jednym z wykładów studenci zapytali mnie, co sądzę o roli polskich elit na bieżącą sytuację społeczno-polityczną. Pytanie, przyznam, nie jest wcale proste. Owszem, można by odpowiedzieć zdawkowo, że zawsze i wszędzie elity mają znaczący wpływ na rozumienie świata, na kreowanie rozmaitych postaw, trendów, zapatrywań, że standardy ich zachowań powinny zachęcać do naśladowania, a wysoka kultura aksjologiczna, którą reprezentują powinna stać się dla innych celem do zdobycia. Jednak wątpliwość, jaka najpierw mi się narzuciła, to problem zdefiniowania kto dziś w Polsce stanowi elitę? Wydaje się bowiem, że obecnie pod etykietą „elita” kryje się wiele rozmaitych grup osób, które wbrew zdroworozsądkowej intuicji, elitami jednak nie są.
I tak za elitę uchodzą celebryci, czyli osoby znane z tego, że są znane; politycy, którzy zasiadają w parlamencie, bądź tworzą rządy; sportowcy, którzy dobrze zarabiają; znani dziennikarze, ale również prezenterzy, pogodynki, prowadzący programy telewizji śniadaniowej; różnej maści biznesmeni; a nawet kucharze, gotujący w programach telewizyjnych. Natomiast na szczeblu lokalnym są to samorządowcy, radni, lokalni przedsiębiorcy, dyrektorzy i kierownicy publicznych urzędów, lekarze. Nie ma wątpliwości, że zwłaszcza w małych środowiskach, są to osoby ważne, które są popularne i często budzą respekt ze względu na swoje możliwości. Czy jednak to wystarczy, aby nazywać je elitą? Czy członek rządu w randze podsekretarza stanu, którego przygotowanie sprowadza się do zaocznie ukończonych studiów licencjackich, może być uważany za przedstawiciela elity? Czy posłanka, która nie wie kto jest drugą osobą w państwie może uchodzić za członka elity? Czy człowiek, który stoi na czele dość sporego ruchu społecznego, walczącego o praworządność w państwie, który notorycznie nie płaci alimentów należy do elity? Czy szef znaczącej partii, który publicznie ogłasza, że obowiązująca konstytucja w Polsce ma 225 lat, jest godny tego miana? Czy dziennikarka, która zwracając się do kobiety, mówi do niej „proszę panią”, jest rzeczywiście członkiem elity?
Gdy zatem przyglądamy się szczegółowo tym przedstawicielom polskich elit, to jednak pojawia się jakiś elementarny sprzeciw wobec nadużywania tego pojęcia. Bo jednak ani dyplom skończonej uczelni, ani zajmowane stanowisko, ani sprawowana funkcja, ani drogi garnitur, ani zasobne konto nie dają automatycznie przepustki do stania się reprezentantem elity. Co więc stanowi o byciu elitą? Dotychczas wydawało mi się, że przede wszystkim kapitał kulturowy, odziedziczony po kilku pokoleniach przodków, pielęgnowany, kultywowany, ceniony, na który składają się wysokie kompetencje etyczne, wyostrzona wrażliwość aksjologiczna, uformowana tożsamość aretologiczna, wyrobiony gust estetyczny, trwałość poglądów, umiejętność samostanowienia, wzgląd na dobro wspólne, przywiązanie do ziemi przodków. Wykształcenie, tytuły i sprawowane funkcje, choć ważne, zdawały się być kwestią drugorzędną, sprawiającą jedynie, że kogoś zaliczałam do tak zwanej inteligencji, która jeszcze nie tworzy elity. Choć i nawet w tej grupie społecznej, jak obserwowałam, niejednokrotnie trudno było odnaleźć się osobom, które stały się inteligentami w pierwszym pokoleniu z racji zdobytego wykształcenia. Pewien mój znajomy profesor ujmując to nieco autoironicznie, twierdzi że pochodząc z rodziny, z dziada pradziada, chłopskiej, w której został inteligentem w pierwszym pokoleniu, nie umie nadal nosić garnituru i czuje się niepewnie w sytuacjach towarzysko zobowiązujących. Dlatego też pasjami czytuje podręczniki z zakresu savoir vivre, aby rozwiewać rozmaite wątpliwości, co do swoich dobrych manier. Pan profesor niewątpliwie jest inteligentem, ale czy czuje, że z tego tytułu należy do elity? Jeśli na sprawę spojrzeć wąsko, to można stwierdzić, że konkretnie ta osoba z pewnością reprezentuje „elitę intelektualną”. Ale czy wszyscy, którzy zdobyli pewne wykształcenie, mogą być zaliczeni w szeregi szeroko rozumianej elity?
Elita bowiem, to w moim odczuciu, specyficzna i przede wszystkim nieliczna grupa osób, przynajmniej w Polsce, która tak naprawdę jest słabo zauważalna, niejednokrotnie skromnie żyjąca, jednak przede wszystkim kultywująca wartości moralne, poznawcze, intelektualne, estetyczne, religijne, ceniąca honor, odwagę, pokorę, uczciwość, jak również dobre maniery, wychowanie, prostotę i elegancję. Osoby takie, to potomkowie dawnych elit, które w naszym kraju były w różny sposób systematycznie likwidowane. Najpierw w okresie zaborów przez powstania, emigracje, zsyłki, potem przez nazistów, a następnie wytrzebione przez komunistów. Tak więc wszyscy ci, którzy posiadali kulturę etyczną, wysokie kompetencje, umiejętności, wiedzę służące narodowi byli masowo wywożeni na nie-ludzką ziemię, zabijani lub sami emigrowali do innego świata. Ich miejsce, jak pisał Aleksander Sołżenicyn w odniesieniu do sytuacji w Rosji, zajęli „wykształceńcy” lub w Polsce „wykształciuchy”, a więc osoby pochodzący w ogromnej większości ze wsi, którzy, jak celnie zauważa Bohdan Jałowiecki, jednak nie mieli we krwi „wiekowych tradycji, etosu, manier, kompetencji językowych”.
Dziś nasze pokolenie, niestety, cierpi na kryzys autentycznych elit, często nie wiedząc, że myli elity z klasą polityczną, klasą rządzącą, koterią polityczną, grupą trzymającą władzę, banksterami, celebrytami czy tak zwanymi gwiazdami. Owszem w każdej z tych grup istnieje spore prawdopodobieństwo znalezienia autentycznego przedstawiciela elity, jednak daleka byłabym od tego, aby elitą nazwać na przykład całą klasę polityczną, wszystkich biznesmenów, wszystkich pracowników nauki czy celebrytów. Poseł z tytułem profesora nazywający swoich oponentów „bydłem”, artysta, który profanuje Biblię, nauczyciel akademicki, który, jak twierdzi, potrafi ze studentami „obalić kratę piwa” z całą pewnością do elity nie należą.
Jeśli jednak nadszedł zmierzch dawnych elit z ich zstępowalnością i dziedzictwem kulturowym, to być może, znajdując się hic et nunc, warto dostrzec elitarność we wszystkich tych osobach, które choć nie dziedziczą kapitału kulturowego i statusu majątkowego, nie zajmują eksponowanych stanowisk, to jednak są moralnie i aksjologicznie zintegrowani, są autorytetami w swoich dziedzinach, wyróżniają się osobistą kulturą, językiem, cieszą się uznaniem, podziwem czy prestiżem z racji ponadprzeciętnych zalet moralnych i intelektualnych. Świetni nauczyciele, wyróżniający się pedagodzy, charyzmatyczni duchowni, znakomici filozofowie, bezinteresowni działacze społeczni, wybitni artyści, inspirujący intelektualiści, uczciwi badacze, rzetelni dziennikarze, niezależnie od swej proweniencji, są to osoby mogące być dziś reprezentanci autentycznych polskich elit.
Niegdyś, gdy znamienite stanowiska przypadały właśnie takim osobom, łatwo było uznać, że przez sprawowane funkcje i urzędy osoby te stanowiły trzon elit. Jednak dziś, gdy niemal wszystkie dziedziny życia uległy spauperyzowaniu i deputowanym do parlamentu może zostać uczestniczka filmów porno, a profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim gwiazda disco polo, nie jest to już takie oczywiste. Dlatego elitę tak naprawdę należy dopiero wyłuskać spośród rodzimej inteligencji, ignorując zalew pseudoelit i różnej maści uzurpatorów, którzy aspirują do tej sfery, tylko i wyłącznie, z racji pokaźnego konta, zajmowanego stanowiska, sprawowanej funkcji, sieci kontaktów czy zdobytego mandatu, pamiętając, że elitą nie bywa się na jakiś czas, ale się nią jest bez względu na koniunkturę i „wiatr historii”. W Polsce, na szczęście, osób, które mogą stanowić dzisiejszą elitę nie brakuje, więc jest szansa, że ich siła elitotwórcza, wcześniej czy później, objawi swoją moc i zyska potrzebne uznanie.
Zdzisława Kobylińska
... taaa Może p. Redaktor nie doczytał, ale gmina nie może w Polsce ogł...