Debata marzec2023 okl

logo flaga polukr

 

 

 

Prosimy Czytelników i Przyjaciół o wpłaty na wydawanie miesięcznika „Debata” i portalu debata.olsztyn.pl. Od Państwa ofiarności zależy dalsze istnienie wolnego słowa na Warmii. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 10-686 Olsztyn, ul. Boenigka 10/26.

wtorek, marzec 21, 2023
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Wiadomości
  • Olsztyn
  • Prof. Michalski: "Rozbiórka byłaby czynem barbarzyńskim"

Olsztyn

Prof. Michalski: "Rozbiórka byłaby czynem barbarzyńskim"

Szczegóły
Opublikowano: poniedziałek, 30 styczeń 2023 19:21

Po decyzji wojewody warmińsko-mazurskiego, nakazującej prezydentowi Olsztyna rozbiórkę Pomnika Wdzięczności dla Armii Radzieckiej, Wyborcza Olsztyn opublikowała list historyka sztuki prof. Sergiusza Michalskiego w jego obronie.

Prof. Michalski powtarza te same argumenty obrońców pomnika autorstwa Xaverego Dunikowskiego, które już padły setki razy, a więc, że „rozbiórka pomnika Dunikowskiego byłaby czynem barbarzyńskim”. Dzieło utraciło „dzięki upływowi historii i zmianom kontekstu znamiona „pomnika wdzięczności" oraz, że „jest akceptowane przez społeczność lokalną”.

Poniżej cała treść tego listu

"Trzy już publikacje w GW (Profesor uczy prezesa IPN historii, 24.10.2022; Władze Olsztyna chcą, żeby prezes się douczył, 29.11.2022; Olsztyn. Wojewoda nakazuje rozbiórkę pomnika autorstwa Dunikowskiego, 26.1.2023) poświęcone zostały bezmyślnej i przeprowadzonej ze skandaliczną dezynwolturą administracyjną decyzji PiS-u rozbiórki pomnika autorstwa Dunikowskiego w Olsztynie.

Zwalnia mnie to z relacjonowania raz jeszcze powszechnie znanych faktów. Ponieważ jako historyk sztuki opublikowałem onegdaj pierwszy w ogóle przegląd analityczny pomników o charakterze politycznym (Public Monuments, Londyn-Chicago 1997), to jest książkę, która uchodzi do tej pory – przepraszam za ewidentny brak skromności – za opracowanie klasyczne, pozwalam sobie na kategoryczne stwierdzenie: rozbiórka pomnika Dunikowskiego byłaby czynem barbarzyńskim. Jako obywatel zgadzam się wprawdzie w pełni z odrzuceniem całej kategorii pomników „wdzięczności Armii Radzieckiej", lecz dyrektywa ta nie może być realizowana w sposób mechaniczny. Zwłaszcza gdy głównym ekspertem i na poły decydentem w tej sprawie ma być osławiony historyk dr Karol Nawrocki, prezes IPN-u i eksbokser, który, jak się zdaje, zbyt wiele walk stoczył bez kasku ochronnego.

Polska nie jest niestety krajem słynącym ze szczególnego poziomu artystycznego swoich pomników, dwa najlepsze pod względem artystycznym dzieła XX wieku, Mickiewicz Zbigniewa Pronaszki (1923) i Droga Oskara Hansena (1958) pozostały albo na etapie makiety (Pronaszko) albo też w ogóle (Hansen) nie zostały wykonane. O poziomie artystycznym rozlicznych pomników Jana Pawła II czy Lecha Kaczyńskiego najlepiej zamilczeć.

Na tym tle pomniki Dunikowskiego są dziełami wybitnymi i stwierdzenie to odnosi się też do dzieł powstałych w okresie socrealistycznym. Stylistyka socrealizmu zresztą tylko w niewielkim stopniu odcisnęła się na wielkim artyście i dotyczy to również powstałego w latach 1950-54 pomnika olsztyńskiego, w którego reliefach wyraźne są echa zachodnioeuropejskich pomników wojennych lat 1918-39.

Wymowa treściowa pomnika olsztyńskiego jest cokolwiek ambiwalentna, co dostrzegają też co inteligentniejsi komentatorzy prawicy (Pomnik wdzięczności Armii Czerwonej to kod ośmieszający sowieckich żołnierzy? Wpolitycepl, 14.10.2014). A tam, gdzie Dunikowski naprawdę podjął idiom socrealistyczny, czyli w legendarnym projekcie pomnika Józefa Stalina (1953/54), to zrobił to w sposób tak genialnie przewrotny, iż wywołał panikę wśród towarzyszy rządzących krajem. Makietę gipsową „Stalina jako azjatyckiego stupajki" utajniono i upchnięto w magazynie.

Pomnik olsztyński, który utracił już dzięki upływowi historii i zmianom kontekstu znamiona „pomnika wdzięczności", jest akceptowany przez społeczność lokalną - co jest bardzo ważnym argumentem. Jest on też po prostu wybitnym artystycznie świadkiem swojego czasu i zasługuje bezwzględnie na ochronę konserwatorską. Najlepszym wyjściem byłoby sugerowane przez wybitnego historyka, prof. Roberta Trabę, rozwiązanie „południowotyrolskie" zastosowane w Bolzano/Bozen, czyli opatrzenie kontrowersyjnego dzieła czymś w rodzaju dydaktycznej izby pamięci, która ukazałaby historię jego powstania i fascynujące meandry jego recepcji.

*Sergiusz Michalski to polski historyk sztuki, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu w Tybindze, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, specjalista w zakresie historii sztuki nowożytnej i nowoczesnej.

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (62)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      https://www.tygodnikprzeglad.pl/niemcy-chuchaja-pomniki-czerwonoarmistow/

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Warto przeczytać artykuł podlinkowany powyżej.

      – Radziłbym siłom politycznym, które tak ochoczo dążą do niszczenia różnego rodzaju upamiętnień, zwrócić uwagę na kwestię związaną z legitymizacją polskich praw do ziem zachodnich i północnych. Polski nie wyzwoliły oddziały amerykańskie, angielskie, dywizja gen. Maczka ani korpus gen. Andersa, lecz Armia Czerwona oraz walczące u jej boku 1. i 2. Armia Wojska Polskiego. Możemy mówić o zdradzie naszych zachodnich sojuszników, ale utrata na rzecz Związku Radzieckiego Kresów Wschodnich została przesądzona już na pierwszej konferencji Wielkiej Trójki. Bez Związku Radzieckiego Polska nie przesunęłaby się nad Odrę i Nysę Łużycką. Można z łatwością wyobrazić sobie Polskę po II wojnie światowej jako państwo kadłubowe, swoiste Księstwo Warszawskie – bez terenów zabużańskich oraz ziem północnych i zachodnich. To konstatacja faktów, których podważyć nie sposób bez względu na to, czy nam się podobają, czy nie

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - hen

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Czytać tekst o Niemcach? W życiu...
      Jeszcze komuś przyszłaby do głowy obrazoburcza myśł, że tłumaczenie "polskiego interesu" (cudzysłów zamierzony absolutnie) w stylu "A bo oni nigdy nie byli pod sowiecką okupacją" jest zwyczajnym łgarstwem, obliczonym na wmówienie fałszywych przesłanek zwyczajnym nieukom.
      Niemcy są chyba jedynym narodem i państwem, które w czasach pokojowych doświadczył dobrodziejstwa faszyzmu (w najgroźniejszej, prymitywnej formie) jak i bolszewizmu. Tym samym jako jedyni na własnej skórze odczuli, że te dwa totalitarne systemy są ze sobą bardzo ściśle spokrewnione. Wręcz są dwiema stronami tej samej monety, udającej wielką i cenną, a w rzeczywistości wykonanej z najpospolitszego tombaku, wypolerowanego i dzięki temu stanowiącego dla oszustów narzędzie do oszukiwania tłuszczy, podatnej na fałszywe materialne korzyści w stylu "nowych obszarów rozwoju narodu" lub pińcet- czy innej maści -plusy czy podobne "dobra". Systemy, w których jedną z zasad było zniszczenie poprzez usunięcie z publicznej przestrzeni wszystkiego, co było według ich propagatorów "szkodliwe dla wybranego narodu" . Metody mieli podobne. Zaczynali od palenia ksiąrzek, rozbijania rzeźb, pomysłów wysyłania nieprawomyślnych (lub tych, co za takowch uważali) na odległe przestrzenie tajgi lub dalekie wysp, a kończyli na komorach gazowych, strzałach w potylicę i dołach z wapnem dla tych, którzy się jeszcze bandytom nawinęli.
      Mimo - a może właśnie ze względu na tak bliskie pokrewieństwo - przez wiele lat zapewniali o wzajemnej wrogości, mimo iż zdarzały sie przestrzenie wspólnego działania we wspólnym interesie. Dziwnym trafem szczególne na ziemiach położonych w samym środku Europy.
      Jak widać w codziennym życiu i dziś niedobitki tych bandyckich systemów potrafią doskonale współdziałać, wszak interes mają wspólny. Współdziałąć na tych samych obszarach, również w geograficznym rozumieniu tego określenia.
      I może własnie te okoliczności są podstawą do wszechobecnego obciążania Niemców za polskie niepowodzenia? Może własnie Niemcy z ich podejściem do historii są nawiększym niebezpieczeństwem dla neobolszewickiej władzy w Rzeczpospolitej, jak i pielęgnowanych przez tę władzę neofaszystów? Może właśnie stąd "wina Tuska" i powtarzane przez będące we władzy neobolszewików iich liżydupców publikatory "nur fiur dojcz"?
      Czasem przydałaby się dziadkowa szabla, wisząca na ścianie bezczynnie. Może we wprawnych rękach waląca płazem po wnuczkowych dupach wybiłaby im z głowy durne pomysły...

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - ann

      W odpowiedzi na: Gość - hen
      Odnośnik bezpośredni

      Trochę przydługo i nie wiadomo - co autor...

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - ann
      Odnośnik bezpośredni

      Naucz się myśleć, to zrozumiesz.

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - hen
      Odnośnik bezpośredni

      Palenie "ksiąrzek"?!

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - hen

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Mea culpa... klawiatura to jednak nie pióro...
      Ale już właczyłem w przeglądarce sprawdzanie ortografii. :)

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Czynem barbarzyńskim jest tolerowanie obecności tego potwora !

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Komentarze to jest objaw, jak może wyglądać zmanipulowane społeczeństwo. Nieliczne głosy rozsądku są, ale nie mają szans przebić się do wpływu. Deb@ta jest miniaturą tego, co dzieje się w skali kraju. Jawnie skrajne pisowskie wpisy kiedyś otworzą nam oczy, jak doszło do finansowania ich z naszych podatków. Farma trolli została odkryta to teraz jej „twórcy” są ostrożniejsi.

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Zamek to nie pisowska willa+
      https://konkret24.tvn24.pl/polityka/willa-plus-zamek-w-wojnowicach-to-nie-willa-plus-w-czym-czarnek-sie-myli-6725248

      około 1 miesiąc temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    Tytuł nie jest przypadkowy. Ja zaczerpnąłem go z powieści Hanny Malewskiej a ona z listu Św. Pawła do Koryntian (Przemija bowiem postać tego świata (1...
    Przemija postać świata*
    5 godzin(y) temu
    Nie mogę. Nie czuję się upoważniony do reprezentowania Kościoła -ani naszego ani Cerkwi Prawosławnej - to jest kościół ortodoksyjny a nie protestancki...
    Przemija postać świata*
    5 godzin(y) temu
    Artykuł podpisałem, to chyba wystarczy. Pomyliłem się co do Rosji, nie tylko ja zresztą. Rosjanie, jak zresztą każdy, podejmują decyzje zgodnie ze swo...
    Przemija postać świata*
    5 godzin(y) temu
    miasto szubrawców, kapusiów i ich pomiotów
    Ile kosztowała filmowa propaga...
    7 godzin(y) temu
    "JPRDL
    Słyszeliście co on powiedział?".

    https://twitter.com/szef_dywizji/status/1637789312358948866?cxt=HHwWhICxwfiszLotAAAA
    T.Krzyżak: Dokumenty nie pozwa...
    7 godzin(y) temu
    Miasto nieliczonych inwestycji obsypane nagrodami? To żart?
    Od czasu przystąpienia Polski do UE ( 2004r. !!!) i powstania możliwości finansowania dot...
    Ile kosztowała filmowa propaga...
    9 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Modlitwa kardynała de Richelieu Bogdan Bachmura Tyle znanych osób i organizacji zatroskanych o dobre imię Jana Pawła II wzywa i apeluje o natychmiastowe działanie, że z… Zobacz
    • Nienasycenie Adam Kowalczyk Na początku istnienia Rosji, a właściwie Moskwy, niewiele wskazywało na to, że stanie się ziemią ludzi nienasyconych. Ludzi, których mózgi… Zobacz
    • Suwerenność na miarę naszych możliwości Bogdan Bachmura Parafrazując Winstona Churchilla można powiedzieć, że jeszcze nigdy tak niewielu, nie zawdzięczało tak wiele, tak niewielkim pieniądzom. Wysokość kwoty o… Zobacz
    • Bezpieczeństwo na Wschodzie Adam Kowalczyk Pół roku temu pisałem o podniesionym przez Marka Budzisza temacie sojuszu, a nawet federacji z Ukrainą. To o czym pisał… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • Uchwała Sejmu w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II
    • Prowokacja rosyjskiego ambasadora i "polskich patriotów" w Pieniężnie
    • Łajba "Olsztyn" tonie, a "kapitan" szykuje się do ucieczki
    • Polecamy lutowy numer miesięcznika "Debata"
    • Wójt Gietrzwałdu zaatakował lidera komitetu referendalnego. Oświadczenie Jacka Wiącka
    • Olsztyńskie Wodociągi nie uzyskały zgody na nowe taryfy. Grożą upadłością
    • "Wójt mija się z prawdą i manipuluje mieszkańcami Gietrzwałdu". Sprostowanie wywiadu z J.Kasprowiczem
    • Kim jest Marek Żejmo (autor książki "Liderzy podziemia Solidarności")? (cz.2)
    • Ks. K. Paczos: "Czy Kościół umiera?" Zapis audio wykładu w Olsztynie
    • Holenderska gazeta zastanawia się, czy olsztyńskie "szubienice" wytrzymają atak polskich ikonoklastów?
    • Debatka czyli polityczne prztyczki i potyczki (3)
    • "Prezydencie Olsztyna, pracownicy nie najedzą się pana tramwajami i betonem"

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Zapraszamy 21 marca na XIII Koncert Charytatywny „Wspieramy Stypendium im. Marcina Antonowicza”

        2023-03-20 18:39:40

        Koncert tradycyjnie odbędzie się w III LO w Olsztynie przy ul. Sybiraków 3. we wtorek 21 marca...

      • Ile kosztowała filmowa propaganda sukcesu Piotra Grzymowicza?

        2023-03-20 17:45:34

        Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz pochwalił się swoimi sukcesami za ostatnie 3 lata, w formie...

      • Kula w łeb od Xawerego Dunikowskiego

        Bogdan Bachmura 2023-03-15 21:23:41

        Gdy piszę te słowa Rosja gromadzi swoje wojska na wschodzie Ukrainy i w rocznicę rozpoczęcia wojny...

    Wiadomości region

    • Region

      • Debatka czyli polityczne prztyczki i potyczki (3)

        2023-03-04 23:03:41

         Rubryka nie całkiem poważna, poświęcona polityczkom i politykom z Warmii i Mazur lub goszczącym na...

      • Marszałek ogłosił konkurs na dyrektora Teatru Jaracza. Zb. Brzoza nie będzie startował

        2023-03-01 05:20:43

        Władze województwa zdecydowały o rozpisaniu konkursu na dyrektora dla teatru w Olsztynie i...

      • Odpowiedzi wójta Gietrzwałdu na pytania dotyczące Centrum Dystrybucyjnego LIDLA

        2023-02-28 18:09:45

        Na pytania wysłane 18 stycznia dotyczące planowanej inwestycji, budowy Centrum Dystrybucyjnego LIDLA...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Wyborcza: Tylko wspólna, wielka lista opozycji wygra z PiS

        2023-03-20 10:48:38

        Opozycja ma tylko jedną opcję, by rządzić po jesiennych wyborach - tak wynika z sondażu Kantar...

      • Raport Krytyki Politycznej: Wyborcy PiS są bardziej zmobilizowani i radośni. Wyborcy KO są przygnębieni i fanatyczni

        2023-03-19 18:39:46

        Krytyka Polityczna opublikowała raport z badań preferencji wyborczych, przeprowadzonych przez...

      • Czy kard. Wojtyła krył ks. Sadusia?

        2023-03-19 18:00:26

        Na podstawie dokumentów IPN nie da się postawić tezy, że kardynał Karol Wojtyła ukrywał za granicą...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.