Debata listopad2023 okl

logo flaga polukr

 

 

 

Prosimy Czytelników i Przyjaciół o wpłaty na wydawanie miesięcznika „Debata” i portalu debata.olsztyn.pl. Od Państwa ofiarności zależy dalsze istnienie wolnego słowa na Warmii. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B

niedziela, grudzień 03, 2023
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Wiadomości
  • Olsztyn
  • Ofiara prezydenta Olsztyna z sierpa i młota

Olsztyn

Ofiara prezydenta Olsztyna z sierpa i młota

Szczegóły
Opublikowano: sobota, 08 październik 2022 15:21

Prezydent Piotr Grzymowicz ogłosił, że nie będzie się odwoływał od decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków o uchyleniu decyzji o wpisie do rejestru zabytków Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej. Nie będzie, ponieważ sam o to zabiegał, choć w zupełnie innym celu. W ten sposób dotychczasowy scenariusz ratowania „szubienic” wyczerpał swoje możliwości. Ale prezydent nie wyczerpał pomysłów na ciąg dalszy tego obłędu.

Decyzja o usunięciu z pomnika sierpa i młota, i to w trybie pilnym, zaskoczyła chyba wszystkich. Grzymowicz w swoim oświadczeniu apeluje o „pogłębioną i rzeczową dyskusję”. Ale dopiero po częściowym zniszczeniu dzieła Dunikowskiego. Wygląda więc na to, że perspektywa usunięcia pomnika na drodze ustawy dekomunizacyjnej zadecydowała o złożeniu ofiary z sierpa i młota przez dotychczasowego „obrońcę jego ideowego przesłania i wartości”.

Ten samodzielny akt dobrej woli, któremu towarzyszy „uznanie nadrzędności i racji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”, ma być wstępem do nadania pomnikowi „innych funkcji, całkowicie odległych od pierwotnych ideowych założeń pomnika”. Temu też ma służyć zapowiadana, pogłębiona i rzeczowa dyskusja. Tym razem bez ciężaru sierpa i młota, za to z nową energią i pomysłami na „muzeum miejsca” i możliwą puentą w postaci drugiej ankiety wśród mieszkańców Olsztyna.

Pytanie, na ile jest to scenariusz prawdziwy, a na ile gra pozorów? Grzymowicz wie doskonale w jakim kierunku zmierza historia „szubienic”. Nagła ofiara z sierpa i młota, jaką chce złożyć dotychczasowy „obrońca ideowego przesłania i wartości” pomnika Armii Czerwonej, bez pytania o zdanie dotychczasowych sojuszników, to indywidualna walka o to, aby na nich politycznie nie zawisnąć.

Absolutnie zasłużone uznanie ze strony Agencji TASS wymaga pilnej reakcji. Zdjęcia odium, które może zaciążyć na jego przyszłej karierze politycznej. Lepszej okazji niż skucie tego, co inni tylko pomalowali, na pewno nie będzie. To przy okazji także doskonały scenariusz ratunkowy dla jego, dyndających na tym samym, dwuznacznym powrozie, koalicjantów z Rady Miasta.

Poświęcenie sierpa i młota serca wojewody nie zmiękczy (czytaj: ministra P. Glińskiego) i z tego powodu nie zaniecha wydania decyzji nakazującej usunięcie pomnika. W rozumieniu ustawy dekomunizacyjnej usunięcie sierpa, nawet z młotem, niczego istotnego nie zmienia, ponieważ ustawa odnosi się do „osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm”.

Ale przecież nie o to chodzi. Nie po to goni się tego króliczka „muzeum miejsca”. Teraz, bez sierpa i młota, będzie po prostu łatwiej. Wojewoda będzie robił swoje, a powstały z ruskich popiołów Grzymowicz swoje. Szkoda tylko, że ci Ukraińcy tak długo walczą. Bez tego byłoby jeszcze prościej.

Problem w tym, że te dwa równoległe scenariusze muszą się niedługo spotkać. Gdy wojewoda wyda stosowną decyzję o usunięciu pomnika, piłka znajdzie się po stronie rozdyskutowanego Grzymowicza. Jeśli prezydent decyzji nie wykona, dzieło Dunikowskiego być może zostanie decyzją wojewody zgruzowane, a w najlepszym razie przeniesione do muzeum w Rudzie Śląskiej. Oczywiście na koszt gminy. I nie w całości, tylko kawałkach, bo innej możliwości umieszczenia go tam nie ma. Jedyną, realną możliwością zachowania przynajmniej samych pylonów, w obecnym pionowym układzie, byłaby lokalizacja na cmentarzu w Braniewie. Ale tego wojewoda robił nie będzie. I mam nieodparte wrażenie, że prezydent także nie, bo z jego winy koszt całej operacji spadnie na gminę.

Dzięki obecności na ostatnich „pomnikowych” konsultacjach miałem nareszcie okazję zapytać prezydenta o początek tego groteskowego, ale i zagadkowego, „szubienicznego” tasiemca. Przez siedem miesięcy bez odpowiedzi pozostało pytanie, co się stało 3 marca, w ciągu ledwie kilkunastu godzin od ogłoszenia na porannej konferencji prasowej jednoznacznej decyzji o przeniesieniu pomnika, do popołudniowego komunikatu Polskiej Agencji Prasowej, gdzie ten sam człowiek, posługując się językiem ruskiego aparatczyka, ogłasił gwałtowny zwrot akcji.

Otrzymałem odpowiedź, że decyzję podjął „w pewnych emocjach”. Chodziło oczywiście o atak Rosji na Ukrainę. Kto tak gwałtownie otrzeźwił prezydenta i jakie argumenty zawierał ten wylany na jego głowę kubeł zimnej wody – tego zapewne nie dowiemy się nigdy. Pozostanie świadectwo jakie wystawił sobie taką odpowiedzią człowiek i polityk.

Wracam do tego kluczowego dla dalszego biegu wydarzeń momentu, ponieważ zadaję sobie pytanie o emocje jakie tym razem towarzyszyły gwałtownej decyzji o usunięciu z pomnika sierpa i młota. Pytanie kieruję przede wszystkim do osób, które podczas pierwszych konsultacji broniły go w imię zachowania artyzmu dzieła Dunikowskiego.

Tak się składa, że jeżeli coś z elementów tego pomnika nadaje się na pogłębioną i rzeczową dyskusję, to intencja z jaką twórca umieścił sierp i młot właśnie w tym miejscu. Nie eksponując go w centralnym miejscu jako ideologiczną pieczęć, lecz jako oczywisty element państwowej flagi (pisaliśmy o tym lata temu na łamach Debaty). Tak dyskretnie, że dopiero pomalowanie sierpa i młota przez Wojtka Kozioła uzmysłowiło wielu mieszkańcom Olsztyna jego istnienie.

Obecna lokalizacja „szubienic” wydaje się przesądzona. Nie wiadomo natomiast w jakiej formie one stamtąd znikną. Jeżeli uda się istotne elementy dzieła Dunikowskiego przenieść, a o to jak przypuszczam będzie zabiegała zaproszona do dyskusji koalicja architektów i historyków, to po co teraz, w trybie nagłym, skuwać elementy będące częścią flagi? Czy nie wystarczy, skoro tak gwałtownie zaczęły jego ideowego obrońcę kłuć w oczy, zwyczajnie je zasłonić?

Zapowiedź „pogłębionej i rzeczowej dyskusji” to w istocie propozycja ciągu dalszego beznadziejnej, publicznej bijatyki, której wynik jest z góry przesądzony. Która ma przykryć opłakane, polityczne i finansowe skutki beznadziejnej walki prezydenta Grzymowicza z pisowskim ministrem. Celem głównym jest tu kontynuowanie wojenki, w której Grzymowicz gra na siebie. Na swoją przyszłą karierę o której coraz więcej słychać. Budowaną w kontrze do PiS-u, bo to warunkuje poparcie tam, gdzie trzeba.

Te pytania i uwagi kieruję przede wszystkim do konkretnych, znanych publicznie osób, które podczas konsultacji aktywnie wyrażały swoje w tej kwestii stanowisko. Może czas na kolejne wiadro zimnej wody i rozsądną dyskusję, co w obecnej sytuacji można jeszcze realnie zrobić.

Bogdan Bachmura

Od redakcji:

Historycy, architekci i radni, którzy uczestniczyli w konsultacji na temat przyszłości pomnika i którzy opowiedzieli się za jego pozostawieniem jako "wybitnego dzieła sztuki wybitnego rzeźbiarza" oraz "wybitne rozwiązanie urbanistyczne" i za stworzeniem w jego sąsiedztwie Muzeum Miejsca, w którym prowadzony byłby dialog na temat historii najnowszej tych ziem, zaczynającej się od zwycięstwa Hitlera w Prusach Wschodnich w wyborach 1933 roku.

1. Robert Szewczyk, Przewodniczący Rady Miasta Olsztyna
2. Marta Kamińska, Radna Rady Miasta Olsztyna, szefowa KOD-u w Olsztynie
3. Dr hab. Andrzej Korytko, prof. UWM, Polskie Towarzystwo Historyczne, UWM
4. Dr hab. Andrzej Szmyt, prof. UWM, Wydział Humanistyczny UWM
5. Prof. Robert Traba, Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie
6. Dr Jerzy Kiełbik, Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
7. Dr Iwona Liżewska, Prezes Oddziału TOnZ w Olsztynie

8. Jacek Strużyński, współtwórca koncepcji Muzeum Miejsca

9. Adriana Patalas, Prezes Oddziału SARP w Olsztynie
10. Arch. Piotr Rożen, Wiceprezes Oddziału SARP w Olsztynie
11. Ewa Romanowska, Fundacja i Stowarzyszenie „Borussia”
12. Arch. Piotr Gadomski, Przewodniczący MKUA
13. Arch. Radosław Guzowski, projektant zagospodarowania placu X. Dunikowskiego
14. Piotr Targoński, konserwator zabytków (razem z arch. R. Guzowskim)

Grono obrońców pomnika powiększyło się na drugim spotkaniu w ratuszu, zorganizowanym przez prezydenta Olsztyna w dniu 29 września, o osoby:

15. Kornelii Kurowskiej szefowej Fundacji „Borussia”,

17. radnego prof. Mirosława Gornowicza,

18. Jarosława Wolskiego, prezesa Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej w Olsztynie

Żadna z tych osób do tej pory nie zabrała głosu w związku z pomysłem prezydenta Piotra Grzymnowicza skucia "w trybie pilnym sierpa i młota".

Zwróciłem się do rzecznik prasowej ratusza pani Marty Bartoszewicz z prośbą o zawiadomienie o dacie i godzinie skuwania sierpa i młota, żeby uwiecznić to dzieło.

Adam Socha

 

 

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (27)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - inny gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Minister Gliński już trenuje: https://szklokontaktowe.tvn24.pl/pani-marszalek-wysoki-sadzie,1121022.html#autoplay

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - nn

      Odnośnik bezpośredni

      https://www.olsztyn24.com/news/24154-w-olsztynie-odslonieto-pomnik-armii-krajowej--6417897.html
      tu pzpr-owiec Grzymowicz, z biało-czerwoną opaską na ramieniu, odsłania pomnik AK. Autorstwa swojego kolegi Janusza Wierzyńskiego, który swego czasu paskudził Olsztyn socjalistyczną propagandą, potem z listy SDRP startował w wyborach do rady miasta (dostał 3 głosy= swój, żony i ktoś się pomylił). Wiemy za czyje pieniądze powstała ta partia (Kreml) i kto ją zakładał- Leszek Miller- kolega Wierzyńskiego. Potem artycha przykleił się do Rotary Club- masoneria. Dziś jest ,,doradcą,, Warmińskiej Kurii. Jaka Kuria, taki doradca. W międzyczasie ,,zaprojektował,, Jerzemu Szmitowi Pomnik Wolności Ojczyzny, zwalisty, ciężki, cmentarny- jak ,,wrażliwość,, ich obu. Pardon, ich trzech. Olsztyńskie klimaty...
      Szmita precz w władz PiS-u, komucha Grzybowicza precz z Ratusza a komucha Wierzyńskiego precz z Kurii.

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      Odnośnik bezpośredni

      Jakiś czas temu w Deb@cie pojawił sie artykuł "Jakie nastroje i opinie panują w Kaliningradzie?" w ciepłym tonie odnoszący się do mieszkańców obwodu, podobno mocno europejskich i stawiajacych opór reżimowi. To może w świetle nowych wydarzeń jakaś akcja w Deb@cie np. zbieranie śpiworów dla wysyłanych na front żołnierzy, kondolencje dla gubernatora po śmierci przyjaciela, że o uruchomieniu małego ruchu granicznego nie wspomnę.
      https://wiadomosci.wp.pl/kaliningrad-dozbroi-wlasnych-zolnierzy-gubernatorem-wstrzasnela-smierc-przyjaciela-w-ukrainie-6822938618309440a

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - SZARY
      Odnośnik bezpośredni

      A w jakim tonie należy odnosić się do zwykłych ludzi wysyłanych na pewną śmierć?
      https://i.pl/obwod-kaliningradzki-polskie-sluzby-mieszkancy-nie-chca-isc-na-wojne-nie-chca-byc-miesem-armatnim/ar/c1-16941261

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Nie wysyłanych na śmierć, a niosących śmierć. Przez lata działania tych co ich teraz wysyłają podobały sie im. W obwodzie nie mieszkali za karę, tylko z przyczyny bo to specyficzna wysunieta placówka. Jakiej, powinieneś się domyśl

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - SZARY
      Odnośnik bezpośredni

      W obwodzie kaliningradzkim zamieszkuje 955 281 osób,
      a liczebność Sił Zbrojnych FR w Obwodzie Kaliningradzkim nie przekracza 25 tysięcy (oficerów i żołnierzy).

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      W polsce 1 żołnierz na ok.340 osób, w Rosji 1 na 188, w obwodzie 1 na 40 osób- rzeczywiście- normalno.

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - SZARY
      Odnośnik bezpośredni

      https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1270060%2Cjakimi-wojskami-na-granicach-z-rosja-dysponuje-nato-najwiecej-wojsk

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Za chwilę się okaże, że to my jesteśmy agresorem, a nasi sojusznicy to najwięksi terroryści. . Nie dziwi, ze ten pomnik nadal stoi.

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - SZARY
      Odnośnik bezpośredni

      — Obecnie sytuacja w obwodzie jest trudna. Nawet w mojej wsi odbywa się istne polowanie na rezerwistów. Widać, że to była od dawna przygotowywana akcja.

      https://podroze.onet.pl/aktualnosci/polak-w-kaliningradzie-ujawnia-w-mojej-wsi-odbywa-sie-polowanie-na-rezerwistow/ljbwbjd

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    "Wiaterek nie wieje, słonko krótko świeci i Niemcy mają katastrofę. Odpalają nawet nieczynne bloki węglowe i palą ile wlezie bo brakuje im prądu. Czy ...
    Wiatraki, lobbing, KPO. List o...
    9 minut(y) temu
    "Na uwiarygodnienie tej hipotezy można przytoczyć fakt, iż „przemycane” przepisy wywołały wśród opinii publicznej liczne wątpliwości."
    Naprawdę? Wśró...
    Wiatraki, lobbing, KPO. List o...
    54 minut(y) temu
    Gość-Gosc ale tak szybko doszedłeś do refleksji, ze zrobili Cie na szaro? Może wpierw obejrzyj film "Holding", a potem odpowiedz sobie czemu Marszałki...
    Wiatraki, lobbing, KPO. List o...
    1 godzinę temu
    bydło atakuje
    "LexWiatraki", pierwsza wrzut...
    2 godzin(y) temu
    Trzecią drogą: https://twitter.com/Supermeming/status/1731068260588658863/photo/1
    prosto do: https://twitter.com/pikus_pol/status/1730973776949412287...
    Wiatraki, lobbing, KPO. List o...
    3 godzin(y) temu
    Władza się psuje... ale żeby tak błyskawicznie?!
    Wiatraki, lobbing, KPO. List o...
    10 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Co trzeba zrobić, żeby PiS wygrało kolejne wybory? Zbigniew Lis Wielu Polaków głosujących nie za opozycją, tylko przeciw PiS, nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji ich decyzji oraz z powagi… Zobacz
    • Michał Wypij, Paweł Warot – komentarz osobisty Bogdana Bachmury Bogdan Bachmura Dużo łatwiej o krytykę osób, których nie darzymy sympatią, z którymi jesteśmy w sporze lub konflikcie. Ale tym razem jest… Zobacz
    • Polska racja stanu - refleksje po obejrzeniu "Resetu" Zbigniew Lis Do napisania tego artykułu skłoniły mnie bulwersujące fakty i ujawnione dokumenty, przedstawione podczas emisji serialu dokumentalnego "Reset" w TVP1, który… Zobacz
    • Modlitwa kardynała de Richelieu (komentarz do sprawy Jana Pawła II) Bogdan Bachmura Tyle znanych osób i organizacji zatroskanych o dobre imię Jana Pawła II wzywa i apeluje o natychmiastowe działanie, że z… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • Wyborcza sporządziła listę osób do zwolnienia z pracy, związanych z PiS
    • Agent Tomek wyspowiadał się "Wyborczej". Liczy, że koalicja 8-gwiazdek go wybroni?
    • Msza święta w intencji kard. Henryka Gulbinowicza
    • Na medycynę UWM w Olsztynie może się dostać każdy. Udowodnił to szwedzki dziennikarz
    • Powyborcza Debatka, czyli polityczne prztyczki i potyczki (nr 11)
    • Polska jako Schizolandia, w listopadowym numerze "Debaty"
    • Myśliwy zastrzelił żołnierza. Komentarz myśliwej, posłanki Pasławskiej
    • Poseł Artur Chojecki nowym szefem okręgu PiS na Warmię i Mazury
    • Czy gmina Gietrzwałd stała się "republiką bananową"?
    • Sędzia Juszczyszyn wraca do wydziału cywilnego. Prezes Nawacki wykonał wyrok
    • Jerzy Szmit zawiadamia prokuraturę ws. list proskrypcyjnych Wyborczej
    • Kolejna akcja obrony miejsca objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Prof. Chmaj - kontrowersyjny prawnik jest przewodniczącym Rady Uczelni UWM

        Adam Jerzy Socha 2023-11-27 19:45:35

        Przewodniczący Rady Uczelni UWM od dwóch kadencji prof. Marek Chmaj (ur. 1969) co jakiś czas...

      • Nie przegap! Wyjątkowa wystawa „Historia Biblii” w Zajezdni (MOK Olsztyn)!

        2023-11-25 12:12:45

        To historia powstania słowa Bożego, 3500 lat historii Biblii opowiedziane w godzinę. To nietypowa...

      • Stanowisko Konfederacji KP w sprawie tramwaju, fotoradarów i „szubienicy” w Olsztynie

        2023-11-24 18:11:50

        Działacze struktur okręgu nr 35 partii Konfederacja Korony Polskiej, na konferencji prasowej w dniu...

    Wiadomości region

    • Region

      • Kolejna akcja obrony miejsca objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie

        Tadeusz Poźniak, Adam Socha 2023-11-30 12:25:44

        Akcje protestacyjne w obronie tego Świętego Miejsca Objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie przeciwko...

      • W jakich komisjach sejmowych zasiedli posłowie z Warmii i Mazur?

        2023-11-28 13:32:42

        Poseł Janusz Cichoń (KO) został wybrany na przewodniczącego sejmowej komisji finansów publicznych. Był...

      • Poseł Artur Chojecki nowym szefem okręgu PiS na Warmię i Mazury

        2023-11-27 20:31:25

        Szefów okręgów jest tyle ile województw, w tym oddzielnie dla Warszawy, a nie, jak dotychczas 94 –...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Wiatraki, lobbing, KPO. List otwarty do Marszałka Hołowni

        Paweł Musiałek 2023-12-02 20:33:04

        Prezes Klubu Jagiellońskiego przedstawia propozycje zmian w regulaminie Sejmu uderzające w...

      • Polska krajem aferzystów?

        Jan Rosłan 2023-11-30 20:02:23

        Liderzy opozycji upublicznili umowę koalicyjną i zadeklarowali, żę chcą Polskę uczynić lepszą, niż ją...

      • "LexWiatraki", pierwsza wrzutka KO i P2050, bo trzeba ratować producenta turbin Siemensa?

        2023-11-30 17:00:24

        Koalicja KO i Polska2050 zgłosiła projekt ustawy ws. zamrożenia cen za energię, którą ma...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.