Olsztyn

Odbyła się pierwsza debata kandydatów startujących na fotel prezydenta miasta Olsztyna w listopadowych wyborach samorządowych, zorganizowana przez stowarzyszenie Forum Rozwoju Olsztyna (FRO). Udział w debacie w I LO, w środę 15.10., wzięli: Marcin Adamczyk (PSL), Andrzej Maciejewski (Kongres Nowej Prawicy), Andrzej Ryński (KW Andrzeja Ryńskiego „Olsztyn Przyjazny Ludziom") i Anna Wasilewska (PO). Przedstawiamy relację z tej debaty i ocenę wystąpień kandydatów.

Swój udział w debacie odwołała dzień wcześniej pani Iwona Arent z powodu konwencji wyborczej Prawa i Sprawiedliwości odbywającej się dokładnie w tym samym czasie w Olsztynie. Z niewiadomych zaś przyczyn, z debaty zrezygnowali na parę godzin przed jej początkiem aktualny prezydent Olsztyna pan Piotr Grzymowicz i były prezydent, pan Czesław Małkowski (FRO publikuje aktualnie na swojej stronie przyczyny nieobecności tych uczestników).

Uczestnicy debaty odpowiedzieli na 8 przygotowanych przez FRO pytań z zakresu polityki przestrzennej miasta, kultury, dialogu społecznego i spraw gospodarczych. A następnie, odpowiedzieli w formie „tak" lub „nie" na 3 krótkie, wieńczące debatę pytania. Mimo iż organizatorzy nie przewidywali zadawania pytań przez audytorium, wygospodarowany czas pozwolił kandydatom na odniesienie się na koniec do paru kwestii z sali.

Ponieważ debata została zarejestrowana i można nadal ją odsłuchać i obejrzeć na stronie internetowej organizatorów, każdy zainteresowany mieszkaniec Olsztyna powinien sam wyrobić sobie zdanie o czterech obecnych na debacie kandydatach na prezydencki fotel.

Poniżej prezentuję skrótowy zapis tej debaty, a następnie moją subiektywną ocenę uczestników debaty.

Zapis debaty:
Kategoria: Dialog z mieszkańcami.
Czy stosowane dotychczas metody konsultacji dają realną możliwość wpływu na decyzje podejmowane przez Urząd Miasta. Czy sposób konsultowania decyzji powinien być może ulec zmianie?

Marcin Adamczyk (KW PSL)
Aktualnie konsultacje są pozorowane. Nikt nie słucha mieszkańców (przykład Nagórek). Powinna nastąpić zmiana. Planujemy powołać Radę Menadżerów (doradztwo w sprawach inwestycji) i Radę Seniorów (doradztwo wynikające z doświadczenia), bo chcemy słuchać, w czym możemy pomóc.

Andrzej Maciejewski (KW Kongres Nowej Prawicy)
W Olsztynie jest wyraźny podział na „My, Wy, Oni". Brak dialogu. Władza powinna uwzględniać negatywne opinie mieszkańców.

Andrzej Ryński (KW Andrzeja Ryńskiego „Miasto Przyjazne Ludziom")
Demokracja partycypacyjna oparta na Budżecie Obywatelskim, konsultacjach społecznych i dialogu. Należy wzmocnić rolę Rad Osiedla (inicjują inwestycje i kontrolują ich wykonanie).

Anna Wasilewska (KW PO)
Brak komunikacji skutkuje brakiem poczucia tożsamości mieszkańców. Pomysły powinny być inicjowane przez profesjonalistów. Nie może być tak, że mieszkańcy wypowiadają się dopiero na końcu projektu.

Kategoria: Przestrzeń i transport
Jakie decyzje należałoby podjąć, aby Olsztyn nie ulegał dalszej sub-urbanizacji?

Andrzej Maciejewski
Na miasto należy patrzeć całościowo biorąc pod uwagę uwarunkowania historyczne
Brak nam konsekwencji i logiki.

Andrzej Ryński
Tożsamość miasta budują ludzie. Olsztyn powinien być sprawnie funkcjonująca aglomeracją. Zintegrowany i zrównoważony rozwój. Współpraca z gminami sąsiednimi. Miasto przyjazne ludziom, czyli inwestycje mają służyć ludziom.

Anna Wasilewska
Miasto musi współpracować z gminami ościennymi, gdzie mieszkają ludzie dojeżdżający do Olsztyna. Przyjaźnie zorganizowany transport. Muszą być kolejne linie tramwajowe zintegrowane z autobusami. Rozwój ścieżek rowerowych, tak jak w Warszawie. Strategia miasta powinna być dokumentem żywym, bardziej czytelna, bo dotychczas jest ona „patchworkiem".

Marcin Adamczyk
Nowoczesne miasto to nie powinno być miasto zabetonowane. Obwodnica powinna nie tylko obsługiwać mieszkańców, ale i przyciągnąć nowych mieszkańców. Miasto zurbanizowane w sposób przemyślany. Nie możemy występować po środki unijne bez planu długoletniego i bez rzetelnej, ekonomicznej analizy przyszłych skutków. Rowery są ważne, ale w Olsztynie jest ponad 130 tys. posiadaczy samochodów osobowych. Oni nie powinni być traktowani jako wrogowie Olsztyna i terenów zielonych. Oni potrzebują parkingów wielopoziomowych w centrum i na obrzeżach, to będzie nasz cel. Obwodnica powinna nas zjednoczyć dla dobra miasta.

Jakie powinno być główne założenie strategii transportowej Olsztyna?

Andrzej Ryński
Trzeba zbudować sprawny system przebiegu ulic: 4-5 bezkolizyjnych skrzyżowań nad rondami, nad skrzyżowaniami, w głównych punktach miasta. Jedno takie skrzyżowanie to koszt rzędu 25-30 mln zł. Pieniędzy szukać w budżecie miasta i w programach unijnych. Transport zbiorowy ekologiczny, przyjazny i tani, który skłoni mieszkańców do jego używania. Wyremontować najbardziej zniszczone ulice i chodniki, rozbudowywać ścieżki rowerowe.

Anna Wasilewska
Polityka transportowa powinna być wynegocjowana z mieszkańcami. Powinniśmy wykorzystać nasze koleje na zasadzie kolejek podmiejskich. Powinniśmy oprzeć się na pomocy profesjonalistów.

Marcin Adamczyk
Transport w naszym mieście jest wielkim problemem. Oczywisty rozwój transportu publicznego. Nowa droga łącząca Osiedle Generałów z Kortowem poprzez nowy most na Łynie, budowa ulicy Nowobałtyckiej. Aktualne tymczasowe dojazdy powinny stać się pełnowartościowymi ulicami. (dlaczego ulica Wąwozowa nadal jest nieprzejezdna?) Ścieżki rowerowe przez parki, a nie wzdłuż ulic i głównych arterii. Otwarcie bus-pasów dla motorów, na co pozwalają nowe przepisy.

Andrzej Maciejewski
Spójna całość sprzyjająca rozwojowi kultury użytkowania dróg. Wykorzystać dwie linie kolejowe na szynobusy. Bilet parkingowy powinien być równocześnie biletem na transport publiczny. Zimą bezpłatna komunikacja dla Jarot i Nagórek, gdzie dojdzie do paraliżu.

Co należy zrobić, aby Śródmieście znowu tętniło życiem?

Anna Wasilewska
Przyciągnąć turystów promując Olsztyn jako stolicę Warmii w formie produktów turystycznych, takich jak np. gastronomia, hotele. Trzeba zlikwidować reklamy na Starówce. Promocja jest ważna.

Marcin Adamczyk
Nie dajmy umrzeć Starówce, to jeden z głównych punktów mego programu. Chcemy wzorować się na doświadczeniach poznańskich. Ja i mój komitet mamy Specjalny program dla Starówki: ulgi podatkowe dla przedsiębiorców, specjalne planowanie preferencji dla tych, którzy chcą inwestować w Starówkę w usługi, drobny przemysł, sklepikarzy.

Andrzej Maciejewski
Starówka ma być sercem kulturowym. Wiele mieszkańców nie zna historii Olsztyna. Trzeba wyeksponować zabytki archeologiczne. Kontrakty między mieszkańcami Starówki, a właścicielami lokali gastronomicznych.

Andrzej Ryński
Za czasów mojej prezydentury, 20 lat temu, wdrożono program rewitalizacji Starówki. W sezonie turystycznym Starówka żyje. Stosować ulgi poza sezonem, także ulgi podatkowe. Wyprowadzić studentów z miasteczka uniwersyteckiego na Stare Miasto. Połączyć Stare Miasto z koszarami Dragonów jako miejsce spotkań bohemy olsztyńskiej.

Kategoria Ekonomia: W Olsztynie przez wiele lat nie pojawił się, poza Michelin, żaden duży inwestor. Czy mają Państwo plan na zmianę tej sytuacji i zachęcania dużych pracodawców do otwierania swoich firm w stolicy Warmii i Mazur. Czy może warto skoncentrować się na wspomaganiu lokalnej przedsiębiorczości, jeśli tak to w jaki sposób?

Marcin Adamczyk
Inwestycje warte ponad 850 mln zł i 800 miejsc pracy zostało stworzonych w naszym województwie, ale poza Olsztynem: Mrągowo, Lidzbark Warmiński, Szczytno, Kurzętnik, Dobre Miasto. Kwestia chęci władzy. Dobrobyt miasta zaczyna się od tworzenia nowych miejsc pracy. Wydział w UM dedykowany do pozyskiwania inwestorów i do ułatwiania im procedur. Rada Biznesu do pomocy przy realizacji strategicznych inwestycjach. Współpraca z WMSSE i z instytucjami, które mają doświadczenie w pozyskiwaniu inwestorów.

Andrzej Maciejewski
60 ha ziemi przy ul. Lubelskiej włączone do WMSSE od ponad 4 lat nie są nawet uzbrojone. Olsztyn nie ma nic do zaoferowania. Lokalni przedsiębiorcy to są nasi sponsorzy, to oni utrzymują miasto i muszą być docenieni. Wyłączyć dzielnicę przemysłową podlegającą bezpośrednio prezydentowi. Bon parkingowy dla przedsiębiorców. Przedsiębiorcy muszą czuć, że Ratusz musi być partnerem. Dialog ponad wszystko.

Andrzej Ryński
Olsztyn musi wykorzystać geopolityczne i gospodarcze położenie. Pomost między Europą Zachodnią i Wschodnią. Przywrócić rangę współpracy z miastami partnerskimi, aby docierać do tamtejszego kapitału. Prezydent powinien wspomagać się zespołem fachowców, menedżerów. Właściwa promocja miasta. Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Anna Wasilewska
Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera w Urzędzie Marszałkowskim powinno także mieć swój odpowiednik w Ratuszu, gdzie będą urzędnicy merytoryczni i decyzyjni. Park Technologiczny w Olsztynie nie funkcjonuje właściwie. Olsztyn jest źle postrzegany, brak lobbowania na jego rzecz. Wypracować zasady współpracy z przedsiębiorcami.

Czy rozwój ekonomiczny Olsztyna powinien opierać się o kilka specjalizacji gospodarczych. Jeśli tak to jakie powinny to być specjalizacje?

Andrzej Maciejewski
Miasto musi współpracować z Uniwersytetem. Kształcenie pod potrzeby rynku. W perspektywie finansowej 2014-2020 środki będą głównie na innowacyjną gospodarkę.

Andrzej Ryński
Zakładanie długofalowego planu nie do końca gwarantuje sukces. Trzeba reagować szybko. Kształcenie w dziedzinach, które dają zatrudnienie. Wsparcie dla przemysł chemicznego, rolno-spożywczego, meblarstwa. Olsztyn miastem sanatoryjno-leczniczym, to też miejsca pracy. Olsztyn ma ku temu znakomite warunki. To powinna być jedna z nowych specjalizacji.

Anna Wasilewska
Województwo ma 3 inteligentne specjalizacje: ekonomia wody, przemysł meblowy, zdrowa żywność. Olsztyn nie wszędzie się wpisuje. Uniwersytet bardzo mocno „idzie w medycynę". Szkolnictwo zawodowe na bardzo dobrym poziomie. Przemysł chemiczny i rolno-spożywczy to wiodące specjalizacje.

Marcin Adamczyk
Meblarstwo i przemysł drzewny to istniejące, naturalne specjalizacje. Transfer technologii do biznesu. Od prezydenta bardziej zależy poziom szkolnictwa średniego i tu nacisk. Centrum szkolnictwa średniego, aby zwabić ludzi. Odbudowa szkolnictwa zawodowego.

Kategoria: Kultura i Społeczeństwo
Jakie powinny być główne założenia „Strategii Rozwoju Kultury Olsztyna do roku 202 5" i jakie powinny być konkretne efekty jej wdrożenia?

Andrzej Ryński
Olsztyn ma wypracowane wzorce kulturowe. Od 20 lat OLA. Wyremontowano filharmonię i teatr. Łączyć kulturę z edukacją. Wykorzystać to co dotychczas zrobiono. Potrzebna jest jedna duża sztandarowa impreza kulturalna.

Anna Wasilewska
Współpraca szczebla miejskiego z wojewódzkim. WAMA Film Festiwal jako przykład poszanowania różnorodności. „Wybuduję salę sportową".

Marcin Adamczyk
Brak jest kultury masowej. Proponujemy: „Olsztyniada" jako święto Olsztyna, duży festiwal muzyczny, aby przyciągać turystów, reaktywacja Czwartków Szantowych i program imprez jesienno-zimowych na Starówce.

Andrzej Maciejewski
Brak nam menadżerów do organizacji imprez na poziomie ogólnopolskim. Olsztyn powinien być polską stolicą sportów wodnych.

Co powinno składać się na tożsamość lokalną mieszkańców Olsztyna i w jaki sposób można ją zbudować ?

Anna Wasilewska
Potrzebne inicjatywy w podtrzymywaniu dziedzictwa kulturowego.

Marcin Adamczyk
Olsztyn jest wielokulturowy co wynika z historii. Oprzeć się na dialogu ze stowarzyszeniami, nie przeszkadzać, ale pomagać. Odbudować pozytywny wizerunek miasta. Wielokulturowość Olsztyna jest jego pozytywną cechą.

Andrzej Maciejewski
Mieszanka kulturowa wynikająca z historii. Uwolnijmy aktywność mieszkańców. Potrzeba wypracować ideę Olsztyna jako miasta „cool". Cieszmy się tym co mamy i chwalmy się tym.

Andrzej Ryński
W kształtowaniu tożsamości trzeba pamiętać o historii miasta, ale nie odwracać się ciągle do tyłu. Nasza tożsamość to tożsamość ludzi żyjących w zjednoczonej Europie. Szkoły i stowarzyszenia włączyć do kształtowania tożsamości. Wykorzystać seniorów, kombatantów i weteranów do budowy tożsamości.

Czy ceny biletów autobusowych powinny zostać obniżone?

Marcin Adamczyk, Andrzej Ryński Tak
Andrzej Maciejewski, Anna Wasilewska Nie

Czy w Olsztynie powinny powstać kolejne galerie handlowe?

Marcin Adamczyk, Anna Wasilewska Tak
Andrzej Maciejewski, Andrzej Ryński Nie

Czy Stare Miasto powinno być zamknięte dla ruchu samochodowego przez cały rok?

Marcin Adamczyk, Andrzej Ryński, Anna Wasilewska Nie
Andrzej Maciejewski Tak

Dwa pytania z sali:

1. Jak konkretnie ściągnąć inwestorów do Olsztyna? Rada Menadżerów przy prezydencie, czy też kolejny wydział w Ratuszu to biurokracja. Te działania są sprzeczne z wprowadzaniem ulg. Co z obniżeniem podatków lokalnych?

Marcin Adamczyk
Konkretnie: uzbrojenie terenów miejskich i pomoc WMSSE. Proponujemy dla przedsiębiorców lokalnych: jeżeli stworzą miejsca pracy, to w kolejnym roku, obniżenie podatków.

Andrzej Maciejewski
Olsztyn się dusi bo nie ma ziemi, stąd brak inwestycji. Rozmowy z gminami o ziemię pod inwestycje. Zasada: tworzenie miejsc pracy skutkowałoby obniżeniem podatków. Miejsca biurowe w nadmiarze, a brak mieszkań.

Andrzej Ryński
Podejście elastyczne: daleko idące przywileje i negocjacje z dużymi inwestorami i proporcjonalnie mniejsze ulgi wobec mniejszych inwestorów. Nie ma gotowych recept. Trzeba być przyjaznym wobec partnerów gospodarczych.

Anna Wasilewska
Podałam konkretne rzeczy: plan zagospodarowania przestrzennego ogólnie żyje 5 lat i jest już zdezaktualizowany. Jednakowe procedury obowiązujące wszystkich przedsiębiorców. Cyfryzacja pobudza gospodarkę (e-handel). Centrum Obsługi Inwestora.

Głos z sali na temat galerii handlowej:

Olsztyn jest duży, ale ludzie są ubodzy. Galerie handlowe rujnują drobnych przedsiębiorców. Studenci, to główni użytkownicy galerii ze szkodą dla małych firm.

2. Iwona Możejko – problem starzenia się w Polsce. Jak zatrzymać młodych ludzi w kraju, aby uratować nasze emerytury? Po co mamy edukować w szkołach zawodowych pracowników wykwalifikowanych do pracy w obcych krajach? Co kandydaci zrobią dla inwalidów rencistów, ludzi dotkniętych przez los, opiekunów osób niepełnosprawnych dorosłych i dzieci i dla budżetówki?

Rafał Biedziuk: Reasumując, jak zatrzymać młodych ludzi w Olsztynie i sprawić by ci, których nie ma, wrócili?

Andrzej Maciejewski
Granic się nie zamknie, od 25 lat tego problemu nie daje się rozwiązać. Jeżeli Olsztyn będzie miastem przyjaznym, to ludzie wracają do „miłych" miejsc.

Andrzej Ryński
Karta seniora z ulgami miejskimi. Ustawiczne kształcenie seniorów (uniwersytet trzeciego wieku). Granic nie zamkniemy i jest migracja. Atrakcyjny system kształcenia i atrakcyjne warunki pracy. Prostych odpowiedzi brak. Środki unijne pomogą zatrzymać młodych.

Anna Wasilewska
Podstawowe zadanie samorządu to zajęcie się seniorami i wykluczonymi. Jesteśmy nauczeni narzekać i krytykujemy. Ja nie powiem co było zrobione, ale wiem co zrobię.

Marcin Adamczyk
Część z wyrażonych kwestii dotyczy dużej polityki i wyborów za rok. Pozytywny klimat do inwestowania. Program budowy tanich mieszkań: są gminy które biorą kredyt, budują i sprzedają mieszkania z kredytem, dla tych co zdolności kredytowej nie mają. Szkolnictwo średnie i wyższe. Za jakiś czas to musi zaowocować.

Komentarz

Spośród czterech kandydatów na prezydenta uczestniczących w debacie najmniej przekonująco wypadł według mnie pan Andrzej Ryński. Hasła ogólne w stylu „poglądy w tej sferze są bardzo szerokie" czy „zadbajmy o przyjazne miasto", to za mało. Zabrakło też precyzji i odważnych pomysłów. Poza tym, przyszły prezydent miasta wojewódzkiego powinien umieć dać replikę na każde, nawet najbardziej niewygodne pytanie. Tymczasem, temat kultury sprawił panu Ryńskiemu nieukrywaną trudność.

Pani Anna Wasilewska reprezentowała typowy styl urzędniczy. Odniosłam wrażenie, że omawiała głównie osobiste doświadczenie z pracy w Urzędzie Marszałkowskim. Przyznać jednak trzeba, że wieloletnia praca w Zarządzie Województwa, znajomość różnorodnej tematyki i procedur to niewątpliwie mocna strona kandydatki. Pomimo tego nieliczne konkretne propozycje rozwiązań dla Olsztyna ginęły jednak w ogólnikach typu „możemy to zrobić i wiemy jak to zrobić".

Pan Andrzej Maciejewski, kandydat Kongresu Nowej Prawicy, wykazał autentyczną wolę walki z konkurentami. Chociaż zaprezentował parę konkretnych pomysłów na olsztyńskie bolączki, rozwiązania te nie stanowią jednak całościowej wizji miasta, jaką przyszły prezydent powinien mieć do zaoferowania mieszkańcom.

Na tle poprzedników pan Marcin Adamczyk miał zdecydowanie najwięcej do zaproponowania, ponieważ przedstawił najwięcej konkretnych planów i rozstrzygnięć dla Olsztyna. Pokazał też ostrożne i pragmatyczne podejście do ubiegania się o środki unijne. Poza tym sprawiał wrażenie człowieka, któremu zależy na poprawie kondycji miasta. Pozostaje oczywiście pytanie, czy proponowany przez niego program uda się rzeczywiście w Olsztynie zrealizować.

Przyznać trzeba, iż na miesiąc przed wyborami samorządowymi, zorganizowanie takiego forum przez FRO było potrzebną i celną inicjatywą, aby lepiej poznać zamiary ludzi, którzy chcieliby rządzić w Olsztynie. Szkoda tylko, że lista uczestników była niepełna. Zabrakło tam zdecydowanie aktualnego prezydenta miasta, pana Piotra Grzymowicza, który aspiruje przecież do reelekcji. Pozostaje też niezaspokojona ciekawość co do pomysłów, przekonań czy też wizji pana Czesława Małkowskiego czy pani Iwony Arent. Toteż debatę należy uznać za ciekawą, ale zdecydowanie fragmentaryczną.

Debata okazała się również niekompletna pod względem obszaru tematycznego wyznaczonego przez organizatorów. Skoncentrowali się oni wyłącznie na problematyce polityki przestrzennej i transportowej miasta, poruszyli kwestie z domeny kultury i budowy tożsamości mieszkańców Olsztyna, marginalizując kwestie gospodarcze.

Organizatorzy pominęli najważniejsze dla życia i funkcjonowania miasta tematy, takie jak finanse, budżet, zadłużenie, wykorzystywanie środków unijnych, strategiczne inwestycje miejskie, zarówno te w toku jak i te zaplanowane.

Nie usłyszeliśmy, jak obecni na sali kandydaci zamierzają się odnieść do planów prezydenta Grzymowicza w sprawie budowy nowej elektrociepłowni mającej zastąpić świetnie dotychczas prosperującą spółkę komunalną MPEC. Chodzi tu przecież o inwestycję wartą około 700 mln zł, w której potencjalnym inwestorem ma być obok nieznanego jeszcze partnera prywatnego, spółka skarbu państwa Polskie Inwestycje Rozwojowe (PIR) przechodząca aktualnie poważne turbulencje.

Nie usłyszeliśmy nic na temat gospodarki odpadowej i przewidywanej budowy zakładu unieszkodliwiania odpadów komunalnych w Olsztynie (ZUOK), do którego zwożone będą odpady z całej Polski. Nieporuszona została kwestia kontrowersyjnego zagospodarowania jeziora Krzywego ani realizacji budowy nowej linii wysokiego napięcia ponad lasem miejskim i kwestii ochrony przyrody. A przecież są to niezwykle ważne tematy gospodarcze, ekologiczne, przyrodnicze i wizerunkowe naszego miasta.
Marianna Hołubowska

Zdjęcia ze strony www.fro.olsztyn.pl