Listopad to spinningowe ostatki. Zakończenie na większości jezior połowu ryb z łodzi, a z brzegu łowienie na dużych akwenach jest prawie niemożliwe. Wybrałem się z kolegą nad jedno z maleńkich jezior w gminie Pasym, aby je obejść i pospinningować. Wykupiliśmy odpowiednie zezwolenie, ubraliśmy wodery i stosując tak zwaną metodę szuwarową zaczęliśmy wolno obławiać jeziorko. Niestety, w całości jeziora obejść się nie dało, gdyż w kilku miejscach ogrodzenia działek były daleko wprowadzone do wody.
Wiem, że jest to złamanie prawa wodnego. Nawet mając działkę nad jeziorem nie można jej grodzić tak, aby uniemożliwić przejścia wędkarzom czy spacerowiczom. Wydzielony pas szerokości 1,5 metra musi być powszechnie dostępny nad każdym publicznym akwenem. Niestety, jak wiemy, jest to prawo czysto teoretyczne, bo właściciele działek nad wodą robią co chcą i często czują się bezkarni.
Mam przed sobą raport Najwyższej Izby Kontroli, Delegatury w Olsztynie zatytułowany „Informacja o wynikach kontroli zapewnienia przez organy administracji rządowej i samorządowej w województwie warmińsko - mazurskim dostępu do jezior stanowiących wody publiczne”. Raport został opracowany w czerwcu 2011 r. i nie zawiera optymistycznych danych, a od czasu jego opublikowania niewiele się nad wodami zmieniło, a faktycznie sytuacja się jeszcze pogorszyła.
Kontrolą przestrzegania prawa wodnego powinien zajmować się Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie i regionalne zarządy oraz starostwa. Raport stwierdza, że „spośród kontroli zrealizowanych w woj. warmińsko - mazurskim, aż osiem (80%) przeprowadzono nierzetelnie lub niezgodnie z wewnętrznymi zasadami dotyczącymi wykonywania kontroli”. Dalej czytamy: „Mimo, że część gruntów była bezprawnie użytkowana przez władających nieruchomościami przyległymi, nie podejmowano żadnych działań zmierzających do wyeliminowania tego zjawiska oraz naliczenia opłat z tytułu bezumownego ich użytkowania”, bo okazuje się, grodzono i korzystano z terenów, do których nie miano prawa. Jednak powszechnie wiadomo, że działki nad jeziorami i tak zwane dacze posiada tzw. lepsze towarzystwo, często śmietanka warszawska. I władza lokalna nie interweniuje, a nawet jak ktoś napisze skargę, to efekt jest identyczny, jakby jej nie napisał. Jak stwierdził raport NIK-u: „Spośród 17 skarg, które wpłynęły w badanym okresie do RZGW w Warszawie, 12 dotyczyło zagrodzenia przejścia linią brzegu jeziora, a pięć uniemożliwienia dojścia do kąpielisk. Zaledwie jedną skargę rozpatrzono w terminie” - to znaczy w ciągu jednego miesiąca. Natomiast „w okresie od 41 do 905 dni rozpatrzono 12 spraw, a czterech nie rozpatrzono w ogóle”. Jedną sprawę rozpatrzono w czasie kontroli NIK-u, ale od jej wpłynięcia minęły trzy lata! Natomiast aż w 14 sprawach, wbrew przepisom „nie powiadomiono skarżącego o sposobie załatwienia sprawy”.
Jak powszechne jest grodzenie brzegów jezior, wykazali to kontrolerzy NIK-u, którzy sprawdzili linię brzegową 18 jezior ( w tym Jeziorak, Drwęckie, Tałty, Śniardwy) i na odcinku o łącznej długości tylko 9,7 km wykazano aż 125 przypadków zagrodzenia dostępu do tych jezior w odległości mniejszej niż 1,5 metra od linii brzegowej, a więc w sposób uniemożliwiający przejście. Czyli jest to powszechne łamanie przepisów prawa wodnego, na co nie reagują władze samorządowej jak i Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Jerzy Galera z Marksewa sprzedał ziemię nad jeziorem z zaznaczeniem, że będzie miał dostęp do wody. Niestety, warszawiak, nabywca działki, zagrodził przejście. Na portalu Szczytno.wm.pl w marcu tego roku opisano ten przypadek, łącznie z interwencją policji, do której zwrócił się były właściciel ziemi. Właściciele działek grodzą nie tylko głęboko w wodzie, ale też stawiają pomosty nie zezwalając postronnym na korzystanie z nich. a to też jest łamaniem prawa, bo mimo, że prywatnie ktoś ten pomost zbudował (oczywiście legalnie, mając stosowne zezwolenia), to jezioro jest dobrem publicznym i przestrzeń nad nim także.
Faktycznie dokonuje się zawłaszczanie publicznej przestrzeni przez prywatne podmioty. W raporcie NIK-u zamieszczono zdjęcia, pokazujące jak nad niektórymi jeziorami pobudowano nawet kamienne ściany, aby uniemożliwić przejście brzegiem. Przed kilku laty nawet były prezydent Olsztyna grodząc swoją posesję nad jeziorem Podkówka, betonowe ogrodzenie zakończył w jeziorze, uniemożliwiając przejście spacerowiczom i wędkarzom. Interwencje jednak poskutkowały i mur został zburzony. Na forach internetowych ujawniane są satelitarne zdjęcia domów nad Jeziorem Krzywym, gdzie ogrodzenia uniemożliwiają przejście nad jeziorem. Żadna władza na to nie reaguje.
Raport NIK-u został przekazany prezydentowi RP, premierowi, marszałkom sejmu i senatu, zainteresowanym ministerstwom, a także wojewodzie i marszałkowi województwa warmińsko- mazurskiego. Niestety nie słyszałem o żadnej reakcji władz na wskazane przez NIK nieprawidłowości. Czasami tylko niektórzy dziennikarze i ekolodzy próbują interweniować i obudzić opinię społeczna, aby dostrzegła problem zawłaszczania przestrzeni nadwodnej przez bezprawnych użytkowników nadwodnych działek. Krzysztof A. Worobiec w maju 2010 r. w „Dzikim życiu” opublikował tekst „Mazurskie jeziora - dewastowany cud natury”. Ta dewastacja postępuje.
A tak naprawdę wystarczy tylko konsekwentne przestrzeganie dobrego prawa. Niech raz w roku władze gminy czy starostwa sprawdzą, czy właściciele nadwodnych działek czy dacz nie dokonują ich ogrodzeń w taki w sposób, że uniemożliwiają przejście nad publicznymi przecież wodami. Upomnienie czy decyzja o rozbiórce źle postawionego ogrodzenia na pewno by wystarczyła, bo karanie to zawsze ostateczność. Właściciele takich działek to najczęściej notable, a władzy gminnej czy powiatowej nie chce się z nimi zadzierać i stąd też brak kontroli . Ludzie czasami piszą skargi do Warszawy, ale jak wykazała kontrola NIK-u, tymi skargami tam się nikt nie przejmuje, bo w terminie odpowiedzieli tylko na jedną. Taką niestety mamy rzeczywistość. Niby to drobna sprawa, ale dla niektórych zasadnicza, bo pokazuje w pełni, że skoro nie przestrzega się prawa w małej sprawie, to w wielkiej tym bardziej. Zaniedbania administracji lokalnej niektórzy traktują jako przyzwolenie na czynienie prywaty. Chyba jednak czas skończyć z takim podejściem do prawa.
Najsmutniejszą rzecz w przyrodzie jaką widziałem, to prywatne jezioro w Olsztynie w całości ogrodzone, w większości wysoką siatką z furtkami zamykanymi na kłódkę, bo właściciel wydzierżawił miejsce na plażowanie indywidualnym osobom. Takie mamy prawo, że mając prywatną własność można ją ogrodzić i mieć tylko dla siebie lub swoich znajomych. Na szczęście jeszcze większość wód śródlądowych jest własnością nas wszystkich, więc sprzeciwiajmy się ich prywatyzacji w obojętnie jakiej formie.
Ks. Jan Rosłan
W tekście 
Tak jak przypuszczałem, prezydent Olsztyna Robert Szewczyk do grupy ds. dekonstrukcji pomnika...
Chodzi o wzmiankę na temat miejsca zamieszkiwania Piotra Pancera w chwili startu do Rady Miasta...
Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim w dniu 27 marca 2025 r. wydał wyrok uniewinniający wobec...
Prezes olsztyńskiej spalarni Krzysztof Witkowski od ponad roku nie chce odpowiedzieć na pytania...
Artykuł w marcowej „Debacie" pt. "
Bankrutują firmy, bo nie ma zwrotu środków z programu „Czyste Powietrze”. Na posiedzeniu komisji...
Mieszkańcy mojej części Europy, tej położonej między Rosją a Niemcami, mają powody, by w tak...
Prezydent Andrzej Duda zdecydował o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli...
Skomentuj
Komentuj jako gość