Debata wrzesień2023 okl

logo flaga polukr

 

 

 

Prosimy Czytelników i Przyjaciół o wpłaty na wydawanie miesięcznika „Debata” i portalu debata.olsztyn.pl. Od Państwa ofiarności zależy dalsze istnienie wolnego słowa na Warmii. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B

niedziela, październik 01, 2023
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Archiwum IPN
  • TW SB „bez tremy”

Archiwum IPN

TW SB „bez tremy”

Szczegóły
Opublikowano: piątek, 04 marzec 2011 07:31

WarotPrzypadek współpracy z SB Zoi Jaroszewicz-Pieresławcew, do niedawna dyrektor Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Humanistycznego UWM w Olsztynie, jest charakterystyczny dla osób, których związki z bezpieką, po okresie intensywnej współpracy, musiały zmienić charakter z powodu wstąpienia do PZPR.

 

Zoja Jaroszewicz–Pieresławcew, absolwentka LO im. B. Taraszkiewicza w Bielsku Podlaskim[1], była aktywistka Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (SZSP)[2], do współpracy z SB została zwerbowana podczas studiów w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie[3]. Współpracowała stosunkowo krótko, bo od 22 kwietnia 1978 do lipca 1979 r. Jej oficerem prowadzącym był ppor. Grzegorz Okoński, z którym stykała się już od 1975 r., będąc przewodniczącą Grupy Działania SZSP na macierzystej uczelni. Wiedząc kim był Okoński, nie uważała, by sformalizowane już kontakty z tym funkcjonariuszem SB były dla niej czymś niestosownym[4].

Ankieta_personalna_z_akt_SB_Zoji_Jaroszewicz_TW_ps._EWASB zwróciła uwagę na Jaroszewicz z powodu jej zaangażowania w pracę działającego przy WSP Koła Sympatyków Języka Esperanto[5]. Okoński przedstawiając sprawę przełożonym oceniał, że kandydatka na TW potrafiła jasno formułować wnioski i posiadała duże zdolności organizacyjne, „w krótkim czasie integrując grupę i przekształcając ją w dobrze pracujący kolektyw”. Przed podjęciem formalnej współpracy, Zoja Jaroszewicz w prywatnych rozmowach z esbekiem opowiadała o swoich problemach na WSP. Okoński wiedział doskonale, że studentka posiada dużą orientację w środowisku akademickim Olsztyna, a także „duże predyspozycje jako potrzebne nam źródło informacji w charakterze tajnego współpracownika”[6].

Praktycznie wszystkie dane na jej temat, konieczne do opracowania jako kandydata na TW, esbecy czerpali z akt osobowych przechowywanych na WSP. Orientowano się zatem w jej osiągnięciach w nauce i problemach na studiach[7]. SB nie uszły uwadze nawet noty przyszłej agentki z egzaminów wstępnych na bibliotekoznawstwo[8]. Oceniano, że Jaroszewicz posiadała naturalne możliwości łatwego nawiązywania kontaktów[9], potrafiła rejestrować istotne fakty, odznaczała się trafnością wypowiadanych sądów, zachowując przy tym „obiektywizm w formułowanych ocenach”[10]. Posiadając znajomość i stałe dotarcie do środowiska akademickiego, na zasadzie koleżeńskiej, potrafiła uzyskiwać wszelkie interesujące informacje[11]. Charakteryzowano ją jako osobę prawidłowo ustosunkowaną do „rzeczywistości politycznej”: „żywo reaguje na przejawy negowania aktualnego kierunku w polityce państwa”[12].

Zoja Jaroszewicz pozyskana została do współpracy z SB w celu zapewnienie dopływu informacji na temat własnej uczelni, którą bezpieka inwigilowała w ramach sprawy obiektowej krypt. „Uczelnia N”. Jako TW „Ewa” miała informować o „wrogich faktach” i „nastrojach”[13]. Po przeprowadzeniu wszechstronnego rozpoznania jej osoby[14], 22 kwietnia 1978 r. Jaroszewicz „bez tremy”[15] uczestnicząc w rozmowie w kawiarni „Kasztelanka”, wyraziła zgodę na współpracę z SB[16]: „dobrowolnie i bez sprzeciwu napisała zobowiązanie o współpracy”[17].

Raport_Grzegorza_Okoskiego_w_sprawie_Zoji_JaroszewiczPodczas tego krótkiego okresu współpracy, TW „Ewa” miała informować m.in. o jednej z rówieśniczek, studentce tego samego roku – Elżbiecie Wiśniewskiej, rozpracowywanej przez SB pod krypt. „Elżbieta”, osobie posiadającej kontakty z powstającym Studenckim Komitetem Solidarności[18]. Opowiadała także o innych studentach: Michale Spankowskim, Annie Matelskiej i Lidii Oniszczuk[19]. Realizując zadania SB, uczestniczyła w imprezach studenckich organizowanych w WSP[20]. Otrzymywała zadania obserwowania konkretnych osób. Charakteryzowała na przykład studenta Wojciecha Cichockiego[21]. Rozmawiała z esbekiem na temat „elementów antysocjalistycznych”, zapewniając, że nie ma nic przeciw instytucjom, których zajęcie polega na zwalczaniu takowych w WSP. W czasie rozmów z SB opowiadała także o kierowniku Zakładu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w WSP doc. Janie Wróblewskim, jego i swojej znajomej Danucie Koniecznej. Relacjonowała atmosferę w Zakładzie. Wspominała o studentach, narzekając, że ci mieli nie wykazywać „zbytniej gorliwości w osiąganiu wysokich not egzaminacyjnych”. Z przykrością zauważała zbyt małe upartyjnienie młodzieży akademickiej oraz zbyt słabe „polityczno-społeczne zaangażowanie”[22].

Współpraca Jaroszewicz z SB kontrolowana była przez esbeków: Mariana Spychałę i Mieczysława Madeja[23]. Jej informacje oceniano jako „rzeczowe i konkretne”, poszerzające wiedzę SB na temat olsztyńskiego środowiska akademickiego. Charakteryzując przekazywane przez „Ewę” informacje, pisano: „Były pogłębione dużą znajomością życia wewnętrznego uczelni, jej atmosfery i specyfiki”. Oceniano je jako „wiarygodne”[24]. Istotnym elementem dokumentującym współpracę SB z TW „Ewą” był arkusz wypłat i świadczeń na rzecz tajnego współpracownika[25].

W 1979 r. Zoja Jaroszewicz ukończyła studia, tracąc jak sądzono naturalny kontakt ze środowiskiem WSP. Jednak decydującym powodem rozwiązania współpracy z „Ewą” było jej wstąpienie do PZPR. Grzegorz Okoński swojemu przełożonemu Spychale zapowiedział, iż w przypadku zatrudnienia „Ewy” w WSP, planuje się utrzymywanie z nią dalszej łączności, tym razem na zasadzie kontaktu operacyjnego[26].

[Wszystkie cytowane dokumenty pochodzą z archiwum IPN w Białymstoku – sygn. AIPN Bi 0088/1546, Teczka personalna Zoi Jaroszewicz].

Tajne_owiadczenie_TW_ps._Ewa

 



[1] Informacja operacyjna dot. Z. Jaroszewicz, 1 III 1978 r., k. 17.

[2] Ankieta personalna, k. 6.

[3] Kwestionariusz, cz. I, Personalia, k. 2.

[4] Ankieta personalna, k. 6-7.

[5] Informacja operacyjna dot. Z. Jaroszewicz, 1 III 1978 r., k. 18.

[6] Informacja operacyjna dot. Z. Jaroszewicz, sporządzona na podstawie obserwacji własnej, 6 III 1978, k. 19.

[7] Informacja operacyjna dot. Z. Jaroszewicz, 1 III 1978 r., k. 17.

[8] język polski 3, historia 3, język rosyjski 4 w: Informacja operacyjna dot. Z. Jaroszewicz, 1 III 1978 r., k. 17.

[9] Ankieta personalna, cz. II, Uzasadnienie pozyskania do współpracy, k. 9.

[10] Ibidem, cz. I, k. 6.

[11] Ibidem, cz. II, Uzasadnienie pozyskania do współpracy, k. 9.

[12] Ibidem, cz. I, k. 7.

[13] Wniosek o opracowanie kandydata na TW, 1 III 1978 r., k. 16.

[14] Raport inspektora Sekcji III Wydziału III SB KW MO w Olsztynie G. Okońskiego, 2 III 1978 r., k. 20.

[15] Informacja Operacyjna z rozmowy pozyskaniowej z kandydatem na TW nr 10009 przeprowadzonej w dn. 22 IV 1978 r., 24 IV 1978 r., k. 27.

[16] Plan rozmowy operacyjno-sondażowej przeprowadzonej z kandydatką na TW Z. Jaroszewicz, Olsztyn 2 III 1978 r., k. 21.

[17] Ankieta personalna, cz. III, Rezultat pozyskania, k. 10.

[18] AIPN Bi 0089/2092/1-2, Sprawa operacyjnego rozpracowania krypt. „Elżbieta”.

[19] Informacja Operacyjna z rozmowy pozyskaniowej z kandydatem na TW nr 10009 przeprowadzonej w dn. 22 IV 1978 r., 24 IV 1978 r., k. 28.

[20] Ibidem, k. 29.

[21] Ankieta personalna, cz. III, Rezultat pozyskania, k. 10.

[22] Informacja operacyjna z rozmowy operacyjno-sondażowej przeprowadzonej z kandydatem na TW Z.J. nr 10009, 18 III 1978 r., k. 22-23.

[23] Wykaz osób, które zapoznały się z materiałami TW ps. „Ewa”. Na temat M. Spychały zobacz: P. P. Warot, „Wojenny” doktor – major SB, Marian Spychała, „Debata” nr 5 (20)/2009, s. 26-31.

[24] Charakterystyka TW ps. „Ewa” oraz ocena okresu współpracy, 16 VII 1979 r., k. 30-31.

[25] Przegląd akt sprawy Nr 10009, 3 IV 1978 r., k. 1.

[26] Ankieta personalna, cz. IV, Postanowienie o okresowym rozwiązaniu współpracy, TW ps. „Ewa”, nr ewidencyjny 10009, k. 13.

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (75)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - kamalaska

      Odnośnik bezpośredni

      to wiec jaka byla prawda? kto nam ją wyjasni? i kiedy skonczy sie te odkrywanie tej sekty? bo ja sie czuje drogi IPN-ie jakbysmy grali w sapera na komputerze!

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - sir Galahad

      Odnośnik bezpośredni

      @kamalaska
      \" pisałam u niej(u prof. zoji) pracę magisterską, a w tym roku zdawałam egz na bibliotekoznawstwie na UWM.\"
      Przyznam ta informacja mnie powaliła na kolana. Gdy ja chodziłem do szkoły to do kolejnej klasy w podstawówce nie mógł przejść ktoś kto nie wiedział, że zdania i imiona własne zaczyna się wielką literą. Dziś nie znając polskiego można kończyć UWM. Jeśli reszta wykształcenia jest równie gruntowna to czas najwyższy zamknąć taką uczelnię.

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - kamalaska

      Odnośnik bezpośredni

      a pan zapomniał o 8 przecinkach, a to wiem, bo byłam dziennikarzem przez pół roku

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - przypadek

      Odnośnik bezpośredni

      @kamalaska - piszesz: \"pisałam u niej(u prof. zoji) pracę magisterską, a w tym roku zdawałam egz na bibliotekoznawstwie na UWM\" A ja się urodziłem za tow. Gomułki. Ale mam go szczerze i głęboko w d...

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - sir Galahad

      Odnośnik bezpośredni

      \"byłam dziennikarzem przez pół roku\"
      W to akurat nie wątpię.

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - ser ementaler

      Odnośnik bezpośredni

      a ja wole Szwajcarski, bo nie ma pstro w głowie, mimo stu dziur w jednej bryle:D
      i naprawdę niektórzy potrzebują formy, więc ściągają ją z kogo innego, bo sami czuja się blado, słabo, jednak warto być sobą sir!!

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - ponawiam

      Odnośnik bezpośredni

      nawet przez mysl mi nie przechodzi, co musiala przejsc ta kobieta, bez wzgledu na przeszlosc, gdy przeczytala ten artykul.

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - wdr

      Odnośnik bezpośredni

      jeśli w artykule są kłamstwa, sprawę należy skierować do sądu

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - K.L

      Odnośnik bezpośredni

      Dziękuję imieniem i nazwiskiem za możliwość obrony u pani profesor, za to że mnie nie wyrzuciła z seminarium magisterskiego mimo wielokrotnych nieobecności, zawsze miała wielkie serce dla studenta.
      Teraz spłacam mój dług i zawsze daję szansę poprawić ocenę moim uczniom...

      około 11 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - wc

      Odnośnik bezpośredni

      http://wydawnictwo.uwm.edu.pl/sklep/produkt-info/shop/67/1714/libris-serviens-studia-ofiarowane-profesor-zoi-jaroszewicz-piereslawcew-w-czterdziestolecie-pracy-zawodowej.html

      około 1 rok temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    dzicz jedzie do Katowic to dystrybutory strajkują.
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    50 minut(y) temu
    A było to tak: To pani Joanna miała problem. Pomogli jej dziennikarze opisując całość zdarzenia. Do rozwiązania takich i tym podobnych problemów wszys...
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    1 godzinę temu
    Nie tylko on. Jeszcze paru innych z orbity prezesa ma tam kredyty. A skoro mają kredyt, znaczy dają temuż bankowi zarabiać. Dają zarabiać, czyli wspie...
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    1 godzinę temu
    Parafrazując (kolejne trudne słowo!): nie ma w słowniku ludzi kulturalnych słów, które mogłyby dostatecznie obelżywie określić postępowanie neobolszew...
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    2 godzin(y) temu
    Myśl o swoim samopoczuciu, "mysia dupo".
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    2 godzin(y) temu
    Berdyczów- Inny gość. Pewnie już w W-wie no i...? Nie rozczarował cię brak p. Joanny? Jak moźna być tak wyrachowanym to jeszcze rozumiem, taką jest po...
    „Awaria dystrybutorów” na stac...
    2 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Michał Wypij, Paweł Warot – komentarz osobisty Bogdana Bachmury Bogdan Bachmura Dużo łatwiej o krytykę osób, których nie darzymy sympatią, z którymi jesteśmy w sporze lub konflikcie. Ale tym razem jest… Zobacz
    • Polska racja stanu - refleksje po obejrzeniu "Resetu" Zbigniew Lis Do napisania tego artykułu skłoniły mnie bulwersujące fakty i ujawnione dokumenty, przedstawione podczas emisji serialu dokumentalnego "Reset" w TVP1, który… Zobacz
    • Modlitwa kardynała de Richelieu (komentarz do sprawy Jana Pawła II) Bogdan Bachmura Tyle znanych osób i organizacji zatroskanych o dobre imię Jana Pawła II wzywa i apeluje o natychmiastowe działanie, że z… Zobacz
    • Dwie wojny... Adam Kowalczyk 192 lata temu, 5 lutego 1831 r., Moskale nie mogąc pogodzić się niewdzięcznością Polaków nie potrafiących docenić i pokochać ruskiego… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • Relacja z pikiety i akcji ulotkowej przeciwników inwestycji Lidla w Gietrzwałdzie 10.09.
    • Relacja z pikiety i akcji ulotkowej przeciwników inwestycji Lidla w Gietrzwałdzie 10.09.
    • Sąd uchylił decyzję wojewody uchylającą pozwolenie na budowę Centrum Lidla w Gietrzwałdzie
    • Janusz Cieszyński - jedynką PiS w Olsztynie. Na 20. miejscu Szmit
    • Poseł Zbigniew Babalski odchodzi z polityki. Powodem jest 6. miejsce na liście
    • Znamy nowego dyrektora Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego UWM
    • PILNE! Szubienice do likwidacji! Prezydent Olsztyna przegrał w WSA z ministrem kultury
    • Aby Polska rosła w siłę, a ludzie partii żyli dostatniej
    • Wojewoda zbada prawidłowość wydania pozwolenia na budowę Lidla w Gietrzwałdzie
    • Partie ogłosiły pełne listy kandydatów z Olsztyna i Elbląga. Wg sondażu Kantar PiS wygrywa wybory
    • W sieci krąży film, na którym wicestarosta węgorzewski pokazał nagą kobietę z nożem
    • "Zielona granica" narodowego interesu

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • „Awaria dystrybutorów” na stacjach Orlenu dotarła do Olsztyna

        2023-09-30 14:45:05

        Zajechałem w sobotę 30 września po południu na stację paliw Orlen przy Bałtyckiej w Olsztynie, w drodze...

      • Sąd nakazał rektorowi UWM dalsze zatrudnienie przewodniczącego NZZ PRAWDA

        2023-09-26 13:08:22

        W poniedziałek, 25 września Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał...

      • Zmarł olsztyński fotografik Witold Mierzejewski

        2023-09-21 22:39:22

        Zmarł olsztyński fotografik i wydawca Witold Mierzejewski 18 września w wieku 66 lat (1957-2023),...

    Wiadomości region

    • Region

      • Wrześniowy numer "Debaty" o wyborach i nie tylko

        2023-09-28 09:20:53

        Wrześniowy numer miesięcznika „DEBATA” w punktach sprzedaży od piątku 29 września (wykaz punktów...

      • Aby Polska rosła w siłę, a ludzie partii żyli dostatniej

        2023-09-27 21:56:37

        Dziennikarze lokalnych redakcji "Wyborczej" zebrali informacje o 1350 osobach, którym dzięki PiS żyje...

      • Co wolno wojewodzie w sprawie pozwolenia na budowę Lidla w Gietrzwałdzie?

        Kazimierz Rzecki 2023-09-26 21:21:00

        Komunikat wojewody warmińsko-mazurskiego Artura Chojeckiego, iż „z urzędu zbada prawidłowość...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Film "Zielona granica" przekroczył wszelkie granice

        Zbigniew Lis 2023-09-27 10:09:20

        Nie zamierzałem zabierać głosu do zakończenia fatalnej i haniebnej kampanii wyborczej dwóch...

      • "Zielona granica" narodowego interesu

        2023-09-23 18:14:20

        Wypada zacząć od informacji, że filmu Agnieszki Holland „Zielona granica” jeszcze nie oglądałem. Na...

      • Min. Błaszczak: Rząd Tuska w razie wojny był gotowy oddać połowę Polski.

        2023-09-17 21:12:17

        PiS pokazało w niedzielę nowy spot dot. bezpieczeństwa Polski, w którym szef MON stwierdził, że w...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.