Debata marzec2023 okl

logo flaga polukr

 

 

 

Prosimy Czytelników i Przyjaciół o wpłaty na wydawanie miesięcznika „Debata” i portalu debata.olsztyn.pl. Od Państwa ofiarności zależy dalsze istnienie wolnego słowa na Warmii. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 10-686 Olsztyn, ul. Boenigka 10/26.

wtorek, marzec 21, 2023
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Wiadomości
  • Świat
  • Głód...?

Świat

Głód...?

Szczegóły
Opublikowano: czwartek, 07 lipiec 2022 20:37
Magdalena Piórek

Rolnictwo stanowi najważniejszą gałąź gospodarki Ukrainy. Należy do tych nielicznych sektorów, które pomimo ośmiu lat wojny nieustannie się rozwijały. Nie bez przyczyny Ukrainę nazywa się największym spichlerzem Europy. W 2021 r. kraj zanotował najlepsze w swojej historii zbiory – aż 86 milionów ton zboża, co dało wzrost o 32,5% w stosunku do poprzedniego roku. Na swoje potrzeby Ukraińcy zostawiają zazwyczaj 20-30 milionów ton, reszta idzie na eksport. Kijów jest czwartym pod względem wielkości eksporterem zboża na świecie. Jego odbiorcami są przede wszystkim państwa Azji Południo-Wschodniej, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Wśród największych importerów znajdują się również trzy kraje UE: Hiszpania, Holandia i Włochy. Władimir Putin dobrze wiedział, gdzie ma uderzyć najmocniej. Bo nawet największa solidarność nie potrwa długo, gdy przyjdzie za nią drogo zapłacić. Wobec rosyjskiej inwazji wszyscy odbiorcy ukraińskiego zboża stanęli przed podobnym dylematem – czym zastąpić przerwany łańcuch dostaw?

Do 24 lutego 2022 r. większość ukraińskiego eksportu realizowana była drogą morską. Mając na uwadze produkcję rolną, wskaźniki sięgały ponad 90%. Tylko niewielka część zboża transportowana była drogami lub koleją, przez wzgląd na nieopłacalność tych sposobów. Obecnie – wskutek działań wojennych – ukraińskie porty zostały zablokowane. Kijów utracił faktyczną kontrolę nad czterema portami nad Morzem Czarnym i Morzem Azowskim. Najważniejszy port – Odessa – wciąż jest zaminowany i przygotowuje się na odparcie rosyjskiej agresji. Rosja przejęła kontrolę nad żeglugą na Morzu Czarnym, blokując tym samym eksport ukraińskiego zboża. Doprowadziło to do gwałtownego załamania się handlu zagranicznego Ukrainy. Największy spichlerz Europy nie jest w stanie sukcesywnie dostarczać niezbędnych produktów. Podczas gdy świat walczy z niedoborami żywności i wzrostem cen, na kontrolowanych przez Kijów terytoriach na wywóz czeka ok. 30 milionów ton zboża, którego niedługo nie będzie można więcej gromadzić. Prezydent Wołodymyr Zełeński ostrzegł, że to nie koniec – do jesieni może to być już 75 milionów ton. Wobec problemów logistycznych na kierunku Morza Czarnego wywiezienie zapasów zajmie wiele miesięcy. Ukraińskie władze alarmują, że nie posiadają wystarczającej infrastruktury, żeby magazynować tak ogromną ilość zboża, tym bardziej, że nadchodzą kolejne żniwa i przybędzie zapasów. Ukraina boi się, że nie uda jej się przechowywać zapasów dłużej niż dwa, trzy miesiące, bez ryzyka ich utraty. Problemem mogą być również następne zasiewy. Prowadzenie prac polowych w warunkach wojny jest mocno ryzykowne, głównie z powodu zalegających min i niewybuchów. Szacuje się, że z powodu toczącego się konfliktu całkowity obszar upraw zmniejszy się aż o 30%. Część rolników nie dysponuje też takimi środkami finansowymi, które wystarczałyby do wznowienia upraw, zmaga się z brakami dostaw paliwa i prosi rząd o pomoc. Kijów nie ma też informacji, co dzieje się z uprawami na terenach terytorium okupowanych przez wojska rosyjskie. Nie ma wpływu na przebieg prac polowych. A jedyne, czego Kijów jest pewien, to tego, że część zbiorów jest rabowana i wywożona do Rosji, skąd potem – już jako rosyjskie – idzie dalej w świat.

Wydaje się mało prawdopodobne, żeby w najbliższym czasie udało się wznowić działalność ukraińskich portów. Nawet gdyby miało dojść do zawieszenia broni, Rosja nie zrezygnuje z wywierania presji gospodarczej na Ukrainę. Jeśli Kijów nie będzie chciał się tej presji poddać, oznacza to, że przyjdzie mu prosić o pomoc zachód i skorzystać z alternatywnych szlaków dostaw. Ukraina uzgodniła z Wielką Brytanią, że brytyjska marynarka wojenna będzie gwarantowała przepływ ukraińskiego eksportu zboża przez kontrolowane przez Rosję Morze Czarne. Do Moskwy zadzwonili francuski prezydent Emmanuel Macron i niemiecki kanclerz Olaf Scholz. Starali się wymóc na Putinie zniesienie blokady portów. Coraz bardziej niezadowolone są Chiny, którym zamarł ruch na Nowym Jedwabnym Szlaku. Przewozy spadły aż o kilkadziesiąt procent. Przewoźnicy boją się wieźć ładunek przez Rosję, gdzie nikt nie da im gwarancji, że nie zostanie on im odebrany i znacjonalizowany. Do negocjacji włączyła się też Turcja. Za pomoc Ankary w mediacjach z Rosją w celu przywrócenia handlu Kijów zgodził się udzielić Turcji 25% zniżki na zakup produktów rolnych, które do tej pory nie są w stanie opuścić portów. Mimo to nie zanosi się na szybkie rozwiązanie sytuacji, dlatego - w drodze do Europy - trzeba było postawić na transport drogami, kolejowy i rzeczny. Z pomocą w tym zakresie ruszyły Polska, Rumunia i państwa bałtyckie. Jednak mimo najlepszych chęci nasza deklaracja może nie wystarczyć. Ukraińskie koleje opierają się bowiem na innej szerokości torów niż ta, która obowiązuje w sąsiednich krajach. Zboże zatrzymywane jest na granicy polsko-ukraińskiej i musi być przeładowane do innych pociągów. Nie dość, że trwa to dłużej, to na granicy nie ma wystarczającej infrastruktury i dostępnych magazynów, żeby można było sobie z tym sprawnie poradzić. Sami polscy politycy podkreślają, że nierealnym jest, żeby Polska była w stanie wyeksportować aż pięć milionów ton zboża miesięcznie. Maksymalnie możemy przewieźć do półtora miliona ton, ale niezbędna będzie pomoc UE w dostarczeniu funduszy i dodatkowych środków transportu. Ukraińskie zboże ma iść przez porty w Gdańsku, Gdyni, Świnoujściu i mówi się nawet o transporcie przez Mierzeję Wiślaną. To wszystko kropla w morzu potrzeb, tym bardziej, że szacuje się, że polskie możliwości tranzytowe wzrosną dopiero za kilka miesięcy, ale Ukraina nie ma wyboru. Pomoc zadeklarowała nawet Białoruś, która zaproponowała wykorzystanie białoruskiej kolei i możliwości przeładunkowych. W zamian Mińsk domaga się swobodnego dostępu jego towarów do litewskiego portu w Kłajpedzie i zniesienie sankcji na nawozy potasowe produkowane przez Białoruś.

Negocjacjom i pomocy krajów ościennych z niepokojem przygląda się świat. Tym bardziej, że odcięcie Ukrainy od Morza Czarnego niesie za sobą wzrost cen, niedobory żywności, głód, a w konsekwencji nowe fale migracji i niepokoje na świecie. Kłopoty widzi przed sobą Egipt. Do tej pory 80% jego importu pochodziło z Rosji i Ukrainy. Kair ma problemy z poszukiwaniem nowych dostawców. Rosnące gwałtownie ceny już zmusiły rząd do anulowania kilku przetargów na import i kalkulacji opłacalności programów dopłat do żywności dla swoich obywateli. Wywiera się presję na własnych producentów, żeby zebrali zboże wcześniej niż zwykle. Egipt stara się też o pożyczki i inwestycje z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Wszystko po to, żeby móc dalej finansować program socjalny, w wyniku którego ponad 70% obywateli otrzymuje podstawowe produkty żywieniowe po promocyjnych cenach. Bo jeśli cena chleba wzrośnie, gniew ulicy zwróci się przeciwko władzy. Pozostałe kraje Afryki Północnej również odchodzą od niepewnych ukraińskich dostaw i zwracają się po pomoc do UE. USA ostrzegają, że do Afryki płynie zrabowane przez Rosjan ukraińskie zboże i przestrzega przed jego kupnem. Ale jeśli Afryka stanie w obliczu klęski głodu, za nic będzie miała solidarność z Kijowem. Poszczególne rządy już deklarują, że nie będą poświęcać milionów własnych obywateli w imię wojny w Europie.

Sama UE również szuka zboża z innych kierunków. W tym celu poszczególne kraje europejskie łagodzą swoje przepisy, żeby umożliwić handel z państwami spoza Wspólnoty. Hiszpania musiała zmienić przepisy dotyczące pestycydów, aby dopuścić paszę z Argentyny i Brazylii. Również Włochy mocno odczuły załamanie się dostaw ze wschodu. Wobec braku zbóż zamykane są wytwórnie pasz, a część hodowców decyduje się na ubój zwierząt, nie mając ich czym karmić. Są też kraje, które upatrują swoją szansę w kryzysie. Australia, Indie, Kanada czy USA spodziewają się rekordowych zysków z własnego eksportu i podbijają nowe rynki. Tam, gdzie Ukraina ma problem z wypełnieniem dotychczasowych zobowiązań, wchodzą bez wahania inne kraje. Mimo tych wysiłków światowy handel zbożem może w 2022 r. skurczyć się aż o dwanaście milionów ton. Ceny frachtów i transportów drogowych i kolejowych windują ceny żywności i świat może dotknąć kryzys żywnościowy, jakiego nie widziano od lat.

W najbliższym czasie sytuacja na ukraińskim froncie zdecyduje, co dalej z naszym poczuciem sytości i stabilizacji. Świat ma nadzieję, że dojdzie do zawieszenia broni lub podpisania porozumienia pokojowego. Jeśli jednym z jego warunków byłoby oddanie Ukrainie dostępu do jej portów, sytuacja handlowa mogłaby szybko wrócić do sytuacji sprzed 24 lutego 2022 r. Na tym szczególnie zależy światowym przywódcom i dlatego prezydent Zełeński będzie poddawany równego rodzaju naciskom, żeby poszedł na ugodę z Putinem. Zełeński jednak nie ma gwarancji, że Putin go nie oszuka i zdejmie blokadę. Musi liczyć się też ze scenariuszem, że Rosji uda się zająć cały pas wybrzeża i na stałe odciąć Ukrainę od Morza Czarnego. Kijów będzie musiał całkowicie wówczas przestawić się na eksport drogą lądową do państw unijnych. Europa stanęłaby wówczas przed konieczności usprawnienia logistyki i rozbudowania infrastruktury na granicach. Wszystko to pochłonie dużo pieniędzy, co tym bardziej odbije się na wzroście cen żywności.

Europa za to zapłaci mówił Władimir Putin, gdy świat nakładał na niego sankcje. I nie pomylił się. Już wkrótce wszyscy złapiemy się za nasze portfele.
Magdalena Piórek
Absolwentka Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (72)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      W ostatnich dniach dużą popularność zdobył wywiad Katarzyny Pawlickiej z Kasią Pieluchą, która wydała książkę "Bali Tinder. Wolność i relacje". Autorka opisuje w niej erotyczne przygody z mężczyznami z całego świata. Szybko okazało się, że kobieta jest córką Beaty Mateusiak-Pieluchy — posłanki PiS, której hasło wyborcze brzmiało "Tradycyjna rodzina i wiara są gwarantem silnej i wolnej Polski"

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Posłanka PiS Beata Mateusiak-Pielucha w swojej kampanii wyborczej w 2019 r. stawiała na tradycyjne wartości, a w jej spocie wyborczym możemy usłyszeć, jak mówi "Tradycyjna rodzina i wiara są gwarantem silnej i wolnej Polski". Posłanka PiS jest także osobą bardzo wierzącą. W 2016 r. sporo zamieszania wywołała jej wypowiedź dla portalu wPolityce. "Powinniśmy wymagać od ateistów, prawosławnych czy muzułmanów oświadczeń, że znają i zobowiązują się w pełni respektować polską Konstytucję i wartości uznawane w Polsce za ważne. Niespełnianie tych wymogów powinno być jednoznacznym powodem do deportacji" — mówiła Mateusiak-Pielucha. Sama jednak nie wypowiada się tak surowo o swojej córce. "Kasia jest dorosła, ma już 34 lata, nie jest politykiem. Dzieci polityków nie mają łatwo, więc nie chcę, żeby przez pryzmat moich wyborów moje dzieci były oceniane. Dzieci są dla mnie najważniejsze. Moi rodzice tak mnie wychowali, że mogłam dokonywać swoich wyborów i ja też staram się im na to pozwalać" — mówiła w rozmowie z "Super Expressem".

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      https://walbrzych.wyborcza.pl/walbrzych/7,178336,28691317,ordynator-szelemej-przywrocony-do-pracy-bylem-zdruzgotany-metodami.html

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - inny gość

      Odnośnik bezpośredni

      Po radzie premiera Morawieckiego, by przed nadejściem chłodów ocieplać domy, w internecie pojawiły się memy z hasłem "Będę o was ciepło myślał w zimie".

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      I jak tu nie wierzyć w mafię... https://wiadomosci.wp.pl/handlarz-respiratorami-nie-zyje-mamy-niepotwierdzona-informacje-6792018402274016a

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Okazuje się, że to mniej skomplikowane niż kwestia pana Czesia: „Czy mam grać?”

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - inny gosc

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Kwestia rzecznika kurii białostockiej, który popisywał się seksualnymi zaczepkami kobiet w internecie, też zdaje się już mało skomplikowana. Otóż teraz będzie on obejmować troską duszpasterską użytkowników portalu pornograficznego:
      https://aszdziennik.pl/140449,nowe-powolanie-ksiedza-debskiego-zostanie-kapelanem-pornhuba

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      A to siurpryza. Skremowali mafiosa chałupniczo. https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-afera-respiratorowa-tvn24-cialo-andrzeja-i-zostalo-skremowan,nId,6173436#crp_state=1

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Najciekawsze jest, że wszyscy go szukali i nie znaleźli ale dziwnym trafem wedzieli o czym telefonicznie rozmawiał z żoną???

      Panowie ministrowie od służb pewnie woleli polityków kontrolować niż wykonywać inne, ustawowe zadania???

      Ale badziew z tego pisdu!!!

      około 8 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/zagadkowa-smierc-handlarza-bronia-od-respiratorow-kto-winny-zaniedban/sejjfxl,79cfc278

      około 7 miesiące(ęcy) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    Stop Ukrainizacji Polski- https://www.youtube.com/watch?v=KgMXF0FU6Jw
    Tygrys i Królik
    18 minut(y) temu
    A ty, co popierasz... ? https://twitter.com/Jack471776/status/1637620374853632000?cxt=HHwWgIC-gb7D_7ktAAAA

    https://kresy.pl/wydarzenia/banderowskie...
    Raport Krytyki Politycznej: Wy...
    2 godzin(y) temu
    a ty co popierasz moskwę?
    Raport Krytyki Politycznej: Wy...
    3 godzin(y) temu
    Ale bełkot - chyba poszczepienny.
    Przemija postać świata*
    4 godzin(y) temu
    Źle skopiowany link: https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/publikacje/download,3502,14.html
    Modlitwa kardynała de Richelie...
    4 godzin(y) temu
    Nie we wszystkim, co napisał mój kolega Bogdan się zgadzam, ale wnioski mamy podobne...

    Najpierw nieco statystyki: Jest też taki dokument opublikow...
    Modlitwa kardynała de Richelie...
    5 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Modlitwa kardynała de Richelieu Bogdan Bachmura Tyle znanych osób i organizacji zatroskanych o dobre imię Jana Pawła II wzywa i apeluje o natychmiastowe działanie, że z… Zobacz
    • Nienasycenie Adam Kowalczyk Na początku istnienia Rosji, a właściwie Moskwy, niewiele wskazywało na to, że stanie się ziemią ludzi nienasyconych. Ludzi, których mózgi… Zobacz
    • Suwerenność na miarę naszych możliwości Bogdan Bachmura Parafrazując Winstona Churchilla można powiedzieć, że jeszcze nigdy tak niewielu, nie zawdzięczało tak wiele, tak niewielkim pieniądzom. Wysokość kwoty o… Zobacz
    • Bezpieczeństwo na Wschodzie Adam Kowalczyk Pół roku temu pisałem o podniesionym przez Marka Budzisza temacie sojuszu, a nawet federacji z Ukrainą. To o czym pisał… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • Uchwała Sejmu w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II
    • Prowokacja rosyjskiego ambasadora i "polskich patriotów" w Pieniężnie
    • Łajba "Olsztyn" tonie, a "kapitan" szykuje się do ucieczki
    • Wójt Gietrzwałdu zaatakował lidera komitetu referendalnego. Oświadczenie Jacka Wiącka
    • "Wójt mija się z prawdą i manipuluje mieszkańcami Gietrzwałdu". Sprostowanie wywiadu z J.Kasprowiczem
    • Olsztyńskie Wodociągi nie uzyskały zgody na nowe taryfy. Grożą upadłością
    • Kim jest Marek Żejmo (autor książki "Liderzy podziemia Solidarności")? (cz.2)
    • Polecamy lutowy numer miesięcznika "Debata"
    • Holenderska gazeta zastanawia się, czy olsztyńskie "szubienice" wytrzymają atak polskich ikonoklastów?
    • Debatka czyli polityczne prztyczki i potyczki (3)
    • Ks. K. Paczos: "Czy Kościół umiera?" Zapis audio wykładu w Olsztynie
    • "Prezydencie Olsztyna, pracownicy nie najedzą się pana tramwajami i betonem"

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Zapraszamy 21 marca na XIII Koncert Charytatywny „Wspieramy Stypendium im. Marcina Antonowicza”

        2023-03-20 18:39:40

        Koncert tradycyjnie odbędzie się w III LO w Olsztynie przy ul. Sybiraków 3. we wtorek 21 marca...

      • Ile kosztowała filmowa propaganda sukcesu Piotra Grzymowicza?

        2023-03-20 17:45:34

        Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz pochwalił się swoimi sukcesami za ostatnie 3 lata, w formie...

      • Kula w łeb od Xawerego Dunikowskiego

        Bogdan Bachmura 2023-03-15 21:23:41

        Gdy piszę te słowa Rosja gromadzi swoje wojska na wschodzie Ukrainy i w rocznicę rozpoczęcia wojny...

    Wiadomości region

    • Region

      • Starosta olsztyński wydał pozwolenie na budowę Centrum Dystrybucyjnego LIDL Gietrzwałd

        2023-03-21 18:26:20

        Na stronie Starostwa Powiatowego w Olsztynie ukazała się INFORMACJA STAROSTY OLSZTYŃSKIEGO O...

      • Debatka czyli polityczne prztyczki i potyczki (3)

        2023-03-04 23:03:41

         Rubryka nie całkiem poważna, poświęcona polityczkom i politykom z Warmii i Mazur lub goszczącym na...

      • Marszałek ogłosił konkurs na dyrektora Teatru Jaracza. Zb. Brzoza nie będzie startował

        2023-03-01 05:20:43

        Władze województwa zdecydowały o rozpisaniu konkursu na dyrektora dla teatru w Olsztynie i...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Wyborcza: Tylko wspólna, wielka lista opozycji wygra z PiS

        2023-03-20 10:48:38

        Opozycja ma tylko jedną opcję, by rządzić po jesiennych wyborach - tak wynika z sondażu Kantar...

      • Raport Krytyki Politycznej: Wyborcy PiS są bardziej zmobilizowani i radośni. Wyborcy KO są przygnębieni i fanatyczni

        2023-03-19 18:39:46

        Krytyka Polityczna opublikowała raport z badań preferencji wyborczych, przeprowadzonych przez...

      • Czy kard. Wojtyła krył ks. Sadusia?

        2023-03-19 18:00:26

        Na podstawie dokumentów IPN nie da się postawić tezy, że kardynał Karol Wojtyła ukrywał za granicą...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.