Świat

W rocznicę victorii wiedeńskiej – spojrzenie z Kahlenbergu

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 15 wrzesień 2018 13:51

Radosław Nojman

W dniu dzisiejszym (12 września 2018 roku) mija 335. rocznica odsieczy wiedeńskiej. Starcie połączonych wojsk Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, pod dowództwem króla polski Jana III Sobieskiego, z armią Imperium Osmańskiego stanowi dzieło nowożytnej sztuki wojennej.

Widok na Wiedeń ze wzgórza Kahlenberg (stąd na miasto i oblegające je wojska tureckie patrzył Jan III Sobieski przed decydującym starciem w dniu 12 września 1683 roku)

O uratowaniu Wiednia spod tureckiego bułata przesądził atak husarii (przybyłej aż spod Krakowa), poprowadzony przez króla oraz hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego i hetmana polnego koronnego Mikołaja Sieniawskiego, wsparty przez siły cesarskie. Wspaniałe zwycięstwo. Venimus, vidimus, Deus vicit („Przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył”), jak napisał Sobieski do papieża Innocentego XI. Ocalona chrześcijańska Europa…
I cóż z tego, gdy w nieco ponad sto lat później ta sama Europa biernie przyglądała się rozdzieraniu naszej Ojczyzny przez zaborcze państwa (Austrię, Rosję i Prusy), które de facto przetrwały lub urosły w siłę dzięki Polakom i ich ofiarności w 1683 roku. Warto przypomnieć: Wiedeń był stolicą Rzeszy, w której Austria grała pierwsze skrzypce; osłabienie Turcji powodowało, że Rosja traciła naturalnego wroga przy swojej południowo-zachodniej granicy; z kolei władcy Prus mogli tylko zacierać ręce patrząc, jak Polska angażuje się w walki na południu, zamiast interweniować u nich – u wrogo nastawionego sąsiada na północy, który nie dawno zrzucił jej zwierzchność i swobodnie się rozwijał. To właśnie te trzy kraje wzięły udział w rozbiorach, w wyniku których wyjątkowy organizm polityczny, jakim była Rzeczpospolita Obojga Narodów, zakończył swój byt międzynarodowo-prawny. Nie miejmy jednakże pretensji do króla Jana, bo takiego obrotu spraw na arenie europejskiej nie mógł on przewidzieć…
Mija 335. rocznica... Kolejna rocznica bez pomnika głównodowodzącego w ocalonym przezeń mieście – stolicy położonego w sercu Europy, suwerennego państwa. Jakby tego było mało, realizacja społecznej inicjatywy trwałego upamiętnienia Jana III Sobieskiego i w ogóle bitwy na wzgórzu Kahlenberg (z którego ruszyło decydujące natarcie polskiej kawalerii) ciągle napotyka na trudności. Czy przez poprawność polityczną? A jeśli tak, to czy należy zapominać o przykładzie poświęcenia i tuszować historyczną prawdę tylko po to, by nie drażnić austriackich muzułmanów?

Kościół pw. św. Józefa na Kahlenbergu (opiekują się nim polscy księża) – na ścianie frontowej tablice upamiętniające (od lewej): Jana III Sobieskiego, św. Jana Pawła II i Józefa Piłsudskiego

Tablica upamiętniająca króla Jana III na ścianie kościoła na Kahlenbergu

Gdyby nie stojący na Kahlenbergu kościół, z umieszczoną na ścianie tablicą upamiętniającą polskiego króla oraz niewielkim muzeum przesławnej victorii, temat wydarzeń z 12 września 1683 roku w Wiedniu praktycznie by nie istniał – dajmy więc świadectwo i pamiętajmy o odwiedzeniu tego miejsca w czasie naszych pobytów w stolicy Austrii.
Radosław Nojman
z wykształcenia prawnik, z zamiłowania historyk;
działacz społeczno-polityczny

Czytaj więcej: W rocznicę victorii wiedeńskiej – spojrzenie z Kahlenbergu

Islamska przyszłość Europy

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 16 lipiec 2018 11:13

Marian Zdankowski

Sprowokowany zostałem do napisania tego tekstu stwierdzeniem swego rozmówcy, że „nie da się przewidzieć co będzie za 20 lat”. Taka była reakcja na moją tezę, iż „za 20-30 lat Europa będzie islamska, nie ma sensu wierzgać, ale już dzisiaj należy oswajać się z myślą, że prawo szariatu będzie obowiązywało nie tylko w wydzielonych enklawach wielkich miast”. Za poparciem mojego przypuszczenia stoją liczby. Chodzi o liczby muzułmanów, którzy już są w Europie i przewidywania co do ich ilości za 20-30 lat.

Warto przypomnieć od kiedy problem islamskich imigrantów stał się jaskrawo widoczny, i wybił się na czołówki mediów. Otóż 31 sierpnia 2015 roku kanclerz Niemiec - Angela Merkel powiedziała słynne „Wir schaffen das”, co znaczy „Damy radę“, „Zrobimy to“. Hasło to, wygłoszone w trakcie berlińskiej konferencji prasowej, a powtarzane przez niemiecką kanclerz wielokrotnie - stało się symbolem, zaproszeniem uchodźców (a w praktyce – prawie wszystkich imigrantów) do Niemiec. Ten krok, nie konsultowany z innymi krajami, a przez wielu uważany za niezgodny z regułami obowiązującymi w Unii (czyli nielegalny!), postawił przed faktem dokonanym wszystkie kraje członkowskie, od których Niemcy zażądały później partycypowania w rozwiązywaniu tego problemu.

Na marginesie przyczynek do kuchni politycznej silnych państw:
- Najpierw obalamy rząd (jaki by on nie był) w Libii, a później niech społeczność międzynarodowa martwi się z powodu niesamowitego bałaganu jaki powstał z tego powodu – nie tylko przecież wewnątrz tego kraju…
- Najpierw zaanektujemy Krym i wesprzemy działania separatystów w Doniecku i Ługańsku, a potem możecie nas prosić o przystąpienie do rozmów na ten temat…
- Najpierw zaprosimy imigrantów do swego kraju, a potem spróbujemy tymi zaproszonymi gośćmi obdarować kraje sąsiedzkie…

Wracając do próby ustalenia ilości muzułmanów w Europie - trudno jest precyzyjne określić ich liczbę gdyż unika się badania społeczności muzułmańskiej w Europie, kierując się prawdopodobnie poprawnością polityczną (a jakże!), oraz faktem, iż wielu z imigrantów przebywa na terenie Europy nielegalnie. Pozostają dane szacunkowe. Te dane, chociaż nieprecyzyjne, niewiele różnią się między sobą w wypowiedziach wielu ekspertów. Na przykład dr Wojciech Szymborski – politolog UTP Bydgoszcz - oceniał ilość wyznawców Allaha w Europie na 30-35 mln.

Najwięcej muzułmanów w Unii Europejskiej mieszka w dwóch krajach: we Francji, gdzie stanowią 7,5 proc. (ok. 4,7 mln osób, najwięcej z z Algierii, Maroka i Tunezji) oraz w Niemczech – gdzie jest ich 4,8 proc. społeczeństwa (ok. 5,8 mln, z głównych kierunków: Kosowo, Bośnia i Hercegowina, Irak, Maroko oraz Turcja). Na trzecim miejscu jest Wielka Brytania – ok. 3 mln, zaś procentowo najwięcej muzułmanów jest w Bułgarii bo ok. 13% - czyli jeden milion.
Dla porównania w Polsce wyznawców islamu jest według różnych szacunków od 15 do 25 tys., co stanowi mniej niż 0,1 proc. ludności naszego kraju (czyli jeden promil).

Na czym należy się oprzeć szacując przyrost liczby wyznawców Proroka w Europie na najbliższe lata? Czynniki takie są trzy:
- dalszy napływ nowych imigrantów (nazywanych także „uchodźcami”, chociaż uchodźcy nie stanowią nawet 20% przybyszów) – napływ, który na pewno nie będzie zastopowany
- wzrost liczby spowodowany tzw. „humanitarnym łączeniem rodzin”, a trzeba pamiętać, że muzułmanom wolno mieć po 2-3, a nawet cztery żony (zezwala na to Koran)
- większa rozrodczość w rodzinach muzułmańskich (poziom płodności wynosi 3,1 dziecka na kobietę, u chrześcijan – 2,1)

Szacuje się, że w roku 2050 – bez dynamicznego przyrostu populacji muzułmańskiej – ludność Europy zmniejszyłaby się z aktualnego poziomu 520 milionów do 480 milionów, przy tzw. „zerowej migracji”, niemożliwej nawet do wyobrażenia po szumnym zaproszeniu imigrantów przez „Mateczkę Merkel”. Przy bardziej realnym założeniu „wysokiej migracji” szacuje się, iż ludność Europy wzrośnie do 538 milionów. Z czego (uwaga!) 75 milionów to będą wyznawcy Allacha. I przy tym scenariuszu Niemcy w roku 2050 będą posiadały najwięcej muzułmanów – ok. 17 milionów, czyli prawie 20%, co oznacza, że co piąty mieszkaniec będzie Niemcem tylko z nazwy.

Muzułmanie są młodsi niż pozostali Europejczycy. Siedem lat temu średni wiek mieszkającego w Europie muzułmanina wynosił 32 lata. Czyli osiem lat mniej niż europejska średnia (40 lat). Wyjaśnieniem tego zjawiska jest fakt, iż w rodzinach muzułmańskich rodzi się wiele dzieci i to one obniżają statystyczny wiek.

Chrześcijanie są największą grupą religijną na świecie, liczącą 2,2 mld wiernych i stanowiącą 32 proc. światowej populacji. Muzułmanie zajmują drugą pozycję - 1,6 mld wiernych (23 proc.).
Trzecią największą grupę stanowią wyznawcy hinduizmu - 1 mld (15 proc.), następnie buddyści – 500 mln (7 proc.) i Żydzi - 14 mln (0,2 proc).
„Pod względem liczby muzułmanie pozostają mniejszością w zachodnim świecie, jednak wskaźniki demograficzne świadczą o tym, że sytuacja w krótkim czasie może radykalnie się zmienić.” – pisze Canadafreepress. Wskaźniki demograficzne - czyli wysoka płodność w rodzinach muzułmańskich.

Asymilacja ludności muzułmańskiej w krajach Zachodu jest bardzo niewielka. Stworzone religijne getta robią wrażenie samowystarczalności, która nie zmusza do wyjścia poza ich obręb, gdzie byłoby się zobligowanym przynajmniej do używania języka tubylców.

Podobna sytuacja,co do braku asymilacji z rdzenną ludnością tubylczą (zachowując wszelkie proporcje), istniała przez kilkaset lat w Polsce, dokąd z całej Europy ściągali Żydzi. Na tle innych państw nasz kraj był na tyle pozytywnie postrzegany, m.in. przez swoją ogromną tolerancję dla przybyszów, że przyciągał wielkie ilości ludzi wyznania Mojżeszowego, wyganiane z innych krajów Europy. Tworzenie i zamykanie się w swoich gettach skutkowało m.in. tym, że języka polskiego (a więc języka gospodarzy) nie znało ok. 85% społeczności żydowskiej. Do życia wystarczała znajomość języka jidysz, którym posługiwano się między sobą w getcie.

Jeśli wysoki napływ imigrantów trwałby do 2050 roku, ich udział np. w społeczeństwie szwedzkim wzrósłby do 30,6 proc. A oto opinie na temat „islamizacji” Szwecji przedstawione przez ekspertów:

“Obawiam się, że to koniec dobrze zorganizowanego, spokojnego i egalitarnego społeczeństwa Szwecji, jakie znamy z przeszłości. Nie będę zdziwiony jeśli wkrótce wybuchnie tam wojna domowa. W niektórych miejscach można uznać, że już wybuchła” – ocenia ekspert ONZ ds. sytuacji kryzysowych Johan Patrik Engellau, zresztą kawaler najwyższego szwedzkiego Orderu Serafinów.

Podobnego zdania jest Magnus Ranstorp, analityk ds. terroryzmu Szwedzkiej Akademii Obrony Narodowej. “Na niektórych obszarach ekstremiści przejęli kontrolę. Zagrożone są podstawowe normy sprawiedliwości i spokoju społecznego. Policja się rozpada i jest coraz gorzej. W Szwecji mamy do czynienia z katastrofą” – napisał w raporcie.

“W części dzielnic Sztokholmu panuje bezprawie. System prawny, filar każdego państwa demokratycznego, zawala się” – stwierdza jeden z szefów policji Lars Alversjø. Portal 10News pisze, że całe wielkie obszary państwa znalazły się pod kontrolą uzbrojonych islamskich milicji i gangów.

Wysoka płodność muzułmanów skutkuje tym, że w wielu przedszkolach i szkołach większość dzieci to ich potomstwo. Na tym najniższym szczeblu samorządowym potrafią (a gwarantuje im to państwo) – korzystać z przysługującego im prawa i tym sposobem rugować z powierzchni życia istniejące tubylcze zwyczaje i obyczaje.
Islam w środku świeckiego europejskiego społeczeństwa brytyjskiego buduje religijne getta, a nawet, jak się okazuje, przejmuje niektóre państwowe instytucje.

Otóż okazało się, że radykalni muzułmanie po cichu chcieli zmienić kilka szkół państwowych w Birmingham w islamskie szkoły wyznaniowe: eliminowali niektóre tematy zajęć, (choćby teorię ewolucji), próbowali segregować uczniów. Potępiono także w jednej z tych szkół odmowę przez lokalne władze budowy pływalni z osobnymi basenami dla mężczyzn i kobiet. Taka agitacja w środku Wysp Brytyjskich wydaje się absurdalna. Ale jest faktem.
Niektóre ze szkół eliminowały nawet nauczycieli innych tradycji wyznaniowych - kadra nauczycielka stała się niemal monowyznaniowa. - Doszło do przekształcenia tych szkół w szkoły muzułmańskie w wersji ortodoksyjnej - pisze dziś londyński „The Times”.

W Wielkiej Brytanii liczebność muzułmanów regularnie uczęszczających do meczetu już dawno przewyższyła liczbę parafian Kościoła Anglikańskiego. W zeszłym roku imię Muhammed stało się najpopularniejszym imieniem wśród nowo-narodzonych dzieci, przewyższając popularnością imiona Jack i Harry.
We Francji w ciągu ostatnich kilku dekad zostało wybudowanych więcej meczetów niż kościołów katolickich, a na południu Francji meczetów już jest więcej niż kościołów. Najpopularniejszym podwójnym „francuskim” imieniem jest Muhammad-Amin, za którym plasują się według popularności Jean-Baptist, Pierre-Louis i Mohammad-Ali.
W Belgii 50% nowo-narodzonych dzieci to muzułmanie, od dawna pustoszejące kościoły są aktywnie zamieniane w meczety. Najpopularniejszym imieniem także jest Mohammed i spośród 7 topowych imion na oddziałach położniczych 6 pozycji zajmują imiona muzułmańskie.
Około 1/4 mieszkańców Amsterdamu, Rotterdamu i Marsylii stanowią muzułmanie tak jak i 1/5 mieszkańców Sztokholmu. W miastach Utrecht, Haga, Amsterdam, Rotterdam Mohammed także jest najpopularniejszym imieniem wśród dzieci.
Jeśli uwzględnić wszystkie kategorie wiekowe obywateli, to muzułmanie jeszcze stanowią mniejszość, jednak wśród dorastającego pokolenia już stanowią większość. W każdym razie nazwanie kulturową i dominującą większością rdzennych mieszkańców jest bardzo trudne.

W sondażu przeprowadzonym dla "Spiegla" 34 proc. respondentów oceniło, że kraj wszedł w fazę islamizacji.

Przedstawione dane mogą zatrważać zważywszy na siłę polityczną jaką stanowić może ta mniejszość. Wiadome jest, że w wyborach już teraz startują partie muzułmańskie, a ich pełne poparcie mogłoby doprowadzić nawet do zwycięstwa, szczególnie w samorządach lokalnych.

Reasumując: oczywiste jest, że nie da się przewidzieć wszystkiego o przyszłości, jednak ten niewielki fragmencik rzeczywistości w ogólnych zarysach może właśnie tak wyglądać jak przedstawiłem. I nie ma co się zżymać. I złorzeczyć. Taka jest nasza przyszłość. To jeszcze nie będzie przyszłość (chyba!) naszych dzieci – ale wnuki …
Wnukom już dzisiaj należy wyjaśniać, by powolutku przystosowywali się do nowej, świetlanej, islamskiej przyszłości...

Marian „Wernyhora” Zdankowski

Czytaj więcej: http://www.pomorska.pl/polska-i-swiat/art/6461268,obecnie-w-europie-zyje-okolo-3035-mln-muzulmanow-czy-europie-grozi-wojna-z-islamem,id,t.html

Czytaj więcej: Islamska przyszłość Europy

Gra na zjednoczenie

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 30 czerwiec 2018 19:58

Magdalena Piórek

Utrzymujący się podział na dwie Koree jest jednym z ostatnich utrzymujących się jeszcze pokłosi zimnej wojny. Sankcjonuje stary porządek powojennego ładu, który powoli zmienia się na naszych oczach. Póki była to tląca się rywalizacja bloku NATO - ZSRR, nikt nie widział potrzeby jednoczenia obydwu państw i nie uważał za stosowne podnosić tej kwestii w negocjacjach międzynarodowych. Ale do gry – nie wiedzieć kiedy – wkroczyły Chiny. Zachód jakby trochę przespał przebudzenie się ekonomiczne Azji i nie docenił powolnej cierpliwości Chin, które z drzemiącego smoka przeobraziły się w mocarstwo zdolne do rozdawania politycznych kart. Nagle Stany Zjednoczone ocknęły się w tej rzeczywistości, w której Chiny decydują co się dzieje w Azji i kto tak naprawdę ma prawo do ostatniego zdania w koreańskiej kwestii. Nikt nie ma wątpliwości, że 12 czerwca 2018 r. w Singapurze Donald Trump nie negocjował przecież z Kim Dzong Unem, ale z chińskim prezydentem. Rozpoczęła się amerykańsko-chińska gra o wpływy.

Pytanie, na ile rzeczywisty jest scenariusz zjednoczenia obu państw cały czas pozostaje otwarte. Póki co utrwalone status quo jest na rękę wszystkim mocarstwom. Silna Korea to potężny rywal gospodarczy dla rozwijającej się Japonii. Dla Chin, USA i Rosji nowoczesna Korea, z potencjałem 70 milionów mieszkańców, zbrojna w bombę atomową i nowoczesną technikę rakietową to poważne ograniczenie ich wpływów w tej części świata. Korea nie potrzebowałaby wówczas żadnego protektoratu i stałaby się mocnym rywalem do bram Azji. Przez dłuższy czas temat Korei leżał odłogiem na półce i tylko obywatele Północy i Południa domagali się bardziej intensywnych działań w tym zakresie. Po stronie społecznej istnieje głęboka potrzeba jedności, ale jak zwykle decydujący głos ma polityka. Amerykańska obecność w Korei Południowej miała zapewnić USA trzymanie ręki na pulsie w tej części świata i ucierać nosa rosyjskim i chińskim interesom. Dawała alibi dla baz wojskowych i stanowiła konkurencję dla mocarstwowych zapędów Chin, co było na rękę Japonii. Korea Północna była solą w oku amerykańskiego hegemona i gdyby nie pomoc Pekinu, mogłaby nie przetrwać sankcji. Buńczuczne zapowiedzi koreańskiego dyktatora i jego próby atomowe nie byłyby możliwe, gdyby nie były na rękę Pekinowi. Pekinowi wygodniej było mieć pod ręką takiego Kim Dzong Una, który rzucał wyzwanie Trumpowi, niż gdyby miały stanąć same w pierwszym szeregu. Sam fakt, że tak małe i ograniczone znaczeniowo państwo potrafiło otwarcie rzucać wyzwanie szeryfowi świata zmuszało USA do działania. Tolerowanie tego typu zagrywek podważało prymat Stanów Zjednoczonych na straży światowego porządku, a na to Donald Trump nie mógł sobie pozwolić. Wszyscy doskonale wiedzieli, że Kim Dzong Un sam z siebie miał ograniczone możliwości działania, a podwyższanie napięcia na półwyspie koreańskim i groźba nuklearnego konfliktu to chińska gra na wywrócenie stolika dotychczasowego porządku światowego. Chinom nie przeszkadza sztuczne podtrzymywanie koreańskiego reżimu. Całkiem możliwe, że szczyt w Singapurze tak naprawdę niczego konkretnego w najbliższej przyszłości nie przyniesie. Zjednoczenie Korei byłoby procesem długofalowym, tym trudniejszym, że żadnemu z zainteresowanych mocarstw zupełnie na tym nie zależy. Chiny próbują wykorzystać okazję, by wynegocjować od USA coś konkretnego, to samo robi Trump i tylko Rosja nie chce się temu spokojnie przyglądać. Zielone światło dla spotkania z Kimem to wyraźnie zaczynająca się rysować oś Waszyngton-Pekin, która odstawia Rosję na boczny tor. Moskwa widzi, że niespodziewanie może wypaść z geopolitycznej gry. Ożywienie dyplomatyczne na linii Moskwy i Pjongjangu, niespodziewana wizyta Siergieja Ławrowa i zaproszenie Kima przez Władimira Putina do złożenia wizyty w rosyjskiej stolicy wskazują, że Rosja postanowiła włożyć kij w szprychy koła zjednoczeniowego obu Korei. Wiszące i tak na włosku porozumienie Rosja chce jak najszybciej storpedować, zanim sama straci na tym najwięcej. Porozumienie dwóch wielkich mocarstw przyprze do ściany Rosję i pozbawi ją strefy wpływów w Azji i zmusi do obrony ostatniego przyczółka jej interesów. Rejonem, gdzie mogłaby wtedy jeszcze cokolwiek ugrać jest Europa Środkowa i to tu mogą się koncentrować dyplomatyczne i wojenne zabiegi Moskwy w przypadku zbliżenia Waszyngtonu z Pekinem. Chiny zdecydowały się rozmawiać z USA za pośrednictwem Kim Dzong Una, ponieważ napięcie polityczne na jesieni i zimą 2017 r. osiągnęło już tak wysoki poziom, że nikt nie miał pewności, czy Trump nie zechce rzeczywiście spełnić swoich gróźb. Trump to nie Obama, który nie potrafił nawet dotrzymywać własnego ultimatum. Pekinowi nie w smak była wojna u własnych granic, dlatego Kim został zmuszony do spuszczenia z tonu. Spotkanie koreańskiego dyktatora z Trumpem jest tak naprawdę balonem próbnym dla obu zainteresowanych mocarstw w kwestii ewentualnych korzyści. Ewentualne zjednoczenie Korei może wypchnąć USA z tego rejonu i oddać pola Chinom, ale niewykluczone, że Amerykanie mogą zakładać, że to stan chwilowy i w niedalekiej przyszłości pokonają ten problem. Ameryka chce zostać światowym hegemonem, ale coraz trudniej jej jest utrzymać taki stan rzeczy. Żeby dalej mieć decydujący głos, najpierw musi pozbyć się konkurentów. W tej chwili największym przeciwnikiem są Chiny i Rosja, ale nie da się pokonać obu silnych graczy jednocześnie. Rosja nie wydawała się zainteresowana konfrontacją z silniejszym sąsiadem, dlatego Waszyngton postawił na sojusz z Pekinem, licząc na to, że gdy Putin osłabnie, amerykańskie jastrzębie jakoś sobie poradzą z Państwem Środka. Dotychczasowe działania – spychające Rosję do narożnika – wpychają Putina w strefę chińskich wpływów. Chiny również grają na osłabienie Moskwy. USA nie są bezpośrednim konkurentem dla Chin. Mogą próbować ograniczać rozwój Chin, ale nie stanowią dla nich bezpośredniego, żywotnego zagrożenia i nie posiadają wobec nich żadnych roszczeń terytorialnych. Rosja jako bliski sąsiad jest również bezpośrednim konkurentem i stoi na drodze wielu kluczowych projektów, które trzeba teraz żmudnie negocjować. Im słabsza zaś jest pozycja Kremla, tym bardziej Chiny ogrywają kluczową rolę w rejonie Zachodniego Pacyfiku. Doszło do sytuacji, że Putin jest bardziej uzależniony od dobrej woli Pekinu, niż sam Pekin od niego. Chiny chętnie by się włączyły w jak najbardziej optymalne osłabienie Rosji, ale powstrzymuje je od tego myśl, że osłabiona, zdradzona Rosja nie zawaha się w przyszłości stanąć u boku Waszyngtonu przeciwko Chinom. Pekin kalkuluje, gra na czas i poprzez negocjacje za plecami Kima próbuje uzyskać maksimum korzyści przy najmniejszych stratach dla siebie. Ewentualne zjednoczenie Korei może odbyć się tylko i wyłącznie przy pełnej denuklearyzacji półwyspu. Tylko wtedy Japonia będzie w stanie przełknąć obecność silnego sąsiada, a Chiny mogą liczyć na to, że przejmą polityczną kontrolę nad rejonem. Ale nawet gdyby tak się nie stało i to Zachód byłby tym, który przesunął by granicę swoich wpływów na północ, bezpieczeństwo Chin i tak nie stanęło by pod znakiem zapytania. Wraz z pozbyciem się broni masowego rażenie całkowicie odpada zagrożenie bronią jądrową. Tylko gdzie w tym nowym, wspaniałym świecie znajdzie się miejsce dla biednego Kima?

Magdalena Piórek
Absolwentka Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego

Czytaj więcej: Gra na zjednoczenie

Ave car!

Szczegóły

Opublikowano: środa, 30 maj 2018 21:57

Magdalena Piórek

Zegar na Baszcie Spasskiej na Placu Czerwonym w Moskwie 9 maja br. kolejny raz ogłosił początek obchodów z okazji Dnia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Osiemnasty raz przed Władimirem Putinem. W odpowiedzi na wezwanie prezydenta setki gardeł zakrzyknęło gromkie „uraaa!”. Stukot żołnierskich butów, pomruk przetaczających się czołgów i ryk silników myśliwców na niebie niosły ze sobą jasny przekaz. Rosja była, jest i będzie silna. Nie zmiotła jej niemiecka nawałnica, nie pokonała zimna wojna, przetrwała upadek Związku Radzieckiego, zatem ostatnie sankcje Zachodu i groźby Ameryki też niewiele dadzą. Rosja będzie wykrwawiać się powoli słabością rubla i objętej wszelkimi ograniczeniami gospodarki, ale to nic, car Putin jakoś temu zaradzi. Zegar na baszcie tradycyjnie ogłosił, że Rosjanie przetrwali najgorsze i wciąż są gotowi walczyć o swoje. Ostatnia godzina dla Rosji jeszcze nie wybiła.

Putin rządzi długo. Zastąpił starego, schorowanego i zapijaczonego Borysa Jelcyna, który tak szargał urząd prezydenta, że Rosja stała się pośmiewiskiem świata. Putin tchnął nadzieję w zwykłych Rosjan i cały czas stara się udowodnić, że upadek ZSRR tak naprawdę niewiele zmienił. Założył sobie, że odda Rosji należne jej miejsce w świecie. Osiemnaście lat rządów to dość, żeby okrzepnąć i śmiało móc powiedzieć, że nie ma dla niego rzeczy niemożliwych. W tym czasie Stany Zjednoczone zdążyły czwarty raz wybrać prezydenta, kolejni szefowie rządów w Europie i na świecie zmieniają się jak w kalejdoskopie. W miejsce starych, dawno oswojonych zagrożeń powstają nowe. Po kolei obalani bliskowschodni dyktatorzy i różnego rodzaju „kolorowe rewolucje” dobitnie uzmysławiają Putinowi, że może być następny. Kiedy budzi się z letargu Azja, stary geopolityczny porządek świata zaczyna odchodzić do lamusa. Rosja ma ten komfort, że długoletnie, stabilne rządy jednego człowieka łatwiej pozwalają zachować jeden kurs i utrzymać konkretną wizję. To pomaga zachować właściwą perspektywę i prościej jest znaleźć remedium na zmiany, z którymi musi poradzić sobie Rosja. Dłużej od Putina trzyma się już tylko białoruski dyktator Aleksander Łukaszenka.

W ostatnich wyborach prezydenckich Putin uzyskał prawie 77% głosów poparcia przy 67% frekwencji. Wynik okazał się wyższy niż w jakichkolwiek poprzednich wyborach, w jakich wcześniej brał udział. Putinowi udało się osiągnąć efekt „bycia niezastąpionym”. Zarówno na użytek wewnętrznej opinii publicznej, ale chodziło również o chęć demonstracji Zachodowi, że działania prezydenta na arenie międzynarodowej budzą entuzjazm społeczeństwa. Mając za sobą media i służby specjalne można było dowolnie manipulować wyborami. Stając naprzeciw takich kontrkandydatów jak Ksenia Sobczak czy Władimir Żyrinowski nawet nie musiano specjalnie fałszować głosów. Twarzą prawdziwej opozycji w Rosji jest Aleksiej Nawalny, ale władza nie chciała dopuścić go do startu w wyborach. Rosjanie zagłosowali tłumnie na Putina, bo w niego wierzyli, ale też nie pozwolono im uwierzyć w kogoś innego.

Putin konsekwentnie próbuje budować wizerunek silnej Rosji. Nawet jeśli kraj boryka się z hamującą gospodarką i zachodnimi sankcjami, władza na Kremlu udaje, że problemu nie ma. Rosyjska gospodarka uzależniła się od dochodów z eksportu nośników energii, a pod rządami Putina trend ten zdecydowanie jeszcze się nasilił. Model oparty na surowcach stał się mało wydolny, nie zapewnia już stabilnego wzrostu i powoduje wciąż powtarzające się kryzysy ekonomiczne. Pogarszają to nienajlepsze dla Rosji trendy na światowych rynkach energetycznych, a zachodnie sankcje gospodarcze powiększają skalę problemu. Na putinowskiej Rosji zaczęło w końcu mścić się uzależnianie geopolityki z kwestią surowcową. Ale to wcale nie znaczy, że Rosja miałaby z tego zrezygnować. Projekty takie jak Nord Stream czy Turecki Potok realizowane są w kontekście czysto politycznym, a Moskwa nie przejmuje się krytyką, że inicjatywy głównie wykluczają słabsze podmioty międzynarodowe. Druga nitka gazociągu północnego uzależnia całkowicie gazowo Ukrainę od Rosji, a w przyszłości ten sam scenariusz może powtórzyć się w stosunku do Polski.

Uzależnianie gospodarcze – mimo że nie tak dochodowe jak niegdyś – wpisuje się w polityczną wizję rosyjskiego miejsca w świecie. Putin zdaje sobie sprawę, że sytuacja, w której Rosja wraz ze Stanami Zjednoczonymi odgrywała główną rolę na arenie międzynarodowej, nie ma szansy więcej się powtórzyć. Agresywna ekspansja USA i słabnąca gospodarka Rosji sprawiają, że Moskwa zmuszona jest stawiać na system wielobiegunowy. Wraz z ożywieniem gospodarczym i wojskowym Azji świat ruszył mocno do przodu i powojenny ład może niedługo zostać odłożony na półkę. Świat nie jest już podzielony na dwa wrogie obozy – podzielił się refleksją Putin – stał się dużo bardziej skomplikowany. Federacji Rosyjskiej zaczęło robić się ciasno: USA nie zaprzestają prób ograniczania rosyjskich wpływów, w Azji zaczynają dominować Chiny, chińskie firmy rozsiadły się w Afryce, a Bliski Wschód stał się areną zmagań Turcji, Iranu, Arabii Saudyjskiej i wspieranego przez USA Izraela. Moskwa niedługo będzie musiała zdecydować, czy chce otwartej konfrontacji czy woli ograniczyć się do zakulisowych gier. Włączenie się w działania wojenne w Syrii pokazało, że z Rosją wciąż trzeba się liczyć i nie da się jej pominąć w grze mocarstw.

Moskwa odzyskuje wpływy na Bliskim Wschodzie, ale musi się nimi dzielić z obecnymi mocarstwami regionalnymi. Właśnie ta ciasnota interesów sprawia, że Putin coraz energiczniej mości się w Europie. Głównie tutaj została mu pewna swoboda ruchów, ale też ma najwięcej do stracenia. Dalekosiężne plany USA scalające Europę Środkowo – Wschodnią zagrażają żywotnym interesom Rosji, a ponadto powstające jak grzyby po deszczu bazy NATO wokół jej granic nie pozwalają spać spokojnie. Rosja wie, że jeśli chce utrzymać pozycję mocarstwa, musi powstrzymać zakusy Stanów Zjednoczonych i osłabić ich pozycję. Idealną sytuacją byłoby wypchnięcie hegemona z kontynentu w ogóle, ale to może być niezwykle trudne. Rosja mocno straciła na atrakcyjności w oczach swoich sąsiadów i nawet ostrożna przychylność Niemiec i Francji może nie być wystarczająca do osiągnięcia celu. Putin gra na niezwyciężonego, choć zdaje sobie sprawę, że ma ograniczone możliwości. Dobrym przykładem może być tu ukraiński majdan, w wyniku którego Rosja co prawda przejęła Krym, ale straciła Ukrainę jako taką. Ukraina jest Putinowi niezbędna do odbudowy rosyjskiego imperium, ale musi to być jednolite, stabilne państwo, a nie strzępek dawnych marzeń w postaci paru zaledwie obwodów. Putin nie potrzebuje samego Ługańska i Donbasu, bo byłoby to jednoznaczne z przyznaniem się do porażki, dlatego czeka na lepsze czasy. Pewną gwarancję daje jeszcze lojalna Białoruś, ale ją też Zachód próbuje przeciągnąć na swoją stronę. Białoruś rządzona przez Łukaszenkę od Rosji się nie od-wróci, ale nikt nie ma pewności, w jakim kierunku potoczy się bieg wypadków, gdy „ostatniego dyktatora Europy” zabraknie. Pytany, czego nie znosi najbardziej, Putin odpowiada krótko: zdrady. A właśnie tak mógłby postrzegać ewentualne odwrócenie się Białorusi od niego plecami. Prezydent nie może pozwolić sobie na białoruski majdan, dlatego coraz mocniej naciska na Mińsk i silniej zacieśnia łączące oba państwa gospodarcze i polityczne więzy. Wie również, że ewentualna inkorporacja Białorusi w skład Federacji Rosyjskiej w przyszłości wcale nie musiałaby spotkać się z odmową. Putin nie przestaje odwoływać się przy tym do spuścizny ZSRR i doskonale wie, co robi, bo jego rodakom ciągle marzy się dawna pozycja mocarstwa. W jego mniemaniu rozpad Związku Radzieckiego był największą katastrofą geopolityczną w dziejach świata i prawdziwym dramatem dla Rosjan. Moskwa wykorzystuje obecność licznej mniejszości narodowej na terenach dawnych republik radzieckich, co doprowadza wspomniane republiki do białej gorączki. W myśleniu rosyjskim nie istnieje coś takiego jak Litwa, Łotwa i Estonia, ponieważ funkcjonuje jedno wspólne określenie: pribałtika. Putin nie zaprzestanie umacniania tam rosyjskich wpływów w myśl swojej pokrętnej zasady, że każdy, kto nie tęskni za Związkiem Radzieckim, nie ma serca. Każdy, kto chce jego powrotu, nie ma mózgu. Oczywiście wie, że powrót do tego, co było nie ma racji bytu, ale nie przestaje szukać rozwiązań, by zbudować nowy porządek i strefę wpływów na podstawie umowy z państwami zachodnimi.

Wizją Rosji jest rozpad Unii Europejskiej i załamanie systemu bezpieczeństwa NATO. I nie jest to nierealny projekt, bo ze słabości UE nikt nie robi tajemnicy. W projekcie politycznym Putina nie ma miejsca na silną, niezależną Unię Europejską, bo ta stanowi zbyt dużą konkurencję. Jako silna potęga gospodarcza może między innymi dyktować zasady na rynku energetycznym. Komisja Europejska mocno przyczynia się do problemów Gazpromu, karząc go za praktyki monopolistyczne i staje na drodze projektom budowy nowych rurociągów. W rosyjskim interesie jest rozbicie UE i rozgrywanie państw przeciwko sobie, ponieważ pojedyncze kraje nie mają takich możliwości nacisku i chęci, by pójść samotnie na konfrontację z Rosją. Putin kalkuluje, żeby odizolować Stany Zjednoczone od Europy i stopniowo wypchnąć je z kontynentu. To pozwoliłoby zbudować oś Moskwa – Berlin – Paryż na wzór europejskiego koncertu mocarstw w XIX wieku, gdzie główne mocarstwa Europy będą decydować o jej przyszłości z prawem do rysowania mapy swoich wpływów.

Wobec ostrożnego podejścia Francji i Niemiec i umacniającego się w Europie Środkowo-wschodniej Donalda Trumpa plan Putina mógłby wydawać się zbyt śmiałym. Czasochłonny, nie dający szans powodzenia i wymagający zdolności dyplomatycznych Charlesa Maurice de Talleyranda oraz niezmierzonych pokładów cierpliwości. Każdy inny polityk powiedziałby, że to nierealne, ale Rosja...

Rosja potrafi czekać.

Magdalena Piórek
Absolwentka Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego

Czytaj więcej: Ave car!