Region

Przewodniczący Sejmiku Warmińsko-Mazurskiego: Złożyłem prawdziwe oświadczenie lustracyjne

Szczegóły

Opublikowano: środa, 26 czerwiec 2024 16:31

Adam Jerzy Socha

Od czasów ostatnich wyborów samorządowych po Olsztynie krąży MMS ze stroną z IPN, z której wynika, że przewodniczący Sejmiku Bogdan Bartnicki, działacz PSL współpracował z SB a jako kandydat złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne. Ten MMS dotarł i do mnie

Faktycznie, na stronie IPN czytamy:

"Zarejestrowany dnia 20.06.1988 w Wydziale "C" WUSW Olsztyn przez Grupę VI SB RUSW Ostróda pod nr. 18986 jako kandydat na TW. Dnia 21.09.1988 pozyskany na zasadzie dobrow.[olności] w charakterze TW pseud. "Bartek" do zagadnienia sekt.[or] państw.[owy]. Zdjęty z ewidencji dnia 22.01.1990. Materiały zostały zniszczone w jednostce za protokołem brakowania nr K-G-0214/90 dnia 16.01.1990".

Również w Wikipedii napisano:

Bogdan Bartnicki (ur. 3 marca 1957 w Dąbrównie), w latach 2023–2024 członek zarządu województwa warmińsko-mazurskiego, od 2024 przewodniczący sejmiku warmińsko-mazurskiego.
Życiorys
Syn Bronisława i Janiny. W 1988 został zarejestrowany jako kandydat na tajnego współpracownika Służby Bezpieczeństwa, następnie pozyskany jako TW „Bartek”. Absolwent Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Pracował jako dyrektor stacji hodowli roślin w Szyldaku, w biurze terenowym Agencji Nieruchomości Rolnych dla powiatów ostródzkiego i iławskiego oraz jako wicedyrektor Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Olsztynie. Przez ponad 10 lat zatrudniony w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego m.in. jako wicedyrektor departamentu.

Działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Był radnym i przewodniczącym rady gminy Ostróda. W 1998, 2014 i 2018 wybierany do rady powiatu ostródzkiego. W 2012 przez kilka miesięcy pełnił funkcję komisarza gminy wiejskiej Ostróda po dymisji Gustawa Marka Brzezina. 7 listopada 2023 wybrany członkiem zarządu województwa warmińsko-mazurskiego[6], odpowiedzialnym za sprawy geodezji, infrastruktury i ochrony środowiska. Zakończył pełnienie funkcji 14 maja 2024. Tego samego dnia objął fotel przewodniczącego sejmiku, do którego wybrano go po raz pierwszy w 2024.

Na moje zapytanie wysłane do przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Wyborczej w Olsztynie, otrzymałem pismo IPN z wykazem kandydatów, którzy złożyli oświadczenie, że nie współpracowali ze służbami PRL. Na tej liście umieszczono Bogdana Bartnickiego.

Złożenie fałszywego oświadczenia lustracyjnego jest równoznaczne z utratą kwalifikacji moralnych niezbędnych do zajmowania funkcji publicznych określanych w odpowiednich ustawach jako: nieskazitelność charakteru, nieposzlakowana opinia, nienaganna opinia, dobra opinia obywatelska bądź przestrzeganie podstawowych zasad moralnych. Po upływie 10 lat od dnia uprawomocnienia, orzeczenie Sądu uznaje się za niebyłe.

Bartnicki: To był mój najgorszy dzień w życiu

Zadzwoniłem do przewodniczącego Sejmiku Bogdana Bartnickiego, pytając, dlaczego złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne?

Bogdan Bartnicki: - Jest to dla mnie nieprzyjemna sytuacja. Miesiąc temu otrzymałem taki MMS ze stroną IPNu na swój temat i byłem tym zaskoczony. Prowadzę w tej sprawie postępowanie wyjaśniające. Domyślam się, jak doszło do zarejestrowania mnie. Otóż, w 1988 roku po powrocie z Niemiec Zachodnich, byłem wypytywany przez funkcjonariuszy milicji, oni zadawali różne pytania. To był mój pierwszy w życiu kontakt z milicją i ostatni.

Najprawdopodobniej ten funkcjonariusz skuszony premią czy nagrodą za pozyskanie współpracownika, zarejestrował mnie. Ja dotarłem do tego człowieka, na szczęście żyje i mam nadzieję, że potwierdzi moje słowa i wtedy wyjdę na prostą. Bo ja podtrzymuję, że złożyłem prawdziwe oświadczenie.

Ja nie byłem milicji do niczego potrzebny, pracowałem w Stacji Hodowli Roślin w Szyldaku jako szeregowy pracownik.

- Należał pan do jakiejś partii?

BB: Tak, do ZSL, ale byłem szeregowym członkiem, nie miałem żadnej funkcji.

Wie pan, jak dostałem ten MMS to był chyba mój najgorszy dzień w życiu, bardzo nieprzyjemna sytuacja. Czuję się z tym niezręcznie, bo przecież ludzie, którzy też dostali tego MMSa, mogą różnie myśleć...

- Musi Pan tę sytuację wyjaśnić.  Wiele lat temu, w podobnej sytuacji jak Pan, znalazł się też działacz PSL Adam Krzyśków. Prokurator IPN wniósł do sądu oskarżenie o złożenie fałszywego oświadczenia.

Niekończący się proces lustracyjny byłego posła PSL

BB: Tak, słyszałem, ale chyba do dzisiaj ta sprawa się nie zakończyła?

- No właśnie, zresztą nie ma sensu składanie nieprawdziwych oświadczeń, bo dla wyborców nie ma to znaczenia. Np. kolejni wójtowie gminy Gietrzwałd oświadczali, że współpracowali z SB i byli wybierani w I turze, po kilka kadencji.

BB: Wiem, że dla wyborców to nie ma znaczenia, ale ja nie współpracowałem i złożyłem prawdziwe oświadczenie. Przecież ja kandyduję w wyborach samorządowych od 1990 roku i zawsze takie oświadczenie składałem i nigdy nie było to podważane. Teraz wniosę do sądu o autolustrację. Idę w tym kierunku, już mam prawnika.

Jak poinformował mnie pełnomocnik prawny Bogdana Bartnickiego, przewodniczący Sejmiku wystąpił do sądu o autolustrację.
Rozmawiał Adam Socha

Czytaj więcej: Przewodniczący Sejmiku Warmińsko-Mazurskiego: Złożyłem prawdziwe oświadczenie lustracyjne

Zbiórka podpisów pod projektem „Tak dla CPK” zacznie się w Giżycku

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 25 czerwiec 2024 07:10

W Giżycku, w piątek 28 czerwca, stowarzyszenie „Tak dla CPK” oficjalnie zainauguruje akcję zbierania podpisów pod projektem ustawy, która zobliguje rząd RP do realizacji tego przedsięwzięcia. Projekt budowy lotniska-hubu pasażerskiego i cargo w centralnej Polsce. W Giżycku, gdyż jedna z 12 „szprych” zakładała budowę linii kolejowej na Mazurach na trasie Ostrołęka – Łomża – Pisz – Giżycko. Dwudziestego czerwca Rada Miasta Giżycko przyjęła stanowisko, w którym domaga się realizacji CPK!

– Z radością przyjęliśmy informację o tym, że Stowarzyszenie „Tak dla CPK” planuje zebrać 100 tysięcy podpisów pod projektem ustawy, dzięki której Centralny Port Komunikacyjny będzie musiał powstać. Nie chcemy, aby Giżycko zatrzymywało się w rozwoju. Dlatego wspieramy inicjatywę ustawodawczą – powiedział zastępca burmistrza Giżycka Kamil Wojciechowski.

Co dalej z CPK? Rząd w tym tygodniu pokaże koncepcję nowego lotniska

Z nieoficjalnych informacji wynika, że w nowym tygodniu rząd zaprezentuje koncepcję nowego lotniska oraz systemu transportowego w kraju. Kierunek zapowiedział już kilka tygodni temu w rozmowie z „Rzeczpospolitą” pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek, który ocenił na przykład, że koncepcja „piasty i szprych” wokół CPK – czyli kształt komponentu kolejowego – jest nietrafiona. I z rozmów „Rz” wynika, że właśnie zmiany w komponencie kolejowym będą najdalej idące. Rząd ma postawić tylko na tzw. linię Y (łączącą Warszawę, Łódź, Poznań i Wrocław) i jej budowę oraz pewną „optymalizację”, jeśli chodzi o sam projekt lotniska. Cały projekt ma też mieć zmienioną nazwę.

Kwestie CPK i transportu pojawiły się nieoczekiwanie również w niedawno zakończonej kampanii do PE. Lotnisko poparł (sam przyznał – zmienił zdanie) lider Polski 2050 Szymona Hołowni, który mówił też o inwestycjach w transport regionalny i „Polskę 100-minutową”.

Marszałek Sejmu podczas kampanii do Europarlamentu, 4 czerwca w Olsztynie, zapowiedział, że budowa transportu kolejowego stanie się głównym hasłem programu jego partii:

- Transport kolejowy stanie się naszą flagą programową, transparentem – zapewniał. - Podał, że od 2004 roku o ubyło 30% połączeń kolejowych, na Warmii i Mazurach 5 powiatów jest bez kolei.

"Dobrze wiecie, jak ciężko jest dojechać w tym regionie. Tutaj mamy pięć powiatów, w których nie ma kolei. W skali Polski mamy ponad 400 miast, w których nie ma kolei i ponad 40 powiatów, w których nie ma kolei. Z koleją zrobiono rzecz najgorszą, jaką można sobie wyobrazić. Drogi wybudowano, bo to jest w miarę proste i konkretne, ale kolej, którą trzeba wybudować albo spiąć w system, na to wyobraźni nie starczyło" - mówił na spotkaniu z aktywistami swojej partii Szymon Hołownia.

Swoje poparcie dla rozwoju infrastruktury i „wielkich inwestycji” sygnalizował w ubiegłym tygodniu na Kongresie Infrastruktury Polskiej lider PSL, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Sprawa jest o tyle istotna, że od 1 lipca pełnomocnik ds. CPK Maciej Lasek będzie umocowany w Ministerstwie Infrastruktury, którego szefem jest Dariusz Klimczak właśnie z PSL.

O swoim poparciu dla CPK wielokrotnie mówił też prezydent Andrzej Duda, który zapowiedział, że będzie pilnował realizacji tego projektu.

Budowę CPK popiera też partia Razem, zwłaszcza posłanka posłanka Paulina Matysiak:

– Na razie możemy tylko przypuszczać, jakie zmiany pojawią się w projekcie. Przez ostatnich siedem miesięcy nie odbyła się żadna dyskusja na temat przyszłości CPK na komisji infrastruktury (posiedzenia były przekładane na życzenie ministra Laska), nie odbyły się obiecywane audyty (na ten smutny serial z audytami warto już spuścić zasłonę milczenia). Najwyższa więc pora na konkrety. To, co w moim przekonaniu jest najważniejsze, to że nie można dopuścić do tego, by ten projekt, pod dotychczasową czy zmienioną nazwą, skupiał się tylko na największych aglomeracjach w Polsce. Polska to także miasta powiatowe, które też zasługują na rozwój i dostęp do szybkiej kolei, a to zapewniały planowane szprychy kolejowe – mówi posłanka partii Razem Paulina Matysiak.

O co chodzi w projekcie?

– Chcemy zobowiązać rząd, by projekt CPK był realizowany w pierwotnym kształcie. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z koniecznych modyfikacji związanych z opóźnieniem wygenerowanym przez rządzących w tym roku. Projekt ustawy zobowiązuje władze do tego, by lotnisko CPK powstało do końca 2030 roku. W podobnym czasie ma powstać kolej szybkich prędkości Warszawa – Łódź. A zakres pozostałych elementów programu powinien być zachowany, tylko co najwyżej przesunięty w czasie – mówi nam wiceprezes stowarzyszenia „Tak dla CPK” Michał Czarnik.

Centralny Port Komunikacyjny dla RP: lotnisko i linie kolejowe

Projekt budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego zakłada, że w centralnej Polsce – między Warszawą a Łodzią – powstanie nowe lotnisko. Będzie to tzw. lotnisko „hubowe”, czyli węzłowe, przesiadkowe. Obecnie zarówno Polska, jak i cała Europa Środkowa jest pozbawiona takiego węzła lotniczego, a funkcjonują one z powodzeniem w Niemczech, Holandii czy Hiszpanii. Budowę podobnej infrastruktury planują także inne kraje (Portugalia, Austria).

Polska jest piątym najludniejszym krajem Unii Europejskiej i szóstym krajem UE pod względem powierzchni. Tymczasem największy polski port lotniczy – Lotnisko Chopina w Warszawie – nie mieści się nawet w pierwszej 20 europejskich lotnisk. Polska nie wykorzystuje zatem w pełni swojego potencjału stwarzanego przez nasze położenie na mapie oraz wielkość rynku. Polski budżet, a przez to polscy obywatele tracą z tego powodu każdego roku miliardy złotych. Ten stan należy zmienić.

CPK to także sieć nowych linii kolejowych, w tym kolei dużych prędkości. Każdy, kto spojrzy na mapę linii kolejowych w Polsce, dostrzega, że wpływ na jej kształt miała polska trudna historia: można powiedzieć, że „widać granice rozbiorów”. Tracą na tym miliony mieszkańców Polski, którzy nie mają dostępu do transportu kolejowego. Jednym z najbardziej wykluczonych komunikacyjnie regionów jest woj. warmińsko-mazurskie. Jednocześnie jest przecież jednym z obszarów o największych atrakcyjności turystycznej w kraju i to wykluczenie obniża jego naturalny potencjał rozwojowy. Warunkiem rozwoju turystyki jest przecież prawidłowe skomunikowanie. Dlatego zaplanowana została budowa linii kolejowej Ostrołęka – Łomża – Pisz – Giżycko, która przełamie te historyczne zaniedbania i pozwoli na szybsze i łatwiejsze przemieszczanie się z Mazur i na Mazury.

Stowarzyszenie „Tak dla CPK”

Prezesem stowarzyszenia jest Maciej Wilk, obecnie dyrektor operacyjny Flair Airlines, a w przeszłości m.in. członek zarządu Polskich Linii Lotniczych LOT. Jest popularyzatorem idei rozbudowy infrastruktury lotniczej w Polsce.

Obywatelski projekt ustawy i zbiórka podpisów

Do tej pory realizacja projektu CPK opierała się o dokumenty rządowe. Stowarzyszenie „Tak dla CPK” chce podnieść te zobowiązania do rangi ustawy – tak, aby rząd miał obowiązek jego realizacji i nie mógł dowolnie zmieniać zakresu inwestycji, np. poprzez wykreślanie ważnych elementów, takich jak linia kolejowa szybkich prędkości między Warszawą a Łodzią czy linia Ostrołęka – Łomża – Pisz – Giżycko.

Dlatego powstał obywatelski projekt ustawy „o zobowiązaniu władz publicznych do realizacji inwestycji Centralnego Portu Komunikacyjnego”. Zakłada on, że proces inwestycyjny nie będzie mógł zostać zatrzymany, a do 2030 r. powstanie jego najważniejsza część, tzn. lotnisko. W kolejnych latach będą mogły być oddawane do użytku linie kolejowe.

Władze Giżycka przychylnie patrzą na ten projekt, dlatego zdecydowały się pomóc Stowarzyszeniu „Tak dla CPK” w zbiórce podpisów. To właśnie w Giżycku, na początku wakacji planowana jest oficjalna inauguracja akcji zbierania podpisów. Łącznie projekt musi uzyskać poparcie co najmniej 100 tysięcy polskich obywateli. Akcja rozpocznie się 28 czerwca. O szczegółach poinformujemy.

Każdy może także indywidualnie włączyć się w akcję zbierania podpisów. Wszelkie informacje dostępne są na stronie:

https://takdlacpk.org/zbieranie-podpisow

(sa)

Czytaj więcej: Zbiórka podpisów pod projektem „Tak dla CPK” zacznie się w Giżycku

Nowy prezes WM Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Olsztynie z PO a wiceprezes z PSL

Szczegóły

Opublikowano: środa, 19 czerwiec 2024 19:31

Adam Jerzy Socha

Po długiej walce w łonie WM PSL oraz pomiędzy PSL i PO, o obsadę stołka prezesa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej, wygrał człowiek PO Marcin Tumasz. Toteż peeselowiec Marcin Adamczyk musi się zadowolić stołkiem wiceprezesa. Walka trwała długo, bo to lukratywne stołki. Prezes zarabia tutaj rocznie przeszło 200 tys. zł, a wiceprezes niewiele mniej.

Od chwili powołania Stref każdorazowo stanowiska w zarządzie i radzie nadzorczej obsadzane są przez nominatów rządzących partii. Bowiem przedstawiciele Skarbu Państwa, mają 61 proc. głosów na walnym zgromadzeniu. W radzie nadzorczej po jednym przedstawicielu ma minister aktywów państwowych, minister rozwoju i technologii, minister finansów oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. W radzie zasiada też dwóch przedstawicieli samorządów - udziałowców Strefy.

Długo trwały walki buldogów pod dywanem w łonie olsztyńskiego PSL pomiędzy wiceprezes Zarządu Głównego PSL, poseł Urszulą Pasławską, senatorem, baronem PSL na WiM Gustawem Markiem Brzezinem i posłem Zbigniewem Ziejewskim a baronem PO na WiM obecnie europosłem Jackiem Protasem.

Rada Nadzorcza Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. 14 czerwca zakończyła postępowanie kwalifikacyjne i na stanowiska prezesa wybrała Marcina Tumasza, natomiast na wiceprezesa Marcina Adamczyka.

Tumasz pracował do tej pory w Warmińsko-Mazurskiej Agencji Rozwoju Regionalnego i jest kojarzony z PO. W 2018 roku kandydował do rady miasta z list olsztyńskich KO.

Marcin Adamczyk to doktor prawa, prowadzi kancelarię prawna w tym samym biurowcu, w którym mieści się siedziba Strefy i przez kilka kadencji był przewodniczącym Rady Nadzorczej Strefy. Człowiek PSL i kandydat na prezydenta Olsztyna w 2014 roku (wówczas PSL na olsztyńska listę wziął partnerkę gangstera „Predatora” oraz działaczy partii Palikota, obecnie jeden z nich Janusz N. siedzi w areszcie pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji. (Do rady weszła tylko kobieta gangstera).

Nowi prezesi zostaną powołani na zaplanowanym na 20 czerwca walnym zgromadzeniu, które ma zatwierdzić sprawozdanie finansowe spółki za 2023 r.

Jak wcześniej walczono o stołki w Strefie

Po zwycięstwie PiSu w 2015 roku prezesem został działacz PiSu Grzegorz Smoliński a wiceprezesem działaczka partii Gowina Małgorzata Sobieska zu Schwarzenberg. Ten duet wyciągnął olsztyńska Strefę z ostatniego miejsca, pod względem wartości zainwestowanych w Strefie środków i liczby stworzonych przez firmy miejsc pracy, na pierwsze miejsce.

W momencie, gdy na koncie Strefy było wiele milionów złotych, doszło do walki o stołki w łonie Zjednoczonej Prawicy. Przepychanki pomiędzy PiS (Jerzym Szmitem, wówczas szefem PiS na WiM) i Porozumieniem (wówczas szefem na WiM był poseł Michał Wypij), a także pomiędzy poszczególnymi frakcjami w samym PiS sprawiły, że stołek najpierw straciła Schwarzenberg, po konflikcie z Wypijem. Na jej miejsce partia Gowina wsadziła młodego, bez doświadczenia zawodowego, świeżo upieczonego członka Porozumienia z Olsztyna Marcina Czyża.

Z odwołaniem prezesa Smolińskiego nie poszło tak łatwo. Dopiero za czwartym razem przewodnicząca RN uzyskała trzeci brakujący głos (rada liczy 5 członków, dwóch to reprezentanci samorządów)

Do nowego konkursu zgłosili się, były dyrektor regionalnego Banku Pocztowego Zbigniew Targowski, protegowany Waldemara Zwierki i Jerzego Szmita, przedsiębiorca ze Stawigudy Krzysztof Kamiński, sympatyzujący zaróno z PiS jak i z Porozumieniem a także... Grzegorz Smoliński, w formie demonstrancji protestu

„Konkurs” wygrał 23 sierpnia 2019 r. Targowski, a wiceprezesem został członek partii Gowina i jego kolega Grzegorz Kłoczko z Olecka. (Marcin Czyża wziął sutą odprawę i awansował na wiceprezesa Polskiego Funduszu Rozwoju) PiS na WiM Targowski, następnie działacza od Gowina, aż w końcu , gdy partia Gowina wyszła z rządu stołek dostał nominat posła PiS z Elblaga Leonarda Krasulskiego, który dotrwał do teraz.

Kariera Targowskiego trwała krótko, kilka miesięcy. Został odwołany niemal natychmiast, gdy Strefy przeszły pod wicepremiera Gowina. (Szmit następnie załatwił mu stanowisko, specjalnie stworzone, wicedyrektora oddziału Totalizatora Sportowego w Olsztynie, ale po ujawnieniu przeze mnie tego faktu, natychmiast wyleciał).

W końcu Szmita i Wypija pogodził poseł PiS z Elbląga Leronard Krasulski i kolejny „konkurs” wygrał,związany z PiS, Krzysztof Żochowski były radny Sejmiku Wojewódzkiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego z ramienia PiS. W latach 2016-2020 związany był ze spółką ENERGA Kogeneracja (pełnił funkcję prezesa i wiceprezesa). Kłoczko zachował stanowisko wiceprezesa.
Adam Socha

NBa zdjęciu od lewej: Marcin Tumasz i Marcin Adamczyk, fotki z FB

Czytaj więcej: Nowy prezes WM Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Olsztynie z PO a wiceprezes z PSL

Teatr Jaracza beatyfikuje wizjonerkę z Gietrzwałdu J. Szafryńską. Po prostu profanacja

Szczegóły

Opublikowano: środa, 19 czerwiec 2024 17:45

Marek Resh

Gdy w piątek V tygodnia Wielkiego Postu, 22 marca ulicami Olsztyna prowadzone było nabożeństwo Drogi Krzyżowej, w Teatrze Jaracza w Olsztynie odbyła się premiera widowiska zatytułowanego "NIe smućcie się. Ja zawsze będę przy was" autorstwa Jolanty Janiczak, w reżyserii Wiktora Rubina.

Specjalnie napisałem widowisko, a nie spektakl teatralny, bo dziś wystawiony normalnie dramat czy komedię na scenie teatralnej bardzo rzadko można obejrzeć. Sądzę, że termin premiery nie został dobrany przypadkowo, wszak dużo wcześniej na swojej stronie internetowej jak i poprzez organizowane konferencje prasowe teatr bardzo chciał, aby o tym spektaklu było głośno nie tylko w Olsztynie.

Czy prowokacja się powiodła? Śmiem wątpić, o spektaklu w mediach cicho, tylko przed premierą grupa wiernych odmawia różaniec w intencji nawrócenia twórców i przeproszenia Matki Bożej za profanację, jaką teatr urządza.

Zaskoczeniem już na wstępie było budowanie atmosfery spektaklu, jako formy odprawiania nabożeństwa. Oto aktor, który może grać rolę biskupa lub kardynała, a może i prokuratora lub diabelskiego oskarżyciela, w prześmiewczym wielkim kapeluszu śpiewa hymn do Ducha Świętego wyjęty z liturgii Kościoła katolickiego. Zresztą, jeszcze dwukrotnie pieśni liturgiczne Kościoła są wykorzystywane w tym spektaklu, w tym Godzinki do Matki Boskiej.

To co od razu rzuca sie w oczy to karykaturalność strojów albo wręcz ich prześmiewczość. Kostiumy zaprojektował Marta Szypulska, a kornety dwóch zakonnic mają wielkość lotniska. Najbardziej zdumiewa chór sześciu Matek Bożych, z których każda na głowie ma sztuczne świeczki, a białe ich suknie obwieszone są tasakami, mieczami i dużymi nożami. Reżyser w wywiadzie powiedział:

"Zależało nam, żeby każda była inna, naturalna, żeby nie grały ich zawodowe aktorki, ale wniosły w ten świat czystą realność".

Nie wiem czy dalej kpi sobie z widza, uznając że kobiety w powłóczystych szatach obwieszane przeróżnymi przedmiotami, to czysta realność. Być może jest taka realność w szpitalach psychiatrycznych, ale nie w rzeczywistości realnej.

Widowisko ma przedstawiać dzieje Justyny Szafryńskiej, wizjonerki gietrzwałdzkiej, która wraz z Barbarą Samulowską od 27 czerwca do 16 września 1877 r. miała objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie. Obie wstąpiły do zakonu szarytek we Francji. Barbara wyjechała na misje do Gwatemali i tam zakończyła życie w opinii świętości. Obecnie toczy sie jej proces beatyfikacyjny. Justyna wystąpiła z zakonu, miała wyjść za mąż, a dalsze losy jej życia są nieznane.

Autorzy widowiska przekonują, że Justyna powinna też być beatyfikowana, gdyż przeciwstawiła się Kościołowi występując z zakonu. Jednak czy naprawdę był to akt nieposłuszeństwa Kościołowi czy złamaniem wcześniej złożonych ślubów zakonnych? Nie. Szarytki co roku odnawiają swoje zakonne ślubowanie i jeżeli tego nie zrobią, bez żadnych konsekwencji mogą powrócić do życia świeckiego.

Przede wszystkim zdumiewa karykaturalność widowiska, bo trzeba mieć niezwykłą wyobraźnię, aby pokazać na scenie, że zakonnice jak indyjscy fakirzy śpią nie na materacu czy sienniku, ale na łóżku z wystającymi, dużymi i licznymi gwoździami. Ale trzeba jakoś na scenie pokazać, jak to opresyjny jest zakon, jakie drastyczne stosuje metody, aby w ten sposób ośmieszyć wielowiekową tradycję Kościoła, czyli życie zakonne.

Reżyser widowiska w wywiadzie powiedział, że życiorys Justyny "niesie w sobie performatywne możliwości i potencjalne wywrotowe znaczenia. Mogą one pobudzać do samodzielnego myślenia i to wydawało nam się szczególnie wartościowe". I tu chyba mówi prawdę. Chodzi o wywrotowość, pokazać, jak można się zbuntować przeciwko Kościołowi i wierze i wybrać własną drogę życiową. Na stronie internetowej teatru napisano: "Podczas sztuki wystawianej w olsztyńskim teatrze, widzowie zostaną poddani refleksji czy religia stanowi źródło radości czy opresji. (...) Dzieło stanowi interpretację twórców na temat losu, który mógł spotkań Szafryńską po odejściu z zakonu Szarytek".

Witold Mrozek w recenzji zamieszczonej na stronie internetowej "Gazety Wyborczej" zatytułowanej sensacyjnie: "Siostra na gwoździach. Dlaczego katolicki spektakl budzi protesty?" stwierdził, że autorka "Przejrzała losy kilku wizjonerek, ale przede wszystkim czerpie z własnej wyobraźni. Pytanie brzmi: czy ciężko dziś wierzyć, co nam robi wiara i związane z nią kryzysy i jak wygląda ewentualne wyzwolenie z religii i wiary".

Zastanawia język: "co nam robi wiara", jakby sama wiara była podmiotem działania. Jest to nieprawda, ale tu recenzent wprost napisał, jakie jest przesłanie widowiska. Oczywiście pochwalił to widowisko, stwierdzając, że "to jeden z najciekawszych przejawów sztuki katolickiej w ostatnich latach w Polsce". Ja stwierdzam, to przejaw sztuki antykatolickiej realizowanej szablonowymi, karykaturalnymi sposobami.

Na zakończenie widowiska prezentowany jest film, jak grająca rolę Justyny Milena Gauer na Placu Św. Piotra, oczywiście obwieszona wizerunkiem Matki Boskiej, rozdaje napotkanym ludziom cudowną wodę z Gietrzwałdu w butelkach po tzw. małpkach oraz po angielsku opowiada o Justynie Szafryńskiej i zaleca modlitwę do niej, aby wyprosić cud. Performatywnych nagrań dokonał Łukasz Surowiec. Ekipa została jednak zatrzymana przez włoskich karabinierów (czego już w filmie nie pokazano), bo nie miała pozwolenia na kręcenie filmu w Watykanie.

Pokazano także nagraną scenkę z Gietrzwałdu, gdzie na pustym placu przed kapliczką objawień biega przebrany aktor w wielkim kapeluszu nie wiadomo co wyczyniając. Stróże gietrzwałdzkiego sanktuarium kanonicy regularni także żadnego pozwolenia na kręcenie filmu przy kapliczce nie wydali. Napisałem, aktor w wielkim kapeluszu i czarnym płaszczu, gdyż faktycznie jaką rolę gra trudno odgadnąć. Chciałem kupić program widowiska, gdzie przedstawia się osoby dramatu i podaje nazwiska aktorów, którzy je grają, ale teatr programu do tego widowiska nie wydrukował. Ot, nowe zwyczaje.

Na zakończenie widowiska rozdawany jest obrazek przedstawiający dwie wizjonerki z Gietrzwałdu, który reprodukujemy.

Na odwrocie wezwanie, aby powiadomić teatr, jeżeli ktoś wyprosi cud za wstawiennictwem Justyny Szafryńskiej. Aktorka grająca Justynę zaprasza, aby wpisywać się do wyłożonej księgi, kto uzyskał jakieś łaski za wstawiennictwem jej bohaterki lub chce takowe otrzymać. Jak zauważyłem, zaproszenie mało efektywne, bo nikt po widowisku tego nie uczynił. Ja wyszedłem zażenowany z teatru. To nie sztuka teatralna, to widowisko performatywne, czyli zabawowe, kpiące, naśladujące i kompromitujące już istniejące wzorce. Tu wiarę, życie zakonne i procesy beatyfikacyjne prowadzone przez Kościół katolicki. Reżyser przyznał, że inspirował się filmem Pier Paola Pasoliniego "Ewangelia według świętego Mateusza", a w widowisku chciał wyakcentować emancypacyjne treści.

Kiedys o teatrze mówiono, że jest świątynią sztuki. Olsztyński teatr chce być świeckim kościołem przejmującym obrzędy i modlitwy Kościoła katolickiego, aby niejako usakralizować emancypację, wyzwolenie, bezbożność (bo czym jest czytanie na scenie fragmentów Friedricha Nietzschego i innych podobnych filozofów?). Więc jest to czysta, performencka prowokacja. Nic więcej. Żadna sztuka.

Marek Resh

Zdjęcie z przedstawienia ze strony Teatru Jaracza.

Tytuł recenzji autora: Po prostu profanacja.

Od redakcji:

Też byłem na tym spektaklu. W mojej ocenie widownię stanowiła "rodzina Radia Maryja", czyli głównie katoliczki. Zapewne przyciągnął je tytuł przedstawienia. Były przekonane, że Teatr Jaracza przeniósł na scenę historię objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie. Sądząc po wyrazie ich twarzy, widzowie wychodzili z widowiska w osłupieniu.

Znam film Pasoliniego, który zainspirował reżysera. Otóż Pasolini wszystkie role obsadził amatorami, Jezusa gra kierowca TIRa. Reżyser znakomicie poprowadził amatorów. Wyszedł surowy fresk (film czarno-biały), ale Pasolini nie zmienia wymowy Ewangelii, nie robi karykatury, nie fantazuje na temat osoby Jezusa. Jedynie uwypukla nauki Mistrza w ostatnich dniach Jego życia w Jerozolimie, które są rewolucyjne dla Sanhendrynu i faryzeuszy, ale też gromadzące się wokół Jezusa tłumy budzą niepokój Rzymian. Film Pasoliniego nijak się ma do chóru Matek Boskich z przedstawienia.

Adam Socha

Czytaj więcej: Teatr Jaracza beatyfikuje wizjonerkę z Gietrzwałdu J. Szafryńską. Po prostu profanacja