Polska

Minister kultury usunął "szubienice" z rejestru zabytków. Pozostawienie ich "stoi w sprzeczności z interesem państwa"

Szczegóły

Opublikowano: środa, 21 wrzesień 2022 15:46

Minister kultury i dziedzictwa narodowego podjął decyzję o uchyleniu wpisu do rejestru zabytków „Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej” w Olsztynie. Wpis blokował możliwość zastosowania przepisów tzw. ustawy dekomunizacyjnej, a tym samym usunięcie pomnika będącego symbolem komunistycznej propagandy, utrwalającym fałszywy obraz roli Armii Czerwonej, rzekomo „wyzwalającej” Polskę.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego od dawna stoi na stanowisku, że dalsze eksponowanie w przestrzeni publicznej obiektu, który stanowił „dowód wdzięczności” dla Armii ZSRR, jest niedopuszczalne i stoi w sprzeczności z interesem państwa.

Analizy przeprowadzone przez MKiDN wykazały brak możliwości lub celowości zastosowania do olsztyńskiego pomnika przepisów o skreśleniu z rejestru zabytków lub o stwierdzeniu nieważności decyzji o wpisie tego obiektu do rejestru zabytków.

W marcu br. minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński zarekomendował władzom Olsztyna wystąpienie do Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o zgodę na demontaż i przeniesienie tzw. „Pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej” w Olsztynie. Minister – w piśmie do prezydenta Olsztyna – wskazał wówczas, że proponowanym przez MKiDN miejscem przeniesienia pomnika jest Muzeum PRL-u w Rudzie Śląskiej stworzone przez Fundację „Miniona Epoka”. Dyrekcja muzeum wyraziła wówczas zgodę na przyjęcie obiektu. Wicepremier podtrzymał wtedy wcześniejszą deklarację pokrycia kosztów demontażu i transportu oraz opracowania niezbędnej do usunięcia pomnika z przestrzeni publicznej Olsztyna dokumentacji konserwatorskiej.

Prezydent Olsztyna nie zgodził się jednak na przeniesienie pomnika do jednej z instytucji kultury, gdzie rzeźba Dunikowskiego znalazłaby się w odpowiednim otoczeniu jako niesławny relikt pewnej epoki w sztuce. Wicepremier Piotr Gliński wielokrotnie publicznie apelował do prezydenta Olsztyna o natychmiastowe usunięcie pomnika z przestrzeni publicznej.

Wobec braku działań ze strony władz Olsztyna w sierpniu br. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wszczął z urzędu postępowanie w sprawie uchylenia decyzji o wpisie pomnika do rejestru zabytków na podstawie art. 161 Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten stanowi, że minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa.

W toku postępowania Prezydent Miasta Olsztyna ponownie opowiedział się za zachowaniem i pozostawieniem pomnika w obecnej lokalizacji.

21 września br. minister kultury i dziedzictwa narodowego zdecydował o uchyleniu wpisu do rejestru zabytków „Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej” w Olsztynie.

DECYZJA MINISTRA KULTURY TUTAJ

MINISTER KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
Warszawa, 21 września 2022 r.
DOZ-APN.650.352.2022.BP
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa, tel.: 22 42 10 445, fax: 22 826 77 22, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Decyzja
Po wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie uchylenia, na podstawie art. 161 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie z dnia 19 maja 1993 r., l. dz. PSOZ/IZR.5330-12/93, wpisującej do rejestru zabytków Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko - Mazurskiej w Olsztynie - działając na podstawie art. 89 pkt 1 i art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840) oraz art. 161 § 1 Kpa orzekam:
 na podstawie art. 161 § 1 Kpa uchylić w całości decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 19 maja 1993 r., l. dz. PSOZ/IZR.5330-
12/93, wpisującą do rejestru zabytków Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko - Mazurskiej w Olsztynie.
Uzasadnienie
Jak wynika z akt sprawy, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie, decyzją
z dnia 19 maja 1993 r., l. dz. PSOZ/IZR.5330-12/93, wydaną na podstawie art. 4 pkt 1, art. 5
pkt 3, art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr
kultury i muzeach, wpisał do rejestru zabytków województwa olsztyńskiego Pomnik
Wyzwolenia Ziemi Warmińsko - Mazurskiej w Olsztynie. W uzasadnieniu decyzji wskazano,
że pomnik wykonano w latach 1949 - 53 według projektu Xawerego Dunikowskiego - jednego
z najwybitniejszych artystów polskich XX wieku, a w jego koncepcji uderza skala wymiarów,
organiczne zespolenie rzeźby z architekturą, statyczna i przejrzysta kompozycja brył oraz
płaszczyzn, w które wkomponowana jest geometrycznie uproszczona postać ludzka.
Podkreślono, również, że pomnik olszyński został zrealizowany w czasie, kiedy w twórczości
Dunikowskiego dominowała rzeźba monumentalna oraz że należy on, obok Pomnika Czynu
Powstańczego na Górze Św. Anny, do najważniejszych dzieł artysty tego okresu. W załączniku
do decyzji wskazano natomiast, że przedmiotowy pomnik wykonał rzeźbiarz Jerzy Bandura
przy współudziale warszawskich kamieniarzy (płaskorzeźby na lewym pylonie i postać
żołnierza), natomiast głowę żołnierza wykuł Dunikowski. Pomnik ustawiono na placu
usytuowanym w centrum miasta. Dwa potężne pylony, umieszczone na sześciennych blokach
z granitu, pomiędzy którymi są schody, symbolizują niezamknięty łuk triumfalny.
Płaskorzeźby na pylonach przedstawiają: od strony wschodniej – sceny wojny i pokoju, od
zachodniej – postać żołnierza.
Od 2015 r. do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpływały wnioski organizacji
społecznych i osób prywatnych, dotyczące m.in. skreślenia ww. pomnika z rejestru zabytków,
stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 19 maja 1993 r. oraz zastosowania do tego obiektu
przepisów ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego
ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy,
2
budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2018 r. poz.
1103). W szczególności, w dniu 16 czerwca 2021 r. wpłynęła petycja podpisana przez
Stowarzyszenie Historyczne im. Gen. Stefana Roweckiego ”Grota” w Olsztynie,
Stowarzyszenie „Pro Patria”, Stowarzyszenie Patria Nostra, Stowarzyszenie Akademicki Klub
Obywatelski im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Olsztynie, Związek Piłsudczyków RP
Oddział Warmińsko - Mazurski, Ruch Społeczny im. Prezydenta R.P. Lecha Kaczyńskiego,
Naczelnika Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie, Światowy Związek
Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Warmińsko - Mazurskiego, Stowarzyszenie „Warmia
Media”, Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Region Olsztyńsko – Białostocki.
Wnoszący petycję zawarli w niej żądania alternatywne:
 unieważnienia decyzji z dnia 19 maja 1993 r. wpisującej pomnik do rejestru
zabytków z uwagi na fakt, iż został on wpisany do rejestru zabytków pod fałszywą
nazwą - Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko - Mazurskiej, podczas gdy jego
prawdziwa nazwa to Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej, albo
 wykreślenia pomnika z rejestru zabytków.
Uzasadniając petycję wskazano w szczególności, że rzeczony pomnik nie jest
pomnikiem oryginalnym. Xawery Dunikowski skopiował bowiem Pomnik Czynu
Powstańczego na Górze Św. Anny. Ponadto, zdaniem Sygnatariuszy petycji, nie można
powiedzieć, że Dunikowski był autorem olsztyńskiego pomnika. Wszystko musiało być
zgodnie z zaleceniami (wykonano 7 makiet) Komisji Ministerialnej, powołanej przez
Włodzimierza Sokorskiego, Ministra Kultury i Sztuki. Prawa do ostatecznych decyzji
o kształcie artystycznym pomnika nie miał zagwarantowanych ani Dunikowski, ani też
olsztyński Komitet Budowy Pomnika. Xawery Dunikowski projekt olsztyńskiego pomnika
tylko firmował swoim nazwiskiem, będąc zaledwie jego współautorem.
Ponadto Sygnatariusze petycji podnieśli, że w ww. decyzji obiekt został wpisany
do rejestru zabytków pod fałszywą nazwą. Fałszem jest, zdaniem Sygnatariuszy, że jest to
„Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko – Mazurskiej”, jak również, że go wykonano w latach
1949 - 53, jak to ujęto w uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia. W latach 1949 - 53 na wskazanym
miejscu zbudowano, a w 1954 r. odsłonięto „Pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej”. Od
początku, w zamyśle władz partyjnych (właściwie sowieckich) Olsztyna było „wznieść pomnik
wyrażający hołd dla żołnierzy radzieckich, którzy zdobyli i wyzwolili Olsztyn spod okupacji
hitlerowskiej”. Ostatecznie zaowocowało to utworzeniem 21 maja 1949 r., nowego,
zreorganizowanego Komitetu Budowy Pomnika Wdzięczności dla Armii Radzieckiej.
Historyk, dr Jerzy Sikorski podaje, że w 1993 r., w związku z robotami na placu odkryto płytę
z czerwonego piaskowca z inskrypcją: „Tu stanie Pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej,
20 I 1945 — 20 VI 1948”. Zatem przez cały czas monument ów oficjalnie był nazywany
„Pomnikiem Wdzięczności dla Armii Radzieckiej”, gdyż to ona „oswobadzała” Olsztyn.
Zdaniem Wnoszących petycję, w roku 1993 dokonano samowoli i stworzono fałszywy
dokument. Zmiany nazw placów i nawet podrzędnych ulic wymagały uchwał Rady Miasta,
a uchwały, czy jakiejkolwiek decyzji o zmianie nazwy wielkiego monumentu, „Pomnika
Wdzięczności Armii Czerwonej” na fałszywą - „Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko -
Mazurskiej” - nie ma. Stosownego dokumentu nie posiada ani Urząd Miasta Olsztyna, ani
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, ani Archiwum Państwowe w Olsztynie,
gdzie została przeprowadzona kwerenda za okres od 1954 do 1990 roku. „Pomnika
Wyzwolenia Ziemi Warmińsko - Mazurskiej" nie ma i nigdy nie było. Istnienie fałszywego
dokumentu potwierdzono, zdaniem Wnoszących petycję, w uzasadnieniu postanowienia
sądowego, stwierdzając: „(...) nie sposób zarzucić pełniącym stanowisko Prezydenta Miasta
Olsztyna, przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków służbowych polegającego
3
na używaniu dokumentu, poświadczającego nieprawdę[!], skoro jest on legalnie
występującym w obiegu urzędowym” (sygn. akt II Kp 621/17; PR 2 Ds. 1494.2017).
Sygnatariusze petycji zwrócili przy tym uwagę na fakt, że decyzję o wpisaniu sowieckiej
pozostałości do rejestru zabytków podjęto 19 maja 1993 r., a dopiero po dwóch tygodniach,
4 czerwca 1993 r., Rada Miejska w Olsztynie zniosła uchwałą nazwę „Plac Armii Czerwonej”.
W petycji podkreślono również, iż inicjatorem i zleceniodawcą budowy pomnika był
wojewoda olsztyński Mieczysław Moczar - generał dywizji Korpusu Bezpieczeństwa
Wewnętrznego i agent wywiadu „Razwiedupru/GRU”. Pomnik wystawiono w geście
„wdzięczności” Armii Czerwonej za zniszczenie w 60% zabudowy Olsztyna już po
„wyzwoleniu”, gwałty na miejscowej ludności, kradzież dóbr z Warmii i okupację naszej
Ojczyzny. Na pomniku znajduje się sylwetka czerwonoarmisty, sceny sławiące Armię
Czerwoną oraz sierp i młot - godło ZSRR. Nazywanie tego pomnika przez mieszkańców Ziemi
Warmińsko - Mazurskiej „szubienicami” odzwierciedla rzeczywistą wdzięczność ludności dla
,,oswobodzicieli”. W petycji zwrócono też uwagę, że pozostawianie w przestrzeni publicznej
symboliki sierpa i młota, czerwonoarmisty, scen chwały Armii Czerwonej jest
propagowaniem ustroju totalitarnego - komunistycznego i może być traktowane jako
działanie przestępcze, zagrożone karą pozbawienia wolności do lat dwóch (art. 256 Kk).
W dniu 9 marca 2022 r. do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpłynął
wniosek Prezydenta Olsztyna o skreślenie z rejestru zabytków Pomnika Wyzwolenia Ziemi
Warmińsko – Mazurskiej usytuowanego na Placu Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie,
działka nr 27/2, obręb 70 Olsztyn, wraz z jego otoczeniem, wpisanym do rejestru zabytków,
obejmującym działki nr 26/2 oraz 27/2, obręb 70 Olsztyn. W uzasadnieniu podniesiono,
że w ocenie Wnioskującego, a także znacznej części społeczeństwa oraz mieszkańców
Olsztyna, wartość zabytkowa przedmiotowego pomnika, będąca podstawą wydania decyzji
o wpisie tego obiektu do rejestru zabytków, budzi uzasadnione wątpliwości. Zarówno
w kontekście przepisu art. 5a ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego
ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy,
budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki, jak i treści przepisu
art. 13 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, przeprowadzenie ponownej
analizy oraz dokonanie ponownej oceny w kontekście ewentualnych wartości, jakie miałby
ten pomnik reprezentować, jest wysoce uzasadnione. Zdaniem Prezydenta, w świetle
trwającej, niczym nieuzasadnionej napaści Rosji na Ukrainę, wymowa i przekaz ideowy
pomnika nabiera innego znaczenia, gloryfikującego Armię Czerwoną, której spadkobiercą
poczuwa się obecna, agresywna armia Federacji Rosyjskiej. Te fakty, oraz skomplikowana
ocena działalności Armii Czerwonej w czasie zajmowania Warmii i Mazur w 1945 roku
powodują, że pomnik w jego wymiarze moralno-ideowym jest bardzo negatywnie oceniany
przez mieszkańców Olsztyna oraz Warmii i Mazur. Utrzymywanie ochrony konserwatorskiej
tego monumentu wywołuje głośny sprzeciw społeczny, dlatego odstąpienie od dalszej ochrony
pozwoli znaleźć monumentowi Xawerego Dunikowskiego inne miejsce. Prezydent Olsztyna
podniósł ponadto, że na wskazane wyżej fakty zwracały i zwracają również uwagę liczne
organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia.
W dniu 23 sierpnia 2022 r., Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wszczął
z urzędu postępowanie w sprawie uchylenia, na podstawie art. 161 Kpa, ww. decyzji
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 19 maja 1993 r., l. dz. PSOZ/IZR.5330-12/93.
Zgodnie z art. 61 § 4 Kpa, Minister zawiadomił o tym fakcie Gminę Olsztyn oraz Warmińsko –
Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W toku postępowania, pismem z dnia
29 sierpnia 2022 r., Prezydent Olsztyna przedstawił swoje stanowisko w sprawie, podnosząc
w szczególności, że los przedmiotowego monumentu był w bieżącym roku przedmiotem
wielokrotnych konsultacji z mieszkańcami Olsztyna. Oprócz głosów opowiadających się za
4
relokacją albo wręcz zburzeniem pomnika, pojawiło się bardzo dużo głosów historyków,
architektów, urbanistów, społeczników oraz przedstawicieli środowisk kombatanckich
opowiadających się za jego pozostawieniem w obecnej lokalizacji, zmianą wydźwięku
ideowego i jego zachowania, jako świadectwa pamięci oraz świadka trudnej przeszłości.
W ramach konsultacji, w dniach 19–28 kwietnia 2022 r., Instytut Badań Rynkowych
i Społecznych „Ibris” przeprowadził telefoniczne badanie ankietowe dotyczące przyszłości
pomnika na reprezentatywnej (1000 ankietowanych) grupie mieszkańców Olsztyna. Ponadto,
Prezydent Olsztyna stwierdził, że stan zachowania pomnika nie stanowi zagrożenia dla życia
lub zdrowia ludzkiego, co zostało, w Jego ocenie, również wykazane podczas kontroli
przeprowadzonej w dniu 1 czerwca 2022 r. przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków oraz znajduje odzwierciedlenie w ekspertyzie opracowanej przez inż.
Marka Kowalczyka. Do pisma tego załączone zostały notatki ze spotkań z przedstawicielami
olsztyńskich stowarzyszeń i zainteresowanych osób, wyniki badania opinii na temat Pomnika
Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej, a także ww. ekspertyzę.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zważył, co następuje: Zgodnie
z art. 161 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, minister może uchylić lub zmienić
w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć
stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla
gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa. Możliwość zastosowania
mechanizmu zawartego w komentowanym artykule jest ściśle determinowana
kumulatywnym wystąpieniem czterech przesłanek.
Z przepisu tego wynika, że przyczynę uchylenia może stanowić wyłącznie zagrożenie
dla szczególnych dóbr. I tak, zgodnie z art. 161 § 1 ab initio Kpa, tą przesłanką jest dążenie
do „usunięcia stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobieżenie poważnym
szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa”. Możliwość
zastosowania tego trybu ma walor następczy, związany z tym, że jego zastosowanie jest ściśle
uzależnione od braku w ustawodawstwie innych mechanizmów, które umożliwiłyby
osiągnięcie celu zawartego w przesłance pierwszej. Ponadto, decyzja może zostać zmieniona
lub uchylona „tylko w niezbędnym zakresie”, tj. w takim, jaki będzie konieczny dla stworzenia
warunków umożliwiających „usunięcie stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo
zapobieżenie poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów
Państwa”.
Możliwość zastosowania niniejszego mechanizmu przynależy do właściwości niektórych
organów. Jak wskazał w swoim komentarzu Z. Janowicz, są to wyłącznie „organy
administracji wysokiego stopnia” (Janowicz, KPA. Komentarz, 1995, s. 460), co również
świadczy o wyjątkowości tej instytucji. O ile niektóre inne nadzwyczajne tryby weryfikacji
decyzji ostatecznych mają na celu wyeliminowanie określonego rodzaju wadliwości, o tyle
tryb przewidziany w komentowanym przepisie dotyczy weryfikacji decyzji prawidłowej
(niedotkniętej żadną kwalifikowaną wadą prawną), która nie może być wzruszona na
podstawie przepisów KPA, przewidujących zmianę lub uchylenie decyzji na podstawie art.
154, 155, 163 KPA lub stwierdzenie jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 KPA, czy też
wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną na podstawie art. 145 § 1 KPA
(zob. wyr. WSA w Warszawie z 24.3.2009 r., I SA/Wa 1901/08, Legalis, por. komentarz
do art. 161 § 1 Kpa, Legalis, wydanie elektroniczne).
Przepis art. 161 § 1 Kpa zawiera zatem odstępstwo od podstawowej zasady stabilności
decyzji ostatecznych. Wobec powyższego, organ decydujący o uchyleniu decyzji ostatecznej
ma obowiązek ustalić, że istotnie zachodziła w sprawie sytuacja mogąca spowodować
poważne szkody dla ważnych interesów Państwa. Przesłanki z art. 161 § 1 Kpa nie mogą
podlegać wykładni rozszerzającej, lecz tylko ścisłej. Podstawę zastosowania tego przepisu
stanowią skutki faktyczne decyzji istotne dla stanów opisanych w tym przepisie (wyrok WSA
5
w Warszawie z dnia 16.02.2015 r., sygn. akt II SA/Wa 1352/14). W orzecznictwie sądów
administracyjnych podkreśla się, iż zastosowanie art. 161 § 1 Kpa, w celu zapobieżenia
poważnym szkodom dla ważnych interesów państwa jest możliwe tylko w przypadku
istniejącego w rzeczywistości stanu zagrożenia tego dobra.
Przedmiotowa decyzja została wydana na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lutego
1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. Nr 10, poz. 48). Zgodnie z art. 2 tej ustawy
w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania ww. decyzji, dobrem kultury był każdy
przedmiot ruchomy lub nieruchomy, dawny lub współczesny, mający znaczenie dla
dziedzictwa i rozwoju kulturalnego ze względu na jego wartość historyczną, naukową lub
artystyczną, przy czym jej art. 4 pkt 1 stanowił, że ochronie prawnej, przewidzianej
w przepisach ustawy, podlegały, m.in. dobra kultury, zwane w ustawie zabytkami wpisane do
rejestru zabytków. Zgodnie natomiast z art. 5 pkt 3 pod względem rzeczowym przedmiotem
ochrony mogą być w szczególności dzieła sztuk plastycznych - rzeźby, malarstwa, dekoracji,
grafiki i iluminatorstwa, rzemiosł artystycznych, broni, strojów, numizmatyki i sfragistyki.
Przepis art. 14 ust. 1 tej ustawy stanowił natomiast, że dobra kultury nieruchome, ruchome
oraz kolekcje wpisuje się do rejestru zabytków na podstawie decyzji:
1) wojewódzkiego konserwatora zabytków, wydanej z urzędu lub na wniosek prezydium
właściwej rady narodowej, właściciela albo użytkownika;
2) Ministra Kultury i Sztuki.
Należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z art. 140 ust. 1 ustawy o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami, decyzje ostateczne wydane na podstawie przepisów
ww. ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. zachowują ważność. Ponadto, w myśl art. 142 ust. 1
ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dobra kultury wpisane do rejestru na
podstawie ustawy o ochronie dóbr kultury, stają się zabytkami wpisanymi do rejestru
w rozumieniu niniejszej ustawy.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy trzeba podkreślić, że zgodnie z art. 5
Konstytucji, Rzeczpospolita Polska strzeże dziedzictwa narodowego. Nieodzownym
elementem tego dziedzictwa jest pamięć o historii Polski, a ochrona i zachowanie tej pamięci,
w szczególności o ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez Naród Polski w latach II
wojny światowej i po jej zakończeniu, stanowi ważny interes Państwa. Istotnym
instrumentem ochrony tej pamięci i kształtowania sposobu postrzegania przeszłości są
pomniki, rozumiane jako dzieła służące upamiętnieniu osób lub wydarzeń.
W tym kontekście należy stwierdzić, że powszechnie znanym jest znaczenie, jakie
władze Federacji Rosyjskiej przywiązują do upamiętniania Armii Czerwonej. Analizę tego
stanu przeprowadził m.in. Adam Jaskólski w publikacji „Rosyjska narracja o II wojnie
światowej w świetle kryzysu ukraińskiego” (Przegląd Rusycystyczny 2020, nr 49172),
przywołując poglądy Katarzyny Chawryło, Lwa Gudkowa, Andrieja Kolesnikowa, Aliny Sobol
i Agaty Stolarz. Z publikacji tej wynika, że władze rosyjskie od czasu stabilizacji gospodarczej
w Rosji w pierwszych latach XXI wieku poszukiwały nowego formatu ideologicznego, który
miałby odgrywać rolę oficjalnej ideologii państwowej Federacji Rosyjskiej. Do tego celu
wykorzystano m.in. najsilniejszy symbol współczesnej Rosji — wygraną w II wojnie
światowej. Autor wskazuje, że podstawą polityki historycznej Kremla jest podkreślanie roli
Związku Radzieckiego i Federacji Rosyjskiej, pretendującej do miana jego głównego
spadkobiercy, jako kraju, który uratował Europę przed nazizmem i tym samym zapewnił jej
długoletnie bezpieczeństwo i stabilizację. Zatem, zgodnie z oficjalną rosyjską narracją
radziecki żołnierz jest wyzwolicielem, nie zaś okupantem czy agresorem.
Autor publikacji stwierdza ponadto, że w kremlowskiej narracji o zwycięstwie
wyraźnie widoczne są elementy antyzachodnie i antyukraińskie. W czasie trwania kryzysu na
Ukrainie w 2014 r. jednym z jej podstawowych założeń stało się bowiem porównanie nowych
ukraińskich władz i jej zwolenników do „popleczników” nazistów z czasów II wojny

 Pismo prezydenta Olsztyna do Ministra Kultury w reakcji na wszczęcie przez ministra postępowania w celu usunięcia pomnika z rejestru zabytków.

Czytaj więcej: Minister kultury usunął "szubienice" z rejestru zabytków. Pozostawienie ich "stoi w sprzeczności z...

Posłanka M. Falej prosi o interwencję Komisarza UE w sprawie inwestycji w Rybakach

Szczegóły

Opublikowano: środa, 21 wrzesień 2022 08:52

Monika Falej, posłanka Lewicy z Olsztyna wraz ze społecznym aktywistą Łukaszem Michnikiem zwróciła się o interwencję do Komisji Europejskiej w sprawie planowanej inwestycji hotelowej w Rybakach nad jez. Łańskim. Posłanka nazwała ten projekt „skandalicznym”. Jest to kolejna interwencja poselska, po interpelacji posła Bartosza Kownackiego z Bydgoszy (PiS) i Jarosława Sachajko z Chełma (Kukiz15). Falej uderzyła wyżej, do komisarza Unii Europejskiej ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkeviciusa.

Falej nazwała inwestycję archidiecezji warmińskiej "skandaliczną" głównie z uwagi na to, że planowana inwestycja odbywa się na ziemiach podarowanych przez rząd PiS-u Kościołowi „za darmo”.

Rybaki, jak i Jezioro Łańskie, znajdują się na obszarze Natura 2000, za której ochronę odpowiedzialny jest komisarz Unii Europejskiej ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevicius i dlatego do niego Monika Falej i Łukasz Michnik zwrócili się o interwencję.
Zdaniem posłanki inwestycja nad Jeziorem Łańskim budzi wiele zastrzeżeń: natury prawnej, transparentności działań, ale przede wszystkim jest pogwałceniem środowiska naturalnego i lokalnej społeczności.

- Nasza prośba o interwencję komisarza Unii Europejskiej jest aktem bezsilności. Polskie instytucje wydają się być ślepe na ten problem – powiedziała Falej Wyborczej Olsztyn.

Łukasz Michnik dodał, że "sytuacja, w której premier przekazuje Kościołowi ziemie warte 56 milionów złotych za darmo, w miejscowości, w której mieszka 50 osób, jest absurdalna", a planowaną inwestycję uznaje za "zbrodnię wobec środowiska". - Warmia i Mazury przez takie przekręty umierają, dlatego apelujemy do Komisji Europejskiej o zatrzymanie tej skandalicznej inwestycji - mówi Łukasz Michnik.

„Niestety instytucje odpowiedzialne w Polsce za ochronę środowiska m.in. Ministerstwo Środowiska, agencja Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie oraz Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska nie podjęły żadnych inicjatyw mających na celu rozwiązanie problemu” - piszą politycy do Virginijusa Sinkeviciusa.

"Wobec powyższej sytuacji proszę Pana Komisarza o jak najszybsze zajęcie się sprawą. Proszę także o podjęcie wszelkich możliwych działań związanych z monitorowaniem przebiegu inwestycji i objęcie szczególnym nadzorem gminę Stawigudę oraz polskie instytucje odpowiedzialne w kwestii ich odpowiedzialności za ochronę obszarów Natura 2000. Każdy dzień bez działania zbliża nas do nieodwracalnego zdewastowania perły Warmii i Mazur, jaką jest Jezioro Łańskie i miejscowość Rybaki" - czytamy we wniosku o interwencję komisarza.

Pod wcześniejszą petycją o ochronę tego terenu podpisało się 12 tys. osób.

Przypomnijmy, że do 12 września można było składać uwagi do Urzędu Gminy w Stawigudzie, do projektu Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla Rybak. Wójt ma czas na ich rozpatrzenie (21 dni) i może je uwzględnić/odrzucić. W wypadku odrzucenia, to projekt MPZP zostanie przekazany do głosowania w czasie sesji Rady Gminy. Przy pierwszym wyłożeniu projektu MPZP uwzględniona została część uwag Mieszkańców (niewiele przy tym jak dużo ich było, głównie dotyczące wielkości budynków, które inwestor może wybudować na obszarze półwyspu) i projekt trafił do ponownych uzgodnień z urbanistą (ale już nie RDOŚ).

„Potencjalnym inwestorem” jest spółka Projekt Rybaki-Łańsk, którą utworzyły kilka lat temu BBI Development S.A z Warszawy (objęła 49% udziałów i ma wyłożyć kapitał, wartość inwestycji szacuje się na ponad 300 mln zł) oraz Archidiecezja Warmińska (objęła 51%, wnosząc ponad 27 ha działkę). Kuria informuje, że zyski z hotelu zostaną przeznaczone m.in. na ratowanie zabytkowych kościołów w diecezji (w tej diecezji jest największa liczba zabytkowych kościołów w Polsce). Zgodę na inwestycję wyraziła Stolica Apostolska.

Podmioty z grupy kapitałowej BBI Development S.A. mają wnieść do Spółki wkład, w tym wykonać prace na rzecz przedsięwzięcia, o łącznej wartości około 15 mln PLN. Dalsze finansowanie przedsięwzięcia realizowane będzie z wkładów własnych, środków pozyskanych przez Spółkę w toku komercjalizacji projektu we wcześniejszych etapach oraz środków zewnętrznych (finansowanie dłużne). Dopuszcza się również przystąpienie do projektu dodatkowego partnera kapitałowego. Łączny koszt projektu szacowany jest wstępnie na ok. 300 mln PLN (dane sprzed kilku lat). Zakłada się, że po wniesieniu przez Archidiecezję Warmińską nieruchomości do Spółki udział w zysku Spółki Celowej Archidiecezji wyniesie 51%, zaś grupy kapitałowej BBI Development S.A. 49%.

Prezesem spółki Projekt jest wiceprezes BBI Rafał Szczepański, wiceprezesem jest proboszcz parafii św. Mateusza w Olsztynie ks. Artur Klepacki, na którego wniosek gmina Stawiguda sporządziła projekt MPZP dla Rybak.

W Rybakach ma powstać hotel na 700 miejsc, stanica wodna oraz – na „terenie rekreacji indywidualnej” – 33-34 domy. Razem maksymalnie liczba gości we wszystkich obiektach to w ocenie autora projektu MPZP Dariusza Łaguny, to 1500. Obecnie w Rybakach jest około 40 mieszkańców.

Byłby to największy zespół hotelowy na Warmii. Dla porównania, hotele na które powołują się potencjalni inwestorzy: Warmia Park w Pluskach oferuje 100 miejsc noclegowych w 53 pokojach, pięciogwiazdkowy hotel Marina Golf Club usytuowany na półwyspie Jeziora Wulpińskiego w Sile k. Tomaszkowa ma 198 miejsc noclegowych, największy na Warmii Hotel „Kormoran” w Mierkach nad Jeziorem Pluszne, powstały w czasach PRL jako hotel KC PZPR, posiada około 329 miejsc noclegowych.

Działkę 15 ha, na której ma powstać inwestycja, kuria w Olsztynie otrzymała od olsztyńskich parafii, które z kolei otrzymały je od Skarbu Państwa w ramach odszkodowania za przejęty majątek kościelny w okresie PRL. To są grunty nieodpłatnie przekazane na podstawie art. 70a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Osobom prawnym Kościoła Katolickiego, które po dniu 8 maja 1945 r. podjęły działalność na Ziemiach Zachodnich i Północnych, mogą być, na ich wniosek, przekazane nieodpłatnie na własność grunty znajdujące się w zasobach Państwowego Funduszu Ziemi albo w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa. Jeżeli grunty te znajdują się w zarządzie lub użytkowaniu osób prawnych, przekazanie na własność może nastąpić wyłącznie za zgodą tych osób.

Wyjaśnienie Kurii w sprawie inwestycji w Rybakach
Na pytania wysłane do Metropolity Warmińskiego odpowiedział mi ks. kan. Marcin Sawicki, Rzecznik Kurii Archidiecezji Warmińskiej. Czytamy w niej m.in.

„Prawdą jest, iż Archidiecezja Warmińska podjęła decyzję o zagospodarowaniu należącej do niej nieruchomości w Rybakach. Decyzja ta podyktowana była troską o utrzymanie finansowej płynności powierzonych sobie instytucji takich jak: Wyższe Seminarium Duchowne "Hosianum" w Olsztynie, Konwikt Kapłanów Warmińskich, Ośrodek Charytatywny Caritas w Rybakach oraz Kuria Archidiecezji Warmińskiej.

Wsparcia wymagają również zabytkowe obiekty sakralne. Rozsądne gospodarowanie nieruchomością umożliwi stabilne pozyskiwanie środków finansowych na wyżej wymienione cele. Taką możliwość stwarza wspólna inwestycja o charakterze hotelowym realizowana z renomowanym deweloperem jakim jest polska spółka BBI Development.

Nie jest prawdą, że planowana inwestycja obejmuje tereny pozyskane w trybie darowizny od Skarbu Państwa należące do Caritas Archidiecezji Warmińskiej. Inwestycja Archidiecezji nie ma nic wspólnego z działaniami Caritas w Rybakach. To są dwie różne nieruchomości, co wielokrotnie przekazywaliśmy mediom”.

O projekcie MPZP i dyskusji na jego temat pisałem TUTAJ

Adam Socha

Czytaj więcej: Posłanka M. Falej prosi o interwencję Komisarza UE w sprawie inwestycji w Rybakach

Koniec chrześcijańskiej Europy. Świat i Anglicy pożegnali "z bożej łaski" królową Wielkiej Brytanii Elżbietę II

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 20 wrzesień 2022 08:57

Brytyjczycy pożegnali „z Bożej łaski Królową Wielkiej Brytanii i innych królestw Wspólnoty Narodów Elżbietę II”. Jedna z najdłużej żyjących i najdłużej panująca brytyjska monarchini, zmarła 8 września 2022 w wieku 96 lat na zamku Balmoral w Szkocji. Jej pogrzeb na całym świecie śledziły 4 miliardy osób, tj. połowa globalnej populacji.

Podczas uroczystości pogrzebowych zmarłem niedawno królowej Elżbiety II w Wielkiej Brytanii uczestniczyli prezydenci, szefowie rządów, członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej, monarchowie z całego świata. W sumie w uroczystości w opactwie westminsterskim wzięło udział 2000 osób, w tym ok. 500 gości zagranicznych (w tym prezydent RP Andrzej Duda z małżonką).

Żegnały ją także tłumy Brytyjczyków na trasie, którą była przewożona jej trumna.

- W smutku, ale także w głębokim dziękczynieniu, przybywamy do tego Domu Bożego, do miejsca modlitwy, do kościoła, w którym pamięć i nadzieja są świętymi obowiązkami. Tutaj, gdzie królowa Elżbieta została poślubiona i ukoronowana, gromadzimy się z całego kraju, ze Wspólnoty Narodów i z narodów świata, aby opłakiwać naszą stratę, wspominać długie życie (królowej) w bezinteresownej służbie i z ufnością powierzyć ją miłosierdziu Boga, naszego Stwórcy i Odkupiciela

— powiedział na początku nabożeństwa dziekan opactwa Westminsterskiego David Hoyle

Premier Wielkiej Brytanii Liz Truss odczytała fragment Pierwszego Listu do Koryntian, zaczynający się od słów: „Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka (przyszła) śmierć, przez człowieka też (dokona się) zmartwychwstanie”.

Kazanie podczas uroczystości pogrzebowych wygłosił anglikański arcybiskup Canterbury - Justin Welby.

- Wszyscy, którzy biorą przykład z królowej i czerpią inspirację z zaufania i wiary w Boga, mogą razem z nią powiedzieć: jeszcze się spotkamy – powiedział arcybiskup.

Jak dodał, swoim przykładem Elżbieta II dotknęła "milionów osób" i zachęcał, aby obecni na uroczystościach pogrzebowych przywódcy także brali z niej przykład pełen postawy służby wobec innych.

Zwracając się do pogrążonej w smutku rodziny królewskiej powiedział.

- Niech Bóg uzdrowi ich smutek. Niech luka pozostawiona w ich życiu zostania naznaczona wspomnieniami pełnymi radości i życia.

W trakcie procesji z trumną odśpiewane zostały także zdania z Pisma Świętego:

"Nic bowiem nie przynieśliśmy na ten świat; nic też nie możemy z niego wynieść. Pan dał, Pan wziął. Niech będzie błogosławione imię Pańskie".

- Chwała niech będzie Bogu za jej stały przykład chrześcijańskiej wiary i gorliwości – powiedział z kolei dziekan Westminsteru David Hoyle odnosząc się postawy zmarłej.

Wieczorem, już tylko w obecności najbliższej rodziny, trumna z ciałem Elżbiety II zostałą złożona w grobie w kaplicy pamięci Jerzego VI, gdzie pochowani są jej rodzice oraz młodsza siostra. W tym samym czasie przeniesiona tam została również trumna z ciałem jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa, która od czasu pogrzebu pozostawała w królewskiej krypcie

Symbole władzy monarszej Elżbiety II - imperialna korona, berło i jabłko królewskie - zostały pod koniec nabożeństwa pogrzebowego zdjęte z trumny z jej ciałem i przekazane dziekanowi kaplicy św. Jerzego w Windsorze, który położył je na ołtarzu. Ma to symbolizować, że Elżbieta II zostanie złożona do grobu nie jako monarchini, ale jako zwykła chrześcijanka. Insygnia te zostaną przekazane nowemu królowi, Karolowi III w dniu jego koronacji

- Głęboka wiara chrześcijańska królowej Elżbiety II owocowała wytrwałą służbą narodowi i Wspólnocie Narodów, ale także troską o sąsiadów tu w Windsorze - powiedział podczas nabożeństwa pogrzebowego dziekan kaplicy św. Jerzego w Windsorze David Connor.

Zebraliśmy się, aby oddać w ręce Boga duszę Jego służebnicy, królowej Elżbiety. Tu, w kaplicy św. Jerzego, w której tak często się modliła, mamy obowiązek wspomnieć kogoś, kogo nieskomplikowana, ale głęboka wiara chrześcijańska przyniosła tak wiele owoców. Owocowała w życiu pełnym wytrwałej służby Narodowi, Wspólnocie Narodów i szerszemu światu, ale także (co szczególnie należy zapamiętać w tym miejscu) w życzliwości, opiece i uspokajającej trosce o jej rodzinę, przyjaciół i sąsiadów

— powiedział Connor.

W środku naszego szybko zmieniającego się i często niespokojnego świata, jej spokojna i godna obecność dała nam pewność, że możemy stawić czoła przyszłości, tak jak ona to zrobiła, z odwagą i nadzieją
— dodał.

KOMENTARZ

Wszyscy komentatorzy na świecie podkreślali, że wraz z królową Elżbietą II odchodzi do historii pewna epoka. Epoka dwóch wojen światowych, zbrodniczych ideologii - komunizmu i nazizmu. Dla Elżbiety zaczęła się ona w dniu urodzin w 1926 roku, 8 lat po zakończeniu I w. św. Jako nastolatka brała udział w walce z nazistowskimi Niemcami. Mając 25 lat została królową. Złożonej wówczas przysiędze służenia swojemu narodowi i Bogu, pozostała wierna przez 70 lat i 214 dni. Przed samą śmiercią jeszcze przyjęła dymisję premiera Borisa Johnsona i powołała na to stanowisko Liz Truss. 

Była osobą silnie wierzącą. Regularnie uczestniczyła we mszach odprawianych w kaplicy św. Jerzego w zamku Windsor. Zawsze przed snem modliła się.

Wydaje mi się, że wraz ze złożeniem w krypcie trumny z Elżbietą II Europa ostatecznie złożyła do grobu chrześcijaństwo. Unia Europejska już dawno odcięła się od swoich chrześcijańskich korzeni. Jaka będzie ta nowa epoka, postchrześcijańska, widać gołym okiem.

1. Europa wymiera. Toteż jest tylko kwestią czasu, gdy zajmą ją miliony migrantów, głównie z Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki. Wraz z tymi milionami główną religią stanie się islam.

2. Europa traci konkurencyjność gospodarczą. Gospodarka europejska jest coraz mniej innowacyjna. Przez podporządkowanie gospodarki ideologii (FitFor55), koszty energii staną się tak wysokie, że świat przestanie kupować produkty made in UE.

3. Osłabiona gospodarczo, pozbawiona tożsamości Europa stanie się łatwym łupem innych potęg.

Adam Socha

Czytaj więcej: Koniec chrześcijańskiej Europy. Świat i Anglicy pożegnali "z bożej łaski" królową Wielkiej...

TVN24 ocenzurował wystąpienie PMM na otwarciu kanału „Nowy Świat”

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 17 wrzesień 2022 15:55

Od wielu dni przez otwarciem kanału żeglugowego "Nowy Świat" przez Mierzeję Wiślaną media związane z opozycją na wszystkie sposoby dyskredytowały tę inwestycję. Prym wiodła Wyborcza. W mediach społecznościowych politycy opozycji cytowali wyliczenie, iż trzeba 1000 lat, by 2 mld zł wydane na przekop się zwróciły. W sobotę 17 września uroczystość otwarcia kanału transmitowały TVP Info i Polsat News, natomiast TVN24 cytował tylko wybrane fragmenty przemówień, które następnie komentowali zaproszeni goście, starając się umniejszyć wagę tego wydarzenia. Z przemówienia premiera Mateusza Morawieckiego wycięto fragment o podpisanej w Sopocie 13 września 2009 roku przez premiera D. Tuska z prezydentem W. Putinem umowie samoograniczającej prawa Rzeczypospolitej Polskiej do Zalewu Wiślanego.

Prezydent Andrzej Duda powiedział na otwarciu kanału, że Polska potrzebuje przejścia przez Mierzeję Wiślaną, aby się uniezależnić od Rosji.

Andrzej Duda zaznaczył, że Polska nie może sobie pozwolić na bycie państwem zależnym. Podkreślał, że otwarcie Kanału Żeglugowego jest wielkim zwycięstwem wszystkich, którzy rozumieją słowo „suwerenność oraz jego znaczenie i to wewnętrzne i to zewnętrzne”. Jak powiedział państwo bez kompleksów, rozumiejące swoją historię, potencjał i znaczenie, nie może sobie pozwolić na to, by ktoś inny decydował o jego ważnych, strategicznych sprawach.

Symboliczna data

Prezydent podkreślił także, że data otwarcia kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną jest nieprzypadkowa i symboliczna. Zakończenie pierwszego etapu budowy obiektu umożliwiającego przepływ jednostek wodnych bez konieczności uzyskania zgody Rosji zbiega się z 83. rocznicą agresji Związku Sowieckiego na Polskę.

Jak mówił Andrzej Duda, otwarcie tego kanału pokazuje, że jesteśmy zdolni realizować wielkie inwestycje wbrew napotykanym przeszkodom. Zwracał też uwagę na symboliczne znaczenie inwestycji. – Od tego, by odbierać towar z największych statków mamy inne porty. Chodziło o to także, by symbolicznie ta droga była otwarta, by nie trzeba było pytać o zgodę kraju, który nie jest nam przyjazny, kraju, którego władze nie wahają się przed atakowaniem i niewoleniem innych. Dzisiaj jest szczególny dzień, jest 17 września. Oczywiście nie bez przyczyny wybrano tę datę – powiedział prezydent.

Kaczyński: By Polska była naprawdę niepodległa, suwerenna
 

Otwarcie przekopu Mierzei Wiślanej to efekt woli, inspirowanej patriotyzmem – oświadczył prezes PiS Jarosław Kaczyński. Jak też ocenił, oznacza to „początek czwartego portu Rzeczypospolitej; to nowy impuls dla rozwoju tej ziemi, ale przede wszystkim, że to kolejny akt tego, by Polska była naprawdę niepodległa, suwerenna i była liczącym się państwem”.

– Otwarcie tego kanału to efekt woli, woli, której inspiracją jest patriotyzm – mówił Kaczyński. Jak dodał, chodzi zarówno o patriotyzm „ogólnopolski, odnoszący się do państwa, prowadzący do wniosków, że nie możemy być zależni i sami decydować o własnych sprawach i terytorium”, jak i patriotyzm lokalny mieszkańców Warmii i Mazur.

– Patriotyzm mieszkańców Warmii i Mazur, tych wszystkich, którzy chcieli by ta ziemia się rozwijała, a port elbląski mógł być czwartym portem Rzeczypospolitej i mógł przyczyniać się do rozwoju, i do walki z klęską, która tak długo prześladowała tę ziemię – klęski bezrobocia – ocenił prezes PiS.

– Dzisiaj, po raz kolejny udowadniamy, że jesteśmy poważny państwem i dlatego, że nikt nie jest w stanie nas zatrzymać w tego rodzaju inicjatywach, ale także i dlatego, że potrafimy zrobić to, co zapowiedzieliśmy, że jesteśmy sprawczy – podkreślił prezes PiS.

Zdaniem prezesa PiS, „dzisiaj mamy ważny dzień”. – Ważny dzień, który tworzy też bardzo istotną perspektywę. Perspektywę właśnie tego czwartego portu i perspektywę lepszego jeszcze niż dzisiaj rozwoju tej ziemi – Elbląga, ważnego miasta, z którym jestem sam głęboko związany, i Warmii, i Mazur nawet, i jeszcze dalej – powiedział Kaczyński.

„Kolejny akt tego, by Polska była naprawdę niepodległa”

Jak wskazał, „musimy tą drogą iść, trzeba to rozwijać – to jest pierwszy krok, ten najważniejszy, decydujący”. Dodał, że „musimy myśleć już dzisiaj o tych kolejnych”.

– Wierzę, że to początek czwartego portu Rzeczypospolitej. Wierzę, że to nowy impuls dla rozwoju tej ziemi. Ale przede wszystkim wierzę, że to kolejny akt tego, co było przez bardzo długie lata naszym marzeniem, także po 1989 roku, by Polska była naprawdę niepodległa, naprawdę suwerenna i naprawdę była silnym, poważnym, liczącym się państwem – powiedział prezes PiS.

Morawiecki: Zrzucamy zależność od Rosji

Zrzucamy zależność od Rosji - oświadczył premier Mateusz Morawiecki. Dodał, że Cieśnina Piławska była jedną „z figur geopolitycznego uzależnienia Polski od Rosji”, a dziś pozbywamy się tej figury z politycznej szachownicy. Jak powiedział w sobotę szef rządu, który uczestniczył w uroczystości otwarcia kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, we współczesności pierwszym, który „rzucił rzeczywiście hasło przekopu przez Mierzeję Wiślaną był prezydent Lech Kaczyński.”

„Prawo i Sprawiedliwość poprzez przekop Mierzei Wiślanej uniezależniło nas od Rosji. PO proponowało Rosji współpracę przy rewitalizacji Zalewu...

Premier zaznaczył, że tego typu inwestycje otwierają nowe możliwości, szanse nie tylko dla Elbląga. – Ale rzeczywiście dla całego kilkudziesięciokilometrowego odcinka polskiego wybrzeża, które było w zależności, było uzależnione od Rosji – stwierdził.

– My tę zależność dzisiaj zrzucamy – zaznaczył premier Mateusz Morawiecki. Dodał, że Cieśnina Piławska była jedną „z figur geopolitycznego uzależnienia Polski od Rosji”. – My się dzisiaj pozbywamy tej figury z politycznej szachownicy – wskazał. Jak oświadczył, tak samo pozbywamy się innej zależności – „uzależnienia gazowego, które dzisiaj dusi Europę, niszczy wzrost gospodarczy, kreuje inflację i tworzy gigantyczne napięcia, które są nadzieją dla Putina, nadzieją dla Rosji”.

Dodał, że musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy ten kanał żeglugowy to coś więcej niż zwykła paromiliardowa inwestycja. – Ja uważam, że to droga symboliczna – wskazał.

– Dziś spotykamy się we wrześniu 2022 r., ale był inny wrzesień 13 lat temu, kiedy w Sopocie ówczesny premier podpisał umowę samoograniczającą prawa Rzeczypospolitej Polskiej do Zalewu Wiślanego, do tych ziem de facto. Podpisał ją z Władimirem Putinem – stwierdził premier Mateusz Morawiecki.

W jego ocenie „o tym trzeba szczególnie pamiętać w tych dniach, bo jesteśmy świadkami specjalnej operacji, specjalnej operacji politycznej, operacji przefarbowania, przefarbowania tego człowieka i tej grupy politycznej, (...) który był wielkim sojusznikiem i przyjacielem Angeli Merkel i sojusznikiem Putina, przefarbowania na polskiego patriotę” – dodał. – Nie pozwolimy na tę operację przefarbowania – stwierdził Mateusz Morawiecki.

Tego, który mówił o tym kanale żeglugowym, że to polityczny trick PiS, a jego główny doradca - że to największy nonsens gospodarczy. Nie, nie pozwolimy na tę operację przefarbowania — podkreślił.

„To my stoimy na straży niezależności i suwerenności państwa polskiego”

Gdyby Polska szła wzdłuż tego, co było geopolityczną wizją naszych poprzedników i naszych oponentów, jeśli w ogóle coś takiego mieli, jak geopolityczna wizja i strategia, to dziś bylibyśmy w pełnej zależności od Rosji i od Niemiec. Trzeba to jasno tutaj powiedzieć, w tym miejscu, które na zawsze pozostanie symbolem zrzucania, zaniechania, pozbywania się pęt zależności i od Rosji, i od Niemiec — ocenił Morawiecki. Wskazał, że „tak wyglądała ta polityka jeszcze do 24 lutego tego roku”.

I niech ta historyczna pamięć - kto, jak i dlaczego doprowadził do tej symbolicznej inwestycji, ale także te ostatnie dni, te ostatnie tygodnie niech będą świadectwem jednego, że kiedy nasi poprzednicy de facto świadomie wtłaczali nas w pewne ramy zależności, to my stoimy na straży niezależności i suwerenności państwa polskiego i polskich szans — podkreślił szef rządu.

„My się dzisiaj pozbywamy tej figury z politycznej szachownicy”

Jak powiedział w sobotę szef rządu, który uczestniczył w uroczystości otwarcia kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, we współczesności pierwszym, który „rzucił rzeczywiście hasło przekopu przez Mierzeję Wiślaną był prezydent Lech Kaczyński.”

Premier zaznaczył, że tego typu inwestycje otwierają nowe możliwości, szanse nie tylko dla Elbląga.

Ale rzeczywiście dla całego kilkudziesięciokilometrowego odcinka polskiego wybrzeża, które było w zależności, było uzależnione od Rosji — stwierdził.

My tę zależność dzisiaj zrzucamy — zaznaczył premier Mateusz Morawiecki.

Dodał, że Cieśnina Piławska była jedną „z figur geopolitycznego uzależnienia Polski od Rosji”.

My się dzisiaj pozbywamy tej figury z politycznej szachownicy — wskazał.

Premier: Pozbywamy się uzależnienia gazowego, które dzisiaj dusi Europę”

Jak oświadczył, tak samo pozbywamy się innej zależności - „uzależnienia gazowego, które dzisiaj dusi Europę, niszczy wzrost gospodarczy, kreuje inflację i tworzy gigantyczne napięcia, które są nadzieją dla Putina, nadzieją dla Rosji”.

Dodał, że musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy ten kanał żeglugowy to coś więcej niż zwykła paromiliardowa inwestycja.

Ja uważam, że to droga symboliczna — wskazał.

(sa)

Jak politycy PO atakowali ideę budowy kanału

We wrześniu 2019 roku Róża Thun (wówczas jeszcze europosłanka PO) i Krzysztof Lisek, były europoseł PO, pojawili się w miejscu przekopu Mierzei Wiślanej, by nagrać film przedstawiający ich argumenty przeciwko tej inwestycji. Jednym z argumentów było to, że… Rosjanie nie robią problemów w kwestii przepływu przez Cieśninę Pilawską.

Rząd się zasłania tym, że to jest potrzebne dla bezpieczeństwa mieszkańców. Tak jak mówiłeś Krzysztof, niby Rosjanie tutaj strasznie zagrażają
— mówiła Róża Thun.

„Federacja Rosyjska od ładnych paru lat nie robi żadnych problemów”

Tak, ale Federacja Rosyjska od ładnych paru lat nie robi żadnych problemów z przepływem przez Cieśninę Pilawską. Każdy żeglarz, który chce przepłynąć z Elbląga do Gdańska może to zrobić, bardzo prosta procedura, nie ma żadnych kłopotów, nikt do nich nie strzela, nikt nie zabrania
— stwierdził Lisek.

KE nie uznała tego elementu, że to w bezpośredni sposób chroni w jakikolwiek sposób mieszkańców, że mieszkańcy są bardziej zagrożeni na cokolwiek, jeśli nie ma tego nieszczęsnego przekopu
— mówiła Thun.

Czytaj więcej: TVN24 ocenzurował wystąpienie PMM na otwarciu kanału „Nowy Świat”