logodebata

Wspomóż jedyny portal na Warmii i Mazurach, który nie boi się publikować prawdy o politykach i jest za to ciągany po sądach. Nigdy, przez prawie 18 lat istnienia, nie dostaliśmy 1 grosza dotacji publicznej. Redaktorzy i autorzy są wolontariuszami. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B

niedziela, czerwiec 22, 2025
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Wiadomości
  • Olsztyn
  • Trabowie: Misjonarze pokoju i dialogu

Olsztyn

Trabowie: Misjonarze pokoju i dialogu

Szczegóły
Opublikowano: niedziela, 30 kwiecień 2023 12:32

Państwo Elżbieta i Robert Traba umieścili na ogrodzeniu okalającym „szubienice” tekst. To swoiste credo zwolenników pozostawienia pomnika Xawerego Dunikowskiego i utworzenia „Otwartego Muzeum”. Warto zatem przypomnieć, że ochoty na Muzeum Pamięci nabrali po agresji Rosji na Ukrainę, czyli dopiero wtedy, gdy istnienie pomnika zostało poważnie zagrożone. Wcześniej, gdy przez 15 lat bezskutecznie pukaliśmy w tej sprawie do drzwi Ratusza, gdy szukaliśmy wsparcia, profesor Traba milczał jak zaklęty.

Teraz – jak to określił na łamach Gazety Wyborczej Tomasz Kurs – profesor Traba realizuje „misję” powstania Muzeum, które ma „uczciwie opowiedzieć o historii”. ("Misja prof. Traby. Walczy o ocalenie historii Olsztyna")

Skoro więc ma być uczciwie, to może warto zacząć od rzeczy podstawowej, czyli nazwy pomnika. Państwo Traba piszą, że „W 1954 roku decyzją władz komunistycznych stanął w Olsztynie pomnik „Wdzięczności Armii Czerwonej”, nazywany już od lat 60. „Pomnikiem Wyzwolenia Ziemi Mazursko-Warmińskiej”. Staranniej, i zgodnie z faktami, należało napisać, że chodzi o Armię Radziecką, a w drugim przypadku o Ziemię Warmińsko-Mazurską. Ale nie o takie detale przecież chodzi. Gdy powołuję się na uczciwe opowiadanie o historii, to nie mam na myśli zwykłych pomyłek, ale celowe ukrywanie prawdy.

Wcześniej prof. Traba pisał o „dawnym pomniku Wdzięczności Armii Czerwonej, który nosi obecnie nazwę pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej”. Teraz swój pogląd nieco zniuansował, pisząc o pomniku „nazywanym” tak od lat 60. Jednak w obu przypadkach jest to nieprawda, czego pełną świadomość prof. Traba, jako historyk, zapewne posiada. A jeżeli nie, to wie o tym z jednoznacznej odpowiedzi prezydenta Piotra Grzymowicza na moje pytanie zadane podczas konsultacji.

Tak więc dzieło Dunikowskiego nie ma w nazwie „wyzwolenia”, ani też nigdy nie było tak „nazywane”. Nazywane było i jest, spontanicznie i oddolnie, ze względu na wygląd i stosunek do „wyzwolicieli” - „szubienicami”. Pomnikiem Wyzwolenia Ziemi Warmińsko – Mazurskiej „szubienice” nigdy nie były nazwane, bo taka nazwa nigdy się nie przyjęła. ale były tak nazwane.

Nie wiadomo w którym partyjnym gabinecie to wymyślono, ale pomysł zastąpienia "wdzięczności" -  "wyzwoleniem" z pewnością nie narodził się w głowie redaktora lokalnej, komunistycznej prasy.

Dlaczego to zrobiono? Tego zapewne nigdy się nie dowiemy. Jednak poważny trop prowadzi do wewnątrzpartyjnego klimatu lat 60. wynikającego z nerwowego stosunku Władysława Gomułki do jego wszechobecnych, sowieckich nadzorców. Za mało odważnego aby zmieniać nazwę pomnika oficjalnie, więc posługującego się posłusznym piórem ewentualnego kozła ofiarnego. Otoczenie Gomułki, jako nowa kasta reprezentantów proletariatu, faktycznie czuło się wyzwolone, i to dzięki Armii Czerwonej. Ale eksponowanie długu wdzięczności wobec ojczyzny proletariatu zaczęło im uwierać. Wiedzieli, że Polacy postrzegali swoją rzeczywistą sytuację z perspektywy „szubienic”, postanowili więc zapobiec rozprzestrzenianiu się niebezpiecznej myśli o prawdziwym wyzwoleniu fałszywą, symboliczną pieczęcią „wyzwolenia”. Dunikowski już wtedy nie żył. Znamienne, że pierwsze próby odwdzięczynienia jego dzieła zbiegły się dokładnie z jego śmiercią.

Tak czy owak dla ówczesnych towarzyszy wyzwolenie przez Armię Czerwoną Prus Wschodnich było oczywistością. Za to dzisiaj nikt, ani historycy, ani politycy, takiej tezy nie głosi. Ta kwestia pozostaje poza publicznym sporem.

Dlaczego zatem urzędnicy różnych szczebli, w tym Wojewoda Warmińsko-Mazurski, prezes IPN, prezydent Olsztyna, Rada Miasta Olsztyna, czy wreszcie poszukujący prawdy historycznej prof. Traba z takim uporem lansują komunistyczną wersję wyzwolenia? Dlaczego nie piszą: Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej nazywany „szubienicami”? Albo ulica Tadeusza Mazowieckiego nazwana Obiegową? Byłaby to przynajmniej prawda.

Każdy przypadek jest tu inny. Wojewoda oraz IPN (jego szef uważa, że nazwę pomnika zmieniono w połowie lat 90.) z lenistwa czy braku zdecydowania przyjęli rolę „pożytecznych idiotów”. Grzymowicz zawarł z „wyzwoleniem” sojusz taktyczny, choć w przypadku „obrońcy ideowego przesłania i wartości pomnika” każdy wariant jest możliwy.

A co z Robertem Trabą? Tu przypadku być nie może. Traba-naukowiec takie kłamstwo dawno by zdemaskował. Aż nadto dobrze widać, że Trabie-działaczowi to „wyzwolenie” mocno pasuje. Zaś „szubienice” zdecydowanie nie.

W deklaracji powieszonej na płocie czytamy wiele wzniosłych deklaracji na temat idei utworzenia Muzeum Pamięci. Zapowiada, że częścią opowieści przyszłego Muzeum będzie „spór o pomnik”. Znajdzie się również „miejsce na opowieść o stalinizacji Polski”. Nie trzeba dodawać, że przemożny wpływ na kształt tego sporu i tej opowieści miałby prof. Traba. Problem w tym, że ten sam człowiek, biorąc aktywny udział sporze o pomnik, nigdy nie stanął w obronie swobody jego prowadzenia. Nie odnosił się do ciągania ludzi po sądach przez prezydenta Grzymowicza, zdejmowania symboli Katynia i Ukrainy czy piętrowych, sprzecznych ze sobą głupot wygadywanych przez pupilka Agencji TASS.

Proponując opowieść o stalinizacji Polski, zapomniał odnieść się do bieżącego kontekstu Pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej. Związanego z agresją i zbrodniami Putina na Ukrainie. A przecież to właśnie legło u podstaw gwałtownego zwrotu w sprawie jego relokacji lub zburzenia. Wolał nazwać swoich adwersarzy „policjantami pamięci”. Najważniejsze było ratowanie dzieła sztuki. Choć nie wtedy, gdy Grzymowicz zapowiedział i dokonał jego częściowej dewastacji.

Czy to wszystko znalazłoby miejsce w proponowanej, muzealnej opowieści? Czy uporczywe powracanie przez urzędników i prof. Trabę do komunistycznej narracji o Pomniku Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej zostałoby zwiedzającym przekazane?

Są to oczywiście pytania retoryczne. Chcę tylko jeszcze raz powiedzieć, co dobitnie przekazałem uczestnikom konsultacji (w tym prof. Trabie), że 24 lutego 2022 roku czas Pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej i jakichkolwiek projektów z nim związanych się dokonał.

Nie odbiera to prof. Trabie prawa do głoszenia swojej „misji” stworzenia „Pomnika-Muzeum dla pokoju i dialogu”. A mnie do ostrzegania przed kolejnymi misjonarzami pokoju i dialogu.

Bogdan Bachmura

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (5)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Bachmura, po tym tekście stwierzam, że to Ty jesteś pożyczecznym idiotą i powiatowym mędrkiem. Zero logiki w tym co piszesz, jaki Ty uniwersytet człowieku skończyłeś? Chyba ta wiedza to z technikum... Uprawiasz razem z przyjacielem Sochą, drugim pożytecznym idiotą "niby dyskurs": jesteś niby za niby przeciw. Dobrze Was kiedyś Szmit opisał.

      około 2 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - tran21

      Odnośnik bezpośredni

      "Albo ulica Tadeusza Mazowieckiego nazywana Obiegową?". O ile pamiętam, Obiegowa była pierwszą nazwą nowej ulicy. Oficjalną. Po kilku latach radni przemianowali ją na Tadeusza Mazowieckiego...

      około 2 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      "„szubienice” nigdy nie były nazywane, bo taka nazwa nigdy się nie przyjęła. ale były tak nazwane." " odwdzięczywienia".... Proszę, niech Debata zatrudni korektora. Dalej będzie bez sensu, ale może po polsku.

      około 2 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - nn

      Odnośnik bezpośredni

      Rosja protestuje. Trabowie protestują.
      https://www.youtube.com/watch?v=51xY8YsBPrQ

      około 2 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Co trzeba mieć w głowie aby bronić pomnika wdzięczności dla rosjan

      około 2 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    Czy służby nie powinny sprawdzić kazdą stodołę w tych laszkach?
    Czy Campus Rafała Trzaskowskie...
    11 godzin(y) temu
    A gdzie konkurs? Już NIGDY nie zagłosuj na koalicję.
    KOTowski został dyrektorem Age...
    12 godzin(y) temu
    Dodam, że moim zdaniem prezydent Szewczyk zachował się jak rasowy polityk. W końcu to jego zawód.
    Dekonstrukcja "szubienic" wedł...
    15 godzin(y) temu
    Zmiana stanowiska prezydenta Szewczyka jest następstwem zwycięstwa Karola Nawrockiego oraz wzmocnienia pozycji IPN i środowisk patriotycznych. Gdyby w...
    Dekonstrukcja "szubienic" wedł...
    15 godzin(y) temu
    Wierzę w "dobrą zmianę" w olsztyńskim Ratuszu i, że Prezydenckie decyzję będą sterowane wolą - "decyzją" mieszkańców czyli np. - szubienice idi na h...
    Dekonstrukcja "szubienic" wedł...
    1 dzień temu
    Afera za aferką - Najpoważniejszą aferą polskiego wojska ujawnioną w ostatnich tygodniach było zniknięcie z wojskowych magazynów 17 tys. elementów umu...
    Tysiące pracowników zwolnionyc...
    1 dzień temu

    Ostatnie blogi

    • Barbarzyński atak "silnych ludzi" Tuska na praworządność Zbigniew Lis Motto Tuska: Będziemy stosować prawo, tak jak my je rozumiemy, czyli uchwałami Sejmu i rozporządzeniami zmieniać ustawy, wg zasady –… Zobacz
    • Co trzeba zrobić, żeby PiS wygrało kolejne wybory? Zbigniew Lis Wielu Polaków głosujących nie za opozycją, tylko przeciw PiS, nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji ich decyzji oraz z powagi… Zobacz
    • Michał Wypij, Paweł Warot – komentarz osobisty Bogdana Bachmury Bogdan Bachmura Dużo łatwiej o krytykę osób, których nie darzymy sympatią, z którymi jesteśmy w sporze lub konflikcie. Ale tym razem jest… Zobacz
    • Polska racja stanu - refleksje po obejrzeniu "Resetu" Zbigniew Lis Do napisania tego artykułu skłoniły mnie bulwersujące fakty i ujawnione dokumenty, przedstawione podczas emisji serialu dokumentalnego "Reset" w TVP1, który… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • W gronie zatrzymanych syn znanego biznesmena z Olsztyna
    • Czy Platforma straci władzę w sejmiku warmińsko-mazurskim?
    • Wyborcza sporządziła listę osób do zwolnienia z pracy, związanych z PiS
    • "Dzban dnia" dla poseł Kingi Gajewskiej za worek ziemniaków dla DPS
    • LIDL wycofał się z budowy Centrum w Gietrzwałdzie!
    • Awantura w Sejmiku nt. imigrantów. Wezwano policję. Słoma nazwał Wąsika "przestępcą"
    • Skarga do premiera: „Przestępca i szkodnik demokracji (Socha) zmanipulował wybory"
    • Stołek wiceprezes WFOŚiGW w Olsztynie dostała kandydatka Koalicji Obywatelskiej
    • Tysiące pracowników zwolnionych z PKP Cargo. Dyrektorem został działacz PSL z Kętrzyna
    • Protest działaczy PiSu w Olsztynie: "Donald Tusk do dymisji!"
    • Wojewoda negatywnie ocenił wniosek Olsztyna o aneksję części gminy Purda
    • Nawrocki (Mentzen i Braun) znokautowali Trzaskowskiego (Tuska)

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Dekonstrukcja "szubienic" według prezydenta Szewczyka. Bachmura komentuje List prof. Traby

        Bogdan Bachmura 2025-06-20 20:32:37

        Oświadczenie prezydenta Roberta Szewczyka wydane po środowym spotkaniu tzw. zespołu...

      • Czy Campus Rafała Trzaskowskiego odbędzie się i kto będzie sponsorem?

        2025-06-12 20:21:49

        Po klęsce wyborczej Rafała Trzaskowskiego pojawiło się pytanie, czy będzie kontynuował swój...

      • Sąd nie przedłużył aresztu wobec 19-latków z Olsztyna, którzy rzekomo planowali zamach

        2025-06-12 08:35:07

        Sąd Rejonowy w Olsztynie w piątek (13 czerwca) nie przedłużył tymczasowego aresztowania...

    Wiadomości region

    • Region

      • Wojewoda negatywnie ocenił wniosek Olsztyna o aneksję części gminy Purda

        2025-06-13 13:17:21

        Wojewoda warmińsko-mazurski, Radosław Król negatywnie odniósł się do koncepcji poszerzenia granic...

      • Czy Platforma straci władzę w sejmiku warmińsko-mazurskim?

        Adam Jerzy Socha 2025-06-13 07:36:44

        W powyborczy poniedziałek 2 czerwca czworo radnych złożyło na ręce przewodniczącego Sejmiku...

      • Proces "Agenta Tomka": "Jestem ofiarą polityków PiS i służalczych prokuratorów"

        Adam Jerzy Socha 2025-06-09 16:56:07

        W poniedziałek 9 czerwca składanie wyjaśnień przed sądem rozpoczął 48-letni Tomasz Kaczmarek, jeden z...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Tysiące pracowników zwolnionych z PKP Cargo. Dyrektorem został działacz PSL z Kętrzyna

        2025-06-13 12:11:53

        Ponad 3600 pracowników zwolniła w ostatnim czasie będąca w restrukturyzacji firma PKP Cargo....

      • W czerwcowej Debacie R. Bętkowski opisuje jak powstało Osiedle Mazurskie w Olsztynie

        2025-06-12 19:52:42

        W punktach sprzedaży ukazał się czerwcowy numer miesięcznika „DEBATA” za jedynie 6,50 zł a w nim jak...

      • Nawrocki odebrał dokument z PKW: Musimy zburzyć mury nienawiści

        2025-06-11 21:31:45

        - Dzisiaj doświadczeni wszystkimi wiekami możemy z radością być tutaj podczas tej uroczystości i...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.