Olsztyn

Za nami Konferencja Naukowo-Społeczna pt. "Dlaczego w Olsztynie nie należy budować spalarni odpadów? Dlaczego olsztyński system gospodarki odpadami będzie coraz droższy? Czy może być tańszy i skuteczniejszy system gospodarki odpadami?", która odbyła się we wtorek 7 maja w Hotelu Kopernik. Wkrótce zamieścimy materiały z tej konferencji. W tej chwili polecamy relacje z konferencji w olsztyńskich mediach:

Na portalu kuprawdzie.pl

W Radio Olsztyn

W Wiadomościach TVP Olsztyn

Program Konferencji:
1.  Emisja filmu BBC pt. „Trashed” nt. spalarni na świecie, które zamknięto, gdy mieszkańcy-sąsiadujący z nimi zaczęli chorować. Film z listopada 2015 roku, był wielokrotnie nagradzany. Narratorem jest słynny aktor Jeremy Irons.
2. Dr inż. Bogdan Sedler (prezes Zarządu Fundacji Naukowo-Technicznej "Gdańsk") - „Powody, dla których nie należy budować spalarni odpadów”.
3. Zaprosiliśmy na Konferencję Abla Arkenbout, autora raportu organizacji NGOs ToxicoWatch z listopada 2018r. z badania emisji dioksyn i furanów oraz pyłów w najnowszej (z 2011 roku) spalarni w Holandii, reklamowanej przez rząd Holandii jako najnowocześniejsza i najbezpieczniejsza w Unii Europejskiej. Jednak w tym samym terminie musi być na międzynarodowej konferencji w Genevie COPs2019, więc wyniki raportu zreferuje dr inż. Bogdan Sedler.
4. Mgr inż. chemik Andrzeja Fuszara przedstawi kilka przypadków spalarni w świecie, na podstawie raportu organizacji Zero Waste Europe.
5. Red. Adam Socha przedstawi wyniki raportu organizacji z Anglii UKWIN (United Kingdom Without Incineration Network) z października 2018 roku, pt.: Ocena wpływu spalania odpadów na klimat w Zjednoczonym Królestwie.
6. Mgr Lechosław Lerczak z Polskiego Klubu Ekologicznego zreferuje jak funcjonuje w Poznaniu spalarnia koncernu Suez (koncern startuje w przetargu na budowę spalarni w Olsztynie).

Po tych prezentacjach odbędzie się debata pomiędzy naukowcami, w której udział weźmie dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej. Dr Wielgosiński kilkakrotnie gościł w Olsztynie na konferencjach organizowanych przez władze Olsztyna i propagował na nich spalarnie odpadów.

W II części konferencji  dr hab. inż Sławomir Stera i mgr Dorota Stera przedstawią autorską propozycję Modelu Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Olsztyna i 36 gmin centralnych, zgodnego z Gospodarką o Obiegu Zamkniętym (właśnie zgłosił kilka patentów do Urzędu Patentowego).

III część to dyskusja. Przez cały czas trwania prezentacji słuchacze mogą zapisywać pytania do prelegentów na kartkach. Zostaną one odczytane podczas dyskusji. Na pytania, na które prelegenci nie zdążą odpowiedzieć na sali, odpowiedzi prześlą później emailem a my je zamieścimy na portalu debata.olsztyn.pl. Jeśli zadający pytanie poda swój adres email, to również otrzyma odpowiedź na swoją pocztę.

Prowadzenie konferencji: red. Adam Socha
Data konferencji: 7 maja 2019 roku o godz. 17.00.
Miejsce: Hotel Kopernik w Olsztynie, Aleja Warszawska 37.
Organizatorzy: Stowarzyszenie „Święta Warmia”, pismo „Debata” i portal debata.olsztyn.pl Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Partnerem konferencji jest WFOŚiGW w Olsztynie

Chcieliśmy tę konferencję zorganizować wspólnie z władzami miasta Olsztyna i w pierwszym momencie prezydent pan Piotr Grzymowicz wyraził zgodę, wyznaczył nawet datę i miejsce, jednak po 3 miesiacach negocjacji zrozumieliśmy, że jesteśmy zwodzeni i na spotkaniu 6 kwietnia z prezydentem i prezesem MPECu usłyszeliśmy od tego ostatniego stanowcze NIE. Prezes MPEC-u zapowiedział, że jeśli zorganizujemy sami taką konferencję to on zorganizuje kontrkonferencję i wygra z nami propagandowo.

Na konferencję zaprosiliśmy  burmistrzów i wójtów 36 gmin-udziałowców spółki ZGOK, osobiście wręczyłem zaproszenia wszystkim radnym Rady Miasta Olsztyna i prezydentowi Piotrowi Grzymowiczowi, zaproszenia dostali też wszyscy radni sejmiku, marszałek województwa, wojewoda, prezes MPEC-u i prezes ZGOK-u, zaproszenie dostali też przewodniczący rad osiedlowych w Olsztynie i prezesi 3 największych olsztyńskich spółdzielni mieszkaniowych, prezesi RIPOK-ów działających w województwie warmińsko-mazurskm, pani dziekan Wydziału Nauk o Środowisku UWM, minister środowiska, minister przedsiębiorczości i technologii, Pani Inspektor WIOŚ w Olsztynie, wszystkie olsztyńskie media oraz oczywiście mieszkańcy Olsztyna.

Czytaj też O PRZETARGU NA BUDOWĘ OLSZTYŃSKIEJ SPALARNI

i o tym, że RADNI MADRYTU ZAMYKAJĄ SPALARNIĘ W STOLICY HISZPANII

W poniedziałek 6 maja program TVP Info WARTO ROZMAWIAĆ poświęcony był protestom społecznym przeciwko budowie spalarni odpadów. W studio byli przedstawiciele mieszkańców Żywca i Zamościa. W Żywcu mają powstać aż 3 spalarnie! Obecny w studio wiceminister środowiska Sławomir Mazurek przypomniał, że zgodę na budowę spalarni wydają marszałkowie województw i to oni ponoszą odpowiedzialność. Przypomniał też, że spalane odpady nie są zaliczane do odzysku odpadów, a w 2020 roku każda gmina, która nie wykaże się odzyskiem na poziomie 50% będzie płacić kary.

Naukowiec z Politechniki Gdańskiej zaprezentował wykonane z materiałów biodegradowalnych sztućce a z opon - podeszwy butów. I to jest prawidłowy kierunek postępowania z odpadami, zgodny z wymogami Komisji Europejskiej, która przyjęła program Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (przemysł ma produkować opakowania i sprzęt, który można wielokrotnie wykorzystywać, każdy odpad ma być ponownie zagospodarowany, ale nie spalony).

Poniżej polecamy artykuł o dioksynach. Gdy mowa o spalarni odpadów skupiamy się na dioksynach, gdyż to najbardziej znane naukowcom trucizny (10 tys. razy silniejsze niż cyjanek potasu). Jednak to nie znaczy, że to jedyna trucizna, która wylatuje z komina. Tam w gazach i pyle jest cała tablica Mendelejewa. Mamy tam więc silnie rakotwórcze wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i benzo(a)piren (smog), metale ciężkie. W procesie spalania powstają setki nowych związków. Naukowcy rozponali około tysiąc.

Spalarnia = dioksyny = nowotwory, poronienia, upośledzone noworodki

PCDD i PCDF są ubocznymi produktami przemysłowej działalności człowieka. Powstają one podczas produkcji niektórych chemikaliów (np. herbicydów, fungicydów, pestycydów, farb), papieru oraz towarzyszą procesom związanym z metalurgią żelaza i stali. Znaczącym źródłem dioksyn jest również niekontrolowane spalanie odpadów komunalnych (na konferencji dowiemy się czy i na ile spalanie odpadów jest kontrolowane - przypis A.Socha), spalanie paliw (stałych, ciekłych i gazowych), paleniska domowe oraz transport samochodowy. Naturalnym źródłem dioksyn są pożary lasów oraz wybuchy wulkanów.

Dioksyny powstają tam gdzie materiał organiczny zawierający chlor spalany jest w warunkach niedoboru tlenu. Dioksyny obecne są w powietrzu, glebie i wodzie, skąd przedostają się do organizmów roślinnych i zwierzęcych. Ustalono, że 97% dioksyn dostaje się do organizmu człowieka drogą pokarmową (z mięsem, produktami mleczarskimi oraz jajami kurzymi), pozostała cześć wchłaniana jest drogą oddechową.

Po raz pierwszy skutki działania dioksyn opisano w 1968 roku, kiedy w zachodniej Japonii, 2000 osób zachorowało na tzw. chorobę Yusho. Typowe objawy tej choroby to schorzenia skóry (wysypka, rogowacenie mieszkowe, zmiana pigmentacji skóry), powiększenie tarczycy, zapalenie oskrzeli, uszkodzenie wątroby, upośledzenie odporności humoralnej i komórkowej, obwodowa neuropatia czuciowa oraz zaburzenia miesiączkowania u kobiet. Choroba Yusho związana była ze spożyciem oleju ryżowego zanieczyszczonego wysoką zawartością PCB i PCDF. Analiza śmiertelnych przypadków tej choroby ujawniła wysoką liczbę zgonów spowodowanych nowotworem złośliwym wątroby i płuc szczególnie licznych u mężczyzn.

Innym przypadkiem ekspozycji człowieka na dioksyny jest katastrofa w Seveso we Włoszech (1976), gdzie do wybuchu doszło w fabryce produkującej trichlorofenol (TCP; pestycyd). W wyniku tej katastrofy do atmosfery dostało się kilka kilogramów TCDD. Po latach w tej okolicy u obu płci odnotowano liczne, śmiertelne przypadki spowodowane nowotworami układu limfatycznego i szpiku kostnego. Ponadto, obserwowano nowotwory wątroby częściej występujące u kobiet oraz nowotwory płuc liczniejsze u mężczyzn. Nie odnotowano natomiast przypadków śmiertelnych spowodowanych rakiem piersi. Ekspozycja człowieka na dioksyny wiąże się również z problemami dermatologicznymi (np. trądzik chlorowy; ang. chloracne), nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu pokarmowego, układu krążenia oraz wzrostem poziomu enzymów wątrobowych. W surowicy krwi osób narażonych na wysokie stężenia dioksyn wykazano pozytywnie skorelowany ze stężeniem TCDD, poziom tyroksyny (T3).

Odnotowano również szkodliwy wpływ dioksyn na ciążę i późniejszy postnatalny rozwój dzieci narażonych na działanie dioksyn podczas życia płodowego. U matek eksponowanych na dioksyny obserwowano m. in. spontaniczne poronienia oraz niskie masy urodzeniowe i defekty rozwojowe ich dzieci. Ponadto, Pluim i in. powiązali nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołu tarczycowego u dzieci, z ekspozycją ich matek na dioksyny w okresie ciąży. Dioksyny, obecne w mleku karmiących matek, powodowały również zahamowanie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, zmiany w behawiorze oraz stomatologiczne defekty rozwojowe u dzieci.

Wykazano również wpływ dioksyn na funkcjonowanie układu rozrodczego. W populacji osób eksponowanych na dioksyny odnotowano zwiększoną liczbę urodzeń dziewczynek. Najczęściej spotykane są jednak zmiany w wydzielaniu hormonów płciowych oraz zmiany w budowie tkanek układu rozrodczego np. endometrioza. W surowicy krwi ludzi narażonych na wysokie stężenia dioksyn obserwowano obniżone stężenie testosteronu i podwyższone stężenie gonadotropin.

Specjalnie zaprojektowane badania na zwierzętach dostarczyły wielu informacji na temat działania tych związków na organizmy żywe. W przypadku zatrucia dioksynami obserwuje się spadek masy ciała zwierzęcia spowodowany ubytkiem zarówno masy mięśniowej, jak i tkanki tłuszczowej. W ostrych przypadkach zatrucia dioksynami obserwuje się tzw. syndrom wyniszczenia (ang. wasting syndrom), który charakteryzuje się brakiem pobierania pokarmu prowadzącym do śmierci zwierzęcia. We wczesnych etapach rozwoju syndromu wyniszczenia stwierdza się wysoki poziom cholesterolu oraz triglicerydów w surowicy krwi. Wątroba ulega znacznemu powiększeniu, a zmiany w zachowaniu się zwierząt narażonych na dioksyny wskazują, że centralny układ nerwowy odgrywa istotną rolę w odpowiedzi organizmu na zatrucie tymi związkami.

Wysokie dawki dioksyn powodują atrofię struktur układu limfatycznego takich jak grasicy i śledziony, a w konsekwencji dysfunkcje układu immunologicznego. TCDD w stężeniu 10 ng/kg była immunotoksyczna u myszy. U zwierząt tych obserwowano zwiększoną śmiertelność powodowaną chorobami infekcyjnymi. Ekspozycja ciężarnych myszy na dioksyny powodowała nieprawidłowy rozwój układu immunologicznego u ich potomstwa. TCDD może również wpływać negatywnie na prawidłową selekcję oraz różnicowanie się limfocytów T poprzez rozregulowanie stymulatorów tych procesów.

Badania na zwierzętach potwierdziły także kancerogenne działanie dioksyn. Najbardziej powszechne u gryzoni nowotwory to nowotwory płuc, tarczycy, układu limfatycznego, jajnika, czy wątroby. W przypadku innych ssaków lądowych, kancerogenne działanie dioksyn dotyczy również takich narządów jak skóra i krtań.

Niekorzystne działanie dioksyn uwidacznia się także w przypadku ich wpływu na układ rozrodczy zwierząt. Dioksyny mogą oddziaływać na funkcjonowanie układu rozrodczego na różnych poziomach regulacyjnych. Męskie potomstwo szczurzyc eksponowanych w okresie ciąży na dioksyny charakteryzowało się zredukowaną masą organów płciowych, zahamowaną spermatogenezą, demaskulinizacją oraz feminizacją zachowania. Pojedyncza dawka dioksyny podana myszom w 15 dniu ciąży powodowała zahamowanie rozwoju jąder, obniżoną produkcję plemników, obniżony poziom testosteronu, a także niekorzystnie wpływała na zachowania behawioralne męskiego potomstwa. U żeńskiego potomstwa matek eksponowanych na dioksyny w okresie ciąży, obserwowano wady rozwojowe zewnętrznych organów płciowych oraz znacznie zredukowaną płodność w pokoleniach od drugiego do czwartego. Liczne dane literaturowe wykazują wpływ dioksyn na produkcję i wydzielanie hormonów steroidowych przez pęcherzyki jajnikowe u wielu gatunków zwierząt, w tym świni.

Dioksyny mogą wpływać na funkcjonowanie jajnika bezpośrednio lub pośrednio – przez podwzgórze i przysadkę, zmieniając wydzielanie gonadotropin. W badaniach in vitro, TCDD (100 nM) stymulowała sekrecję LH przez komórki przysadki pobrane w fazie pęcherzykowej cyklu rujowego świni i nie wpływała na sekrecję LH w fazie lutealnej. Myllymäki i in. w badaniach in vivo na szczurach zaobserwowali stymulujący wpływ TCDD na osoczowe stężenie FSH i LH u żeńskiego potomstwa szczurzyc eksponowanych na dioksynę w czasie ciąży oraz laktacji. Ponadto, ekspozycja na TCDD powodowała przyspieszony przedowulacyjny wyrzut gonadotropin (FSH i LH) u samicy szczura. To stymulujące działanie TCDD na wydzielanie gonadotropin przysadkowych może pośrednio modulować funkcjonowanie jajnika.

Obserwowano również bezpośredni wpływ dioksyn na steroidogenezę komórek jajnika. Dane na temat wpływu TCDD na produkcję P4 i E2 są mniej jednoznaczne niż te dotyczące sekrecji gonadotropin. Wyniki badań przeprowadzanych in vitro znacząco różnią się między sobą i wydają się być zależne od wielu czynników.
Dioksyny charakteryzują się złożonym mechanizmem działania. Wywołują efekty w większości tkanek organizmów ludzi oraz zwierząt. Wydaje się, że skutek ich działania zależny jest od stężenia dioksyn, czasu ekspozycji, wrażliwości tkanki, a także różnic osobniczych w reakcji na podwyższone stężenia tych toksycznych substancji.
Dioksyny to w większości uboczne produkty przemysłowej działalności człowieka. Są to biologicznie czynne substancje, które wraz z fitoestrogenami i mikoestrogenami mogą modulować funkcje organizmów żywych. Oszacowanie bezpośredniego wpływu dioksyn na funkcjonowanie ludzkiego organizmu możliwe jest jedynie po niezamierzonej ekspozycji człowieka na te toksyczne substancje (awarie, wypadki), po których odnotowano liczne patologie.

Do halogenowych węglowodorów aromatycznych (HAH; ang. halogenated aromatic hydrocarbon) zaliczamy polichlorowane dibenzo-p-dioksyny (PCDD), polichlorowane dibenzofurany (PCDF) oraz polichlorowane bifenyle (PCB). Związki te zbudowane są z atomów węgla, wodoru oraz chloru. PCDD oraz PCDF często klasyfikowane są jako dioksyny . Te bezbarwne i bezwonne substancje charakteryzują się dużą stabilnością i odpornością na rozkład biologiczny, fotochemiczny, chemiczny, a także łatwą rozpuszczalnością w substancjach organicznych. Dzięki tym cechom dioksyny wykazują tendencję do akumulowania się w tkankach roślinnych i zwierzęcych tkankach tłuszczowych.
Najbardziej toksyczną substancja wśród dioksan jest 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna (TCDD). Dioksyny charakteryzują się długim okresem retencji zarówno w organizmach żywych jak i w środowisku. W glebie okres półtrwania tych związków może sięgać nawet 100 lat, w organizmach gryzoni od 12 do 24 dni, a w organizmie człowieka od 7 do 10 lat.
Natalia Chmielewska, źródło: biotechnologia.pl