Święta Warmia

Petycja do Wojewody w sprawie inwestycji Lidla w Gietrzwałdzie

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 13 lipiec 2023 10:53

Pan Artur Chojecki, Wojewoda Warmińsko-Mazurski

Petycja (Petycja wraz ze zdjęciami do pobrania TUTAJ)

Na podstawie art. 2 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (j.t. 2018, poz.870), działając w interesie publicznym, żądamy podjęcia działań nadzorczych pozostających w zakresie zadań i kompetencji wojewody, tj. działań na podstawie art. 93 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 40, 572.), w związku z art. 20 ust.2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz. U. 2023 poz. 977), w zakresie weryfikacji zgodności z prawem:

I. Uchwały Nr XXIX/209/2020 Rady Gminy Gietrzwałd z dnia 15 grudnia 2020 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gietrzwałd;

II. Uchwały Nr XLIII/314/2021 Rady Gminy Gietrzwałd z dnia 30 grudnia 2021 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów usługowych położonych w południowej części obrębu Gietrzwałd, gmina Gietrzwałd (Dz. Urz. Woj. Warmińsko-Mazurskiego z 2022 r. poz. 888);
poprzez wniesienie skargi na te uchwały do Wojewódzkiego Sądu administracyjnego w Olsztynie ze względu na istotne naruszenie zasad sporządzania przyjętych tymi uchwałami:
• studium gminy – w/w Uchwała Nr XXIX/209/2020 z dnia 15.12. 2020 r.
• planu miejscowego – w/w Uchwała Nr XLIII/314/2021 z dnia 30.12. 2021 r.,
stanowiące przesłanki do stwierdzenia ich nieważności w całości na podstawie art. 28 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

UZASADNIENIE

I. NARUSZENIA PRAWA – STUDIUM GMINY Uchwała Nr XXIX/209/2020
Na podstawie dokonanej analizy formalno-prawnej załączników do kwestionowanej uchwały Nr XLIII/314/2021 Rady Gminy Gietrzwałd z dnia 30 grudnia 2021 r., stanowiących zmianę Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gietrzwałd, stwierdzono następujące istotne naruszenie prawa:

Zmiana studium (będąca przedmiotem petycji) w części tekstowej tego dokumentu została wyróżniona kolorem czerwonym.
Z zawartości tego wyróżnionego fragmentu studium wynika, że przedmiotowa zmiana studium została dokonana z istotnym naruszeniem zasad sporządzania polegającym na odstąpieniu od obowiązku wynikającego z przepisów art. 10 ust 1 w związku z art. 9 ust.3a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym tj. bez sporządzenia wymaganego ustawowo bilansu i odwzorowania jego wyników w zmienianym studium poprzez dokonanie, zarówno w części tekstowej jak i graficznej studium, zmian w odniesieniu do wszystkich treści, które w wyniku wprowadzonej zmiany przestają być aktualne, w szczególności zmian w zakresie określonym w art. 10 ust. 1.

II. NARUSZENIA PRAWA – PLAN MIEJSCOWY (Uchwała Nr XXIX/209/2020)

Na podstawie dokonanej analizy formalno-prawnej kwestionowanej uchwały Nr XLIII/314/2021 Rady Gminy Gietrzwałd z dnia 30 grudnia 2021 r. stwierdzono następujące istotne naruszenia prawa:

1) Naruszenie art. 20 ust.1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez brak skonkretyzowania, z którą wersją studium gminy uchwalany plan jest zgodny – brak numeru uchwały;

2) naruszenie art. 15. Ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez brak skonkretyzowanych rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej terenów wyznaczonych w planie miejscowym;
Zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami art. 15. Ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym organ sporządzający plan miejscowy powinien w tym planie obowiązkowo zapewnić obsługę komunikacyjną terenów wyznaczonych pod określone funkcje.
Oczywistą konsekwencją takiego obowiązku jest nadanie rozwiązaniom w tym zakresie statusu ustaleń planistycznych umieszczonych w tym planie miejscowym.

Wyjątkiem od ustawowego obowiązku umieszczenia drogowych ustaleń planistycznych w sporządzanym planie miejscowym jest sytuacja, kiedy obsługa komunikacyjna jest zapewniona w planie miejscowym, już obowiązującym, „przyległym” poprzez układ komunikacyjny (drogowy) do obszaru sporządzanego planu miejscowego, a planowana w tym układzie drogowym infrastruktura techniczna oraz parametry układu drogowego (kategoria drogi i parametry techniczne) są wystarczające do obsługi także terenów (funkcji) w sporządzanym planie miejscowym.

W opisywanym przypadku taka sytuacja nie ma miejsca – pas drogowy istniejącej drogi powiatowej nie był dotychczas objęty jakimikolwiek ustaleniami planistycznymi – ponadto, po uchwaleniu kwestionowanego planu miejscowego w dalszym ciągu ten status drogi się nie zmienił – droga powiatowa na całej długości terenu objętego uchwałą Nr XLIII/314/2021 („B”) pozostaje w dotychczasowych parametrach tj. o szerokości pasa drogowego 15m, w sytuacji kiedy na odcinku objętym ustaleniami planu miejscowego z 2007 r. (uchwała Nr X/108/2007) („A”) planistyczna (planowana zgodnie z wymogami prawa) szerokość tego pasa wynosi 25 m. Całość powyższej analizy ilustrują poniższe mapki.

3) naruszenie art. 15. ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez brak skonkretyzowanych ustaleń planistycznych w zakresie infrastruktury technicznej niezbędnej dla obsługi terenów wyznaczonych w planie miejscowym – wymaganych obligatoryjnie na etapie pozwolenia na budowę;

Potwierdzeniem istotnego naruszenia zasad sporządzania planu miejscowego w zakresie wymogów art. 15. ust. 2 pkt 10 ustawy są postanowienia § 15 uchwały, które zamiast skonkretyzowanych ustaleń (rozwiązań) planistycznych zawierają wytyczne i postulaty o charakterze planistycznym do realizacji w przyszłości – których adresatami są przyszli inwestorzy (sic!).
W ten sposób naruszona została generalna zasada sporządzania ustaleń planu miejscowego, wynikająca z art. 15 ust.2 ustawy, że wszystkie niezbędne kwestie planistyczne muszą być rozwiązane w planie miejscowym – kwestie o takim charakterze nie mogą być zapisywane w planie miejscowym w formie postulatów de lege ferenda (do rozwiązania w przyszłości).

Należy w tym miejscu przypomnieć, że organem stanowiącym prawo miejscowe jest wyłącznie rada gminy – do rozwiązywania kwestii (problemów) o charakterze planistycznym nie jest uprawniony organ administracji architektoniczno-budowlanej wydający na podstawie planów miejscowych decyzje o pozwoleniu na budowę.
* * *
Zgodnie z postanowieniami art. 16 ust.1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy sporządza się w skali 1:1000, z wykorzystaniem urzędowych kopii map zasadniczych albo w przypadku ich braku map katastralnych, gromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym. (…).
Ustawa dopuszcza więc stosowanie map o różnej zawartości merytorycznej i jednocześnie o różnej aktualności ich treści (zawartości). W tym miejscu wymaga podkreślenia, że przepisy ustawy nie przewidują innych zasad kształtowania rysunkowych ustaleń planistycznych dla kopii map zasadniczych a innych dla map katastralnych.
W świetle powyższego istnieje, dla wszystkich rodzajów map, o których mowa w art. 16 ust.1 upzp, jedna ogólna zasada poprawnego sposobu określania graficznych ustaleń planistycznych w zakresie infrastruktury technicznej - zasada ta sprowadza się do obowiązku przedstawienia sieci infrastruktury technicznej:

 w formie ideogramu,
 z graficznym rozróżnieniem (podziałem) na infrastrukturę istniejącą i projektowaną.

Zgodnie z art. 15. ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie miejscowym określa się obowiązkowo zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej.
W świetle powyższego, niezależnie od rodzaju zastosowanych map, graficzne ustalenia planistyczne w zakresie infrastruktury technicznej sporządza się:
 obowiązkowo,
 w granicach planu miejscowego.

W kwestionowanym planie miejscowym obie te reguły, wynikające wprost z przepisów art. 15. ust. 2 pkt 10 i art. 16 ust.1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zostały naruszone. Potwierdzają to w sposób jednoznaczny ustalenia § 6 ust.1 uchwały, które pod hasłem: Rysunek planu obowiązuje w następującym zakresie oznaczeń zawierają tylko dwa elementy odnoszące się do infrastruktury technicznej:

istniejący gazociąg średniego ciśnienia (§ 6 ust.1 pkt 6) oraz linię elektroenergetyczną niskiego napięcia do przebudowy (§ 6 ust.1 pkt 7).
W konsekwencji, na podstawie tak skonstruowanych ustaleń planu miejscowego nie można jednoznacznie określić, w jaki sposób inwestycje planowane na terenie objętym planem będą mogły być obsłużone w zakresie infrastruktury technicznej wymaganej dla ich funkcjonowania.
* * *
Ponadto w planie nie rozstrzygnięto, czy istniejące sieci infrastruktury w wystarczający sposób (w zakresie parametrów i usytuowania) zapewnią taką obsługę, czy też wymagają rozbudowy i do czasu jej realizacji wymagają dopuszczenia w planie miejscowym stosowania lokalnych zamienników tej infrastruktury (lokalne ujęcia wody, zbiorniki szczelne na ścieki, itp.)
W tym miejscu wymaga przypomnienia, że organ administracji architektoniczno-budowlanej wydający decyzję o pozwoleniu na budowę na podstawie ustaleń planu miejscowego jest związany tymi ustaleniami i w przypadku braku w planie rozwiązań w zakresie infrastruktury technicznej zmuszony będzie odmówić wydania takiej decyzji.

4) naruszenie art. 20. ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez zobowiązanie do finansowania przez gminę zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych w sytuacji jednoczesnego ustalenia w planie, że projektowana infrastruktura techniczna jest w całości lokalizowana poza terenami publicznymi (gminnymi);

Kluczowe są w powyższej kwestii ustalenia tekstowe § 11 uchwały:

Wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych – w granicach planu nie wyznacza się terenów przestrzeni publicznych.

Z powyższego ustalenia wynika, że w planie miejscowym nie wyznaczono także gminnych terenów przestrzeni publicznych.

Jednocześnie § 17 uchwały zawiera ustalenia mówiące o realizacji zadań własnych gminy z zakresu infrastruktury technicznej (sieci wodociągowej i kanalizacyjnej) w wyznaczonym pasie technicznym oznaczonym symbolem Ti.01.
Ustalenia te potwierdza deklaracja finansowania tej infrastruktury przez gminę (vide za. Nr 4 do uchwały).
Podkreślenia wymaga, że takie finansowanie jest dopuszczalne w zakresie inwestycji infrastrukturalnych planowanych do realizacji jako zadanie własne ale rozumiane jako lokalizowane na terenach należących do gminy - pas techniczny oznaczony symbolem Ti.01 nie jest terenem gminnym, co wynika wprost z § 11 uchwały.

5) naruszenie art. 15. ust. 3 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez brak odniesienia do istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej;

Z treści mapy użytej do sporządzenia planu miejscowego wynika, że na terenie w granicach planu znajdują się elementy istniejącej zabudowy oraz zagospodarowania tj. drogi dojazdowe do nieruchomości (siedlisk), sieci infrastruktury technicznej oraz obiekty kubaturowe.
W ustaleniach planu miejscowego brak jakichkolwiek skonkretyzowanych rozstrzygnięć w tym rozwiązań planistycznych dotyczących ich dalszego istnienia po wejściu w życie planu miejscowego.
W tym kontekście szczególną uwagę zwraca także planistyczna likwidacja dróg dojazdowych przebiegających „tranzytowo” prze teren objęty planem miejscowym – w ustaleniach planu miejscowego brak jakichkolwiek informacji o skutkach ich likwidacji oraz podjętych działaniach naprawczych.

Szczegóły na mapce poniżej.

6) naruszenie art. 15. ust. 2 pkt 12 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez ustalenie wzrostu wartości nieruchomości dla obszarów planistycznych, dla których ta wartość nie wzrasta;
w § 20 uchwały (Rozdział IV, Ustalenia końcowe) odniesiono się do wymogu art. 15 ust.2 pkt 12 upzp w następujący sposób: ustala się stawkę procentową służącą naliczaniu opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w wysokości 13%.

Z powyższego zapisu wynika, że stawka 13% została przypisana do wszystkich obszarów planistycznych zdefiniowanych w § 4 uchwały:
UP – tereny zabudowy usług nieuciążliwych i produkcji nieuciążliwej, baz, składów i magazynów,
Ti – tereny infrastruktury technicznej,
ZP – tereny zieleni urządzonej;
W powyższym kontekście niezrozumiałe jest przypisanie wzrostu wartości nieruchomości dla terenów ZP.01 i ZP.02, które zgodnie z ustaleniami planu są wyłączone z możliwości zainwestowania tj. generowania wzrostu ich wartości.

7) naruszenie art. 15. ust. 2 pkt 12 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez wyznaczenie w planie miejscowym strefy z ograniczeniami w zainwestowaniu w odległości 100 m od brzegu zbiornika naturalnego zlokalizowanego poza granicami tego planu
w części tekstowej planu miejscowego § 8 pkt 3 uchwały umieszczono jedynie lakoniczną informację, że:
na rysunku planu wyznaczono obszar szerokości 100 m, od linii brzegowej naturalnych zbiorników wodnych, w którym obowiązuje zakaz lokalizowania obiektów budowlanych;

Zwraca tu uwagę ogólnikowość informacji – sformułowanie „zbiorniki wodne” sugeruje, że jest tych zbiorników kilka, brak natomiast szczegółowych informacji, z jakich powodów i na jakich podstawach prawnych wyznacza się „strefę ochrony” o szerokości 100 m, gdzie są zlokalizowane te zbiorniki a tym samym jak przebiegają linie brzegowe od których odmierzono te 100 m.
Niezależnie od wskazanych nieścisłości (niejasności) w części tekstowej tych ustaleń podstawowe naruszenie (istotne w rozumieniu art. 28 ust 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) polega na wyłączeniu z granic planu miejscowego obszaru, na którym zlokalizowane są wspomniane zbiorniki naturalne, które w ocenie projektanta planu miejscowego wymagają 100-metrowej strefy ochronnej.

Nieobjęcie planem w/w zbiorników tworzy sytuację, w której status prawa miejscowego uzyskuje wyłącznie oddziaływanie tych zbiorników na obszar planu miejscowego natomiast samo ich istnienie (wielkość, geometria brzegów, lokalizacja itp) są pozbawione takiego statusu prawnego. Taka sytuacja uniemożliwia weryfikację poprawności planistycznej oraz prawnej ustaleń planistycznych przyjętych w tej części planu miejscowego.

Potrzeba staranności i jednoznaczności rozwiązań planistycznych w takim przypadku jest szczególnie istotna i wymagana z uwagi na fakt, że rozwiązania te generują prawne (planistyczne) zmniejszenie wartości nieruchomości a tym samym generują koszty finansowe po stronie gminy (vide art. 36 ust 1-3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
Należy mieć również na uwadze, że, zgodnie z art. 37 ust. 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, spory w sprawach, o których mowa w art. 36 ust. 1–3, rozstrzygają sądy powszechne, które w zakresie swoich prerogatyw (kompetencji) nie mają rozstrzygania kwestii poprawności aktów normatywnych stanowionych przez samorządy gminne.

W tym miejscu wymaga podkreślenia, że w doktrynie obowiązującego prawa, w tym regulującego kwestie zarządzania przez samorządy przestrzenią gminy, wynikające z tego prawa władztwo planistyczne nie daje gminie prawa do kształtowania prawa miejscowego poprzez bezwarunkowe dostosowywanie tego prawa do oczekiwań potencjalnych inwestorów.
* * *
Wnosimy o szybkie i wnikliwe rozpatrzenie argumentów zawartych w niniejszej petycji z uwagi trwającą w chwili obecnej procedurę wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę, także z udziałem Wojewody (vide decyzja, znak: WIN -II.7840.4.54.2023 z dnia 30.06.2023 r.), dla inwestycji lokalizowanej na terenie objętym planem, kwestionowanym w tej petycji jako naruszającym w sposób istotny przepisy prawa a tym samym nie mogącym stanowić podstawy do wydania wspomnianego pozwolenia na budowę.

Jacek Wiącek,

Prezes Stowarzyszenia "Razem dla Gietrzwałdu"

Do wiadomości:
Środki masowego przekazu

Czytaj więcej: Petycja do Wojewody w sprawie inwestycji Lidla w Gietrzwałdzie

Zmarł Aleś Puszkin, więzień Łukaszenki. W Gietrzwałdzie malował ikony

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 11 lipiec 2023 21:33

W białoruskim więzieniu zmarł artysta i opozycjonista Aleś Puszkin. O Jego śmierci poinformowała w mediach społecznościowych żona. W chwili śmierci miał 57 lat. W 2017 roku namalował w Gietrzwałdzie ikonę Matki Bożej.

Artysta zmarł "w niewyjaśnionych okolicznościach", wcześniej został przewieziony na oddział intensywnej terapii.

Puszkin odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym nr 1 w Grodnie po tym, jak w marcu 2022 roku został skazany przez białoruski sąd z przepisu o zakazie rehabilitacji nazizmu. Według śledczych białoruskiego reżimu Puszkin naruszył zakaz malując, a potem pokazując na wystawie w Grodnie portret Auhiena Żychara, białoruskiego poety i antysowieckiego działacza niepodległościowego.

Malarz został skazany na 5 lat pozbawienia wolności w kolonii karnej pod Iwacewiczami w obwodzie brzeskim, zwanej "Wilczymi norami". 11 listopada został przeniesiony z kolonii karnej do zwykłego więzienia na okres 1,5 roku.

Według portalu Biełsat oznaczało to zaostrzenie warunków odbywania kary ze względu na to, że osadzeni w grodzieńskim zakładzie zazwyczaj nie opuszczają swoich cel, nie mają kontaktu z innymi skazanymi. Ogranicza się im także kontakt z rodziną. Nie mają możliwości odbywania widzeń, nie mają również praw do rozmów telefonicznych.

Puszkin był aktywnym uczestnikiem protestów na Białorusi w 2020 i 2021 roku.

"Aleś Puszkin zmarł wczoraj wieczorem na oddziale intensywnej terapii w niewyjaśnionych okolicznościach" - napisała na Facebooku we wtorek ok. godziny 14:00 żona Puszkina Janina Demuch.

"Ze złamanym sercem dowiedziałam się, że wczoraj wieczorem zmarł białoruski artysta i więzień polityczny Aleś Puszkin. Choć jego rodzina nie zna jeszcze szczegółów śmierci, to już wiadomo, że stał się kolejną tragiczną ofiarą reżimu Łukaszenki. Składam najszczersze kondolencje jego żonie całej rodzinie i rodzinie" - czytamy na Twitterze liderki opozycji na Białorusi i kandydatki w wyborach prezydenckich w 2020 roku Swiatłany Cichanouskiej.

"Artysta i więzień polityczny Aleś Puszkin zmarł na oddziale intensywnej terapii w niewyjaśnionych okolicznościach - poinformowała jego żona. Moje myśli są z jego rodziną. To niewyobrażalna strata. Znałam Alesia osobiście. Nie ignorujcie tego, że ponad 1,5 tys. więźniów politycznych [na Białorusi] w każdej chwili może umrzeć" - napisała białoruska dziennikarka Hanna Liubakowa.
Zarzuty dla współpracownika Alesia Puszkina

W związku z portretem namalowanym przez Alesia prokuratura w Grodnie postawiła również zarzuty dziennikarzowi i działaczowi społecznemu Pawłowi Mażejce, który był założycielem Centrum Życia Miejskiego - instytucji kulturalnej w Grodnie. To tam wystawiony został obraz przedstawiający Żychara.

Sprawę karną wobec Mażejki umorzono pod koniec 2021 roku, ale został on ponownie aresztowany 30 sierpnia 2022 roku. Według portalu Biełsat adwokat dziennikarza dostał nakaz nieujawniania szczegółów sprawy. Sam Mażejka miał mieć również utrudniony dostęp do leków oraz trudności w dostępie do korespondencji od rodziny. We wrześniu ubiegłego roku Paweł Mażejka został uznany przez organizacje obrony praw człowieka na Białorusi - m. in. za Centrum Praw Człowieka Wiasna - za więźnia politycznego.

Na początku nie ujawniono zarzutów, pod jakimi drugi raz zatrzymano białoruskiego działacza. Dopiero wiosną okazało się, że aresztowano go na podstawie przepisu o "sprzyjaniu działalności ekstremistycznej".

Proces Mażejki w sądzie obwodowym w Grodnie rozpoczął się wczoraj, 10 lipca 2023 roku.

Przywiózł Łukaszence taczkę z gnojem

Aleś Puszkin urodził się 6 sierpnia 1965 roku w Bobrze w obwodzie mińskim. Ukończył studia na Wydziale Malarstwa Monumentalnego i Dekoratorstwa w Białoruskim Państwowym Instytucie Artystyczno-Teatralnym. Jest weteranem radzieckiej interwencji w Afganistanie.

W swojej pracy zajmował się głównie malarstwem i performensem, znanym głównie z buntowniczych, prowokacyjnych działań artystycznych wymierzonych w aparat białoruskiej władzy. Przed krytyków i badaczy sztuki określany był jako przedstawiciel białoruskiej awangardy nowego pokolenia artystów, którzy pojawili się na przełomie lat 80. i 90.

Puszkin najbardziej znany jest z performensu z 1999 roku, kiedy pod siedzibę prezydenta Aleksandra Łukaszenki przywiózł taczkę z gnojem. Wtedy po raz pierwszy został aresztowany przez aparat Łukaszenki.

***

Białoruski artysta stworzył specjalną ikonę z wizerunkiem Matki Bożej Gietrzwałdzkiej.

fot. Marek Lewiński/Radio Olsztyn

Aleksander Puszkin pracował na Warmii w lipcu 2017 roku. Przyjechał do sanktuarium z okazji 140-tej rocznicy objawień. – Jestem ze wschodu Białorusi. Przyjechałem tu w bardzo ważnym celu. Piszę kanon ikony Matki Bożej Gietrzwałdzkiej – mówił w rozmowie z reporterem Polskiego Radia Olsztyn. - Tworzę ją na lipowej desce. Teraz przygotowuję szkic.

Artysta malarz podkreślał, że do stworzenia ikony potrzeba nie tylko cierpliwości, zaangażowania i czasu.

- Najważniejsze to wprowadzić się w odpowiedni stan. Stan duchowy. Niezbędne jest błogosławieństwo kapłana i czytanie litanii

– tłumaczył Aleksander Puszkin.

Białoruski artysta tworzył dzieła sakralne w Izbie Muzealnej w Gietrzwałdzie – na zaproszenie ówczesnego dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury artystę Jacka Adamasa.

Ikona Matki Bożej Gietrzwałdzkiej  została podarowana prezydentowi Andrzejowi Dudzie, podczas jego pobytu w Gietrzwałdzie.

 (pw, wyborcza, Radio Olsztyn)

Czytaj więcej: Zmarł Aleś Puszkin, więzień Łukaszenki. W Gietrzwałdzie malował ikony

Hołd Sejmu dla ofiar ukraińskiego ludobójstwa

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 11 lipiec 2023 21:07

Hołd Sejmu dla ofiar ukraińskiego ludobójstwa. Uchwała w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej.

Sejm we wtorek, 11 lipca, jednogłośnie podjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej.

„11 lipca 1943 roku miała miejsce krwawa niedziela na Wołyniu - kulminacyjny moment Rzezi Wołyńskiej, ludobójstwa zaplanowanego przez przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), mającego doprowadzić do wyniszczenia Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich, części Polesia, Lubelszczyzny i Podkarpacia.

W tym dniu oddziały ukraińskie spod znaku OUN oraz Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), niejednokrotnie wspierane przez ukraińską ludność cywilną, zaatakowały 99 miejscowości na terenie dawnego województwa wołyńskiego zamieszkiwanych przez Polaków i zamordowały znaczną część ich mieszkańców” – głosi treść przyjętego przez Izbę dokumentu.

Jak przypomniano, od 2016 r., 11 lipca, obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.

„Zgodnie z planami przywódców OUN na terenach II Rzeczypospolitej zamieszkałych wspólnie przez ludność polską i ukraińską Polacy mieli zostać wymordowani albo zastraszeni i zmuszeni do ucieczki” – zaznaczył Sejm.

W uchwale przypomniano przebieg wydarzeń sprzed 80 lat: „Ataki na skupiska społeczności polskiej, zapoczątkowane napadem w dniu 9 lutego 1943 roku na wieś Parośla Pierwsza, objęły początkowo obszar Wołynia, a z czasem rozprzestrzeniły się także na pozostałe tereny południowej części Kresów Wschodnich Il Rzeczypospolitej, część Polesia, wschodnią Lubelszczyznę i Podkarpacie".

Sejm wspomniał w uchwale ofiary wołyńskiego ludobójstwa. Jak podkreślili posłowie, z rąk oddziałów OUN i UPA, wspieranych przez część lokalnej społeczności ukraińskiej śmierć poniosło - często w bardzo brutalny sposób - ponad 100 tysięcy Polaków, a dalszych kilkaset tysięcy osób uciekło z Kresów w obawie przed podzieleniem ich losu.

„Ofiarami ludobójstwa była przede wszystkim ludność wiejska, wielodzietne rodziny, głównie kobiety, dzieci i starcy. Towarzyszyła temu grabież mienia, likwidacja wszelkich śladów polskości, niszczenie dziedzictwa kulturowego tych ziem, a w szczególności kościołów i innych miejsc kultu. Ukraińscy szowiniści mordowali także przedstawicieli innych narodowości oraz własnych rodaków" – stwierdzono w uchwale.

„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie upamiętnić wszystkie ofiary Rzezi Wołyńskiej. Na szczególne uznanie zasługują ci przedstawiciele narodu ukraińskiego, którzy z narażeniem życia przeciwstawiali się popełnianej przez swych rodaków zbrodni” – głosi przyjęty dokument.

„Pojednanie polsko-ukraińskie, budowane od lat przez przedstawicieli obu narodów, musi objąć także uznanie win i upamiętnienie ofiar z lat II wojny światowej – podkreślił Sejm.

„Dziś, w obliczu brutalnej agresji rosyjskiej na Ukrainę, gdy naród ukraiński sam doświadcza zbrodni popełnianych przez najeźdźców, szczególnie wyraźnym i aktualnym staje się fakt, że przemoc i gwałt nie są właściwymi sposobami na kształtowanie stosunków pomiędzy sąsiadami” – stwierdza uchwała.

Sejm złożył też podziękowania Kresowianom i ich potomkom oraz ludziom dobrej woli, od dziesiątków lat domagającym się prawdy, kierując się mottem „Nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary".

Czytaj więcej: Hołd Sejmu dla ofiar ukraińskiego ludobójstwa

Ks. abp Gądecki: Nie da się dojść do jedności bez prawdy...

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 09 lipiec 2023 12:30

Ks. abp Gądecki: Nie da się dojść do jedności bez prawdy, bez nazwania ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu.

Zwracamy się ze stanowczym apelem do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa na Wołyniu – powiedział przewodniczący KEP ab Stanisław Gądecki podczas polsko-ukraińskiego nabożeństwa w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej.

W archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie rozpoczęły się trzydniowe obchody 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. Zakończą się one w niedzielę w Łucku w Ukrainie.

Podczas nabożeństwa liturgii Słowa przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki podkreślił, że dla skutecznego procesu pojednania prawda o zbrodni wołyńskiej powinna znaleźć miejsce w programach edukacyjnych Polski i Ukrainy.

Zwracamy się ze stanowczym apelem, przede wszystkim do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski, w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa, poprzedzonych ekshumacjami ciał zamordowanych

— zastrzegł.

Podkreślił, że „pochówki te powinny mieć charakter religijny, zgodnie z wyznaniem i obrządkiem ofiar”.

Wyrażamy też sprzeciw wobec gloryfikacji ukraińskich nacjonalistów, członków OUN i UPA

— mówił.

Niech w toczącym się procesie pojednania towarzyszą nam słowa, które Jan Paweł II wypowiedział we Lwowie w roku 2001: „Czas oderwać się od bolesnej przeszłości. Chrześcijanie obydwu narodów muszą iść razem, w imię naszego Pana Jezusa Chrystusa, ku jednemu Ojcu, prowadzeni przez tego samego Ducha, który jest źródłem i zasadą jedności. Niech przebaczenie, udzielone i uzyskane, rozleje się niczym dobroczynny balsam w każdym sercu”

— mówił abp Gądecki.

Pełna treść przemówienia przewodniczącego KEP

Gromadzimy się na modlitwie jako dzieci Ojca niebieskiego. Wszyscy zwracamy się do Niego tym świętym imieniem, którego nauczył nas Jezus. Przychodzimy z trudnym tematem przebaczenia za zbrodnie popełnione przed 80 laty na Wołyniu oraz z wielkim pragnieniem pojednania naszych narodów. O przebaczenie prosimy najpierw Ojca niebieskiego, gdyż On najbardziej cierpi, gdy Jego dzieci, choć przez chrzest stali się braćmi i siostrami, zadają sobie nawzajem ból, a nawet zabijają niewinnych.

Jego ojcowska miłość, objawiona w Jezusie Chrystusie, naszym Zbawicielu, leczy nasze rany i uzdalnia nas do przebaczenia. Tylko prowadzeni przez Niego możemy dojść do prawdziwej jedności.

Tego jednak nie da się dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania zgodnie z życzeniem rodzin kresowych ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu „po imieniu, bez uciekania się do półprawd i eufemizmów”, typu „Tragedia Wołyńska”, „Zbrodnia Wołyńska”, „czystki etniczne” czy „akcja antypolska”.

Prawda domaga się również pamięci o osobach innych narodowości będących ofiarami, gdyż z rąk członków OUN i UPA oraz ukraińskiej policji pomocniczej i ukraińskich pułków policyjnych SS ginęli nie tylko Polacy, ale także Żydzi, Czesi, Ormianie, Romowie i sprawiedliwi Ukraińcy, którzy ratowali Polaków. Poza tym, ludobójstwo miało miejsce nie tylko na Wołyniu, ale też na Polesiu, Lubelszczyźnie oraz w Małopolsce Wschodniej, czyli w dawnych województwach: lwowskim, stanisławowskim i tarnopolskim. Z kolei czas jego trwania nie przypada tylko na rok 1943, ale na lata 1939-1947.

Dla skutecznego i trwałego procesu pojednania prawda o tym ludobójstwie powinna znaleźć miejsce w programach edukacyjnych Polski i Ukrainy.

Zwracamy się ze stanowczym apelem przede wszystkim do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa, poprzedzonych ekshumacjami ciał zamordowanych. Pochówki te powinny mieć charakter religijny, zgodny z wyznaniem i obrządkiem ofiar.

Wreszcie wyrażamy sprzeciw wobec gloryfikacji ukraińskich nacjonalistów członków OUN i UPA.

Niech w toczącym się procesie pojednania towarzyszą nam słowa, które św. Jan Paweł II wypowiedział we Lwowie w roku 2001: „Czas już oderwać się od bolesnej przeszłości! Chrześcijanie obydwu narodów muszą iść razem w imię jedynego Chrystusa, ku jedynemu Ojcu, prowadzeni przez tego samego Ducha, który jest źródłem i zasadą jedności. Niech przebaczenie — udzielone i uzyskane — rozleje się niczym dobroczynny balsam w każdym sercu. Niech dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy będą gotowi stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli, ażeby razem budować przyszłość opartą na wzajemnym szacunku, na braterskiej wspólnocie, braterskiej współpracy i autentycznej solidarności” (Homilia papieska podczas Mszy św. i beatyfikacji abpa Józefa Bilczewskiego i ks. Zygmunta Gorazdowskiego – pielgrzymka na Ukrainę, 26.06.2001).

W życiu bowiem nie wszystko można rozwiązać za pomocą sprawiedliwości. Nie. Tam, gdzie trzeba postawić granicę złu, aby rozpocząć nową historię łaski, ktoś musi kochać bardziej niż trzeba.

Czytaj więcej: Ks. abp Gądecki: Nie da się dojść do jedności bez prawdy...