logodebata

Wspomóż jedyny portal na Warmii i Mazurach, który nie boi się publikować prawdy o politykach i jest za to ciągany po sądach. Nigdy, przez prawie 18 lat istnienia, nie dostaliśmy 1 grosza dotacji publicznej. Redaktorzy i autorzy są wolontariuszami. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B

sobota, maj 24, 2025
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Blogi
  • Ks. Jan Rosłan
  • Przestrzeń kontrolowana

Ks. Jan Rosłan

Przestrzeń kontrolowana

Szczegóły
Opublikowano: czwartek, 30 kwiecień 2015 19:10

Kiedy muszę kogoś odwiedzić na olsztyńskich Jarotach, to przeżywam wewnętrzny niepokój. Wynika on nie tylko z ćwiczeń cierpliwości i pokory, jakie zaserwowały wszystkim kierowcom władze Olsztyna rozkopując ulice tego miasta do granic nieprawdopodobnych, ale z góry zakładam, że będąc na Jarotach będę się kręcił w kółko, aby znaleźć podany adres.

Budowniczowie tej sypialni Olsztyna robili wszystko, aby wprowadzić maksymalny chaos. Numeracja budynków nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia, na jednej ulicy może stać budynek oznaczony numerem 7, a stojący tuż obok ma numer 33. Tajemną wiedzę tych oznaczeń muszą posiąść przede wszystkim olsztyńscy taksówkarze.
Nie wiem czy w ten sposób nie wywołuje się w ludziach wewnętrznego bałaganu. Ludzie dążą do pewnej racjonalności i logiczności, mają poczucie smaku i przede wszystkim proporcjonalności, które były onegdaj wytycznymi sztuk pięknych. Uważam, że człowiek ma w sobie wpisane poczucie symetrii i w klasycznej zabudowie architektonicznej była ona przestrzegana. Przypadkowość, brak uliczności powoduje poczucie chaosu i zagubienia. Brak harmonii rodzi agresję. Stąd nie dziwię się, że ludzie mieszkający w ciasnych blokowiskach są tak nadpobudliwi i zdenerwowani. Czy ktoś planując takie rozmieszczenie budynków był świadomy, jakie konsekwencje dla ludzi może przynieść budowniczy zaplanowany galimatias, bo najczęściej architekci i budowniczowie robili wszystko, aby na jak najmniejszej powierzchni ulokować jak najwięcej budynków. Ta ciasnota, ta pudełkowatość, architektoniczna monotonność, musi na człowieka oddziaływać. I nie jest to odziaływanie kojące.
Pamiętam prowokującą akcję w czasach Edwarda Gierka, którą zainicjowała polska telewizja. Oto znany plastyk Franciszek Starowieyski umieścił na jednym z wysokich budynków płaskorzeźbę, oczywiście w jego oryginalnym stylu, czyli obyczajowo dość prowokacyjną. Odbyła się wtedy telewizyjna debata. Było wiele wypowiedzi pełnych oburzenia, że jest to szpecące, innym nie podobała się tematyka, a autor przekonywał, że wreszcie jakiś budynek wyróżnia się od innych klocków. W obecnych czasach wszystko pozostało bez zmian, bo jak można zmienić istniejącą już architekturę, tylko przez detale, bo za takowe można uznać malowanie budynków w różne odcienie.
Każde miasto musi mieć swoje przestrzenie oddechu, parki i skwery, wysadzane drzewami aleje i zabytkowe uliczki, które nie tylko cieszą oko, ale nadają miastu swoistą atmosferę, wprowadzają przez swoje piękno w ludzką duszę ład i spokój. Przestrzeń jest dobrem powszechnym. Niestety, przez lata zwykli obywatele nie mogli o jej zagospodarowaniu się wypowiadać, bo komunistyczna władza zawsze wiedziała lepiej czego potrzebują obywatele. Dziś trwa walka o zagospodarowanie przestrzeni, czego przykładem są Jeziorany, gdzie władze lokalne pozwoliły na postawienie elektrowni wiatrowych, a okoliczni mieszkańcy przeciwko temu stanowczo protestują. W Olsztynie ma powstać kolejna galeria handlowa, na co zezwoliły władze miasta, a okoliczni mieszkańcy walczą, aby powstał tu park, gdyż sklepów wielopowierzchniowych w okolicy jest dostatek.

Walka o zagospodarowanie przestrzeni trwa.
Czasami przyjmuje różne oblicza i argumenty. Oto w październiku ubiegłego roku w olsztyńskiej „Gazecie Wyborczej" ukazał się artykuł zatytułowany ""Barbapapa poszukiwana", o próbie odtworzenia rzeźby, a faktycznie była to, o ile dobrze pamiętam, nieczynna fontanna, powszechnie nazywana „Glutem" lub „Barbapapą". W artykule przytoczono opinię następującą: „Kiedy patrzę na te wszystkie orły i krzyże, których pojawia się coraz więcej w Olsztynie, to mam już tego dosyć - mówi Marcin Wakar, prezes Towarzystwa Miłośników Olsztyna. - Ostatnio orzeł pojawił się przy okazji pomnika AK, teraz powstał plan zabudowania ronda Ofiar Katastrofy Smoleńskiej ogromnymi krzyżami, a za taką 'Barbapapą' łezka się w oku kręci. Jestem przekonany, że podobne odczucia ma wielu olsztynian, którzy ją wspominają z sentymentem".
Cóż, ja tej rzeźby z sentymentem nie wspominam, gdyż uważałem ją za maszkarę. Paradoksalnie, pomysłodawcą usunięcia „Gluta" było Towarzystwo Miłośników Olsztyna, któremu onegdaj przez dziesięć lat w sposób medialny bardzo głośny przewodniczył Andrzej Sassyn. Z jego inicjatywy na miejscu rzeźby powstała Kolumna Orła Białego (na zdjęciu). Młodzi działacze jakby w ten sposób kontestowali poczynania swego „ojca", do dziś honorowego przewodniczącego TMO.

Marcin Wakar jest z wykształcenia filozofem, ale zajmuje się historią i trochę mnie dziwi, że ma „dosyć" pomników mających upamiętniać polskich patriotów. Proponuje odtworzenie nieistniejącej i brzydkiej rzeźby. Uważam, że w Olsztynie są miejsca, które aż się proszą o dopełnienie rzeźbami czy elementami plastycznymi. Nie muszą mieć patriotycznej wymowy, mogą być zabawne i dowcipne, aby były estetyczne. Przecież mamy w Olsztynie dobre przykłady takich rzeźb, jak chociażby „Żaba" czy „Ptak" stające w parku nad Łyną. Kiedyś w jednej ze szwajcarskich, górskich wiosek ze zdumieniem zobaczyłem przed kościelnym placem, obok małego cmentarzyka aż cztery rzeźby, dość nowoczesne, a jednak bardzo wymowne. Było to uosobienie czterech pór roku. Piękno cieszy i wpływa na człowieka. Jestem za pięknymi rzeźbami, które niech powstaną w Olsztynie, ale zdumiewa mnie ideologia młodych działaczy Towarzystwa Miłośników Olsztyna.

Zróbmy coś, ale nie z inspiracji pozytywnej, ale jako negacja dotychczasowego nurtu, czyli wyłącznie z przekory. Czy ta negacja patriotycznych pomników i tablic jest rzeczywiście potrzebna, aby postawić jakąś śmieszną rzeźbę? Przecież Andrzej Sassyn, którego działalność nie w pełni akceptuję (przykładowo tę z kętrzyńskich czasów, gdy pełnił tu funkcję kierownika wydziału spraw wewnętrznych) oprócz kolumny Orła Białego był inicjatorem powstania pomnika św. Jana Nepomucena na olsztyńskim moście św. Jana, który onegdaj stał tam przed wojną, choć po drugiej stronie niż stoi obecna figura. Krzysztof Jankun, działający także w TMO, popiera argumentację prezesa: „Te miejsca nabrały bardzo martyrologicznego wydźwięku - twierdzi Jankun. - Pojawiło się mnóstwo miejsc do składania kwiatów, kolejnych i bardzo poważnych pomników. A my chcemy zrobić coś z oddechem, dla ludzi, którzy niekoniecznie muszą codziennie przeżywać tak głębokie doznania".

Niech działacze Towarzystwa Miłośników Olsztyna zrobią „coś z oddechem", nie mam nic przeciwko temu, wręcz popieram takie inicjatywy, ale dziwi mnie negacja tych rzeczy, które powstały w celu upamiętnienia ważnych wydarzeń z życia naszego narodu. W czasach PRL-u dążono do wymazania z narodowej świadomości wielu patriotycznych zrywów i działań, które nie wypływały z komunistycznej inspiracji. Mamy dopiero 25 lat poczucia wolności i przez ten czas z inicjatywy takich stowarzyszeń jak „Pro Patria" upamiętniono wielu zapomnianych bohaterów. Niech działacze olsztyńskiego towarzystwa zajmą się ludycznymi potrzebami mieszkańców miasta. Mają do tego prawo, ale dlaczego krytykują działania innych osób inspirujących się patriotycznymi przesłankami? Niech stawiają wesołe rzeźby, organizują pikniki, tylko dlaczego przeszkadzają im w naszej przestrzeni miasta „te wszystkie orły i krzyże"? Uważam, że można połączyć i jedno, i drugie. Przestrzeń miasta jest własnością jego mieszkańców i tu zawsze powinno się szukać kompromisu w jej projektowaniu i zagospodarowywaniu.

ks. Jan Rosłan

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (15)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Niech ksiądz nie narzeka! Wszelkie braki prawdziwych dzieł sztuki oraz krzyży w przestrzeni publicznej Olsztyna wynagrodzi księdzu dzieło wybitne , wyłonione przez Przewodniczącego Sądu Konkursowego, posła Szmita z PiS, B.Ulewicz z Akcji Katolickiej oraz pozostałych jurorów, koneserów sztuki współczesne http://www.debata.olsztyn.pl/galeria-olsztyn/3702-pomnik-pamieci-ofiar-katastrofy-smolenskiej-galeria.html.

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      A w środku tego dzieła, będzie płonął znicz gazowy. Niech ksiądz się cieszy. http://www.debata.olsztyn.pl/wiadomoci/olsztyn/3703-pomnik-pamieci-ofiar-katastrofy-smolenskiej-kafelek.html

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Prusanonim

      Odnośnik bezpośredni

      Pominąwszy dzieła starożytne, gdzie widzi się wyraźną dbałość o formę i treść, co było uważane za obiektywny odnośnik ideału (np. Włócznik) to późniejsze dzieła są zależne od wiary jako takiej. Kto szanowałby tak haniebny symbol jak krzyż. A jednak wiara czyni tu cuda, w tym sensie, że krzyż urasta do rangi symbolu. Idziemy nawet dalej, że wiara nadaje mu jakiś sens w odniesieniu do życia człowieka. Podobnie jest z wszelkimi innymi pomnikami, które tworzono lub "chrzczono" ponownie wg aktualnie panującej religii. Obiektywna wartość jest tylko u Platona (Piękno, Dobro, itp.). Ewidentny przykład "Szubienic", którym mimo dłuta uznanego artysty zabrakło wiary współczesnych, lub religia im się zmieniła. Cóż, jest kandydatem na lokalizację poza miastem lub na totalną rozbiórkę, żeby nawet ubić pamięć po nim. Coś jak to robią współcześnie, na naszych oczach, fundamentaliści islamscy. Okazuje się, że każda religia ma swoich fundamentalistów, swoje pomniki i swoją do nich wiarę. Jeśli to rozwija człowieka to w czym problem? Może tylko w tym, że każdy chciałby innych rozwijać tylko swoim pomnikiem.

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - eee

      Odnośnik bezpośredni

      To co kombinują postawić na rondzie ofiar katastrofy smoleńskiej może oznaczać dla Olsztyna większą katastrofę niż ta "upamiętniona"

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Prusanonim

      Odnośnik bezpośredni

      To co napisałem powyżej dotyczy się „poprawiania” dzieł sztuki. Przeważnie, jak to rzecz ma się z krzyżem, zupełnie pozbawionym artystycznej formy, rozdyma się treść, najlepiej o treść pochodzącą z wszelkiej wiary (światopogląd) lub mocnych przekonań (ideologii). Współcześnie tak właśnie jest z pomnikami. A nawet poszliśmy dalej. Minął okres, że coś ma cieszyć oko lub inne zmysły – ma przemawiać, a przemawia tylko z wiarą nawet rozumianą po świecku. Jedni zawierzają w Częstochowie, inni pod logo partyjnym, a jeszcze inni na wiecu pod „właściwym” (w sensie wiary) pomnikiem.
      PS. Niedaleko nas jest pomnik ziemniaka (kartofla, pyry, itp.). Proponuję zwozić tam wszystkich głodnych a „miejsce święte” szybko powstanie. Za kilka tysięcy lat będzie to nasze Stonehenge.

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Jest XXI w. Wytyczne sztuk pięknych na które powołuje się autor artykułu zmieniły się co nieco... http://strasznasztuka.blox.pl/2006/07/Chapmanowie-i-dzieciece-zabawy.html

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - eee

      Odnośnik bezpośredni

      The best of the best - kult JPII, czyli rzady bezguścia i żenady:
      http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=436266&page=58

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      @ eee
      Zobacz to: http://demotywatory.pl/4327091/25-najgorszych-pomnikow-papieza

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Adrian

      Odnośnik bezpośredni

      Obiegową można nazwać: ul. Świętego Huberta

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - ***

      Odnośnik bezpośredni

      Dziękuję za te słowa. To prawda.

      około 10 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    A redaktor jak zwykle...
    A świstak chodzi i zawija w sreberka
    Jakby się redaktorek nie starał, to dzisiejsza debata, a zwłaszcza wczorajszą rozmową...
    "Geniusz" Trzaskowski w debaci...
    2 godzin(y) temu
    Dodam jeszcze dwie osoby i będzie kwartet: D. Wysocka-Schnepf oraz sierżantGarcią
    https://demotywatory.pl/5300190/Tymczasem-w-Tarnowie-mozna-bylo-...
    Jak mąż zaufania Trzaskowskieg...
    8 godzin(y) temu
    Świetny wywiad z Karolem Nawrockim z 2017 r. Terlikowski powinien wysłuchać...
    https://www.youtube.com/watch?v=Zwxt22BfrLY&t=123s
    Klub Warmiński zaprasza na spo...
    9 godzin(y) temu
    W punkt
    Gdy redaktor grilluje i nagrywa, to "interes spoleczny". Gdy redaktora nagrywają, to przestępstwo.
    Jak mąż zaufania Trzaskowskieg...
    10 godzin(y) temu
    Ta Joanna to powinna zaprzyjaźnić się z Czarną Anną. To byłby duet zwany "Nieszczęściem parowym"
    Jak mąż zaufania Trzaskowskieg...
    11 godzin(y) temu
    Od zakochania do nękania… stalking to uporczywe prześladowanie z powodu zawiedzionej miłości, powodujące poczucie poniżenia u dziennikarza i demolując...
    Jak mąż zaufania Trzaskowskieg...
    18 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Barbarzyński atak "silnych ludzi" Tuska na praworządność Zbigniew Lis Motto Tuska: Będziemy stosować prawo, tak jak my je rozumiemy, czyli uchwałami Sejmu i rozporządzeniami zmieniać ustawy, wg zasady –… Zobacz
    • Co trzeba zrobić, żeby PiS wygrało kolejne wybory? Zbigniew Lis Wielu Polaków głosujących nie za opozycją, tylko przeciw PiS, nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji ich decyzji oraz z powagi… Zobacz
    • Michał Wypij, Paweł Warot – komentarz osobisty Bogdana Bachmury Bogdan Bachmura Dużo łatwiej o krytykę osób, których nie darzymy sympatią, z którymi jesteśmy w sporze lub konflikcie. Ale tym razem jest… Zobacz
    • Polska racja stanu - refleksje po obejrzeniu "Resetu" Zbigniew Lis Do napisania tego artykułu skłoniły mnie bulwersujące fakty i ujawnione dokumenty, przedstawione podczas emisji serialu dokumentalnego "Reset" w TVP1, który… Zobacz
    • 1

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Jak mąż zaufania Trzaskowskiego polowała na red. Sochę

        Adam Jerzy Socha 2025-05-22 17:51:51

        Jadąc do pracy w Obwodowej Komisji Wyborczej nr 19, w wyborczą niedzielę 18 maja, w Zespole...

      • W Olsztynie powtarzali proces zwyrodnialca, który skatował nastolatkę, bo sądził „neo-sędzia”

        2025-05-22 15:05:13

        Po przejęciu władzy przez koalicję Donalda Tuska, rośnie liczba uchylonych wyroków wydanych na...

      • Klub Warmiński zaprasza na spotkanie z Tomaszem Terlikowskim

        2025-05-21 11:19:47

        Klub Warmiński zaprasza na spotkanie Tomaszem Terlikowskim, dziennikarzem, filozofem, publicystą. Temat...

    Wiadomości region

    • Region

      • Podejrzany o zabójstwo ks. Lecha Lachowicza skierowany na badania psychiatryczne

        2025-05-22 09:31:44

        Podejrzany o zabójstwo proboszcza parafii w Szczytnie zostanie poddany obserwacji...

      • Czy zastępcą dyrektora Muzeum w Grunwaldzie została osoba z polecenia PO?

        2025-05-16 15:34:04

        Zastępcą dyrektora Muzeum Bitwy pod Grunwaldem została Emilia Nowicka z Olsztynka. Pani Emilia...

      • Radny protestuje przeciwko wizycie niemieckiego rewizjonisty w Gołdapi

        Adam Jerzy Socha 2025-05-15 17:05:04

        Radny Rady Powiatu w Gołdapi Paweł Czyż, wiceprezes Zjednoczenia Chrześcijańskich Rodzin...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • "Geniusz" Trzaskowski w debacie z "gangusem i kibolem" Nawrockim, okazał się wydmuszką

        2025-05-23 22:32:37

        To nie była merytoryczna debata, z której wyłoniłby się przywódca narodu i państwa, z wizją dla...

      • Trzaskowski o włos przed Nawrockim, trzeci Mentzen - wyniki ze 100% obwodów

        Adam Kowalczyk 2025-05-18 21:36:18

        Wyniki po zliczeniu głosów z wszystkich obwodów. Rafał Trzaskowski - 31,36%, Karol Nawrocki -...

      • Największy skandal wyborczy w III RP. Kampania oszczerstw w sieci osób związanych z PO

        2025-05-16 17:35:24

        Facebook zalały filmiki szkalujące i zohydzające kandydatów opozycji Karola Nawrockiego i...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.