Debata marzec2023 okl

logo flaga polukr

 

 

 

Prosimy Czytelników i Przyjaciół o wpłaty na wydawanie miesięcznika „Debata” i portalu debata.olsztyn.pl. Od Państwa ofiarności zależy dalsze istnienie wolnego słowa na Warmii. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 10-686 Olsztyn, ul. Boenigka 10/26.

wtorek, marzec 21, 2023
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Blogi
  • Bożena Ulewicz
  • Ach, ten cudowny PRL

Ach, ten cudowny PRL

Szczegóły
Opublikowano: piątek, 17 lipiec 2015 07:09

Gazeta to świetne źródło wiedzy o epoce. Ukazująca się na gorąco, nawet przeczesana grzebieniem cenzury, była świadkiem aktualnych wydarzeń, i to niekoniecznie tych z najwyższej półki, które najczęściej były poddawane procedurom propagandowym.

 (...) Zapraszam zatem na krótką przebieżkę po wybranych numerach „Głosu Olsztyńskiego", tzw. organu PZPR, z roku 1959 i 1960, poświęconych – na czymś trzeba było się skoncentrować – szeroko rozumianej konsumpcji. Zapewniam, że niektórzy z Państwa, zwłaszcza młodzi, przecierać będą oczy ze zdziwienia, a starsi może nawet się wzruszą, bo to przecież „ta nasza młodość, ten szczęsny czas....".
Zaczniemy od informacji, której nie da się wspominać ze 100-procentowym rozczuleniem. W wydaniu „Głosu Olsztyńskiego" z 1-2 sierpnia 1959 r. ukazała się jedna z ważniejszych informacji w czasach PRL. Sam tytuł był już wstrząsający: „Poniedziałek dniem bezmięsnym", a dalej: „W związku z trudnościami w pełne zaopatrzenie rynku w mięso, wynikającymi przede wszystkim z nadmiernie szybkiego spożycia (w I półroczu spożyto o 12, 3 proc więcej niż w pierwszym półroczu roku ub.) Ministerstwo Handlu Wewnętrznego wydało zarządzenie o wprowadzeniu, aż do odwołania, jednego dnia bezmięsnego w tygodniu. Dniem bezmięsnym będzie poniedziałek (...). W sieci detalicznej tego dnia sprzedawane będą jedynie podroby, salcesony, kaszanki, słonina i smalec".
Nic tak szybko nie prowadzi na barykady jak pusty żołądek. Postne poniedziałki z pewnością nie przypadły do gustu Polakom, ale co było robić. Pamięć nie tak dawnych wydarzeń w Poznaniu nadal była żywa i upłynie trochę czasu, zanim znów dojdzie do protestów.

Niemniej jednak nastroje w społeczeństwie nie były optymistyczne, czego wyrazem artykuł z 17 lutego 1960 r. Na str. 5 „GO" widzimy tytuł: „Chudy poniedziałek" i podtytuł „Nie ma pyzów, naleśników, placków ziemniaczanych", a żeby tylko tego, zabrakło także chleba i kaszanki! Po prostu dramat! Taką przerażającą wizję ukazał reporterski zwiad dokonany po olsztyńskich restauracjach. Zdegustowany dziennikarz napisał tak: „W menu papierowe oferowało 13 dań, ale jak przyszło do zamówień kelner jednym zgrabnym ruchem skreślał z karty kolejne potrawy. Zostały tylko jajka i makaron". Podobnie było w „Teatralnej", gdzie uchowały się jaja sadzone z ziemniakami i pomidorowa. Wyobrażacie to sobie młodzi konsumenci spod znaku McDonalda i Pizza Hut? Na pewno nie wyobrażacie.
Z deficytem na rynku spożywczym szedł w parze deficyt innych artykułów, co czasami doprowadzało do wypadków prawie rewolucyjnych. Proszę sobie wyobrazić taką sytuację - 16 stycznia 1959: „Wczoraj w PDT przez dłuższy czas rozgrywały się dantejskie sceny, w których udział brały wyłącznie kobiety. Jak się okazało PDT zakupiło bluzki damskie, niezmiernie poszukiwane na rynku olsztyńskim (...) Stłuczono jedną szybę, potem drugą. Wytworzył się niesamowity krzyk. Na domiar złego w trakcie sprzedaży jednak ekspedientka zachorowała (...) Na pomoc wezwano milicjantów. Niestety, mimo że było ich czterech, nie zdołali zaprowadzić porządku". Sceny jak z Bułhakowa, jeśli ktoś sobie przypomina „Mistrza i Małgorzatę".
Jak strategiczny był to temat dowodzi kolejny tytuł z 3 kwietnia 1959 r. „Kury wyprzedziły swój plan o cały rok". Jak doniósł Główny Urząd Statystyczny produkcja jaj w kraju w 1957 r. nomen omen wyniosła ok. 4,5 mld sztuk. „Program rozwoju drobiarstwa zawarty w uchwale rządu przewidywał na br. osiągnięcie 4, 83 mld szt. Tymczasem zanosi się, że plan zostanie wysoko przekroczony. Ambitne kury zniosły 4,95 mld szt. jaj". Jak sami Państwo widzą, nawet drób zaprzęgnięto do rydwanu państwowej propagandy.
Problemy z zaopatrzeniem, z dostawami doprowadzały do sytuacji, kiedy obywatele, omijając opcję pójścia na barykady, brali los w swoje ręce, co miało swoje dobre i złe strony, jak pokazuje list gończy z kwietnia tego samego roku rozpisany przez Prokuraturę Wojewódzką w Warszawie za Janem Godlewskim i Stanisławem Zawistowskim. Wyżej wymieniony organ prowadził wówczas śledztwo w/s dokonanych nadużyć, jak „masowe sporządzanie i rozprowadzanie wśród rolników sfałszowanych kwitów wykonania obowiązkowych dostaw zboża i ziemniaków". Godlewski z Godlewa, powiat Ostrów Mazowiecka i Zawistowski z tegoż samego powiatu, „od dłuższego czasu uchylają się przed wymiarem sprawiedliwości. Wszelkie informacje dotyczące złodziei mienia społecznego należy przekazać do prokuratury lub komendy MO". Zauważcie drodzy Państwo, że nikt się wtedy nie bawił w dyskrecję i nazwiska leciały w całości, razem z adresami. GIODO obłożyłoby dzisiaj stosownym sztrafem i prokuraturę, i gazetę. Przypadek działających na Robin Hooda Godlewskiego i Zalewskiego – nie mam wiedzy jak się zakończył – ukazuje, co działo się w dziedzinie konsumpcji (szeroko rozumianej) na ówczesnej wsi, niekoniecznie pegeerowskiej. Nic dziwnego, że podczas narady aktywu PZPR i ZSL w Olsztynie ok. 30 czerwca 1959 „Towarzysz A. Romaniuk z Kętrzyna walnął prostu z mostu: GS-y nie przyjęły do wiadomości faktu istnienia kółek rolniczych na wsi. Jak to się odbija na zaopatrzeniu wsi, łatwo się domyśleć".
Oczywiście zdarzały się odstępstwa. W czerwcu 1959, kiedy nastały upały, plus 36, 5 stopni Celsjusza i nadeszły żniwa, sklep sportowy MHD w Olsztynie polecał na raty kajaki produkcji krajowej, rowery turystyczne, importowane, radzieckie, a nawet broń myśliwską w cenie 6 tys. zł. Z kolei w WHD ogłoszono przecenę na obuwie: czółenka damskie, z otwartą pięta ze 180 na 120 zł., a gdynki dziecięce na skórze z 20 zł. na 15 zł. (WPH). Inne ceny, to: chleb pszenny – 5 zł., ryż – 14 zł. za kg. Płaca realna w przemyśle: 1138 – 1168 zł., w administracji: 1032 – 1420 zł. Wódka zdrożała o 21 proc., masło o 22, 4 proc., warzywa aż o 34, 5 proc. A cóż tam! Wszak ludowej władzy inne, niźli masowa konsumpcja, przyświecały cele. Jak już samym tytułem zasygnalizował „Głos Olsztyński" z 23 lipca 1959 r. obszerny skrót przemówienia Władysława Gomułki z okazji XV-lecia PRL: „Drogowskazem jest nam marksizm i leninizm wielka idea socjalizmu – cel walki naszego pokolenia".
A czy wiedzą Państwo, że jakby nie kolejne polskie barykady, to obchodzilibyśmy w tym roku 70. rocznicę PRL? I w „GO", który z pewnością ukazywałby się nadal, bo przecież nadal to robi jako „Gazeta Olsztyńska" jak umie najładniej, moglibyśmy spotkać anons, jak ten z 3 kwietnia 1959: „Książka, z którą warto się zapoznać. Ostatnio ukazało się ciekawe wydawnictwo partyjne . Za kilka dni wspomniane wydawnictwo dotrze do komitetów powiatowych PZPR".
A swoją drogą, który to byłby zjazd? Może ktoś policzy? I jeszcze zgadywanka - ciekawe, kto, z osób znanych w dzisiejszym życiu publicznym, by w nich uczestniczył. Mam swoje typowania. A Państwo?

Bożena Ulewicz scripsit

(fragment tekstu pt. "Peerelowskie miscellanea", który ukazał się w czerwcowym miesięczniku "Debata")

Od redakcji "Deb@ty". Gdyby historyk chciał się oprzeć na "Gazecie Olsztyńskiej", jako jedynym źródle informacji, to na przykład nie dowiedziałby się, iż w Braniewie podczas kampanii prezydenckiej na spotkaniu z mieszkańcami był kandydat Andrzej Duda. Tygodnik "GO" w Braniewie "Ikat" nie poświęcił temu wydarzeniu ani jednej linijki informacji. A sala była nabita. Jak za PRL, obecni redaktorzy "GO" prowadzą tę samą politykę propagandową: o czym nie napiszemy, to nie istnieje. Podobnie było w PRL np. ze strajkiem w OZGRafie w sierpniu 1981 roku. Drukarnia mieściła się we wspólnym budynku z redakcją organu PZPR. Na Mszę za Ojczyznę przy bramie OZGRafu przychodziły tysiące olsztyniaków. W "Gazecie Olsztyńskiej" nie ma o tym ani jednej wzmianki.

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (14)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - joz

      W odpowiedzi na: Gość - czytelnik
      Odnośnik bezpośredni

      Masz rację . Ja od dawna piszę o potrzebie mówienia prawdy , ale reakcja żadna . A jaki był nakład tej gazetki szkolnej ?. Długo szukałem ....... Ciekawy jest temat przedruków z poznańskiego / awantura z Samulowskim / . Idąc dalej tym tropem dojdziemy dlaczego tak źle się wyrażał Bismarck ....... Otworzymy sobie oczy na wiele spraw , które przedstawiano zupełnie inaczej ........

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - jj23

      Odnośnik bezpośredni

      Bożena Ulewicz próbuje ustalić ile wydał zarząd województwa?
      Co z artykułem o prezesie Spółdzielni Mieszkaniowej "Pojezierze", W.Barańskim ?
      Jest co liczyć . Pensja Barańskiego to ponad 30 tysięcy złotych polskich,
      o 10 tys. zł wyższa od Prezydenta RP. Feta na 50 - lecie spółdzielni 123 tys.zł,
      na 55 - lecie, 127 tys.zł. Luksusowe auta kupione dla Zarządu Spółdzielni. Mieszkania
      nabyte przez znajomków za 3850 zł mkw, odsprzedane natychmiast za 4700 zł mkw.
      Pani BU, jest o czym PiSać!

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - absolwent

      Odnośnik bezpośredni

      "Gazeta to świetne źródło wiedzy o epoce". Wg propagandy "Gazety Olsztyńskiej" największą
      artystką olsztyńską i europejską jest Małgorzata Chomicz z UWM /doktorat na plagiacie z W.B./
      Lansiara Chomicz, gros artykułów pochwalnych opublikowanych w olsztyńskiej napisała sama.
      Psiapsiółki z GO zrobiły korektę tekstu, bo pani profesor mówi po polskiemu: " swetr, wziąść
      ja chcem, ja muszem, wyłańczać, poszłeś, wyszłeś".
      http://www.debata.olsztyn.pl/wiadomoci/olsztyn/3312-rzecznik-umorzyl-postepowanie-wobec-m-chomicz-kafelek.html

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - absolwent
      Odnośnik bezpośredni

      Ach, któż to, na tym forum tak dba o poprawność językową?

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      @ SZARY
      Mówią w mieście, że ty jesteś porządkowym debbecianym i dbasz o poprawność językową,
      polityczną, religijną oraz maniery.

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      @ SZARY
      No właśnie! Może to ty jesteś nickiem "absolwentem"? Słyniesz z przebieranek i dbałości o
      poprawną polszczyznę. Tropisz błędy ortograficzne, logiczne, etc.

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      SZARY, pamiętamy wszyscy, że broniłeś prof.P.O. Chwała ci za to!

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Szary, domagałeś się foto z "DEBATA przegrany proces z prof.Obarkiem" YT .
      Twój wpis z forum "Wyrok zapadnie na ringu", I.Stackiewicz .
      " SZARY W odpowiedzi na: Gość

      Mogli zamieścić zdjęcie jak AS wychodząc z sali sadowej chowa się za BB.

      około 2 tygodnie temu"

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      @ SZARY

      Niektórzy patrzą przez własne oczy jak przez judasze.

      / Stanisław Jerzy Lec /

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - miejscowy

      Odnośnik bezpośredni

      "Gazeta Olsztyńska" jest wolna od nienawiści , której drogowskazem jest "Deb@ta".
      http://www.debata.olsztyn.pl/blogi/adam-jerzy-socha/2161-do-hipokrytow-z-gazety-olsztyskiej.html

      około 7 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    Tytuł nie jest przypadkowy. Ja zaczerpnąłem go z powieści Hanny Malewskiej a ona z listu Św. Pawła do Koryntian (Przemija bowiem postać tego świata (1...
    Przemija postać świata*
    6 godzin(y) temu
    Nie mogę. Nie czuję się upoważniony do reprezentowania Kościoła -ani naszego ani Cerkwi Prawosławnej - to jest kościół ortodoksyjny a nie protestancki...
    Przemija postać świata*
    6 godzin(y) temu
    Artykuł podpisałem, to chyba wystarczy. Pomyliłem się co do Rosji, nie tylko ja zresztą. Rosjanie, jak zresztą każdy, podejmują decyzje zgodnie ze swo...
    Przemija postać świata*
    6 godzin(y) temu
    miasto szubrawców, kapusiów i ich pomiotów
    Ile kosztowała filmowa propaga...
    8 godzin(y) temu
    "JPRDL
    Słyszeliście co on powiedział?".

    https://twitter.com/szef_dywizji/status/1637789312358948866?cxt=HHwWhICxwfiszLotAAAA
    T.Krzyżak: Dokumenty nie pozwa...
    8 godzin(y) temu
    Miasto nieliczonych inwestycji obsypane nagrodami? To żart?
    Od czasu przystąpienia Polski do UE ( 2004r. !!!) i powstania możliwości finansowania dot...
    Ile kosztowała filmowa propaga...
    10 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Modlitwa kardynała de Richelieu Bogdan Bachmura Tyle znanych osób i organizacji zatroskanych o dobre imię Jana Pawła II wzywa i apeluje o natychmiastowe działanie, że z… Zobacz
    • Nienasycenie Adam Kowalczyk Na początku istnienia Rosji, a właściwie Moskwy, niewiele wskazywało na to, że stanie się ziemią ludzi nienasyconych. Ludzi, których mózgi… Zobacz
    • Suwerenność na miarę naszych możliwości Bogdan Bachmura Parafrazując Winstona Churchilla można powiedzieć, że jeszcze nigdy tak niewielu, nie zawdzięczało tak wiele, tak niewielkim pieniądzom. Wysokość kwoty o… Zobacz
    • Bezpieczeństwo na Wschodzie Adam Kowalczyk Pół roku temu pisałem o podniesionym przez Marka Budzisza temacie sojuszu, a nawet federacji z Ukrainą. To o czym pisał… Zobacz
    • 1

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Zapraszamy 21 marca na XIII Koncert Charytatywny „Wspieramy Stypendium im. Marcina Antonowicza”

        2023-03-20 18:39:40

        Koncert tradycyjnie odbędzie się w III LO w Olsztynie przy ul. Sybiraków 3. we wtorek 21 marca...

      • Ile kosztowała filmowa propaganda sukcesu Piotra Grzymowicza?

        2023-03-20 17:45:34

        Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz pochwalił się swoimi sukcesami za ostatnie 3 lata, w formie...

      • Kula w łeb od Xawerego Dunikowskiego

        Bogdan Bachmura 2023-03-15 21:23:41

        Gdy piszę te słowa Rosja gromadzi swoje wojska na wschodzie Ukrainy i w rocznicę rozpoczęcia wojny...

    Wiadomości region

    • Region

      • Debatka czyli polityczne prztyczki i potyczki (3)

        2023-03-04 23:03:41

         Rubryka nie całkiem poważna, poświęcona polityczkom i politykom z Warmii i Mazur lub goszczącym na...

      • Marszałek ogłosił konkurs na dyrektora Teatru Jaracza. Zb. Brzoza nie będzie startował

        2023-03-01 05:20:43

        Władze województwa zdecydowały o rozpisaniu konkursu na dyrektora dla teatru w Olsztynie i...

      • Odpowiedzi wójta Gietrzwałdu na pytania dotyczące Centrum Dystrybucyjnego LIDLA

        2023-02-28 18:09:45

        Na pytania wysłane 18 stycznia dotyczące planowanej inwestycji, budowy Centrum Dystrybucyjnego LIDLA...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • Wyborcza: Tylko wspólna, wielka lista opozycji wygra z PiS

        2023-03-20 10:48:38

        Opozycja ma tylko jedną opcję, by rządzić po jesiennych wyborach - tak wynika z sondażu Kantar...

      • Raport Krytyki Politycznej: Wyborcy PiS są bardziej zmobilizowani i radośni. Wyborcy KO są przygnębieni i fanatyczni

        2023-03-19 18:39:46

        Krytyka Polityczna opublikowała raport z badań preferencji wyborczych, przeprowadzonych przez...

      • Czy kard. Wojtyła krył ks. Sadusia?

        2023-03-19 18:00:26

        Na podstawie dokumentów IPN nie da się postawić tezy, że kardynał Karol Wojtyła ukrywał za granicą...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.