logodebata

Wspomóż jedyny portal na Warmii i Mazurach, który nie boi się publikować prawdy o politykach i jest za to ciągany po sądach. Nigdy, przez prawie 18 lat istnienia, nie dostaliśmy 1 grosza dotacji publicznej. Redaktorzy i autorzy są wolontariuszami. Nr konta bankowego Fundacji „Debata”: 26249000050000450013547512. KRS: 0000 337 806. Adres: 11-030 Purda, Patryki 46B

sobota, lipiec 19, 2025
  • Debata
  • Wiadomości
    • Olsztyn
    • Region
    • Polska
    • Świat
    • Urbi et Orbi
    • Kultura
  • Blogi
    • Łukasz Adamski
    • Bogdan Bachmura
    • Mariusz Korejwo
    • Adam Kowalczyk
    • Ks. Jan Rosłan
    • Adam Jerzy Socha
    • Izabela Stackiewicz
    • Bożena Ulewicz
    • Mariusz Korejwo
    • Zbigniew Lis
    • Marian Zdankowski
    • Marek Lewandowski
  • miesięcznik Debata
  • Baza Autorów
  • Kontakt
  • Jesteś tutaj:  
  • Start
  • Blogi
  • Bogdan Bachmura
  • Powrócić na Warmię

Bogdan Bachmura

Powrócić na Warmię

Szczegóły
Opublikowano: niedziela, 24 październik 2021 19:44
Bogdan Bachmura

Do napisania tego teksu zainspirowała mnie Ada Romanowska, dziennikarka „Gazety Olsztyńskiej”. Jej artykuł „Jak przenieść Olsztyn na Warmię” (z 17/08/2021) to kolejny, zatroskany głos na temat wyparcia Warmii ze świadomości Polaków, kojarzonej, w jednym, turystycznym pakiecie z Mazurami.

Gdzie zatem popełniamy błąd, że Warmia jest trochę jak kwiatek przy mazurskim kożuchu? – pyta pani Romanowska. Przypomina także dotychczasowe próby promocji Warmii: Kopernika w czapce Che Guevary, ciasteczka „Warmiaczek” czy naklejki na samochody „Warmia jest miła”. I pyta czytelników, czy może mają jakieś inne pomysły na promocję Warmii.

W grudniu 1945 roku „Wiadomości Mazurskie” opublikowały wiersz warmińskiego poety Alojzego Śliwy Warmia czy Mazury: Gdym powrócił na Warmię / dziw mnie spotkał-jako żyję / na Warmię przyjechałem /a Mazury tu zastałem / Lecz gdzie wzrok mój rzucę-wszędzie / Czy w gazecie, czy w urzędzie / Wszystko głosi-nawet mury / że tu teraz są Mazury.

To nie przypadek, że taką właśnie, mazurską Warmię zastał po wojnie poeta. Takie przypadki wtedy się nie zdarzały. Gdy w 1772 roku urzędnicy protestanckich Prus wkraczali na Warmię, dokonując jej zaboru i likwidując autonomię, pierwszym ich zajęciem było zerwanie herbów kapituły i biskupa i zastąpienie ich pruskimi orłami. Później był „Kulturkampf”, a następnie hitleryzm, którym zawsze chodziło o to samo – o zniszczenie katolickiego oblicza Warmii. A mimo to, nie tylko w pamięci Śliwy, przedwojenna Warmia była tu, gdzie zawsze była.

Na dzisiejszej Warmii, podobnie jak w całej Polsce, obowiązuje nadzorowana przez państwo swoboda wyznania, a Kościół katolicki cieszy się szczególną pozycją. Skoro zatem zmieniło się tak wiele, to dlaczego wszystko pozostało jak w wierszu Alojzego Śliwy? Dlaczego kolejne próby powtórnego sklejenia warmińskości z jej historycznym terytorium przyjmują postać groteski?

Redaktor Romanowska zarzuca im przypadkową akcyjność i zaleca długoterminową strategię. Przydałaby się więc rewolucja w zmianie myślenia statystycznych Kowalskich - dodaje.

Trudno odmówić ogólnym radom red. Romanowskiej słuszności, choć są to racje z kategorii powszechnie akceptowanych. Więc jeśli pyta o pomysł na promocję Warmii, to odpowiedź jest prosta i powszechnie znana - red. Romanowskiej także.

Scenariusz na długoterminową strategię jest gotowy od dawna. Zawiera gotowe, chwytliwe hasło, niezbędne symbole i arcyciekawą, inspirującą narrację. Napisała go historia Warmii, a na wspólnym stole położyli lokalni (choć nie tylko) historycy, którzy ze swojej popularyzatorskiej powinności wywiązali się należycie.

To historia fascynująca, bowiem ustrój Warmii był tworem na wskroś unikalnym. Łączył w jednym ręku władzę świecką i duchowną, ale mieszkańcy Warmii mieli nad sobą dwóch panów: biskupa i kapitułę warmińską. Ta druga była w zakresie władzy świeckiej równorzędnym partnerem biskupa. Jego władzę ograniczały tzw. artykuły zaprzysiężone. Nie spotykane w innych polskich diecezjach, przywodzą na myśl obecną, fundamentalną dla demokracji równowagę władz.

Inny, fascynujący i pouczający dla współczesnych wątek historii Warmii to nieustająca walka o zachowanie autonomii. Pokaz najwyższego kunsztu dyplomacji ludzi pozbawionych militarnej siły, a pomimo to przez 529 lat (!) skutecznie rozpychających się pomiędzy potęgami Zakonu Krzyżackiego, Rzeczpospolitą, Rzymem i Prusami. Doprawdy, jest się dzisiaj od kogo uczyć!

No i długa, zbyt długa jak na objętość tego tekstu lista wielkich postaci. Wśród nich kanonik Mikołaj Kopernik to jedynie rodzynek wydłubany z ogromnego, pełnego nich ciasta.

Na pytanie skąd pochodzę, odpowiadam zawsze: z Olsztyna, ze Świętej Warmii. To wyklucza pytanie o który Olsztyn chodzi, za to powód owej świętości ciekawi zawsze, więc opowiadam... Logo także jest gotowe, mamy przecież historyczny herb Warmii. Symboli także nie trzeba odkrywać. Stoją od dawna przy warmińskich drogach, na szczęście w coraz lepszym stanie. No i to, co najważniejsze: lokalny Kościół, z jego biskupem (obecnie arcybiskupem) na czele i kapitułą warmińską, jako symbolami instytucjonalnej i historycznej ciągłości. Ducha Warmii, z jego głęboko wierzącym ludem i silnymi elitami władzy nagle nie przywrócimy. Brakuje nam ciągłości pokoleniowej, tożsamościowej nici zerwanej przez walec dwóch totalitaryzmów. Miejscowy lud wypchnęli stąd komuniści, a z wiarą i jakością elit nic tak sobie skutecznie nie radzi jak panująca nam liberalna demokracja.

Do skutecznej promocji takiego miejsca jak Warmia niezbędne są trzy rzeczy: historyczna wiedza, duma z jej twórców i odwaga przekazu. Gdy czegoś zabraknie, zaczyna się poszukiwanie bab pruskich. Warto się przy nich zatrzymać, bo to najlepsza ilustracja problemu przed którym stoimy. Stolicę Warmii miały promować wyciągnięte z kapelusza zamierzchłej i nieznanej historii pogańskie posągi. Skończyło się, jak się zakończyć musiało, bo ożywić wizerunkowo trupa można tylko raz i na krótko. Tylko że owa próba „wskrzeszenia” kamiennych posągów, nadania im nazwy i mitycznego znaczenia, nie była przypadkowa. Baby pruskie, zgodnie z duchem naszych czasów, były ucieczką w pogański mit, przed niewygodną, prawdziwą historią.

Przywrócenie polskiemu godłu narodowemu korony nie przywróciło monarchii. Także oparcie wizerunku Warmii na prawdzie o tradycji tej ziemi nie przywróci świeckiej władzy biskupa i kapituły. Masowych nawróceń na wiarę Kościoła też nie spowoduje. Ale innego sposobu na zerwanie z komunistyczną spuścizną wyparcia Warmii zwyczajnie nie ma.

Wiedza to podstawa i początek długiej drogi. Zanim turyści zaczną odróżniać jeziora mazurskie od warmińskich, Warmię trzeba przywrócić jej dzisiejszym mieszkańcom. Zwłaszcza młodzieży. Wlać w ich serca wiedzę i dumę z miejsca zamieszkania. Zrobić z nich ambasadorów warmińskości. Dlaczego, pomimo wielu apeli, nadal tego nie robimy? Na dobry początek proponuję wykorzystać lekcje religii. Jedną w tygodniu. Wszyscy na tym skorzystają. Lekcje religii chyba także.

Bogdan Bachmura
Prezes Stowarzyszenia „Święta Warmia” i „Fundacji Debata”, politolog, publicysta

Tweet
Pin It
  • Poprzedni artykuł
  • Następny artykuł

Skomentuj

Komentuj jako gość

    0

    Biorą udział w konwersacji

    Komentarze (38)

    • Sortuj - najpierw najstarsze
    • Sortuj - najpierw najnowsze
    • Subskrybuj poprzez e-mail
    Pokaż poprzednie komentarze
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Temat na czasie - https://www.onet.pl/informacje/olsztyncom/warmia-i-mazury-nie-otrzymaja-200-mln-zl-za-lockdown/bxehjn2,30bc1058

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      "Kancelaria Premiera tłumaczy odmowę również "brakiem ustaleń politycznych"." - ucza się od najlepszych - Trzaskowski powiedział, że pieniądze z UE zostaną zablokowane do czasu jak będzie rządziło PiS, jak do władzy dojdzie PO natychmiast zostaną wypłacone. Schemat ten sam. I nie powołuj się na konstytucję, bo przecież praowo unijne ważniejsze.

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Badziajnik

      Odnośnik bezpośredni

      Warmia, a tym bardziej święta Warmia to kiepski projekt na budowanie tożsamości Skansenowy dla leśnych dziadków. Warmia nie odróżnia się niczym od Powiśla czy mazur czy Górnych Prus. Przebrzmiała historia, z które nic lub niewiele wynika dla teraźniejszości a tym bardziej przyszłości. To tylko termin geograficzny i historyczny, ciekawostka turystyczna. Tak jakby szukać tożsamości powiatu Olsztyńskiego w opozycji dla innych, sąsiednich powiatów. Ten sam język, ta sama kultura, te same problemy. Autor tekstu niczym mnie nie zainteresował.

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - SZARY

      W odpowiedzi na: Gość - Badziajnik
      Odnośnik bezpośredni

      W jakiś sensie masz rację. Tożsamość i region to kultywowanie tradycji w tej grupie. Tak jest np. na Kurpiach czy Kaszubach. Tam w rodzinach przekazuje się język lub gwarę, obrzędy, stroje itd. Dla młodych nie jest to śmieszne bo trudno śmiać się z babci czy dziadka. Natomiast budowanie w oparciu o kresowiaków i ich potomków Świętej Warmii to pomysł karkołomny i rzeczywiście sztuczny, podobnie jak odniesienia do wytępionych Prusów czy przegnanych Prusaków, a później Warmiaków. Tych ludzi nie ma i jedyne co zostaje to wycieczki do Bałd, Sędyt czy Dylewa. Ale tam tylko kamienie. Jeżeli jednak BB zamierza zacząć od lekcji religii to może na początek omówienie dzieła jednego z biskupów "Monachomachia". W sam raz na obecne czasy.

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - kris

      Odnośnik bezpośredni

      Morawiecki zapowiada III wojnę światową. To jaki kraj chce napaść? Może Bachmura z Sochą i Rosłanem objaśnią to, tak jak objaśniają wszelkie ruchy rządu.

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Arnie

      W odpowiedzi na: Gość - kris
      Odnośnik bezpośredni

      Kris, jak Twoje sprawy z odszkodowaniem za uszkodzenie mózgu?

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Arnie
      Odnośnik bezpośredni

      ;)
      https://twitter.com/katarynaaa/status/1452399433933537290

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Arnie

      W odpowiedzi na: Gość - Gość
      Odnośnik bezpośredni

      Na WiM damy ulotnych obyczajów cieszą się wielką estymą, wiadomo!

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz
    • Gość - Gość

      W odpowiedzi na: Gość - Arnie
      Odnośnik bezpośredni

      Twoja metoda - obrazić i zdeprecjonować, wiadomo!
      https://opinie.wp.pl/makowski-czy-warto-bylo-szalec-tak-impas-w-parlamencie-europejskim-i-roast-morawieckiego-opinia-6695507013749312a

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus
    • Gość - Gość

      Odnośnik bezpośredni

      Pozostańmy lepiej na budowaniu jedności regionu Warmii i Mazur, co nie przeszkadza na czerpaniu z dorobku Warmii w dziedzinie przywiązania do polskości.
      Im mniej podziałów, tym lepiej.

      około 3 lat(a) temu http://maps.google.com/maps?z=15&q=,
      0 Lubię Podziel się Krótki URL: Facebook Twitter Google Plus Odpowiedz

    Wyróżnione

    Lubiane

    System komentarzy oparty o Komento

    Komentarze

    Ale aktywnością na sesjach rady miasta nie grzeszy. Prawie się nie odzywa.
    Możdżonek zostanie jednym z do...
    7 godzin(y) temu
    Ukry przejmują nasz Kraj
    https://www.magnapolonia.org/dotacje-dla-ukraincow-zakladajacych-firmy-w-polsce/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR7TxZoOz0RhDRSfDJ...
    Co radny Bobek dostał od Kosin...
    9 godzin(y) temu
    Wypij 2.0
    Taki sam typ człowieka co wypij. Zresztą co się dziwić jak zadaje się z Radosławem W. Z inwarmii i Kacperkiem który robi fotki Królowi
    Możdżonek zostanie jednym z do...
    9 godzin(y) temu
    Jest parcie na szkło. Były fotki z Mateckim i pikniki za kasę służb PiSu, potem wybory samorządowe i słaby wynik jego listy, radny typu "selfie" bez o...
    Możdżonek zostanie jednym z do...
    18 godzin(y) temu
    Ten to akurat już tylko w długi obrasta. Sam wolnego stołka szuka. Sprawozdanie majątkowe wykazało niecały tysiąc na koncie i sporo zobowiązań. A spół...
    Co radny Bobek dostał od Kosin...
    20 godzin(y) temu
    Bożenna Ulewicz – redaktor naczelna tzw. „Echa Pojezierza”. http://naszepojezierze.olsztyn.pl/
    Co radny Bobek dostał od Kosin...
    22 godzin(y) temu

    Ostatnie blogi

    • Barbarzyński atak "silnych ludzi" Tuska na praworządność Zbigniew Lis Motto Tuska: Będziemy stosować prawo, tak jak my je rozumiemy, czyli uchwałami Sejmu i rozporządzeniami zmieniać ustawy, wg zasady –… Zobacz
    • Co trzeba zrobić, żeby PiS wygrało kolejne wybory? Zbigniew Lis Wielu Polaków głosujących nie za opozycją, tylko przeciw PiS, nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji ich decyzji oraz z powagi… Zobacz
    • Michał Wypij, Paweł Warot – komentarz osobisty Bogdana Bachmury Bogdan Bachmura Dużo łatwiej o krytykę osób, których nie darzymy sympatią, z którymi jesteśmy w sporze lub konflikcie. Ale tym razem jest… Zobacz
    • Polska racja stanu - refleksje po obejrzeniu "Resetu" Zbigniew Lis Do napisania tego artykułu skłoniły mnie bulwersujące fakty i ujawnione dokumenty, przedstawione podczas emisji serialu dokumentalnego "Reset" w TVP1, który… Zobacz
    • 1

    Najczęściej czytane

    • Skandal w Sejmie. Poseł Cichoń nie ogłosił wyniku głosowania i uciekł
    • Wyborcza sporządziła listę osób do zwolnienia z pracy, związanych z PiS
    • Kicermanowie i Koch wpłacili na Trzaskowskiego, Orzechowska i Szmit na Nawrockiego
    • Czy przejdzie wniosek radnych PiS o odwołanie przewodniczących Sejmiku?
    • Co radny Bobek dostał od Kosiniaka-Kamysza za uratowanie koalicji PO/PSL w Sejmiku?
    • Dyrektor WOMP w Olsztynie zatrzymany pod zarzutem korupcji (ustawiania przetargów)
    • Gołdap ma zwrócić 18 mln zł za niezrealiowaną budowę zakładu przyrodoleczniczego
    • Po 8 latach dojrzeli. Chcą zbudować w Olsztynie szpital kliniczny za 1 miliard zł
    • W gronie zatrzymanych syn znanego biznesmena z Olsztyna
    • Dyrektorzy WORD w Elblągu (PSL) i Olsztynie (PO) zarabiają po 30 tys. zł
    • Prezydent Szewczyk: „Nie ma miejsca na gloryfikację zbrodni Armii Czerwonej w centrum Olsztyna”
    • Campus Polska Przyszłości w tym roku się nie odbędzie. Czy Niemcy uznali, że nie warto dalej inwestować?

    Wiadomości Olsztyn

    • Olsztyn

      • Radny Andrasz alarmuje: Budowa Nowobałtyckiej będzie jeszcze droższa przez błędy!

        2025-07-17 15:36:40

        Prezydent Olsztyna Robert Szewczyk z dumą oznajmił 15 lipca, w rocznicę Bitwy po Grunwaldem, że on też wygrał...

      • Campus Polska Przyszłości w tym roku się nie odbędzie. Czy Niemcy uznali, że nie warto dalej inwestować?

        2025-07-08 06:21:49

        Taką "hiobową" wieść uzyskała od rektora UWM  "Wyborcza.pl.- Organizatorzy przekazali mi...

      • Po 8 latach dojrzeli. Chcą zbudować w Olsztynie szpital kliniczny za 1 miliard zł

        2025-07-07 13:35:20

        Musiało minąć 8 lat, a Szpital Miejski powiększyć zadłużenie, żeby prezydent Olsztyna zgodził się na...

    Wiadomości region

    • Region

      • Co radny Bobek dostał od Kosiniaka-Kamysza za uratowanie koalicji PO/PSL w Sejmiku?

        Adam Jerzy Socha 2025-07-16 15:48:13

        Radny Sejmiku Warmińsko-Mazurskiego, 67-letni Jan Bobek, ocalił swoim głosem zarząd województwa...

      • Dyrektorzy WORD w Elblągu (PSL) i Olsztynie (PO) zarabiają po 30 tys. zł

        2025-07-14 11:45:32

        Związkowcy Solidarności 80 w Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego podali wysokość zarobków...

      • Nie ma zgody MSWiA na rozszerzenie granic Olsztyna kosztem Purdy

        2025-07-10 18:39:35

        Na stronie Urzędu Miasta Olsztyna ukazał się komunikat, że „MSWiA przedstawiło projekt...

    Wiadomości Polska

    • Polska

      • 80. rocznica Obławy Augustowskiej - "małego Katynia"

        2025-07-18 21:16:34

        W lipcu 1945 r., dwa miesiące po zakończeniu II wojny światowej w Europie, w rejonie Puszczy...

      • Możdżonek zostanie jednym z doradców prezydenta Karola Nawrockiego - twierdzi Onet

        2025-07-18 09:15:26

        Były mistrz świata w siatkówce, olsztyński radny 40-letni Marcin Możdżonek, który od niedawna jest...

      • Czy Tusk dążył, przy pomocy Hołowni, do zamachu stanu?

        Adam Jerzy Socha 2025-07-16 07:14:25

        W tekście w czerwcowej „Debacie”, poświęconej wyborom prezydenta RP, napisałem, że „Giertych et...

    O debacie

    • O Nas
    • Autorzy
    • Święta Warmia

    Archiwum

    • Archiwum miesięcznika
    • Archiwum IPN

    Polecamy

    • Klub Jagielloński
    • Teologia Polityczna

    Informacje o plikach cookie

    Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.