Region

Obchody 158. rocznicy Powstania Styczniowego w Dobrym Mieście i Olsztynie

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 22 styczeń 2021 12:32

22 stycznia 2021 roku mija 158 rocznica Powstania Styczniowego. Dla uczczenia rocznicy w Dobrym Mieście odbędą się uroczyste obchody, którym patronuje Wojewoda Warmińsko-Mazurski Artur Chojecki, burmistrz Dobrego Miasta Jarosław Kowalski i syn generała Kazimierza Sosnkowskiego, Piotr Sosnkowski.

W ramach obchodów o godz.14 na Placu Katarzyny Aleksandryjskiej (skansen miejski) odbędzie się uroczystość, podczas której burmistrz Jarosław Kowalski i minister Jerzy Szmit rozpalą symboliczne „Ognisko Pamięci Powstania Styczniowego” a o godz.17/45 w Bazylice Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych odbędzie się dalsza część uroczystości i msza św.

Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Historyczne im. generała Stefana Roweckiego, Związek Piłsudczyków RP i Centrum Kulturalno -Biblioteczne w Dobrym Mieście przy wsparciu partnerów.

Szczepan Worobiej – Prezes Stowarzyszenia:

„Powstanie Styczniowe to wspaniała, acz tragiczna karta w naszej trudnej historii. W powstaniu tysiące najgodniejszych synów polskiego narodu oddało ukochanej ojczyźnie największy dar – własne życie, ale to dzięki nim obecnie możemy żyć w wolnej i niepodległej Polsce. Na tradycji walki o niepodległość wychowywało się pokolenie Józefa Piłsudskiego i to wiara w sens walki o wolność dopingowała go do działań, dzięki którym odzyskaliśmy w roku 1918 własny kraj”.

Z okazji rocznicy burmistrz Dobrego Miasta Jarosław Kowalski wystosował apel do mieszkańców, w którym zaapelował o chwilę refleksji nad pamięcią Powstańców Styczniowych, którzy zginęli, walcząc o dumę, honor i wolność Rzeczypospolitej.

Stowarzyszenie Historyczne
im. generała Stefana Roweckiego „Grota”

22 stycznia 1863 r., Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego rozpoczęło się Powstanie Styczniowe, największy w XIX w. polski zryw narodowy. Pochłonęło ono kilkadziesiąt tysięcy ofiar i w ogromnym stopniu wpłynęło na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.
Nadzieje na niepodległość

W drugiej połowie lat 50. XIX w., po klęsce Rosji w wojnie krymskiej, na nowo rozbudziły się nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. Na obszarach należących dawniej do Rzeczpospolitej rozpoczęto organizowanie stowarzyszeń spiskowych, których uczestnicy podjęli przygotowania do walki.

Wśród aktywnie działających kół konspiracyjnych przeważały dwie postawy. Tzw. obóz "czerwonych" był zwolennikiem zbrojnej walki o niepodległość i wzywał do powstania narodowego. Stronnictwo "białych", choć również nastawione niepodległościowo, było przeciwne zbyt szybkim planom zrywu, propagując idee pracy organicznej.

Pod koniec stycznia 1862 r. car podjął decyzję o utworzeniu w Królestwie władz cywilnych. Określając granice reform stwierdzał: "Ani konstytucji, ani armii polskiej; żadnej autonomii politycznej; duża autonomia administracyjna".

Masakra na Placu Zamkowym i stan wojenny

W czerwcu 1860 r. pogrzeb wdowy po bohaterze Powstania Listopadowego gen. Józefie Sowińskim w Warszawie przekształcił się w narodową demonstrację i zapoczątkował kolejne manifestacje patriotyczne. W lutym 1861 roku, w 30 rocznicę bitwy pod Olszynką Grochowską, zorganizowano pochód, którego uczestnicy nieśli chorągiew z Orłem i Pogonią. Na Rynku Starego Miasta został on rozpędzony przez żandarmów. Dwa dni później na Placu Zamkowym odbyła się wielka procesja żądająca uwolnienia aresztowanych i przyznania praw narodowych. Rosjanie zaatakowali zabijając pięciu jej uczestników.

Przełomowe znaczenie miała patriotyczna manifestacja zorganizowana 8 kwietnia 1861 roku na Placu Zamkowym w Warszawie krwawo rozpędzona przez rosyjskie wojsko, które strzelało do bezbronnych ludzi. Zginęło co najmniej 200 osób, 500 zostało rannych. Namiestnik carski Michaił Gorczakow pisał do cara Aleksandra II: "Nauka silnie poskutkowała; wszystko teraz cicho i drży ze strachu". Jednak demonstracje, nabożeństwa patriotyczne, obchody rocznic, odbywały się nadal w Warszawie a także m.in. w Kaliszu, Płocku, Radomiu, Lublinie.

Garnizon warszawski został przez władze carskie podwojony. 14 października 1861 roku władze rosyjskie wprowadziły na terenie Królestwa Polskiego stan wojenny. Na ulicach Warszawy biwakowało wojsko, zatoczono armaty. Trzy dni później 17 października - powstał Komitet Miejski ugrupowania ”czerwonych”, mający przygotować powstanie, przekształcony w 1862 roku w Centralny Komitet Narodowy.
Aleksander Wielopolski

Pod koniec stycznia 1862 roku car podjął decyzję o utworzeniu w Królestwie władz cywilnych. Określając granice reform stwierdzał: "Ani konstytucji, ani armii polskiej; żadnej autonomii politycznej; duża autonomia administracyjna". 22 maja 1862 roku Aleksander II mianował swojego brata w. ks. Konstantego Mikołajewicza namiestnikiem Królestwa Polskiego, a naczelnikiem rządu cywilnego margrabiego Aleksandra Wielopolskiego.

Oceniając działania władz rosyjskich prof. Jerzy Zdrada pisał: "Ustępstwa dla Polaków /.../ były spowodowane nie tyle dążeniem trwałego rozwiązania konfliktu, ile wynikały z wewnętrznych i międzynarodowych trudności, jakie przeżywała Rosja".

Wielopolski wprowadził w życie niektóre z reform społecznych m.in. oczynszował chłopów i ogłosił nową ustawę oświatową, co nie uspokoiło jednak sytuacji w Królestwie. Jego reakcją na przygotowania powstańcze było ogłoszenie w październiku 1862 roku nowych zasad poboru do wojska rosyjskiego, tzw. branki. Po raz pierwszy od kilkunastu lat miała się ona odbyć nie przez losowanie, ale na podstawie imiennych list. Celem tych działań było rozbicie struktur konspiracyjnych. "Wrzód wezbrał i rozciąć go należy. Powstanie stłumię w ciągu tygodnia i wtedy będę mógł rządzić" - mówił Wielopolski swoim zaufanym współpracownikom.
Powstanie 1863-1864

Brankę przeprowadzono w Warszawie niespodziewanie w nocy z 14 na 15 stycznia 1863 r. Decyzja ta była bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania. Następnego dnia Komitet Centralny Narodowy ogłosił Wielopolskiego "wielkim nikczemnym zbrodniarzem i zdrajcą". 19 stycznia Komitet uchwalił powierzenie dyktatury i naczelnego dowództwa powstania gen. Ludwikowi Mierosławskiemu.

22 stycznia 1863 roku Komitet Centralny Narodowy wydał Manifest ogłaszający powstanie i powołujący Tymczasowy Rząd Narodowy.

"Nikczemny rząd najezdniczy rozwścieklony oporem męczonej przezeń ofiary postanowił zadać jej cios stanowczy - porwać kilkadziesiąt tysięcy najdzielniejszych, najgorliwszych jej obrońców, oblec w nienawistny mundur moskiewski i pognać tysiące mil na wieczną nędzę i zatracenie. Młodzież polska poprzysięgła sobie +zrzucić przeklęte jarzmo lub zginąć+. Za nią więc narodzie polski, za nią! Po straszliwej hańbie niewoli, po niepojętych męczarniach ucisku, Centralny Narodowy Komitet, obecnie jedyny legalny Rząd twój Narodowy, wzywa cię na pole walki już ostatniej, na pole chwały zwycięstwa, które Ci da i przez imię Boga na niebie dać poprzysięga" - napisano w Manifeście.

Powstańcy, mimo niewystarczającego uzbrojenia i braków kadrowych, atakowali rosyjskie placówki praktycznie na terenie całego Królestwa Polskiego. Władze zrywu wzywały do udziału w nim również "braci Litwinów i Rusinów", co spowodowało rozszerzenie obszaru walk na wschód.

Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad tysiąc starć, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. Pomimo pewnych sukcesów oddziałów powstańczych, w związku z przewagą armii rosyjskiej, siły zaborcze zaczęły uzyskiwać przewagę. Pod koniec 1863 roku łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tysięcy żołnierzy, 170 tysięcy w Królestwie Polskim, na Litwie 145 tysięcy, a na Ukrainie - 90 tysięcy. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tysięcy partyzantów.

Władze zrywu zabiegały o pozyskanie do walk chłopów, lecz przeszkodził w tym carski ukaz uwłaszczeniowy z marca 1864 r., przyznający im na własność uprawianą ziemię. Powstanie zaczęło już wtedy powoli upadać, ostatnie walki toczyły się miejscami jeszcze do jesieni 1864 r.

Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad tysiąc starć, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. (...) Pod koniec 1863 r. łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tys. żołnierzy, 170 tys. w Królestwie Polskim, na Litwie 145 tys., a na Ukrainie - 90 tys. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tys. partyzantów.

Ludwik Mierosławski wobec przegranej w prowadzonych walkach po miesiącu utracił funkcję. Później dyktatorami powstania byli Marian Langiewicz i Romuald Traugutt, który stal się tragicznym symbolem powstania. W nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 roku na skutek denuncjacji rosyjska policja aresztowała Traugutta w jego warszawskiej kwaterze. Więziony na Pawiaku, następnie przewieziony do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, podczas śledztwa nie zdradził towarzyszy.

19 lipca 1864 roku rosyjski sąd wojskowy skazał go na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 roku o godz. 10. Tuż przed egzekucją, której świadkiem był 30-tysięczny tłum, dyktator ucałował krzyż. Razem z Trauguttem stracono innych uczestników powstania - Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego.
Klęska powstania

Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje, a przede wszystkim aktywna rusyfikacja. Za udział w powstaniu władze carskie skazały na śmierć co najmniej 669 osób. Na zesłanie skazano przynajmniej 38 tysięcy osób.

"Sądząc z pozoru, po klęsce powstania sprawa polska dosięgła dna. Autonomia Królestwa uległa likwidacji, język polski wyrugowano ze szkół i urzędów, zamknięto Szkołę Główną. Ze sprawą polską przestano się liczyć na arenie międzynarodowej (...) W jednej dziedzinie przegrana w roku 1863 miała charakter nieodwracalny. Uwłaszczenie złamało w Królestwie hegemonię posiadającej szlachty (...) Pokonani przywódcy powstania głosili z podniesionym czołem, że wygrali sprawę, ponieważ uwłaszczyli chłopów" - tak zryw podsumował Stefan Kieniewicz w publikacji "Powstanie styczniowe".

dzieje.pl

Czytaj więcej: Obchody 158. rocznicy Powstania Styczniowego w Dobrym Mieście i Olsztynie

Czy rozgrywki w olsztyńskim PiS-ie wyglądają inaczej niż w Wałbrzychu?

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 15 styczeń 2021 18:36

Adam Socha

- W Olsztynie dużo bardziej brutalne rozgrywki odbywają się w PiS-ie oraz pomiędzy PiS-em a Porozumieniem niż w Wałbrzychu – skomentował mi „wałbrzyskie taśmy” jeden z olsztyńskich działaczy PiS-u. - Różnica jest tylko taka, że nikt ich nie nagrywa, albo ma nagrania i to jest jego polisa ubezpieczeniowa.

Po tym, jak jeden z działaczy PiS-u z Wałbrzycha udostępnił lokalnej tv Dami nagraną przez siebie rozmowę z „kolegami partyjnymi”, Prezes PiS Jarosław Kaczyński rozwiązał całą organizację PiS w Wałbrzychu oraz wykluczył z partii wszystkich członków PiS w tym mieście (na wniosek Pełnomocnika Okręgowego Michała Dworczyka).

Wałbrzych. Brutalne rozgrywki wewnątrz PiS.

- Wszyscy jesteśmy tak samo pazerni jak ci w PO czy SLD. Mamy tylko różnych szefów - taki fragment rozmów dolnośląskich działaczy PiS opublikowała wałbrzyska telewizja Dami. W strukturach partii na Dolnym Śląsku kotłuje się od miesięcy.

Początek konfliktu w wałbrzyskich strukturach Prawa i Sprawiedliwości datowany jest na ostatnie wybory do Parlamentu Europejskiego, gdy mandat europosła uzyskała Anna Zalewska - dotąd rządząca wałbrzyskim PiS-em. Jako że Zalewska wyjechała do Brukseli, to szefem regionu został Michał Dworczyk.

Dworczyk na co dzień zajęty jest jednak pracą w kancelarii premiera, więc wyznaczył swojego przedstawiciela - Kamila Zielińskiego, ówczesnego wicewojewodę dolnośląskiego. Ta decyzja nie spodobała się wybranym działaczom. Część z nich nawet napisała specjalną petycję do prezesa Jarosława Kaczyńskiego.

"Życie ci niemiłe?"

Jedną z osób, które złożyły podpis pod petycją przeciwko Zielińskiemu, był Radosław Łoziński, który pewnego dnia został wezwany do gabinetu Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Invest Park Development. Jak podaje "Gazeta Wyborcza", to spółka, do której trafiają lokalni politycy PiS.

W trakcie nagranej rozmowy Bartłomiej Grzegorczyk (były doradca wicewojewody) i Janusz Czyż (ojczym Kamila Zielińskiego) próbowali nakłonić Radosława Łozińskiego, by ten wycofał się z podpisanej petycji.

- Czego ty człowieku, k..., od nas oczekujesz? Prowokujesz - mówi Czyż na nagraniu opublikowanym przez telewizję Dami. - Jak to prowokuję? - pyta Łoziński.

- Ja doceniam, że jesteś odważny k... chłop i nie spier... jak reszta, ale nie prowokuj tam, gdzie cię nie potrzeba, bo, k..., człowieku, zniszczą cię. Do czego ci to potrzebne? (...) Nie działaj przeciwko, stań sobie, k..., stań sobie grzecznie z boku. Podpisałeś petycję, k..., a po co? Do czego? 10 osób was podpisze na 100? (...) i później do kogo się będą przypie... - mówi.

W trakcie rozmowy Janusz Czyż stwierdza, że nominacja Kamila Zielińskiego otrzymała akceptację Jarosława Kaczyńskiego i żadna petycja niczego nie zmieni. - Czuję się oszukany przez ciebie, bo nie na to liczyliśmy, stąd moje zaproszenie. (...) Życie ci niemiłe? - pyta z kolei Grzegorczyk.

- To było rozpatrywane od samej góry, k..., od samej góry. I powiedziane jest tak: masz robić tak, by było dobrze. I tyle. I nikt nam tu nie wejdzie - ani pani marszałek, a panią europoseł będziemy tylko zapraszać i nie będzie mogła mieszać (...) - stwierdza Czyż.

"Jesteśmy tak samo pazerni jak ci w PO czy SLD"

Podczas rozmowy Czyż określa siebie mianem zwolennika Jarosława Kaczyńskiego, a nie Prawa i Sprawiedliwości. - Ja zawsze stałem z boku PiS i zawsze mi się to nie podobało. Mówiłem o tych ludziach, co wszyscy wiedzą, że tacy sami ludzie jesteśmy jak ci w PO czy SLD. Niczym się nie różnimy i każdy jest k... pazerny, każdy by coś chciał, tylko różnimy się szefami, którzy, k…, mają jakieś tam wiesz… - mówi Czyż.

- Bo Kaczyński to jest dla mnie wzór i tyle. Ja jestem "kaczystą", nie PiS-owcem, ale z uwagi na to, że trzeba było, to się zapisałem do tego PiS, tak jak i reszta. Jest w nas trochę siły teraz - dodaje.

Radosław Łoziński przekazał nagrane rozmowy telewizji Dami. Dziennikarze "Gazety Wyborczej" skontaktowali się też z Kamilem Zielińskim, którego dotyczy rozmowa. - Nie jestem się w stanie do tego odnieść – stwierdza.

Sobolewski: „Nagrane osoby mają błędne pojęcie polityki i służby Polsce”.

- Będzie powołana komisja, która wyjaśni "taśmy wałbrzyskie" - zapowiedział szef Komitetu Wykonawczego PiS i dodał: - Po „taśmach wałbrzyskich” PiS zareagowało błyskawicznie i panowie, którzy mają błędne pojęcie polityki i służby Polsce, już nie są w Prawie i Sprawiedliwości; będzie powołana specjalna komisja, by zbadać działalność tych osób.

(żródło: TV Dami, TVN24, wyborcza.pl, rp.pl)

KOMENTARZ
Zajmuję się polityką kilka dziesiątków lat i „taśmy wałbrzyskie” nie zrobiły na mnie najmniejszego wrażenia. Rozmowy w tym stylu, a nawet dużo, dużo gorsze toczyły się w każdej partii rządzącej i będą się toczyć nadal. Afera robi się tylko wówczas, gdy ktoś kogoś nagra, jak kelnerzy wcześniej nagrali polityków PO w „Przyjaciele i Sowa”.

W Olsztynie, tak jak w Wałbrzychu, od kilku lat oglądamy walkę o stołki w Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Gdyby wówczas wiceprezes Małgorzata Sobieska zu Schwarzenberg nagrywała rozmowy ze swoim szefem partyjnym Michałem Wypijem, to mielibyśmy „taśmy olsztyńskie”. Wcześniej, za władzy PO i PSL opisywałem „cyrki” w Strefie, jak prezesowi Wojciechowi Goljatowi Platforma wcisnęła na wiceprezesa młodzieńca bez żadnego doświadczenia zawodowego (dzisiaj jego klony z partii Porozumienie objęły stanowiska w OHP i PARP).

Ale nawet to co powiedziała mi Sobieska zu Schwarzenberg w wywiadzie (TUTAJ) powinna była wywołać reakcje „góry”. Tymczasem nie było żadnej reakcji. Przeciwnie. Lukratywne stołki dostali młodzi ludzie z partii Porozumienie, bez żadnego doświadczenia zawodowego. Ale czym się różnią od swego „guru” Jarosława Gowina, filozofa z wykształcenia, który zna się na wszystkim?

Na naszym rodzimym podwórku też przed laty mieliśmy list do prezesa Jarosława Kaczyńskiego Tadeusza Poźniaka ze skargą „na błędne pojęcie polityki i służby Polsce” w wykonaniu Jerzego Szmita. Poźniak zebrał pod listem sporo podpisów. Nie doczekał się odpowiedzi i wówczas szereg osób odeszło z PiS-u. Prezes Szmit wyciągnął z tego wniosek, że nie musi się w olsztyńskim grajdole z nikim liczyć, wycinał więc każdego, kto zagrażał jego pozycji.

Dzisiaj PiS w Olsztynie jest całkowicie wyjałowiony. Z kolei Porozumienie Gowina, to partia młodych karierowiczów, którzy skorzystali z okazji. Ale tak jest i w innych „Wałbrzychach” i „Olsztynach”, tak jest w każdej partii „wodzowskiej” i klientelistycznej. Takie partie pozbawione mechanizmu demokratycznej selekcji kadr, skazane są na ludzi biernych, miernych, ale wiernych.

Na dobrą sprawę taką decyzję prezes Jarosław Kaczyński musiałby podjąć wobec prawie każdej organizacji miejskiej. Ale to równałoby się rozwiązaniu całej partii.

"Zjednoczona Prawica bez ideowców, w pełni zdominowana przez pragmatyków, przegra szybciej, niż myślicie" - zauważył ostatnio Michał Karnowski w komentarzu do krytyki Bronisława Komorowskiego pod adresem rządzącej partii. - Obóz polityczny zdominowany w pełni przez „pragmatyków” staje się maszyną z pozoru sprawniejszą, w rzeczywistości tak uwikłaną, po kolana tkwiącą w kisielu, że niezdolną do jakiejkolwiek ofensywy politycznej. A każdy jej element z osobna nie umie już postawić wartości wspólnej ponad egoistyczny interes. W systemie demokratycznym zwykle oznacza to koniec możliwości skutecznego uprawiania polityki. Co jeszcze ważniejsze, przy pierwszym poważnym wstrząsie pragmatycy zwiewają z pokładu. Jest jasne, że bez nich nie da się rządzić. Ale nie mogą stać się czynnikiem dominującym".

W takim Olsztynie czy innym Kętrzynie mamy już tylko do czynienia z "walką w kisielu"

Adam Socha

Na zdjęciu (fotomontaż): od lewej:

Prezes Zarządu Okręgu olsztyńskiego PiS Jerzy Szmit, członek rady nadzorczej Banku Gospodarstwa Krajowego,

Piotr Duliszewski z partii Porozumienie, niedawno został komendantem wojewódzkim OHP w Olsztynie ("wygryzł" Dariusza Rudnika), do dzisiaj nie odpowiedział na moje pytania dotyczące wykształcenia i doświadczenia zawodowego.

Dalej Adam Rudzewicz, działacz partii Porozumienie, członek rady nadzorczej Banku Gospodarstwa Krajowego,

Dalej poseł Porozumienia i szef tej partii na Warmię i Mazury Michał Wypij,

NN,

Marcin Czyża, partia Porozumienie, najpierw był wiceprezesem WMSSE, gdzie sam wystąpił o podwyżkę dla siebie (zarabiał ok. 13,5 tys. zł), następnie awansował na wiceprezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) - pensja 29 tys. zł. Zdaniem członka Rady Nadzorczej WMSSE złamał on przepisy o zakazie podejmowania działalności konkurencyjnej przez pół roku. Do dzisiaj nie uzyskałem odpowiedzi, czy wraz z pensją wiceprezesa PARP pobierał przez pół roku comiesięczne wynagrodzenie wiceprezesa Strefy?

Dariusz Rudnik (prawy, dolny róg), szef Komitetu Miejskiego PiS, pełnomocnik wojewody ds. społeczeństwa obywatelskiego, członek Rady Programowej Radia Olsztyn, radny wojewódzki PiS, niedawno stracił stanowisko komendanta wojewódzkiego OHP.

Czytaj więcej: Czy rozgrywki w olsztyńskim PiS-ie wyglądają inaczej niż w Wałbrzychu?

Sędzia, wiceprezes SR w Bartoszycach, jechał nietrzeźwy

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 15 styczeń 2021 09:52

Oświadczenie rzecznika prasowego Sądu Okręgowego w Olsztynie W związku ze zdarzeniem drogowym z dnia 13 stycznia 2021 r. w miejscowości Bezledy z udziałem sędziego Sądu Rejonowego w Bartoszycach – Bartosza Szlachty, pragnę przekazać Państwu następujące oświadczenie:

Czytaj więcej: Sędzia, wiceprezes SR w Bartoszycach, jechał nietrzeźwy

WMARR odpowiada na krytykę przedsiębiorcy o bezmyślne rozdanie pomocy

Szczegóły

Opublikowano: środa, 13 styczeń 2021 12:16

W odpowiedzi na Pana e-mail z dnia 16.12.2020 r. dotyczący krytycznych uwag przedsiębiorcy w sprawie pomocy dla małych i mikro firm w formie grantów na kapitał obrotowy, Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie informuje, jak następuje:

Umowa o dofinansowanie projektu grantowego „Wsparcie antykryzysowe dla mikro i małych przedsiębiorstw Warmii i Mazur” została podpisana pomiędzy Województwem Warmińsko-Mazurskim a Warmińsko-Mazurską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. w dniu 14 września 2020 r. Zgodnie z powyższą umową W-MARR S.A. w Olsztynie miała obowiązek stosowania w wyborze grantobiorców kryteriów już przyjętych przez Komitet Monitorujący RPO WiM 2014-2020, a zawartych w Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowej Inteligentna Gospodarka Warmii i Mazur przyjętym uchwałą Zarządu Województwa.

Nowe zasady naboru wniosków o grant (po unieważnieniu pierwszego naboru) były przez WMARR S.A. wypracowywane i konsultowane z przedstawicielami Instytucji Zarządzającej RPO WiM 2014-2020 tj. Departamentem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz przedstawicielami organizacji zrzeszających przedsiębiorców z Warmii i Mazur. Wypracowane wspólnie z Instytucją Zarządzającą stanowisko co do nowych kryteriów wyboru grantobiorców zostało przesłane do konsultacji, a następnie przyjęte (bez uwag) przez Komitet Monitorujący RPO WiM 2014-2020, który jest niezależnym ciałem doradczo-opiniodawczym dla Instytucji Zarządzającej RPO WiM 2014-2020 w skład którego wchodzą przedstawiciele strony samorządowej, rządowej oraz podmiotów spoza administracji (w tym przedstawiciele świata nauki, organizacji pozarządowych, partnerzy społeczni, przedstawiciele organizacji związkowych, organizacji pracodawców, izb gospodarczych, środowiska naukowego, organizacji pozarządowych).

WMARR S.A. jako instytucja organizująca nabór wniosków jest zobligowana do stosowania kryteriów wyboru wniosków o udzielenie grantu w ramach projektu grantowego dotyczącego finansowania kapitału obrotowego firm dotkniętych skutkami COVID-19, zamieszczonych w Szczegółowym opisie osi priorytetowej I Inteligentna Gospodarka Warmii i Mazur RPO WiM 2014-2020 (SZOOP). Kryteria te zostały przyjęte przez Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 oraz przez Zarząd Województwa w ramach dokumentu: SZOOP I Inteligentna Gospodarka Warmii i Mazur RPO WiM 2014-2020 w dniu 26.10.2020.

Zgodnie z zasadami nowego konkursu zrezygnowano z preferencji bezpośrednio lub pośrednio rodzajów działalności określonych kodami PKD, ponieważ skutki COVID-19 mogły dotyczyć każdej z branż. Prawo ubiegania się o granty przysługuje przedsiębiorcom z większości branż (poza nielicznymi wykluczonymi z możliwości ubiegania się o wsparcie), którzy spełniają kryteria określone w Regulaminie naboru wniosków o grant.

Tak więc krytyczne uwagi przedsiębiorcy co do możliwości otrzymania grantu przez niektóre branże (firmy budowlane, taksówkarze, lekarze, lekarze weterynarii), czy też co do braku preferencji dla innych branż (firmy turystyczne i gastronomiczne) nie są zasadne. Przypominamy, iż po anulowaniu pierwszego naboru do Zarządu Województwa wpłynęło wiele uwag i oczekiwań ze strony przedsiębiorców co do zmiany kryteriów oceny, w wyniku czego między innymi zrezygnowano z pierwotnych preferencji w ocenie punktowej dla firm branży turystycznej i gastronomicznej.

Analogicznie wygląda sprawa z kryterium dostępu - okresem 3 miesięcy spadku obrotów branym do porównań. Zwracamy uwagę na podstawowy fakt, iż Instytucja Zarządzająca RPOWiM 2014-2020 Województwa Warmińsko-Mazurskiego jako jedna z nielicznych zdecydowała się tu na zawężenie zapisów z Metodologii wyliczenia stawek jednostkowych w projektach w zakresie wsparcia utrzymania działalności w sytuacji nagłego niedoboru lub braku płynności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020, opracowanej w maju 2020 r. przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, w wyniku czego przyjęto okresy 3-miesięczne. W większości województw w analogicznych naborach pozostawiono 30% spadek obrotów w jednym miesiącu w porównaniu do miesiąca poprzedzającego/miesiąca z roku 2019.

WMARR S.A. jako instytucja ogłaszająca nabór jest zobligowana do stosowania takich samych zasad oceny w stosunku do wszystkich wnioskodawców.

Nie ma zatem możliwości indywidualnego dostosowywania poziomu wsparcia do każdego z wnioskodawców. Nie ma na to wpływu sugerowana przez przedsiębiorcę rzekoma zasada „żeby było jak najmniej pracy”– pracy przy weryfikacji dokumentów finansowych wnioskodawców jest bowiem dużo w każdym przypadku, a przyjęta przez Instytucję Zarządzającą RPOWiM 2014-2020 zasada udzielenia grantów w ogłoszonym naborze z określonymi kryteriami wyklucza indywidualne dostosowywanie poziomu wsparcia.

Z poważaniem

Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Olsztynie

Przedsiębiorca: Pomoc dla firm z WMARR została rozdana bezmyślnie

- Mam ogromne wątpliwości, czy 40 mln złotych, na bezzwrotne wsparcie dla mikro i małych przedsiębiorców, którzy ucierpieli z powodu pandemii, pochodzące z Regionalnego Programu Operacyjnego województwa warmińsko-mazurskiego, trafi we właściwe ręce – powiedział mi przedsiębiorca, po przeanalizowaniu trzech pierwszych stron wstępnej listy beneficjentów. Naboru wniosków dokonała Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego, podległa Marszałkowi Województwa.

Minimalna wartość pomocy bezzwrotnej to 23,5 tys. zł w przypadku jednoosobowej działalności, a w przypadku przedsiębiorstwa zatrudniającego do 49 pracowników - 164,7 tys. zł. Do aplikowania o pieniądze uprawnionych było w regionie niemal 115 tys. przedsiębiorstw. Wnioski o granty na kapitał obrotowy złożyło w sumie 13,5 tys. firm z woj. warmińsko-mazurskiego, z tego na wstępnej liście program komputerowy umieścił 1 631 firm. Teraz wnioskodawcy muszą przedstawić dokumenty potwierdzające czas istnienia firmy oraz spadek obrotów w czasie lockdownu. Pozwoli to na wyeliminowanie kilka zgłoszeń, które okazały się fikcyjne, jak spółka Pomidor Duży, która we wniosku spełniała kryteria na największą pomoc w kwocie 164 tys. Złotych.

- Nie wiemy kto i z jakich powodów złożył fałszywe wnioski o wsparcie, ale po zakończeniu procesu weryfikacji zamierzam złożyć do prokuratury zawiadomienie o zamiarze wyłudzenia publicznych pieniędzy - zapowiedział prezes WMARR Marek Karólewski.

Nabór wniosków na granty kapitałowe trwał od 4 do 10 listopada. Na wsparcie mikro i małych przedsiębiorców, których firmy ucierpiały na skutek wiosennej fali koronawirusa i związanych z tym obostrzeń, samorząd województwa przeznaczył 40 mln zł.

Zakończony w listopadzie nabór wniosków był drugim naborem. Poprzedni konkurs, który odbył się na początku października unieważniono. Trwał bowiem nieco ponad 3 minuty i nie wszyscy chętni mogli złożyć wnioski. Oburzyło to przedsiębiorców i polityków PiS. Anulując konkurs Agencja przyznała, że przedsiębiorcy nie mieli równych szans na aplikowanie o pieniądze.

Przedsiębiorca, który do mnie zadzwonił z uwagami, uważa, że obecny nabór, to bezmyślne rozdawnictwo pieniędzy. Poniżej jego uwagi:

- Rzuciło mi się od razu w oczy to, że ok. 25% wniosków złożyły firmy budowlane, które twierdzą, że przez okres 3-miesięcy doznały spadku obrotów. Według mojej oceny firmy budowlane w okresie pandemii miały okres żniw. Podczas lockdownu ludzie rzucili się masowo do remontowania domów. Skorzystała na tym masa firm budowlanych. Markety budowlane, m.in. olsztyński Jasam miał w tym czasie ogromne wzrosty sprzedaży. Jest bardzo prawdopodobne, że firmy budowlane wystawiły faktury później, a nie w okresie lockdownu, w związku z tym wykazały spadek znaczny obrotów. Tymczasem wszystkie oficjalne wskaźniki gospodarcze mówią, że firmy budowlane oparły się całkowicie skutkom pandemii. Mogły normalnie funkcjonować. Widzę też na liście beneficjentów pracownie architektoniczne. Pytam, jakie koszty mają pracownie i jakiego kapitału obrotowego potrzebują?

- Na pierwszych stronach jest firma z Elbląga zajmująca się wynajmem nieruchomości. Niby istnieje od wielu lat, ale Regon otrzymała w tym roku. Po co takiej firmie kapitał obrotowy?

- Na liście jest masa firm taksówkarskich. Taksówkarze prowadzą działalność gospodarczą, więc dostali pomoc z innego tytułu, ale po co im kapitał obrotowy? Rozumiem firmy autokarowe, te mają koszty stałe i potrzebują kapitału obrotowego na leasing, opłacenie kosztów ubezpieczeń.

- Są też lekarze weterynarii. Pytam, jak Covid wpłynął na funkcjonowanie weterynarzy? Przecież lockdown nie dotyczył gabinetów weterynaryjnych. To samo dotyczy prywatnych gabinetów lekarskich czy stomatologicznych. Masa stomatologów dostała pomoc z innego źródła, i nie potrzebuje kapitału obrotowego. Dentysta nie zlikwiduje działalności, z tego tytułu, że nie miał kapitału obrotowego, ale wiele innych firm faktycznie padnie. Najbardziej zdumiał mnie wniosek lekarza zakaźnika. Lekarze nie byli w żadnej mierze ograniczeni pandemią, rząd nie zamknął gabinetów lekarskich. Lekarze zamykali gabinety i szli na zwolnienia lekarskie, więc mieli także pomoc z ZUS-u.

- Pomoc powinno w pierwszym rzędzie trafić do firm turystycznych czy gastronomicznych. Powinno się brać pod uwagę okres zdecydowanie dłuższy niż trzy pierwsze miesiące. Powinien być wzięty pod uwagę okres od marca do października, który by nam pokazał rzeczywistą sytuację, w jakiej znalazły się firmy. Skoro mamy przyznawać kapitał obrotowy w grudniu lub nawet styczniu czy lutym, to logiczne jest, żeby wykazać faktyczną sytuację firm. Bez tego, to cała ta pomoc wygląda na bezrefleksyjne, bezmyślne rozdawnictwo pieniędzy.

- Nie mam zarzutu korupcyjnego, tylko stawiam zarzut bezmyślności. Zwyciężyła zasada, rozdamy w taki sposób, żeby było jak najmniej pracy i weźmiemy prowizję, za ich rozdanie. Prawdopodobnie te środki nie trafią tam, gdzie powinny. Ci, którzy rzeczywiście walczą o przetrwanie, nie będą się upominać.
Wypowiedź przedsiębiorcy pisał Adam Socha

PS. Czekam na komentarz prezesa WMARR

Czytaj więcej: WMARR odpowiada na krytykę przedsiębiorcy o bezmyślne rozdanie pomocy