Region

Autostradą przez serce Mazur, czyli „cud natury” kontra cud technik

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 23, maj 2019 08:44

Krzysztof A. Worobiec

Po ponad dekadzie, niczym bumerang powracają plany kontrowersyjnej budowy drogi ekspresowej S16 na odcinku Mrągowo – Mikołajki – Orzysz – Ełk. O planach tych, za sprawą protestów społecznych było głośno już wiele lat temu, o czym donosiły media lokalne - w tym także „Debata”¹ oraz krajowe.

„Szesnastka”

Droga krajowa nr 16 przez niektórych jest nazywana „kręgosłupem Warmii i Mazur”², bowiem z zachodu na wschód przecina nasze województwo. Od wielu lat jest ona modernizowana przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, oddział w Olsztynie [dalej: GDDKiA], częściowo jako droga jednojezdniowa i dwupasmowa, na niektórych odcinkach jako dwujezdniowa i czteropasmowa. Dotychczas została przebudowana na odcinku z Olsztyna na wschód, do Borek Wielkich. Przebudowa tego odcinka nie wywołała sprzeciwów społecznych, gdyż generalnie biegły one wzdłuż „starej 16-ki” i nie niszczyły cennych przyrodniczo terenów. Teraz drogowcy zapowiadają rozpoczęcie budowy odcinka z Borek do Mrągowa (choć tu są jeszcze problemy związane z cennymi obszarami przyrodniczymi) oraz prezentują plany budowy drogi szybkiego ruchu z Mrągowa przez Orzysz do Ełku³. Plany te od lat wywołują sprzeciw, bowiem droga ma przecinać w poprzek Krainę Wielkich Jezior, biec skrajem Mazurskiego Parku Krajobrazowego i przez liczne Obszary Natura 2000, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i wiele cennych przyrodniczo siedlisk roślin i zwierząt (szerzej o zagrożeniach dla przyrody pisałem w „Debacie” nr 12/2008 – dostępna w e-archiwum). Kontrowersje wywołują plany budowy potężnych estakad przecinających liczne jeziora, z których największa ma przecinać Jezioro Tałty (obok Mikołajek lub Rynu). Droga ta, jeśli powstanie, będzie miała negatywny wpływ na wizerunek Mazur, a tym samym na turystkę i rozwój rejonu.

Autostrada w poprzek Mazur

Prace przygotowawcze nad wyznaczeniem wariantów tego odcinka drogi S 16 rozpoczęły się już w 2008 r. W 2009 r. rozszerzono ilość analizowanych wariantów ze względu na konieczność ominięcia Obszarów Natura 2000.Obok wariantów południowych biegnących w pobliżu Mikołajek (wzdłuż obecnej 16-ki), pojawiły się warianty północne w pobliżu Rynu. W tym samym roku przeprowadzono tzw. konsultacje społeczne, a w związku z licznymi protestami pojawiły się kolejne warianty północne i liczba wariantów wzrosła aż do 41! Po wykonaniu licznych inwentaryzacji przyrodniczych i analizach w 2011 r. wybrano spośród nich 7 wariantów, jednak żaden z nich nie pozwalał na ominięcie cennych i chronionych obszarów przyrodniczych. Dlatego w opublikowanym we wrześniu 2009 r. kilkusetstronicowym opracowaniu⁴ – sporządzonym na zamówienie GDDKiA stwierdzono: nie jest zatem możliwe poprowadzenie przyszłej drogi bez kolizji z obszarami cennymi przyrodniczo, a w rozdziale „Porównanie wariantów w zakresie oddziaływań na elementy środowiska przyrodniczego” (na str. 466) zapisano: W każdym z rozpatrywanych wariantów stwierdzono obecność siedlisk, które uzyskały I – najwyższą rangę kolizji, co – zgodnie z wytycznymi GDDKiA [...] wyklucza poprowadzenie drogi przez dany obszar i nakazuje szukanie korytarza alternatywnego.

Skoro przeprowadzenie drogi przez serce Mazur było niemożliwe wówczas, to jakim cudem jest możliwie obecnie? Natura nie uległa przez 10 lat zmianie, a ponadto od tamtego czasu ustanowiono dodatkowo nowe prawnie chronione obszary! Mimo to przedstawiciel GDDKiA podczas spotkania z mieszkańcami w Orzyszu 2 kwietnia br. powiedział: Spośród tych 41 wariantów wybraliśmy trzy najlepsze. Zostały one zakwalifikowane do dalszych prac⁵. W rzeczywistości przedstawiono dwa warianty: północny biegnący w pobliżu Rynu oraz południowy koło Mikołajek w dwóch wersjach, różniących się na krótkim odcinku w okolicach wsi Kosewo i Baranowo. Na odcinku od Orzysza do Ełku zaprojektowano tylko jeden wariant. Warianty te niewiele różnią się od odrzuconych już 10 lat temu. Docelowo ma powstać droga ekspresowa o dwóch jezdniach, po dwa pasy w każdą stronę, plus pasy awaryjne, drogi serwisowe, etc. (na najbardziej ruchliwym odcinku z Olsztyna do Barczewa jest obecnie jedna jezdnia i z dwoma pasami), a więc o parametrach zbliżonych do autostrady. Wjazd na nią będzie ograniczony do kilku tzw. węzłów, a więc okoliczni mieszkańcy będą musieli do nich dojeżdżać, co wydłuży im znacznie drogę (np. mieszkańcy Mikołajek będą mieli do wyboru: w wariancie południowym węzeł Baranowo lub pomiędzy wsiami Tałty i Woźnice, a w wariancie północnym koło Użranek lub Woźnic). Zgodnie z szacunkami drogowców odcinkiem tym ma docelowo przejeżdżać nawet 23 000 samochodów dziennie (jeden co 4 sekundy!), w tym kilkanaście tysięcy tirów jadących tranzytem z Europy Zachodniej do Rosji, Białorusi i krajów nadbałtyckich!

„Cud natury” kontra cud technik

Ze względu na trudny teren liczne jeziora, wody stojące i płynące, bagna, tereny podmokłe oraz wzgórza morenowe, niezbędne będzie wykonanie olbrzymich prac ziemnych, przerzucenie milionów metrów sześciennych ziemi, odwodnienie licznych bagien, terenów podmokłych, etc. Nastąpi olbrzymia dewastacja unikalnego terenu, który niedawno kosztem prawie 3 milionów złotych urząd marszałkowski promował na świecie jako „Mazury - Cud natury”. Konieczna będzie też budowa przeprawy mostowej nad Jeziorem Tałty. W planach w wersji południowej, tuż bok Mikołajek, ma powstać estakada o długości 500 metrów i wysokości do 110 metrów lub alternatywnie w wariancie północnym, w pobliżu Notystu Małego (niedaleko Rynu) estakada o długości 1200 metrów z potężnymi pylonami o wysokości 146 metrów (prawie jak Pałac Kultury w Warszawie, który bez iglicy i „korony” liczy 168, a cały 237 metrów). Mazurska estakada będzie największą w Polsce (obecnie najwyższy jest Most Rędziński we Wrocławiu na autostradzie A8 i ma „tylko” 122 metrów wysokości i 612 metrów długości) oraz czwartą, co do wielkości w Europie! Poza tym planowane są budowy estakad nad jeziorami: Juksty, Orzysz, Kraksztyn i Sunowo oraz nad mniejszymi zbiornikami wodnymi, bagnami i trenami podmokłymi (ilość planowanych obiektów inżynierskich waha się od 67 do 74 o łącznej długości ponad 6 kilometrów!). Podawany w mediach koszt całej inwestycji wynieść od 3 do 4,5 miliardów złotych!

Rozwój czy skansen

Podczas spotkań z mieszkańcami – na przykład 2 kwietnia w Orzyszu, przedstawiciel GDDKiA zapewniał: Przede wszystkim nie budujemy drogi tranzytowej. Nie wiem, skąd taka informacja. Budujemy drogę, która ma służyć mieszkańcom. Chcemy, żeby mieszkańcy tego regionu mieli dostęp do sieci dróg europejskich. A okolice województwa warmińsko-mazurskiego to jedne z terenów najbardziej wykluczonych komunikacyjnie⁶. To celowe wprowadzanie mieszkańców regionu w błąd i pomijanie istotnej informacji. Droga nr 16 została bowiem wpisana do obejmującej w Polsce 4816 km Drogowej Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T)⁷, o której w „Programie Budowy Dróg Krajowych” czytamy: to główne szlaki drogowe kraju, na których występuje największe obciążenie ruchem, w tym tranzytowym. Także zgodnie z założeniem zawartym w cytowanym już opracowaniu, 16-ka to droga biegnąca na linii wschód – zachód przejmująca ruch związany z wyminą handlową między Polską, Rosją, Białorusią i krajami nadbałtyckimi. Odpowiedzialny za infrastrukturę członek zarządu naszego województwa już 10 lat temu dolewał oliwy do ognia: Chcemy doprowadzić do koncentracji tranzytowego ruchu towarowego ze wschodu na zachód na jednej drodze w naszym województwie - drodze nr 16...⁸.

Komu i po co potrzebna jest więc ta super droga biegnąca ponad mazurskimi jeziorami? Drogowcy mówią, że to dla „rozwoju regionu”, „drogi to postęp”, a „Warmia i Mazury są wykluczone komunikacyjnie”, zapominając, że to wykluczenie obejmuje także komunikację kolejową, samolotową, telekomunikację i dostęp do szybkiego internetu. Zapominają też, że zachodnia część województwa i Warmia ma już dobre połączenie drogowe modernizowaną „7-ką”, wschodnia część województwa – okolice Ełku i Olecka, są dobrze skomunikowane z centrum Polski (i Europą) drogą Via Baltica, a w przyszłości powstającą linią kolejową Rail Baltica. Nie wiemy jaki rozwój mają na myśli drogowcy, ponieważ jadące tranzytem tiry nic dobrego nie przyniosą, w Krainie Wielkich Jezior nie powstaną wielkie centra logistyczne, magazyny ani zakłady pracy lokalizowane przy tego typu drogach, bo to region wybitnie turystyczny i rozwój turystyki jest strategicznym celem województwa. Zdecydowana większość „zwykłych” mieszkańców oraz przedsiębiorców turystycznych biorących udział w spotkaniach na temat planowanej inwestycji nie chce ani „autostrady przez Mazury”, ani tirów pędzących tranzytem z zachodu na wschód i z powrotem! Nie chcą dewastacji krajobrazu, hałasu i spalin, bo atutami Mazur jest krajobraz, przyroda, cisza i czyste powietrze. Obawiają się oni – i całkiem słusznie, że nowa droga nie przyciągnie na Mazury nowych turystów i odstraszy tych, którzy tu od lat przyjeżdżają. Dlatego podczas tzw. „konsultacji” wyrażają się oni jasno: potrzebna dobra komunikacja z centrum i południem Polski, bo do Krainy Wielkich Jezior najwięcej turystów przyjeżdża, z Warszawą, Śląska i Małopolski, a nie z Kujaw czy Suwalszczyzny. Dlatego wszyscy zgodnie powtarzamy: niech ruch tranzytowy łukiem omija Krainę Wielkich Jezior Mazurskich, a „Cud Natury” niech cudem pozostanie – dla nas mieszkańców, dla turystów i dla przyszłych pokoleń!

Nieco historii

Po II wojnie światowej, na mocy umów międzynarodowych Polska otrzymała południową cześć Prus Wschodnich, na których w 1945 r. utworzono najpierw tzw. okręg mazurski, później województwo olsztyńskie, obecne warmińsko-mazurskie. Nowa jednostka administracyjna obejmowała dawną rejencję olsztyńską oraz południowe fragmenty rejencji królewieckiej i gąbińskiej z „całym dobrodziejstwem inwentarza”. A dobrodziejstwo to obejmowało m.in. sieć drogowo-kolejową pochodzącą z czasów, gdy Królewiec był stolicą prowincji i Berlin stolicą Królestwa Pruskiego, później zjednoczonych Niemiec. Południowa granica Prus Wschodnich, generalnie pokrywająca się z obecną granicą województwa, rozdzielała państwa, które - najoględniej mówiąc, nie utrzymywały z sobą przyjacielskich stosunków. Nic dziwnego, że gdy w XIX w. i w I poł. XX w budowano i rozbudowywano sieć głównych dróg kołowych oraz kolejowych, biegły one promieniście na północ - do Królewca lub równolegle do granicy państwa, ze wschodu na zachód - do Berlina.

Zaczątkiem sieci kolejowej w Prusach Wschodnich było doprowadzenie w 1852 r. linii z Malborka i Elbląga do Braniewa oraz otwarcie w 1853 r. odcinka z Braniewa do Królewca⁹. Ponad trzy dekady później kolej dotarła do południowej części prowincji w 1884 r. i uroczyście otwarto połączenie kolejowe Szczytna z Piszem, w 1885 r. połączono Pisz z Białą Piską i Ełkiem, w 1905 r. Pisz z Orzyszem i dalej z Giżyckiem. Dzięki temu mieszkańcy południowo-wschodniej części Mazur uzyskali wygodne i stałe połączenie z innymi miastami prowincji i jej stolicą w Królewcu. Do końca XIX wieku wszystkie większe miasta w Prusach Wschodnich zostały połączone także dobrze rozbudowaną siecią dróg. Jako pierwsza w 1828 r. powstała brukowana szosa z Berlina przez Elbląg i Braniewo do Królewca. W latach 1858 – 1870 powstawała m.in. brukowana droga z Królewca przez Węgorzewo do Giżycka, a w 1866 r. ukończono odcinek z Giżycka przez Orzysz do Pisza, w latach 1866-1869 wybudowano brukowaną drogę do Ełku oraz w kierunku Rozóg (stamtąd do Szczytna). W 1875 r. powstał 26-kilometrowy odcinek z Mrągowa do Biskupca (odcinek ten to późniejsza 16-ka), który dopiero w 1883 r. został przedłużony do niewielkiego wówczas miasta Olsztyn, a w latach 1891-1892 doprowadzony do Iławy. Nie było wówczas nowoczesnych i wydajnych maszyn, zaawansowanych technik budowlanych i dotacji z Unii Europejskiej, większość prac wykonywano ręcznie i w ciągu kilku dekad powstała sieć dróg, którymi teraz jeździmy!

Po 1945 roku, pomimo zmiany orientacji, gdy „centrum zarządzania” i główne ośrodki decyzyjne, przemysłowe, kulturowe, edukacyjne etc. znalazły się nie na zachodzie i północy, ale na południu od Mazur: w Warszawie, na Śląsku, w Małopolsce etc., i ruch do nich wzrastał z roku na rok, ale nie powstał nowy system dróg w tych kierunkach. Istniejące „poniemieckie” drogi przez lata nie były też modernizowane i dostosowywane do tych nowych kierunków, o czym świadczy standard i jakość dróg z Ełku do Grajewa, z Pisza przez Kolno do Łomży (i dalej do Warszawa), Mrągowa przez Rozogi do Myszyńca i Ostrołęki lub ze Szczytna do Chorzeli (i dalej do Warszawy). Dopiero obecnie – ponad 70 lat od zakończenia wojny, modernizowana jest „siódemka” łącząca zachodnią część województwa z Warszawą i dalej, z Europą! Nota bene: jeszcze gorzej wygląda komunikacja kolejowa – by z Mrągowa, Mikołajek, Pisza czy Ełku dostać się do Warszawy (a stamtąd koleją lub samolotem do Europy Zachodniej lub jeszcze dalej) trzeba jechać „na okrągło” i z przesiadkami w Olsztynie i Iławie (a z Ełku do Białegostoku, by stamtąd jechać na zachód)¹⁰.

Czy budowa kosztem olbrzymiego zniszczenia natury drogi ze wschodu na zachód, a tym samym „utrwalanie” dawnego systemu dróg to rozwój? Czy faktycznie przeciwnicy to zwolennicy „skansenu”? A może – paradoksalnie - jest odwrotnie?

Niecodzienna koalicja: samorządowcy wspierają (protesty) mieszkańców!

Drogowcy szykując się do prezentacji wiosną tego roku „nowych” wariantów drogi zapewne liczyli się z protestami społecznymi, ale z pewnością nie spodziewali się tego, co nastąpiło. Inaczej niż dekadę temu nie udało się podzielić mieszkańców z wsi i miast w pobliżu planowanych wariantów trasy. Nie było - typowych w takich przypadkach, przepychanek typu: „u nas nie, lepiej tam”, powstał zwarty „front sprzeciwu”: nieformalna koalicja¹¹ mieszkańców gmin Mrągowo, Ryn, Mikołajki, Orzysz oraz Ełk, osób które uważają, że należy remontować i modernizować istniejące drogi, ale nie należy tworzyć „super drogi” będącej korytarzem tranzytowym przez serce Mazur.

Tym razem nie można pisać o „pseudoekologach”, „ekoterrorystach” czy „zwolennikach skansenu”, bowiem Protest mieszkańców popiera również burmistrz Orzysza Zbigniew Włodkowski, wicestarosta Marek Wysocki, a także radni – jak pisała choćby „Gazeta Piska”¹². To niezmiernie rzadki przypadek, żeby samorządy lokalne miały takie same zdanie jak mieszkańcy protestujący w obronie przyrody i krajobrazu oraz wspierały protesty I nie zrobił to jeden, ale aż cztery z pięciu samorządów z gmin, na których planowana jest inwestycja Nie doszło ani do konfliktu pomiędzy sąsiednimi samorządami, ani pomiędzy władzą lokalną a protestującymi mieszkańcami: wszyscy generalnie są zgodni i sprzeciwiają się wszystkim przedstawionym wariantom. Burmistrz Rynu w oficjalnym proteście napisał¹³: W nawiązaniu do spotkania, które odbyło się 4 kwietnia 2019 r. w Urzędzie Miasta i Gminy Ryn, w sprawie budowy drogi krajowej S16 Mragowo-Orzysz-Ełk, informuję, iż zgłaszam sprzeciw realizacji w/w inwestycji w odcinku przebiegającym przez Gminę Ryn¹⁴. Kilka dni później wójt Gminy Mrągowo, w piśmie skierowanym GDDKIA Oddział w Olsztynie pisał: W sprawie przedstawienia koncepcji przebiegu drogi krajowej NR 16 na terenie Gminy Mragowo, pragnę poinformować, że przedstawione warianty są nie do przyjęcia ze względu na nieodwracalne szkody jakie powstaną w krajobrazie gminy przy realizacji inwestycji¹⁵. Negatywne stanowisko miała też mrągowska Gminna Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna, która stwierdziła: realizacja któregokolwiek z nich [wariantów- przyp. KAW], to zniszczenie walorów Mazur jakich nie znamy [tak zostało to podkreślone i wytłuszczone w tym stanowisku]¹⁶. Również Rada Miejska w Orzyszu nie pozostała obojętna i w oświadczeniu z 11 kwietnia napisała, iż ..składa stanowczy protest dotyczący proponowanego przebiegu drogi ekspresowej S16 na odcinku Mrągowo-Orzysz-Ełk¹⁷. W oświadczeniu tym poza wyliczeniem licznych zagrożonych form ochrony przyrody zwrócono uwagę: Niezrozumiałe jest również argumentowanie, że droga tranzytowa międzynarodowa służy poprawie warunków rozwoju gospodarczego regionu. Budowa drogi tranzytowej przez tereny atrakcyjne turystycznie uderzy w podstawy ekonomiczne funkcjonowania regionu, bazujące w dużej mierze na zasobach przyrodniczych. Po raz kolejny zdecydowany głos zabrał także Samorząd Gminy Mikołajki: Wyrażamy jednak swoją obawę i sprzeciw związany z tworzeniem przez środek Mazur międzynarodowego korytarza transportowego, który spowoduje, że Mazury zostaną poddane presji intensywnego ruchu tranzytowego. Nadmieniamy, że samorząd Mikołajek przyjął już w tej sprawie stanowisko w 2008 roku, którego treść w znacznej mierze nadal pozostaje aktualna. Po bez mała 11 latach obserwujemy jednak zdecydowanie silniejszy głos lokalnej społeczności, która wyraźnie przeciwstawia się ruchowi tranzytowemu przez Gminę Mikołajki i Mazury [...] Proponowana funkcja drogi krajowej nr 16 oraz realizacja w pobliżu Ełku drogi Via Baltica wskazuje, że będzie ona obsługiwać tranzyt dla Rosji, krajów nadbałtyckich i Niemiec, takie komunikaty przekazywano w oficjalnych dokumentach uzasadniających ujęcie dk nr 16 w sieci TEN-T i obowiązujących dokumentach strategicznych odnoszących się do polityki transportowej państwa [...] w naszej ocenie konieczne jest powołanie regionalnego (wojewódzkiego) zespołu, który zajmie się opracowaniem rozwiązania komunikacyjnego, które pozwoli rozwiązać problemy transportowe województwa w taki sposób, aby w możliwie najmniejszym stopniu zniszczyć lokalne dobra przyrodnicze i krajobrazowe oraz główną gałąź gospodarki Mazur jaką jest turystyka¹⁸.

Alternatywy

Wbrew unijnej dyrektywie nakazującej inwestorowi: wskazanie głównych powodów dokonanego przez niego wyboru oraz przedstawienie zarysu głównych alternatywnych rozwiązań drogowcy nie przestawili jednak żadnego rozwiązania alternatywnego, bo za takie z całą pewnością nie można uznać przedstawianie kolejnych, szkodliwych dla Mazur „wariacji wariantów” (41!) biegnących jeden obok drugiego pomiędzy Mikołajkami a Rynem.

Problem rozwiązań alternatywnych poruszaliśmy wielokrotnie postulując opracowanie polityki transportowej (tranzytowej) województwa warmińsko-mazurskiego, tak by ograniczyć do minimum ciężki samochodowy ruch tranzytowy. Proponowaliśmy alternatywy m. in. w postaci odstąpienia od budowy korytarza tranzytowego dla tirów na odcinku od Mrągowa do Ełku na rzecz rozproszenia samochodowego ruchu osobowego oraz lokalnego transportu ciężarowego (dostawczego) na istniejącą sieć dróg¹⁹ (oczywiście po ich zmodernizowaniu poza poprawą warunków jazdy uwzględniającą - tam gdzie to możliwe: budowę obwodnic, chodników, przejść dla pieszych, spowalniaczy drogowych we wsiach, ścieżek rowerowych oraz ograniczenie prędkości etc.). Mówiliśmy, że tranzyt ciężarowy (tiry) powinien omijać Krainę Wielkich Jezior Mazurskich poniżej Puszczy Piskiej (co umownie nazwaliśmy „obwodnicą Mazur”) - na przykład od drogi S7 wzdłuż linii Nidzica – Wielbark – Myszyniec – Kolno - Stawiski ewentualnie: Szczytno – Kolno - Stawiski i dalej połączenie z Via Baltica. Uważamy, że wybudowanie drogi przez znajdujące się tam piaszczystą równinę sandrową, pozbawioną większych kompleksów leśnych, jezior i bagien, bez obszarów chronionych i cennych obszarów turystycznych byłoby z pewnością tańsze i nie budziło tyle kontrowersji, co wybudowanie nowej drogi 16 przez środek Mazur, etc.

W odpowiedzi na jeden z naszych apeli Mirosław Nicewicz, ówczesny szef GDDKiA przyznał: zgadzam się z tezą Pana Worobca, że Warmii i Mazurom potrzebna jest kompleksowa koncepcja rozwoju infrastruktury transportowej²⁰ lecz po 13 latach od tej wypowiedzi nadal brak jest takiej koncepcji lub choćby poważnej merytorycznej dyskusji na ten temat. Zamiast niej, po raz kolejny, po latach analiz i dyskusji proponowana jest trasa przecinająca centrum Mazur. To tak, jakby wbrew wszystkim analizom i zdrowemu rozsądkowi zaproponować autostradę przecinającą przez środek olsztyńską Starówkę, centrum Warszawy lub Tatry.

Krzysztof A. Worobiec

Twórca osady kulturowej w Kadzidłowie koło Ukty, prezes Stowarzyszenia na rzecz ochrony krajobrazu kulturowego Mazur „Sadyba”

1. Krzysztof A. Worobiec, „Kontrowersyjna modernizacja drogi krajowej nr 16”, Debata, nr 12 (15)/2008
2. Droga krajowa 16 liczy 395 km i biegnie od wsi Dolna Grupa koło Grudziądza (woj. kujawsko- pomorskie) do granicy z Litwą w Ogrodnikach (woj. podlaskie), planowany odcinek to ok. 80 km.
3. Rozważane obecnie warianty są na stronie: https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/p/posiedzenie-zespolu-opiniowania-_10750/droga%20krajowa%20nr%2016.pdf
4. „Inwentaryzacja przyrodnicza. Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe, etap I dla inwestycji polegającej na rozbudowie drogi krajowej nr 16 na odcinku Sorkwity-Mragowo-Orzysz- Ełk - warianty dodatkowe”, Pracownia Projektowo-Konsultingowa Dróg i Mostów Dromos, Olsztyn, wyk. „Acer” Jerzy Łaźniewski, Olsztyn, wrzesień 2009.
5. Gazeta Piska, „Burzliwe spotkanie w sprawie S16”, 4 kwietnia 2019,
6. „Burzliwe spotkanie w sprawie S16”, Gazeta Piska, 4.04. 2019 r.
7. Trans-European Transport Networks - program unijny dotyczący sieci drogowych, kolejowych, wodnych i powietrznych.
8. Pisałem o tym m.in. 29. 04. 2009 r. w olsztyńskim wydaniu Gazety Wyborczej, „Rospuda już ocalona – Mazury nie”.
9. Szerzej na ten temat pisał Rafał Będkowski, Jak kolej dotarła do Olsztyna..., cz. 1-4, „Debata”, 2018, nr 1-4
10. Na początku XIX w. podróż dyliżansem z Królewca do Berlina (ok. 750 km) trwała 8-9 dni, pół wieku później, koleją, zaledwie 9,5 godziny. Obecnie pociągami z Rucianego-Nidy do Warszawy (drogą jest to nieco ponad 200 km) podróż z 2 lub 3 przesiadkami zajmuje od 5 do 6,5 godziny!
11. http://www.ratujmymazury.pl/; www.facebook.com/ratujmymazury/ ;
12. „Burzliwe spotkanie w sprawie S16”, Gazeta Piska, 4.04. 2019 r.
13. http://gizycko.wm.pl/578756,Radni-i-mieszkancy-Rynu-przeciwni-budowie-drogi-S16-na-terenie-gminy.
html?fbclid=IwAR2mTYdGsAR-oWZd7MkwRpIZT9Zw-htpENri4m_aBiPBeKGIDq1cFUyTYpk ;
14. Pismo znak 673.7.2019 z 12 kwietnia 2019 r.
15. Pismo znak. RBK.7211.1.2019. z 15 kwietnia 2019 r.
16. Protokół z posiedzenie komisji z 11 kwietnia 2019 r.
17. Załącznik do Oświadczenia Rady Miejskiej w Orzyszu z 11 kwietnia 2019 r.
18. Stanowisko Samorządu Gminy Mikołajki w sprawie przedłożonej przez GDDKiA analizy porównawczej wariantów docelowego przebiegu drogi krajowej nr 16 na odcinku Mrągowo-Orzysz z 17 kwietnia 2019 r.
19. Dojazd zmodernizowaną drogą nr 16 z Olsztyna do Mrągowa, skąd drogami lokalnymi do Kętrzyna, przez Ryn do Giżycka, Mikołajek i dalej na wschód, do Pisza, na południe do Rozóg etc. Ełk może być bardzo dobrze skomunikowany z resztą kraju i Europą biegnącą w pobliżu drogą
Via Baltica
20. Gazeta Wyborcza/Olsztyn, 10 maj 2006 r.

Czytaj więcej: Autostradą przez serce Mazur, czyli „cud natury” kontra cud technik

„Młodzież 44”. Zobaczcie ten spektakl!

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 20, maj 2019 08:29

Adam Socha

Mamy okazję zobaczyć niezwykły spektakl w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie pt. „Młodzież 44 Pamiętamy!”, przygotowany przez licealistów z Kętrzyna w hołdzie Powstańcom Warszawskim. Spektakl, który zobaczymy w niedzielę 26 maja, opowiada o losach 8-osobowej grupy koleżanek i kolegów z Warszawy (w tej grupie jest też żydowski chłopak), rówieśników licealistów z Kętrzyna, i ich nauczycielu, którym marzenia i plany na przyszłość niszczy wybuch II wojny światowej. Musieli błyskawicznie dojrzeć i podejmować trudne decyzje, bo jak mówi jeden z bohaterów sztuki: „mamy tylko taki wybór: albo zginąć, albo walczyć”.

Czytaj więcej: „Młodzież 44”. Zobaczcie ten spektakl!

Prezydent Olsztyna chce odpowiedzieć w Radio Olsztyn na zarzuty Jerzego Szmita. Poszło o spalarnię

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 27, kwiecień 2019 10:25

Prezydent Piotr Grzymowicz zarzucił szefowi Zarządu Okręgu olsztyńskiego Prawa i Sprawiedliwości Jerzemu Szmitowi, iż podał nieprawdziwe informacje na antenie Radia Olsztyn i domaga się od prezesa radia czasu antenowego, by na te zarzuty odpowiedzieć.

Chodzi o audycję na żywo „Poranne pytania” na antenie Radia Olsztyn wyemitowaną 20 kwietnia. Jej gościem był Jerzy Szmit. Dziennikarz zapytał m.in. o drugi przetarg na budowę spalarni odpadów w Olsztynie. Gmina Olsztyn przeznaczyła na ten cel niecałe 2 mld złotych (budowa i 25 lat eksploatacji), natomiast tańsza oferta opiewa na 3,5 mld złotych a droższa na 5 mld złotych. To już drugi przetarg. Pierwszy został unieważniony, gdyż wówczas również koncern POSCO zażądał kosmicznych zysków

Jerzy Szmit tak odpowiedział:
- Jesteśmy konsekwentni jako PiS przeciwni tej absurdalnej i niepotrzebnej inwestycji. Od kilkunastu lat powtarzamy, że ten problem można inaczej rozwiązać. Prezydent Piotr Grzymowicz po raz kolejny pokazał swoją niekompetencję. Nie potrafi ocenić rynku, przewidzieć kosztów tak wielkiej inwestycji i twierdzi, że można ją zrealizować za połowę ceny rynkowej. To znaczy, że nie ma ma pojęcia, a co gorsze, nie wyciąga z tego wniosków. Mówiliśmy od początku, że tak to się może skończyć. Ale pan prezydent powtarzał, że to rozwiązanie najlepsze na świecie. Jednak rynek po raz kolejny zanegował ten projekt.
- Te kolosalne kwoty na spalarnie zapłacą mieszkańcy w cenie odbioru odpadów i ciepła – dodał Jerzy Szmit.

Te słowa wywołały reakcję prezydenta Olsztyna, który wystąpił z listem do prezesa radia. Zarzucił w nim, że Jerzy Szmit pozwolił sobie „na wiele nieprawdziwych stwierdzeń” skierowanych pod jego adresem. – To nie był pierwszy taki przypadek – twierdzi Piotr Grzymowicz. Dodał, że zdaje sobie sprawę, że radio nie zawsze ma wpływ na to, co mówią goście na antenie, ale jeżeli już dochodzi do takich sytuacji, jak z udziałem Jerzego Szmita, to „dla zachowania równowagi” prezydent oczekuje umożliwienia mu przedstawienia na antenie „także jego poglądów i uzasadnień decyzji, co pozwoli zobiektywizować przekaz dla radiosłuchaczy”.
– Nieograniczony dostęp do informacji jest najważniejszą misją radia publicznego. Jeśli nie mogą Państwo przy tym zachować bezstronności, to chociaż proszę spróbować zachować jej pozory – zwrócił się do prezesa RO prezydent Grzymowicz.

KOMENTARZ
Swego czasu zorganizowałem na antenie Radia Olsztyn debatę na temat gospodarki odpadami i spalarni śmieci. Zaprosiłem z jednej strony przedstawicieli organizacji społecznych oraz gmin krytykujących realizowany przez prezydenta Olsztyna projekt, a z drugiej – prezydenta Olsztyna, prezesa MPEC-u i prezesa ZGOK-u. Odmówili przyjęcia do studia, mimo że audycja była emitowana na żywo.

Przez wiele lat prezydent i MPEC organizowali konferencje i sympozja, na które zapraszano do wygłoszenia referatów tylko i wyłącznie ekspertów prospalarniowych. Dlatego, jako Stowarzyszenie „Święta Warmia” i „Debata” zaproponowaliśmy prezydentowi Piotrowi Grzymowiczowi w styczniu organizacje wspólnej konferencji na temat projektu budowy spalarni odpadów. W pierwszej chwili prezydent wyraził zgodę. Po 3 miesiącach negocjacji ostatecznie odmówił, więc organizujemy te konferencje sami. Natychmiast zostaliśmy za to zaatakowani przez trolli. Podobnie było, gdy zorganizowaliśmy wycieczkę do Różanki, do zakładu Bioelektry. Wówczas prezes ZGOK Adam Sierzputowski wysłał faks do 36 gmin-udziałowców spółki ZGOK, że dostaliśmy od Bioelektry pieniądze. Było to fałszywe oskarżenie (trolle pisały wówczas na nasztym forum, że Bogdan Bachmura za pieniądze z Bioelektry kupił sobie auto:-)

Teraz też trolle wypisują, że się „zeszmaciliśmy”, bo zwróciliśmy się do WFOŚiGW o pokrycie kosztów przyjazdu i noclegu zaproszonych na konferencję ekspertów (Stowarzyszenie "Święta Warmia" nigdy nie otrzymało złotówki dotacji). W odróżnieniu od trolli, którzy zarobili dziesiątki tysięcy złotych za robienie pijaru ZGOK-owi i MPEC-wi, my za organizację i prowadzenie konferencji nie bierzemy dla siebie ani złotówki.

Również w przeciwieństwie do władz Olsztyna, my wysłaliśmy zaproszenie na konferencję do eksperta prezydenta i MPEC-u z lobby prospalarniowego dr. hab. inż. Grzegorza Wielgosińskiego.
Adam Socha

Dlaczego w Olsztynie nie należy budować spalarni odpadów?
Model gospodarki odpadami dla Olsztyna i 36 gmin centralnych, bez spalarni.

Konferencja Naukowo – Społeczna

Program:
1. Dr inż. Bogdan Sedler (prezes Zarządu Fundacji Naukowo-Technicznej "Gdańsk") - „Powody, dla których nie należy budować spalarni odpadów”. Prezentacja raportów: ToxicWatch z 2018r. z badania emisji dioksyn i furanów w najnowszej i najnowocześniej spalarni w Holandii (Restoffen Energie Centrale), UKWIN Climate Change Report 2018 (Ocena wpływu spalania odpadów na klimat w Zjednoczonym Królestwie), Zero Waste Europe: „Zanieczyszczenia powietrza z unieszkodliwiania odpadów: nie do oddychania” z listopada 2015 roku oraz emisja 10-minutowego filmu BBC „Trashed” nt. spalarni na świecie.

2. Mgr Lechosław Lerczak, Polski Klub Ekologiczny
"Umowa PPP na budowę i eksploatację spalarni w Poznaniu".

3. Dr hab. inż. Sławomir Stera (b. naukowiec Politechniki Łódzkiej, b. kierownik zespołu badawczego w Instytucie Celulozowo-Papierniczym) i mgr Dorota Stera - „Propozycja Modelu Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Olsztyna i 36 gmin centralnych, zgodnego z Gospodarką o Obiegu Zamkniętym”.

Prowadzenie konferencji: red. Adam Socha

Data konferencji: 7 maja 2019 roku, godz. 17.00-20.00.
Miejsce: Hotel Kopernik w Olsztynie, Aleja Warszawska 37.
Organizatorzy: Stowarzyszenie „Święta Warmia”, pismo „Debata” i portal debata.olsztyn.pl.
Koszty podróży naukowców i ich nocleg oraz wynajęcie sali sfinansował WFOŚiGW w Olsztynie

Ministerstwo Środowiska przypomina gminom, że w 2020 roku mają obowiązek osiągnąć poziom 50 procent recyklingu. Spalane odpady nie będą zaliczane do recyklingu.
Źródło: https://www.gov.pl/web/srodowisko/wiceminister-mazurek-na-9-konferencji-paliwa-z-odpadow

Komisja ochrona środowiska naturalnego, zdrowie publiczne i bezpieczeństwo żywności Parlamentu Europejskiego (ENVI) zagłosowała przeciwko wspieraniu budowy spalarni.
Źródło: https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/kolejne-europejskie-nie-dla-spalarni,115787.html

WIĘCEJ NA TEMAT KONFERENCJI I BUDOWY SPALARNI W OLSZTYNIE CZYTAJ TUTAJ

Czytaj więcej: Prezydent Olsztyna chce odpowiedzieć w Radio Olsztyn na zarzuty Jerzego Szmita. Poszło o spalarnię

Dlaczego Olsztyn nie powinien budować spalarni odpadów? Zapraszamy na Konferencję

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 27, kwiecień 2019 05:41

Adam Socha

We wtorek 7 maja o 17.00 w Hotelu Kopernik w Olsztynie odbędzie się otwarta dla wszystkich Konferencja Naukowo-Społeczna, na której będziemy chcieli odpowiedzieć na pytania: 1. Dlaczego Olsztyn nie powinien budować spalarni odpadów?, 2. Jaki model gospodarki odpadami byłby dla Olsztyna i 36 gmin centralnych najlepszy? Konferencję organizuje Stowarzyszenie „Święta Warmia” i „Debata” a sponsoruje WFOŚiGW w Olsztynie. Pierwotnie miała to być wspólna konferencja z Prezydentem Olsztyna. Dlaczego tak się nie stało, informujemy pod programem Konferencji.

Dlaczego w Olsztynie nie należy budować spalarni odpadów?
Model gospodarki odpadami dla Olsztyna i 36 gmin centralnych, bez spalarni.

Konferencja Naukowo – Społeczna

Program:
1. Dr inż. Bogdan Sedler (prezes Zarządu Fundacji Naukowo-Technicznej "Gdańsk") - „Powody, dla których nie należy budować spalarni odpadów”. Prezentacja raportów: ToxicWatch z 2018r. z badania emisji dioksyn i furanów w najnowszej i najnowocześniej spalarni w Holandii (Restoffen Energie Centrale), UKWIN Climate Change Report 2018 (Ocena wpływu spalania odpadów na klimat w Zjednoczonym Królestwie), Zero Waste Europe: „Zanieczyszczenia powietrza z unieszkodliwiania odpadów: nie do oddychania” z listopada 2015 roku oraz emisja 10-minutowego filmu BBC „Trashed” nt. spalarni na świecie.

2. Mgr Lechosław Lerczak, Polski Klub Ekologiczny
"Umowa PPP na budowę i eksploatację spalarni w Poznaniu".

3. Dr hab. inż. Sławomir Stera (b. naukowiec Politechniki Łódzkiej, b. kierownik zespołu badawczego w Instytucie Celulozowo-Papierniczym) i mgr Dorota Stera - „Propozycja Modelu Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Olsztyna i 36 gmin centralnych, zgodnego z Gospodarką o Obiegu Zamkniętym”.

Prowadzenie konferencji: red. Adam Socha

Data konferencji: 7 maja 2019 roku, godz. 17.00-20.00.
Miejsce: Hotel Kopernik w Olsztynie, Aleja Warszawska 37.
Organizatorzy: Stowarzyszenie „Święta Warmia”, pismo „Debata” i portal debata.olsztyn.pl.
Koszty podróży naukowców i ich nocleg oraz wynajęcie sali sfinansował WFOŚiGW w Olsztynie

Ministerstwo Środowiska przypomina gminom, że w 2020 roku mają obowiązek osiągnąć poziom 50 procent recyklingu. Spalane odpady nie będą zaliczane do recyklingu.
Źródło: https://www.gov.pl/web/srodowisko/wiceminister-mazurek-na-9-konferencji-paliwa-z-odpadow

Komisja ochrona środowiska naturalnego, zdrowie publiczne i bezpieczeństwo żywności Parlamentu Europejskiego (ENVI) zagłosowała przeciwko wspieraniu budowy spalarni.
Źródło: https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/kolejne-europejskie-nie-dla-spalarni,115787.html

Czytaj też: FIASKO KOLEJNEGO PRZETARGU NA BUDOWĘ SPALARNI ODPADÓW W OLSZTYNIE? KONCERNY CHCĄ KOSMICZNYCH ZYSKÓW

Czytaj też MADRYT ZAMYKA SWOJĄ SPALARNIĘ ODPADÓW, OLSZTYN PRZE DO BUDOWY

Dlaczego nie będzie to wspólna konferencja Prezydenta Olsztyna i Świętej Warmii?

Przez ponad 3 miesiąca prowadziliśmy rozmowy z Prezydentem Olsztyna i MPEC-em o zorganizowanie tej konferencji wspólnie. Na spotkaniu „na szczycie” 6 kwietnia ostatecznie usłyszeliśmy, że wspólna konferencja jest „absolutnie” wykluczona, a jeśli my zwołamy konferencję, to MPEC zwoła kontrkonferencję. Poniżej przedstawiamy, jak przebiegały negocjacje.

Prezes Stowarzyszenia „Święta Warmia” Bogdan Bachmura na początku lutego 2019 roku zaproponował prezydentowi Olsztyna Piotrowi Grzymowiczowi organizację wspólnej konferencji na temat spalarni odpadów. Prezydent się zgodził, podał termin 11 marca i miejsce - Olsztyński Park Naukowo-Technologiczny. Wskazał spółkę MPEC, jako partnera stowarzyszenia do organizacji konferencji. Zadzwoniłem więc do MPEC-u i usłyszałem od pani Magdaleny Góreckiej rzecznika MPEC-u, że mam z nią ustalić szczegóły i wysłać do niej proponowany przez nas program konferencji.

Zrobiłem to 25 lutego, proponując z naszej strony następujące wykłady: dr inż. Bogdana Sedlera pt. „Powody, dla których nie należy budować spalarni odpadów”, wykład poprzedzi emisja 10-minutowego filmu BBC „Trashed” nt. spalarni funkcjonujących na świecie i dr hab. inż Sławomira Stery: „Propozycja Modelu Gospodarki Odpadami Komunalnymi zgodnego z Gospodarką o Obiegu Zamkniętym”.

4 marca otrzymałem taką odpowiedź:
"Szanowny Panie, W ślad za korespondencją mailową z dn. 25 lutego 2019 roku dot. propozycji organizacji konferencji nt. spalania odpadów oraz jej przebiegu, pragnę przypomnieć, że przygotowując się do budowy olsztyńskiej Ekociepłowni, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Olsztynie prowadziło i prowadzi kampanię informacyjną m.in. nt. działania i skutków oddziaływania na otoczenie instalacji zasilanych paliwem RDF.

Wielokrotnie wątek ten był podnoszony przez stronę społeczną, w tym również Debatę i wielokrotnie przedstawialiśmy wyniki badań środowiskowych i zdrowotnych ludności zamieszkującej w otoczeniu takich technologii. W tej długiej perspektywie czasowej przedstawialiśmy społeczeństwu dziesiątki badań, analiz, wyników i komentarzy, a także doświadczeń państw, w których zrealizowano setki podobnych inwestycji, z których jednoznacznie wynika, że takie instalacje jak olsztyńska Ekociepłownia, są od wielu lat bezpieczne dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt i szeroko pojętego środowiska. Należy tu zwrócić uwagę, na fakt, że wyniki badań i analiz funkcjonowania takich jednostek, są wyjątkowo dobre. Spełniają wszystkie rygorystyczne normy i wypadają znacznie korzystniej niż jednostki węglowe. Dlatego z pełną odpowiedzialnością pragniemy Państwa uspokoić i zapewnić o bezpieczeństwie inwestycji.

Rozumiemy jednak, że zależy Państwu, by jeszcze raz spotkać się i ostatecznie rozwiać Państwa wszelkie wątpliwości, co do istoty bezpieczeństwa instalacji. Niestety we wskazanym w mailu terminie nie możemy się spotkać. Zbyt długo czekaliśmy na określenie się Państwa przedstawicieli. W tym czasie osoby, które chcieliśmy zaprosić zapełniły swoje kalendarze. Dlatego w związku z powyższym proponujemy ustalenie nowego terminu spotkania na przełomie kwietnia i maja. Jednocześnie informujemy, że przesunięcie terminu spotkania w czasie nie ma istotniejszego znaczenia w realizacji projektu, ponieważ inwestycja przeszła wszystkie etapy formalno-prawne, posiada wszystkie zgody w tym prawomocną decyzję środowiskową i pozytywne opinie instytucji decydujących o powstaniu instalacji, takich jak NFOŚiGW czy Ministerstwo Środowiska.
Wierzymy, że nowy termin pozwoli nam na spotkanie i ostateczne rozwianie Państwa wątpliwości w kwestii powstającej w Olsztynie instalacji termicznego przekształcania odpadów.

Jednocześnie chcę dodać, że zapoznaliśmy się z poglądami zaproszonych przez Państwa prelegentów – p. dr. inż. Bogdana Sedlera i p. dr. hab. inż. Sławomira Stery, i z całą stanowczością i odpowiedzialnością informujemy, że dane, którymi się posługują, dawno zostały zakwestionowane i odrzucone przez międzynarodowe grono naukowców, epidemiologów i użytkowników Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów (ITPO).

Przypomnę tylko, że takie instalacje powstają pod ogromnym reżimem technologicznym i środowiskowym. Parametry są stale monitorowane nie tylko przez dedykowane systemy wewnętrzne ale także przez kontrolne instytucje epidemiologiczne i środowiskowe, a wyniki są publicznie dostępne. W ostatnim czasie np. WIOŚ przeprowadził kontrole zbudowanych w Polsce instalacji. W żadnej nie stwierdzono jakichkolwiek nieprawidłowości. Gdyby pojawiły się najmniejsze uchybienia, instalacje takie byłyby natychmiast zamykane, a nowe nie uzyskiwałyby zgody właściwych organów publicznych.
Z poważaniem
Magdalena Górecka"

Po tym emailu zadzwoniłem do Pani Rzecznik. Przekazała dodatkową informację, że stowarzyszenie musi wziąć na siebie opłacenie hotelu i zwrot kosztów podróży dla zaproszonych przez stowarzyszenie ekspertów (eksperci zrezygnowali z honorariów za wykład). Wyraziliśmy zgodę. Po tej rozmowie i ustaleniu nowej daty konferencji z ekspertami, odpisałem:

"Szanowna Pani, W nawiązaniu do rozmowy telefonicznej, przyjmujemy proponowany termin, tj. 7, 8 lub 9 maja. Przyjmujemy też Państwa warunek - pokrycie przez "Debatę" wydatków zaproszonych przez nas gości. Uprzejmie prosimy o przedstawienia propozycji Państwa scenariusza konferencji naukowo-społecznej. Rozumiemy, że MPEC i Fundacja "Debata" są jej współorganizatorami. Serdecznie pozdrawiam, Adam Socha.
PS. Konferencja naukowa będzie odpowiednim forum, by Państwo mogli dowieść zaproszonym przez nas naukowcom, iż są w błędzie. Trzymajmy się naukowej metody dochodzenia do prawdy. Polega ona na umożliwieniu naukowcom swobodnego przedstawienia wyników swojej pracy a rolą innych naukowców z tej samej dyscypliny wiedzy jest próba ich podważenia. Nigdy takiej możliwości konfrontacji strona społeczna, niezależna od władzy, nie miała. Owszem, była raz konferencja w sali wykładowej Wydziału Biologii UWM, na której eksperci strony społecznej przedstawili swoje propozycje, ale wówczas dotyczyła ona nie budowy spalarni odpadów a projektu budowy ciepłowni na gaz za 1 mld złotych. Po tej konferencji Ratusz wycofał się z tego projektu i zaczął realizować projekt budowy spalarni odpadów zmieszanych, a później frakcji energetycznej pozostałej po segregacji odpadów. Od tego momentu na wszystkie organizowane przez Ratusz i MPEC konferencje jej organizatorzy (MPEC) zapraszali tylko i wyłącznie swoich gości (dr. hab. inż. Grzegorza Wielgosińskiego, dr. hab. inż. Tadeusza Pająka i prof. dr. hab. inż. Irenę Wojnowską-Baryłę), popierających budowę spalarni, nie dając możliwości stronie społecznej zaproszenia swoich ekspertów, którzy uczestniczyliby w konferencji na tej samych, podmiotowych prawach".

13 marca wysłałem kolejnego emaila, w którym zgłosiłem do udziału w konferencji przedstawiciela holenderskiej organizacji ToxicWatch, który miał przedstawić najnowsze wyniki badań emisji dioksyn najnowocześniejszej spalarni holenderskiej.

14 marca Pani Rzecznik odpowiedziała:
„Panie Adamie, właśnie otrzymałam informację, że w zaproponowanym terminie Prezydent wyjeżdża w delegację. Czekam na podanie nowego terminu Prezydenta”.
Liczyliśmy, że nowy termin ustali z Prezydentem Bogdan Bachmura, na spotkaniu w piątek 15 marca. Jednak tego dnia Prezydent zachorował. Po weekendzie Prezydent oddzwonił do Bogdana Bachmury, potwierdził że robimy wspólnie konferencję i wybrał termin 8 maja.
Termin potwierdziła w emailu Pani Rzecznik: „Panie Adamie, właśnie dostałam informację, że Prezydent zrezygnował z wyjazdu do Gelsenkirchen, w związku z tym potwierdzam termin 8 maja. Więcej szczegółów dot. spotkania podam w najbliższym czasie”.

21 marca odpisałem: „Zostajemy przy dacie 8 maja. Obecnie czekamy, by Pan Prezydent wskazał swojego pełnomocnika na robocze, merytoryczne spotkanie, by ustalić szczegóły konferencji. Mailowo tego nie da się zrobić”.

27 marca ponownie mailuję do Pani Rzecznik: „Uprzejmie prosimy o odpowiedź w dniu dzisiejszym tj. 27 marca, czy Pan Prezydent zaakceptował program konferencji naukowo-społecznej pt. "Czy Olsztyn potrzebuje spalarni odpadów?", która odbędzie się 8 maja w OPNT? Program przesłaliśmy Państwu 25 lutego br.”

Otrzymałem taka odpowiedź:
„Szanowny Panie Adamie, już we wcześniejszych rozmowach informowałam, że nie jesteśmy zainteresowani publiczną konferencją nt. „Czy Olsztyn potrzebuje spalarni odpadów?”. Czas prowadzenia debat w tej sprawie jest już za nami, a i sam temat jest źle sformułowany, gdyż dyskusja może dotyczyć zagadnienia „Dlaczego (a nie - „czy”) Olsztyn potrzebuje elektrociepłowni (a nie - „spalarni odpadów”), zasilanej paliwem powstałym w wyniku przetworzenia odpadów?” To zasadnicza różnica i my – jako miejska spółka energetyczna - możemy dyskutować tylko o tych zagadnieniach, które są w obszarze naszego zawodowego zainteresowania. Podawałam też szersze uzasadnienie naszej decyzji i zdanie to podziela pan prezydent Piotr Grzymowicz. Natomiast rzeczywiście wychodząc naprzeciw Państwa potrzebom i oczekiwaniom prezydent przychylił się do pomysłu organizacji spotkania eksperckiego, o którym pisałam w mailu z dnia: pn 2019-03-04 15:44 (cała treść poniżej). W tej kwestii nic się nie zmieniło i tylko w takiej postaci możemy uczestniczyć w proponowanym spotkaniu”.

Bogdan Bachmura po tym emailu prosi Pana Prezydenta o spotkanie „na szczycie”, gdyż oczywiście nie chodziło nam o konferencję w zamkniętym gronie kilku osób. Prezydent zaprosił nas do ratusza w sobotę 6 kwietnia w ratuszu. W spotkaniu oprócz Prezydenta Piotra Grzymowicza uczestniczyli, prezes MPEC-u Konrad Nowak, Bogdan Bachmura – prezes Stowarzyszenia „Święta Warmia” i ja.

Na tym spotkaniu prezes MPEC-u oświadczył, że od pierwszej chwili, gdy Pan Prezydent przekazał mu, iż mamy zrobić wspólnie konferencję, odpowiedział Prezydentowi stanowczo, że absolutnie nie zgadza się na taką konferencję. Jego zdaniem czas na takie konferencje minął kilka lat temu. Obecnie MPEC ma już wszystkie pozwolenia na budowę spalarni, za moment wybierze partnera prywatnego, który ją zrealizuje i będzie eksploatował. Robienie takiej konferencji w tym momencie, z której uczestniczący w niej mieszkańcy wyjdą tylko z jednym hasłem w głowach: „spalarnia truje”, byłoby ze strony MPEC-u postawą schizofreniczną. Prezes oświadczył, że jeśli zorganizujemy konferencję, to on zorganizuje kontrkonferencję i propagandowo z nami wygra.

Na nic zdały się nasze tłumaczenia, że właśnie dlatego zaproponowaliśmy organizację wspólnej konferencji, by uniknąć „bijatyki” w mediach. Zdajemy sobie sprawę, że propagandowo nie mamy szans wygrać, gdyż my nie mamy środków na wykupienie artykułów w mediach. Chcieliśmy umożliwić dyskusję pomiędzy ekspertami władz miasta oraz strony społecznej nt. spalania odpadów. Prezes MPEC-u twierdził, że odbyły się w Olsztynie 3 takie konferencje i nasi eksperci mogli na nie przyjść i wyrazić swoje zdanie. Odparliśmy, że na konferencje, jako panelistów MPEC zapraszał tylko i wyłącznie naukowców prospalarniowych (prof. Irena Wojnowska-Baryła z UWM, prof. dr hab. inż. Tadeusz Pająk z AGH i dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej). Nasz udział, jako mieszkańców, ograniczył się tylko do możliwości zadania kilku pytań. Według nas podmiotowy udział strony społecznej w takiej konferencji polega na zaproszeniu jej ekspertów na takich samych prawach, jak własnych.

Zaproponowaliśmy też, by uniknąć atmosfery wiecu, czego obawiał się prezes MPEC-u, by na konferencję zaprosić wójtów i burmistrzów 37 gmin udziałowców spółki ZGOK, radnych sejmiku i Olsztyna, przewodniczących Rad Osiedli z Olsztyna, prezesów RIPOK-ów z z woj. warmińsko-mazurskiego, Marszałka i Wojewodę oraz naukowców i studentów z Wydziału Środowiska UWM. Pan Prezes miał po weekendzie dać odpowiedź, ale się nie odezwał.

W tym stanie rzeczy organizujemy konferencję sami. Oczywiście, wysyłamy zaproszenia także do ekspertów władz Olsztyna, prof. Ireny Wojnowskiej-Baryły z Wydziału Środowiska UWM, dr hab. inż. Tadeusza Pająka z AGH i prof. Grzegorza Wielgosińskiego z Politechniki Łódzkiej, z tym że ich przyjazd będzie musiał sfinansować Ratusz. Jeśli przyjmą zaproszenie, zostaną zaproszeni do prezydium konferencji i będą uczestniczyć w debacie na takich samych prawach, jak nasi eksperci.

Zaprosiliśmy też na konferencję Panią Minister Jadwigę Emilewicz, Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, (otrzymaliśmy odpowiedź: „Z przykrością informuje, że ze względu na inne podjęte zobowiązania, Pani Minister nie będzie mogła uczestniczyć w w/w wydarzeniu. Jednocześnie uprzejmie informuję, że z uwagi na liczne obowiązki służbowe, udział przedstawiciela Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii w przedmiotowym wydarzeniu także będzie niemożliwy”), Pana Ministra Środowiska Henryka Kowalczyka (jeszcze nie było odpowiedzi).

Liczymy też, że z okazji skorzystają wójtowie i burmistrzowie 36 gmin-udziałowców spółki ZGOK oraz prezydent Olsztyna, tym bardziej, że nasi eksperci zaprezentują alternatywny model gospodarki odpadami od obecnie wdrażanego przez ZGOK i MPEC. Jest to wyjątkowa okazja zważywszy na to, że MPEC będzie musiał unieważnić kolejny przetarg na wykonawcę spalarni (pisaliśmy o tym przetargu TUTAJ). Liczymy też, że będą obecni radni Olsztyna, radni Sejmiku, prezesi RIPOK-ów z woj. warmińsko-mazurskiego, przewodniczący Rad Osiedli z Olsztyna, naukowcy i studenci z Wydziału Środowiska UWM oraz Marszałek i Wojewoda.
Oczywiście zapraszamy wszystkich zainteresowanych mieszkańców Olsztyna, którym nie jest obojętne, ile płacą za odbiór śmieci.
Adam Socha

fot. Krystian Cieślik/Wikipedia/olsztyński ratusz

Czytaj więcej: Dlaczego Olsztyn nie powinien budować spalarni odpadów? Zapraszamy na Konferencję