Polska

Prof. Władysław Filar: Nie ma woli pojednania polsko-ukraińskiego

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 12, lipiec 2019 09:35

W Dzienniku Gazeta Prawna ukazał się wywiad z prof. Władysławem Filarem, który przeżył rzeż na Wołyniu (ur. 18 lutego 1926 w Iwaniczach Nowych). Był żołnierzem 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Pułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, profesor zwyczajny nauk wojskowych. Wiceprzewodniczący Zarządu Okręgu Wołyńskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Przez wiele lat pracował nad pojednaniem polsko-ukraińskim. Teraz nie widzi woli pojednania ani po stronie ukraińskiej, ani polskiej. „Ponad 20 lat pracy na nic. Politycy nie chcieli słuchać. Nas politycy nie rozumieli” - ocenia.

Ukraińscy?

Nie, polscy. Chociaż ukraińscy też. Gdyby nasi politycy zorganizowali seminaria rządowe, zaprosili polityków ukraińskich, to...

To można by mówić o pojednaniu?

Tak. Byliśmy bardzo blisko.

W którym roku? W 2013?

Nie, wcześniej. W 2003 r. Kiedy w 1991 r. przeszedłem na emeryturę, pojechałem na 12. Zjazd 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK w Hrubieszowie. Wybrali mnie od razu na zastępcę prezesa. Zająłem się historią dywizji. Z rzetelności musiałem sięgnąć do tła, do rzezi wołyńskiej, do relacji polsko-ukraińskich, zacząłem studiować te relacje. Doprowadziłem do tego, że mieliśmy seminaria polsko-ukraińskie. Dwanaście takich seminariów z profesorami historii z Polski i Ukrainy. Były świetnie zorganizowane, bez awantur, pyskówek. Wypowiadali się historycy, inni mogli się przysłuchiwać. Gdyby było inaczej, tobyśmy nigdy jednego seminarium nie skończyli. Rozmawiałem z wieloma ukraińskimi historykami, którzy myślą tak samo jak ja.

Teraz wielu tamtejszych historyków neguje rzeź wołyńską, jak prof. Wołodymyr Wiatrowycz, szef Ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej.

Dokumenty mówią same za siebie. Mam ich bardzo dużo, również dokumenty UPA. Poza tym, wtedy takich historyków nie było, nie dochodzili do głosu. Pokażę pani, jaki dyplom dostałem na swoje 80-lecie z uniwersytetu w Łucku. Oni mnie tam rozumieli i chcieli tego samego, co ja, czyli pojednania polsko-ukraińskiego. Część z nich dalej chce, tylko ja już nie pracuję, a oni w Polsce nie bardzo mają z kim rozmawiać. Polscy politycy chcą, żeby Ukraińcy uklękli i powiedzieli: przepraszamy.

A panu co by wystarczyło?

Próbowałem działać na różnych płaszczyznach, również językowej. Używałem i używam słowa eksterminacja ludności polskiej na Wołyniu.

Dlaczego nie ludobójstwo?

Właśnie ze względu na wyższy cel, na pojednanie. Mówię, że ta rzeź była zbrodnią przeciwko ludzkości.

Ucieka pan od słowa ludobójstwo.

Zawsze uciekałem. Nazwanie tego, co się wydarzyło w 1943 r., ludobójstwem nic nie zmieni. Chciałbym, żeby sąd stwierdził, na podstawie dokumentów, czy to było ludobójstwo, czy nie.

Po co?

Wtedy łatwiej rozmawiać.

Ukraiński sąd tego nie stwierdzi.

Teraz już nie. Powtarzanie, że to ludobójstwo, nie doprowadzi do pojednania. Nie wymagam przeprosin. Chciałbym, żeby kiedyś strona ukraińska, tamtejsi politycy, dojrzeli do tego, żeby powiedzieć – rzeź wołyńska to była zbrodnia przeciwko ludzkości i bardzo ciemna strona w historii, żeby powiedzieli, że banderowcy byli bandytami.

To jeszcze więcej niż przeproszenie. Pomniki Bandery stoją teraz na Ukrainie.

Wiem, że postawili pomniki w całej Ukrainie.

To jak mają teraz powiedzieć, że to był bandyta?

Na Ukrainie od lat działają siły, które nie chcą pojednania. Na tym cały wic polega. Ale wciąż są ludzie, którzy rozumieją, że gloryfikacja Bandery i UPA do niczego dobrego nie doprowadzi. Byłem wraz z prof. Leonem Kieresem na seminarium w Kijowie. Miałem referat. Po drugiej stronie byli Ukraińcy, w tym ostatni dowódca UPA Wasyl Kuk. W przerwie podszedłem do niego i mówię: pan najlepiej wiesz, jak było, jak mordowano Polaków na Wołyniu, bo przecież pan byłeś w kierownictwie. I zaczął się tłumaczyć, że to polityka, że inaczej teraz mówić nie może.

W Polsce jest pewnie 1,5 mln Ukraińców.

W.Filar: Oni niewiele wiedzą. W szkołach jest im wkładane do głów, że Bandera to bohater. Do Polski przyjeżdżają nie po pojednanie, tylko żeby zarabiać. W Polsce tez nie ma klimatu politycznego, żeby rozmawiać z Ukraińcami o strasznej histgorii. Niestety, Rosji to na rękę. Przez lata miałem świadomość, że wśró naszych wołyniaków działali rosyjscy agenci (…). Pamiętam, jak organizowaliśmy zjazd wołyniaków. Podbuntowano uczestników, żeby odwołać seminaria polsko-ukraińskie. Awantura (zarządziłem głosowanie) Na sali siedziało 800 osób, tylko 2 osoby się wstrzymały a reszta zagłosowała za tym, żeby dalej pracować nad poprawą polsko-ukraińskich relacji. I to był moment mojego małego zwycięstwa. Teraz nie widzę możliwości ani woli ze strony ukraińskiej, anie ze strony polskiej. Przegrałem pojednanie. Teraz, żeby wrócić do tego, do czego doszliśmy te 16 lat temu, potrzeba kilkudziesięciu lat.

Mieliście trzech wrogów: UPA, Sowietów i Niemców.
(…)
Myśmy nie zabijali Ukraińców, nie wchodziliśmy do wsi i nie mordowaliśmy ludzi. Nie działaliśmy tak jak UPA, jak banderowcy, którzy metodycznie mordowali ludzi. Mogę pani pokazać nasze rozkazy. Nam nie było wolno wejść do ukraińskiej wioski i rozprawić się z bezbronną ludnością. Za to była kara śmierci. Kara śmierci. Rozumie pani?

Historycy ukraińscy wskazują, że oddziały AK mordowały ludzi w ukraińskich wioskach.

Część ukraińskich historyków uważa Banderę za bohatera i neguje rzeź wołyńską. I tu nie ma miejsca na dyskusję. Nie ma i koniec. A wracając do pani pytania o zemstę. W naszej dywizji był rotmistrz z bogatą, piękną historią, służył w Legionach, potem w był w Kowlu, w Dowództwie Okręgu Wojewódzkiego AK. Okazało się, że namawiał kilku żołnierzy, którzy tak jak on stracili bliskich w rzezi, by mordować Ukraińców we wsiach. Efekt był taki, że sąd wojenny skazał go na karę śmierci. Został rozstrzelany. Nie było taryfy ulgowej.
Rozmawiała Małgorzata Rigamonti.
(opr. sa)

Rzeź wołyńska – ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich przy aktywnym, częstym wsparciu miejscowej ludności ukraińskiej wobec mniejszości polskiej byłego województwa wołyńskiego II RP (w czasie wojny należącego do Komisariatu Rzeszy Ukraina), podczas okupacji terenów II Rzeczypospolitej przez III Rzeszę, w okresie od lutego 1943 do lutego 1945.

Ofiarami mordów, których kulminacja nastąpiła w lecie 1943, byli Polacy, w dużo mniejszej skali Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Ormianie, Czesi i przedstawiciele innych narodowości zamieszkujących Wołyń. Nie jest znana dokładna liczba ofiar, historycy szacują, że zginęło ok. 50–60 tys. Polaków i w odwecie 2–3 tysiące Ukraińców.

Analogiczne ludobójstwo zostało przeprowadzone przez oddziały UPA na terenie Małopolski Wschodniej w pierwszej połowie 1944 roku.

Krwawa niedziela – 11 lipca 1943
O świcie (godzina 3.00 nad ranem) 11 lipca 1943 oddziały UPA dokonały skoordynowanego ataku na 99 polskich miejscowości, głównie w powiatach horochowskim i włodzimierskim pod hasłem Śmierć Lachom. Po otoczeniu wsi, by uniemożliwić mieszkańcom ucieczkę, dochodziło do rzezi i zniszczeń. Ludność polska ginęła od kul, siekier, wideł, kos, pił, noży, młotków i innych narzędzi zbrodni. Polskie wsie po wymordowaniu ludności były palone, by uniemożliwić ponowne osiedlenie. Była to akcja dobrze przygotowana i zaplanowana.

(Wikipedia)

Czytaj więcej: Prof. Władysław Filar: Nie ma woli pojednania polsko-ukraińskiego

Jedwabne życie - brakujący rozdział (cz. I)

Szczegóły

Opublikowano: środa, 10, lipiec 2019 08:16

Adam Socha

10 lipca 1941 roku doszło do masakry Żydów z Jedwabnego oraz okolic. Zostali oni zapędzeni do stodoły i spaleni. Mord ten budzi nadal ogromne emocje w związku z twierdzeniem Jana Tomasza Grossa, iż to polscy mieszkańcy spalili swoich 1600 żydowskich sąsiadów, powodowani antysemityzmem i żądzą przejęcia ich domów i mienia. Trwa akcja zbierania podpisów z petycja do władz Polski o dokończenie ekshumacji masowego grobu, przerwanej na żądanie ówczesnego ministra sprawiedliwości/prokuratora generalnego śp. Lecha Kaczyńskiego. Poniżej reportaż Adama Sochy z Jedwabnego.

Czytaj więcej: Jedwabne życie - brakujący rozdział (cz. I)

Czy wyborcy Prawa i Sprawiedliwości są ślepi czy głupi? Głos Kasandry

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 08, lipiec 2019 10:46

Paweł Musiałek

Czy wyborcy Prawa i Sprawiedliwości są ślepi czy głupi? Tak brzmi główne pytanie rozbrzmiewające od dwóch dni na liberalnych salonach. Odpowiedź jest banalnie prosta. Nie są - stwierdza Paweł Musiałek na portalu Klubu Jagiellońskiego w artykule "Koniec czasu transformacji". Dlaczego więc głosują na PiS? - przeczytaj interesującą analizę Musiałka. Jego wnioski brzmią jak głos Kasandry, zwłaszcza po 3-dniowym kongresie programowym PiS z udziałem 500 ekspertów,10 tys. uczestników, którzy dyskutowali w ramach 70 paneli tematycznych. I jak głos Kasandry nie zostanie usłyszany...

Pogrom
Nazwijmy rzeczy po imieniu. 45,38% to nie jest zwycięstwo. To jest pogrom. To najwyższy poziom poparcia nie tylko w historii tej partii i nie tylko w wyborach do Parlamentu Europejskiej, ale w całej wyborczej historii III RP. (...)
Jak to się stało, że PiS zmiażdżył rywali? Przecież antypisowskie wzmożenie wydaje się wyjątkowe. Punktowano winy prawdziwe i te wydumane. Uderzano z prawa i z lewa. Bito z każdej strony i wszystkimi narzędziami. Nawet film Sekielskiego nie pomógł. Wstrząsnął Polską, wstrząsnął Kościołem, ale nie wyborcami. Dlaczego? – pytają zatroskani dziennikarze na Czerskiej i Wiertniczej. Czy ludzie nie widzieli zbratania Tronu i Ołtarza? Rozmontowania systemu sądownictwa? Rozdawania swoim? Międzynarodowych kompromitacji? Nie widzieli innych pisowskich grzechów? Czy wyborcy Zjednoczonej Prawicy są ślepi czy głupi? Tak można oddać główny dylemat jaki siedzi w ich głowach. A odpowiedź jest banalnie prosta.

Nie są. Popierają PiS nie dlatego, że wszystkie reformy są świetne, telewizja na poziomie, a standardy etyczne wysokie. Głosowali na PiS nie z tych powodów, ale pomimo ich. Zasadne jest więc pytanie jaka to motywacja powoduje, że bilans zysków i strat jest wciąż dodatnia. Jaka to siła pozwala bez krępacji żyrować największe faule obozu Zjednoczonej Prawicy?
PiS kończy transformację

Odpowiedź brzmi: PiS swoim wyborcom jawi się jako ta partia, która ostatecznie zakończyła polską transformację. Mówiąc precyzyjnie: PiS przekroczył paradygmat wysiłku, jakie społeczeństwo musi dokonać, aby poprawić swój los. (...) chodzi o taką zmianę, żeby Polska była Zachodem. (…) Żadna polska partia u władzy nie zachwiała obranym kursem. Nie dlatego, że ludzie tego chcieli, ale dlatego, że ufali elitom solidarnościowym. (…) Oczywiście, ta odgórna terapia musiała gdzieś skanalizować swój gniew. Sygnał ostrzegawczy przyszedł stosunkowo wcześnie, bo już po kilku latach za osłonę transformacji Solidarność musiała oddać władzę. Ale poza wymianą elit nic się nie zmieniło. Postkomuniści szukający legitymizacji własnej egzystencji byli ekipą kontynuacji, a nie zmiany.

(…) Pierwszy sygnał zmęczenia gryzieniem trawy dał Donald Tusk. Ewolucja Platformy okazała się nie mniej znacząca od ewolucji PiS. Ci którzy spodziewali się, że rządy PO przyniosą „szarpnięcie cuglami” zawiedli się. Tusk okazał się pierwszym premierem, który nie miał reformatorskiego zapału. Nie miał też ambicji zapisania się w historii, wolał się jej przyglądać. W III RP zdarzali się politycy bierni, ale nikt tak jak Donald Tusk nie uczynił cnoty ze świętego spokoju i trwania dla samego trwania.
Na pytanie o bolesne reformy Tusk odsyłał do dentysty. (…) podwyższenie wieku emerytalnego, największy dorobek państwowy Tuska. Ta nieodzowna reforma była ostatnią dużą ambicją premiera z Gdańska. Nie chciał więcej niepokoić rodaków, a i tak w największym stopniu właśnie przez nią jego obóz polityczny stracił władzę.

Socjalna rewolucja
Po zmianie władzy w 2015 r. przyszła rewolucja. Tym razem nie semantyczna, ale realna. Podekscytowani samodzielną większością politycy PiS-u włączyli tryb turbo. Ostatnie cztery lata można podsumować hasłem: koniec z oszczędzaniem, koniec z wyrzeczeniami. Mało tego! PiS obiecał oddanie tego, co się ludziom słusznie należało, ale im tego nie dawano, bo zachłanni liberałowie zblatowani z vatowskimi mafiami mieli rzekomo zabierać dla siebie. PiS był pierwszą partią, której przedmiotem troski nie jest pytanie, gdzie zaoszczędzić, ale gdzie wydać.

Program Rodzina 500 Plus był przełomem. Wielu komentatorów z zachwytem słusznie podkreślało: PiS nie dał ludziom tylko pieniądze. Dał im dużo więcej – godność. Pomógł uwierzyć w siebie.
(…) Najlepszą odpowiedzią na pytanie dlaczego to PiS jako pierwsza partia zdecydował się na tak ogromną operację finansową jest odpowiedź: bo mógł. Bo po raz pierwszy w historii III RP budżet państwa mógł udźwignąć ponad 20 miliardów złotych rocznie na politykę prorodzinną czy socjalną bez ryzyka załamania się finansów publicznych.
Uczciwie trzeba przyznać – duża w tym zasługa PiS-u. Uszczelniając podatki skutecznie podnieśli dochody państwa. Nie, nie zabrali tylko paliwowym mafiom, jak można się dowiedzieć z pasków w TVP. Zabrali też tysiącom „zwykłych” Polaków, którzy kręcąc na VAT, oszukiwali polskie państwo i jego obywateli. Uszczelnienie podatków to najważniejsza systemowa reforma PiS zasługująca na niski pokłon. (...)

Ale na 500 plus się nie skończyło. Okazało się, że największy mechanizm redystrybucji w III RP nie okazał się końcem, ale początkiem gigantycznych transferów. Co najważniejsze, pieniądze nie szły tylko dla najbardziej potrzebujących. Znakiem firmowym PiS-u były transfery powszechne, które trafiały też do najbogatszych. Mało. (...) PiS zaczął budować mieszkania, a nawet wyprawiać dzieci do szkoły. W efekcie poziom wydatków socjalnych zwiększył się czterokrotnie.
Wraz z kolejnymi transferami entuzjazm nawet mocno redystrybucyjnie nastawionych ekonomistów topniał, a zaczęła pojawiać się coraz mocniejsza krytyka. Podkreślano, że dajemy za dużo i na oślep. Ostatni raport Instytutu Badań Strukturalnych poddał krytycznej ocenie nawet klejnot w koronie pisowskich reform, czyli program 500+. Eksperci wyliczyli, że wzrost dzietności jest minimalny, a na wyeliminowanie ubóstwa wystarczy 1/8 wydawanych środków. Za resztę można zwiększyć choćby środki przeznaczane na przedszkola albo na leczenie bezpłodności.

Na nic kasandryczne zawodzenie, biesiada trwała dalej. (...)

Symboliczną decyzją dla rządów Prawa i Sprawiedliwości było cofnięcie reformy Tuska i obniżenie wieku emerytalnego. (...) O ile wcześniej to wyrzeczenia były w imię przede wszystkim następnych pokoleń, tak teraz decyzje są podejmowane przede wszystkim ich kosztem.

Problem polega bowiem na tym, że PiS nie tylko zaspokaja apetyty, ale także je wzmaga. PiS zaczął mówić Polakom, że los ludzi nie jest w ich własnych rękach, ale w rękach państwa. Że państwo nie będzie ich jedynie wspierać, ale będzie w pełni zabezpieczać. Winą PiS jest to, że wypuścił dżina z butelki i udaje, że o tym nie wie. Raz rozpędzonej roszczeniowości nie sposób bowiem okiełznać. Nasza psychika dobrze znosi bowiem tylko finansowe awanse, nigdy spadki. Przecież wzrost gospodarczy nie będzie trwał wiecznie. Świat chwieje się w posadach, a wraz z nim fundamenty, na których opieraliśmy rozwój. Nie wiadomo co z Unią, którą huśtają radykałowie. Nie wiadomo co z wolnym handlem, który podkruszają protekcjoniści. Do tego sąsiad ze Wschodu, który nie pozwala zapomnieć o potrzebie ciągłego podnoszenia bezpieczeństwa. A ono kosztuje.

Kampania – nowa jakość
(...) Skąd więc PiS wziął z budżetu grube miliardy? Odpowiedź znów banalnie prosta: ze wzrostu gospodarczego. Dodajmy, nie tylko tego z lat 2015-2019. Choć jest on imponujący, to nie wystarczyłby.
PiS rozdaje zasoby gromadzone przez cały okres III RP. Rozdaje więc środki, którzy zgromadzili ci, których odsądza od czci i wiary. (…) Mimo że skala redystrybucji w czasie rządów PiS była ewenementem w skali całej III RP, to na wybory PiS postanowiło przebić sufit. Piątka Kaczyńskiego była najdroższym profrekwencyjnym działaniem, jakie pamięta polska demokracja. 40 mld zł porozbijane na kluczowy elektorat było wielką inwestycją, ale i stopa zwrotu okazała się ogromna. Analizując wynik wyborczy PiS nie sposób nie połączyć go z ogromnymi transferami społecznymi. Ta kampania udowodniła, że to, co w największym stopniu przyciąga wyborców, to żywa gotówka. Nie w żadnych odpisach podatkowych, nie w postaci rocznych zwrotów, tylko na koncie. Co miesiąc.

Tę lekcję opozycja odrobiła bardzo szybko. Zapowiedź utrzymania wszelkich transferów socjalnych PiS ze strony Koalicji Europejskiej to najlepszy dowód tezy, że polski wyborca nie akceptuje dłużej języka wyrzeczeń i ciężkiej pracy. Chce mieć. Tu i teraz. (...) W socjalnym wyścigu wygrał więc PiS. Nie tylko dlatego, że jego oferta była wysoka, ale przede wszystkim dlatego, że była wiarygodna. (...)

Nie wierzcie, że staliśmy się Zachodem
Ktoś zapyta: „a czy to źle?” Może właśnie już osiągnęliśmy to, za czym tak podążaliśmy w latach 90.? Może nie trzeba już gonić, a można się zrelaksować i odpalić grilla? (...)
Napiszmy to bardzo wyraźne: pod wieloma względami jeszcze nie jesteśmy jeszcze Zachodem. Żeby to zrozumieć nie trzeba doktoratu z ekonomii. Wystarczy zobaczyć przez okno. (...)

To, gdzie jesteśmy pokazuje nie tylko dynamika PKB czy bezrobocie. Pokazuje przede wszystkim zgromadzony majątek. Pod tym względem wciąż jesteśmy na dorobku. Wciąż, w przeciwieństwie do Niemców, Francuzów czy nawet Włochów, niewiele możemy przekazać naszym dzieciom.

Paradoksalnie, kopiując rozleniwienie współczesnego Zachodu szybciej się od niego oddalamy. W ostatnich 30 latach wykonaliśmy kawał ciężkiej pracy. Ale jeszcze jej nie skończyliśmy. Jeszcze dużo przed nami. Dużo pracy, dużo wysiłku. I przede wszystkim dużo oszczędzania, aby sfinansować inwestycje w nowe zasoby.

Przede wszystkim w polskie państwo. III RP to sukces w budowaniu podstaw demokracji i rozwoju gospodarczego. Niestety, była to porażka w budowaniu sprawnego państwa. Owszem – tworzyliśmy nowe instytucje, rozszerzaliśmy jego funkcje. Państwo stawało się coraz bardziej rozległe, ale nie było bardziej sprawne. Zadziałała prawidłowość: kto szeroko obejmuje, ten słabo ściska.

(...) Bez wzrostu wynagrodzeń praca w administracji publicznej będzie traktowana przez specjalistów i menedżerów jako program stażowy przed „prawdziwą” pracą w sektorze prywatnym. (...)

Inwestować więcej musimy także w kapitał wiedzy. Dziś udział nakładów na własność intelektualną w PKB w Polsce jest na dużo niższym poziomie niż w Czechach czy na Węgrzech, nie mówiąc o Europie Zachodniej. Kończy się odcinanie kuponów z „renty zapóźnienia”, gdzie wystarczyło kopiować zagraniczne rozwiązania. Polski przemysł nie przerobił jeszcze automatyzacji, a na horyzoncie czeka już kolejna technologiczna rewolucja. Jeśli nie chcemy konserwować roli poddostawców średniozaawansowanych towarów musimy inwestować w cyfryzację. Pytanie skąd znaleźć na to środki, jeśli w okresie największej prosperity zamiast oszczędzać wydajemy wszystko do dna?

Priorytet inwestycji nie oznacza, że wszystkie wydatki społeczne należy krytykować. Nie powinniśmy być ślepi na nierówności i oklaskiwać Korwina. Problem z polityką społeczną PiS polega na tym, że dokonując transferów bezpośrednich idzie na łatwiznę. Łatwiej jest przelać pieniądze na konto niż zbudować sprawnie funkcjonujący system edukacji czy zdrowotny, dostarczając usług publicznych na wysokim poziomie. W pewnym sensie dając ludziom gotówkę, PiS dezerteruje z funkcji, które powinno pełnić sprawne państwo. Jeśli zaś już mamy dokonywać transferów, to tam gdzie są one najbardziej potrzebne i najbardziej efektywne. 500 plus na pierwsze dziecko, które popierają wszystkie partie w polskim Sejmie, trafi głównie dla rodzin, które nie wymagają szczególnego wsparcia. Środki z tego programu mogłyby pozwolić dobić do wydatków na służbę zdrowia na poziomie średniej unijnej. A przecież takich przykładów jest masa. Aż szkoda, że opozycja nie zrobiła konkursu jak mądrzej wydać 40 mld zł. Wolała wziąć udział w konkursie ogłoszonym przez Jarosława Kaczyńskiego i krzyczeć: „Nie zabierzemy, a jeszcze może coś dodamy od siebie”.

Brak perspektyw
Na horyzoncie nie widać podstaw do optymizmu. Nie widać żadnej wiarygodnej siły politycznej, która potrafiłaby zatrzymać tsunami. Stawka dziś nie toczy się o to kto odwróci trend, ale kto go będzie kontynuował. Co więcej, z obrony zdrowego rozsądku zrezygnowało wielu intelektualistów, którzy niegdyś pisałoby sążniste apele w proteście przeciw temu, co obserwujemy. Wojenna logika zmusza tych po jednej i po drugiej stronie do łykania gorzkiej pigułki ludowego populizmu. (...)
Kampania do Parlamentu Europejskiego A.D. 2019 ostatecznie kończy w Polsce czas wysiłku i wyrzeczeń. PO zaczęło okres letargu, PiS dokończył przeskalowanymi transferami, a inne partie obiecały dołączyć do peletonu. Żegnamy się więc z narracją państwa na dorobku, który w pogoni za Zachodem musi włożyć więcej wysiłku od innych. Wszystko wskazuje na to, że witamy się z innym paradygmatem: chcąc być Zachodem wydawajmy jak Zachód. Robimy to zdecydowanie za szybko. Pewnie szybko przyjdzie nam się o tym przekonać – konkluduje

Paweł Musiałek

Członek zarządu Klubu Jagiellońskiego. Dyrektor Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego. Ekspert ds. energetyki i spraw zagranicznych.

Absolwent politologii i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Odbył staż w Parlamencie Europejskim. Był współtwórcą portalu Europa-Bezpieczeństwo-Energia, asystentem dyrektora ds. programowych Centrum Analiz Energetycznych Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie, analitykiem Fundacji Dyplomacja i Polityka. Prowadził autorski program poświęcony tematyce europejskiej „Europa od podszewki” w Telewizji Republika.

Prowadził zajęcia dydaktyczne na Uniwersytecie Jana Pawła II i Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie z tematyki bezpieczeństwa energetycznego i metod pisania analiz politycznych.

Przygotowuje rozprawę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim na temat sporu o polską politykę zagraniczną po 2004r. Stypendysta interdyscyplinarnego programu dla doktorantów UJ Science-Environment-Technology. Komentator wydarzeń politycznych w Polsce i na świecie, a także problemów energetycznych. Autor publikacji naukowych i analitycznych z zakresu polityki energetycznej. Redaktor publikacji „Polityka zagraniczna rządu Donalda Tuska w latach 2007-2011”

Czytaj więcej: Czy wyborcy Prawa i Sprawiedliwości są ślepi czy głupi? Głos Kasandry

Cham polski. Wersja zaktualizowana

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 04, lipiec 2019 08:02

Kolega Melchiora

Turystyka masowa została wymyślona przez złe siły, powodowane jedną, zasadniczą myślą przewodnią: udowodnić ludziom, że siedzenie w domu jest o całe niebo lepszym sposobem na spędzanie wolnego czasu, niż szwendanie się po obcych, odległych miejscach. Przymus dobrego samopoczucia w otoczeniu tłumu nieznanych osobników, rozpaczliwie poszukujących tzw. niezapomnianych doznań, jest katorgą dla ciała i duszy. Kwintesencją otchłani urlopowych nieszczęść jest plaża jako taka, a plaża bałtycka w szczególności.

Już tłum sam w sobie stanowi zaprzeczenie odpoczynku, bo chyba tylko zwyrodnialcy dobrze się czują w piekle uwitym z przypadkowych szturchnięć, panoramy nieapetycznych negliży, nieprzerwanych słowotoków kwiecistych matron, harmidru nieletnich, pijackich ryków, chełpliwych zawodzeń wiecznie pobudzonych nastolatków.

Jest faktem, że my, Polacy, z roku na rok, co raz to i bardziej jesteśmy turystycznie wyzwoleni. Jest to rewers procesu uwalniania narodowej dumy. Już nie jesteśmy pariasem świata, pozbyliśmy się kompleksów, przynajmniej tych najpospolitszych. Polak na wczasach, Polak po opuszczeniu domowych kątów, to już nie jest szara mycha gapiąca się z otwartą buzią na międzynarodowe towarzystwo, na kolorowe witryny. My już to u siebie mamy, przywykliśmy. Nikt już nie ślini Murzyna, żeby sprawdzić, czy się zmyje. Dziś Polak na wyjeździe to panisko, często głośne, wulgarne. Istny pan świata.

Plaża na Stogach, w Jelitkowie, w Brzeźnie, Sopotach. Jest świetny, jak zawsze w Polsce, piasek, jest morze. Piekarnik słońca, bezdech, bo ani zawieje. I zawsze w pobliżu znajdzie się jakiś wyzwolony pan Karol, wieloryb ugniatający niemiłosiernie polską ziemię, zaprawiony aż po czub podgolonej łepetyny pomimo przedpołudniowej pory. Ani na chwilę nie milknie, wywrzaskując w przestworza obleśne, zdarte kawały albo - dla odmiany - refreny popeliniarskich przebojów z ubiegłych sezonów. Po dwóch kwadransach mamy dość, uciekamy. Ale nie bardzo jest dokąd, bo jeśli trafia się obszar bez kolejnej mutacji pana Karola, to już na pewno będzie tam ekipa ze sprzętem grającym, obowiązkowo ustawionym na full. I znowu: "te oczy zielone..."

Na zacienionej ścieżce ciągnącej wzdłuż wydm prawdziwa "Europa": czysto, schludnie, plastikowe toi - toi'e co parę kroków, natłok stoisk ze wszystkim, bary, barki, restauracje. Doceni to tylko ktoś, kto pamięta Wybrzeże sprzed dwóch i więcej dekad, kiedy za butelką piwa, porcją frytek, stało się w długaśnych kolejkach, a sikało wśród zieleni wydm, w strefie chronionej, bo i nie było gdzie. Na plażowym deptaku królują faceci z potężnymi brzuszyskami, obnoszonymi z hetmańską dumą. Brudna opalenizna, zwisające niedbale porcięta, piwsko w łapie, obowiązkowe tatuaże. I wrzask, jako jedyna metoda komunikacji werbalnej. Im fajniej, tym głośniej; im głośniej, tym fajniej.

Ok, są i plusy. Jeden można postawić chociażby w rubryce agresja. Nie ma jej, nie dostrzegłem chuligaństwa. Może po prostu mieliśmy szczęście, ale to chyba raczej cecha konstytutywna takich zgromadzeń. Bezmyślność, kretyńska szpanerka, dziadowaty luz, coraz gorsza moda ubraniowo - fryzjerska, hałaśliwość - tak. Ale nie agresja.

Polak, oczywiście, potrafi być agresywny. Agresja przechodzi mu łatwo i szybko, jest to jednak agresja odmienna od tej dawnej, odziedziczonej po komunie. Polak komunistyczny i postkomunistyczny to Polak wściekły, odreagowujący na innych wszelakie niedobory świata, bo też był to świat braku, walki o wszystko. Dziś to jest agresja człowieka dumnego, zmuszonego do obrony wciąż naruszanej godności osobistej. Każdy pan Karol, każda pani Helena to u nas hrabięta honoris causa, nieustannie dopingowane okolicznościami do upominania postronnych - maluczkich. Przypominanie otoczeniu o boskiej naturze Polaka - władcy wszech rzeczy (staropolskiej: pan nie wie, kim ja jestem !) nie wynika z mesjanistycznych ciągotek narodu polskiego, ma charakter wybitnie indywidualny. Polacy już nie uważają się za wybrańców Boga, ale za takich uważa się każda pojedyncza pani Helena i pan Karol.

Państwu się bowiem należy, Państwo jest wszędzie u siebie. Państwo potrafi być serdeczne, wylewne, czuło - opiekuńcze oraz wspaniałomyślne. Ale tylko do czasu, kiedy wynika to z pozycji Państwa Karolostwa jako wielkodusznych szafarzy łask. Dobroczyńców ofiarowujących niedbale ułomek własnej wspaniałości. Będąc przy podobnym usposobieniu, hrabiostwo wielkopańsko przepuści cię w kolejce do kibla, ustąpi miejsca na drodze, ba ! postawi piwo w przyplażowej budzie. Jednak najdelikatniej podana sugestia, że zwaliste cielsko hrabiego winno cośkolwiek ustąpić bliźniemu, odbierane automatycznie jest jako atomowy atak na podstawy bytu, niezachwianą ideę boskości. Zniewagę, która wymaga krwawego odwetu.
I odwet następuje.

Kolega Melchiora

Czytaj więcej: Cham polski. Wersja zaktualizowana