We wtorek 25 października, w Olsztynie odbyły się obchody rocznicy niezwykłego wydarzenia, które w symboliczny sposób wpisało się w ciąg historycznej przyjaźni polsko-węgierskiej. Właśnie w Olsztynie przed 60. laty odbyła się największa w Polsce manifestacja poparcia dla walczących o wolność i suwerenność Węgrów.
Powstanie węgierskie, które rozpoczęło się 27 października 1956 w Budapeszcie spowodowało odzew w całej Polsce. Wielkie manifestacje na znak solidarności z narodem węgierskim odbyły się m.in. w Poznaniu, Krakowie i Warszawie. Największy w Polsce wiec poparcia dla węgierskiej rewolucji miał miejsce 30 października 1956 r. w Olsztynie. Tego dnia odbyła się wielka manifestacja mieszkańców Olsztyna na Starym Mieście. Zgromadziła ona około 8 tysięcy ludzi, choć są źródła, które podają, że protestujących była znacznie więcej – 10-20 tysięcy.
Wiec zorganizowali studenci Wyższej Szkoły Rolniczej. Oto opis tych wydarzeń historyka dr. Mariusza Korejwo: "To właśnie z Kortowa w porze obiadowej 30 października wyruszył świetnie zorganizowany przez studentów pochód: nad szeregami powiewały węgierskie i polskie flagi narodowe, a cel stanowił plac Armii Czerwonej (dzisiejszy plac Bema) – kolejny nieprzypadkowy symbol i oznaka panujących nastrojów. Studenci bynajmniej nie byli izolowani: po drodze przyłączyło się do nich „pół miasta". Władze pozostawały w inercji, przeciwdziałania nie było nawet kiedy manifestanci samowolnie zmienili nazwę placu na plac Powstańców Węgierskich. I chociaż natrętna stylistyka epoki była na wiecu obecna („ludu Olsztyna - łącz się z nami"), to przeważały hasła, o których można powiedzieć, że były albo antysowieckie albo bardzo antysowieckie. Natomiast propagowany przez oficjalne kanały informacji nurt domagający się „socjalizmu z ludzką twarzą" pozostawał marginesem, jeśli w ogóle istniał (i to pomimo, że przewodzący studentom komitet miał w nazwie „rewolucyjny").
Charakterystyczne też, że na placu Powstańców Węgierskich nie śpiewano już „Międzynarodówki" (odśpiewano „Rotę" i hymn narodowy), no ale tym razem intelektualiści z dziennika partyjnego nie mieli głosu decydującego".
WIĘCEJ NA TEMAT PAŹDZIERNIKA 1956 ROKU W OLSZTYNIE CZYTAJ TUTAJ
10 lat temu uczciliśmy ten fakt pamiątkową tablicą, która została zainstalowana na budynku starostwa powiatowego w Olsztynie przy Placu Gen. Józefa Bema.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM UROCZYSTOŚCI
Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie:
10.00 – otwarcie Wystawy o wydarzeniach 1956 w Polsce i na Węgrzech (hol przed salą 52)
10.15 – 14.00 – konferencja Między Olsztynem a Budapesztem. Polacy i Węgrzy w 1956 (sala 52)
Część oficjalna: odegranie hymnów Węgier i Polski
Wystąpienia: Ambasador Węgier Ivan Gyurcsik, wojewoda Artur Chojecki, starosta olsztyński Magłorzata Chyziak, Andrzej Sassyn – prezes Olsztyńskiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej im. bpa Andrzeja Batorego
Część I:
dr Waldemar Brenda (IPN Olsztyn), Czas zmian? Sytuacja społeczno-polityczna w państwach bloku sowieckiego w latach 1953–1956;
dr Piotr Kardela (IPN Olsztyn), Polska emigracja polityczna wobec wydarzeń 1956 r. w Polsce i na Węgrzech;
dr hab. Ryszard Tomkiewicz (OBN w Olsztynie), Inteligencja olsztyńska w październiku 1956 r.
12.00 – przerwa
Część II:
Tam byłem – wypowiedź uczestnika Powstania Węgierskiego 1956 r. Ákosa Engelmayera – ambasadora Węgier w latach 1990–1995
dr Janos Tischler, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury, – Rok 1956 w Polsce i na Węgrzech
dr Mariusz Korejwo (Archiwum Państwowe Olsztyn) – Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie wobec przemian w 1956 r.
Dawid Zagził (IPN Olsztyn – Echa Października. Postulaty i żądania mieszkańców Olsztyna w świetle dokumentów Miejskiej Rady Narodowej.
Starostwo Powiatowe w Olsztynie (Plac gen. Józefa Bema 1)
14.30 – rekonstrukcja wydarzeń z 30 września 1956 roku w Olsztynie
14.50 – hołd pamięci: okolicznościowe wystąpienia, złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową na budynku urzędu.
Filharmonia Warmińsko-Mazurska im. F. Nowowiejskiego, ul. Głowackiego 1
17.00 – koncert w wykonaniu kwartetu smyczkowego z Budapesztu Accord Quartet
w programie: Béla Bartók – III Kwartet smyczkowy, Wolfgang A. Mozart – Kwartet smyczkowy Es-dur KV 428.
Uroczystości odbywają się pod honorowym patronatem:
Metropolity warmińskiego abp. Józefa Górzyńskiego
Ambasadora Węgier w Polsce dr. Ivána Gyurcsíka
Wojewody warmińsko-mazurskiego Artura Chojeckiego
Starosty olsztyńskiego Małgorzaty Chyziak
https://www.debata.olsztyn.pl/wiadomoci/olsztyn/5349-budapeszt-olsztyn-bratankowie-1956-2016-najnowsze-slajd-kafelek.html#sigProIdf36e723cfe
Skomentuj
Komentuj jako gość