Olsztyn

30. rocznica wizyty Jana Pawła II w Olsztynie. "Nie mów fałszywego świadectwa"

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 06 czerwiec 2021 10:13

30 lat temu Olsztyn znalazł się na trasie pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II. Była to  czwarta Podróż Apostolska Papieża do Polski, przebiegająca pod hasłem: „Bogu dziękujcie, ducha nie gaście”. Ojciec Święty Jan Paweł II przebywał w stolicy Warmii i Mazur w dniach 5 i 6 czerwca 1991 roku. Głównym wydarzeniem była wówczas uroczysta Msza Święta koncelebrowana, pod przewodnictwem Papieża, w drugim dniu wizyty, na błoniach pomiędzy stadionem Stomilu Olsztyn a Parkiem imienia Janusza Kusocińskiego. Wzięło w niej udział kilkadziesiąt tysięcy wiernych, głównie mieszkańców ówczesnej diecezji warmińskiej.

Dla upamiętnienia tego wydarzenia, w niedzielę 6 czerwca 2021 odprawiona została uroczysta Msza św. na placu przy papieskim krzyżu w Olsztynie (ul. Pana Tadeusza). Liturgii przewodniczył arcybiskup Józef Górzyńskie, metropolita warmiński, a homilię wygłosił arcybiskup senior Edmund Piszcz, który w 1991 roku organizował wizytę Jana Pawła II w Olsztynie.

Podczas czwartej pielgrzymki do Polski (w dniach 1–9 czerwca 1991 roku),  we wszystkich odwiedzanych przez siebie miastach, nauczał o wolności i zagrożeniach, związanych z jej błędnym pojmowaniem, w duchu Dekalogu. W związku z tym, w Olsztynie wygłosił homilię dotyczącą ósmego przykazania Bożego – „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu!” – w kontekście słów Jezusa Chrystusa, zapisanych w Ewangelii według świętego Jana: “Ja jestem drogą i prawdą, i życiem”. Przypominamy te homilie poniżej w całości.

Moje pielgrzymowanie po ziemi ojczystej związane jest w tym roku z katechezą dziesięciu przykazań. Ósme przykazanie Dekalogu w szczególny sposób wiąże się z prawdą, która obowiązuje człowieka w obcowaniu z innymi ludźmi i w całym życiu społecznym: "Nie mów fałszywego świadectwa".

Tym przykazaniem Bóg Przymierza szczególnie daje poznać, że człowiek jest stworzony na Jego obraz i podobieństwo. Dlatego właśnie całe ludzkie postępowanie poddane jest wymogom prawdy. Prawda jest dobrem, a kłamstwo, fałsz, zakłamanie jest złem. Doświadczamy tego w różnych wymiarach i w różnych układach.

Przypatrzmy się znaczeniu prawdy w naszym życiu publicznym. W odnowionej Polsce nie ma już urzędu cenzury, różne stanowiska i poglądy mogą być przedstawiane publicznie. Została przywrócona - jakby powiedział Cyprian Norwid - "wolność mowy" (Rzecz o wolności słowa).

Wolność publicznego wyrażenia swoich poglądów jest wielkim dobrem społecznym, ale nie zapewnia ona wolności słowa.

Niewiele daje wolność mówienia, jeśli słowo wypowiadane nie jest wolne. Jeśli jest spętane egocentryzmem, kłamstwem, podstępem, może nawet nienawiścią lub pogardą dla innych - dla tych na przykład, którzy różnią się narodowością, religią albo poglądami. Niewielki będzie pożytek z mówienia i pisania, jeśli słowo będzie używane nie po to, aby szukać prawdy, wyrażać prawdę i dzielić się nią, ale tylko po to, by zwyciężać w dyskusji i obronić swoje - może właśnie błędne - stanowisko.

Słowa mogą czasem wyrażać prawdę w sposób dla niej samej poniżający. Może się zdarzyć, że człowiek mówi jakąś prawdę po to, żeby uzasadnić swoje kłamstwo. Wielki zamęt wprowadza człowiek w nasz ludzki świat, jeśli prawdę próbuje oddać na służbę kłamstwa. Wielu ludziom trudniej wtedy rozpoznać, że ten świat jest Boży.

Prawda zostaje poniżona także wówczas, gdy nie ma w niej miłości do niej samej i do człowieka.

W ogóle nie da się zachować ósmego przykazania - przynajmniej w wymiarze społecznym - jeśli brakować będzie życzliwości, wzajemnego zaufania i szacunku wobec tych wszystkich odmienności, które ubogacają nasze życie społeczne.

Każdy podstęp wobec drugiego człowieka, każda skłonność do używania osoby ludzkiej w charakterze narzędzia, każde używanie słów po to, aby wpływać na innych swoim zagubieniem moralnym, swoim wewnętrznym nieporządkiem - wprowadza w życie społeczne atmosferę kłamstwa. Przez wiele lat doświadczaliśmy w wymiarze społecznym, że publicznie nie mówiono prawdy - i nie dopuszczano do jej mówienia. Istnieje przeto wielka potrzeba odkłamania naszego życia w różnych zakresach. Trzeba przywrócić niezastąpione niczym miejsce cnocie prawdomówności. Trzeba, by ona kształtowała życie rodzin, środowisk, społeczeństwa, środków przekazu, kultury, polityki i ekonomii.

Jeszcze raz wróćmy do tego przykazania w jego brzmieniu synajskim, w jego brzmieniu ewangelicznym. "Nie będziesz mówił fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu twemu". Wydaje się, że jest to pewna sytuacja ściśle określona. Na przykład taka, w jakiej znalazł się Chrystus wobec sądu, gdzie powiedział: "Daj świadectwo o złym. Jeżeli źle powiedziałem, daj świadectwo o złym. A jeżeli nie, dlaczego Mnie bijesz?" Człowiek, świadek, sądzi. "Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu twemu". Nie mów fałszywego świadectwa przeciw temu bliźniemu twemu, którym jest Jezus z Nazaretu. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw żadnemu twemu bliźniemu, żadnemu człowiekowi. Zarazem to przykazanie stwierdza, że prawda jest dobrem dla człowieka, jest dobrem dla człowieka w odniesieniach międzyludzkich, jest dobrem dla człowieka w odniesieniach szerszych, społecznych. Jest dobrem. Drugi człowiek ma prawo do prawdy. Człowiek ma prawo do prawdy. Czasem człowiek nie ma prawa do pewnej prawdy, dlatego my patrzymy z podziwem na ludzi, którzy wobec przemocy - na przykład w czasie okupacji - potrafili nie wydać, nie powiedzieć prawdy, ponieważ do tej prawdy nie miał prawa ten, który jej żądał, który ją wymuszał przemocą.

Jednakże to przykazanie w takim brzmieniu ma zasięg szerszy. Nie chodzi tylko o sytuację oskarżonego wobec trybunału, nie chodzi tylko o sytuację świadka, który mówi nieprawdę. Chodzi o sytuacje wielorakie, w których słowo ludzkie daje złe świadectwo. "Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu twemu". Wciąż się w różnych wymiarach odbywa ten sąd nad słowem człowieka, nad słowem, które on mówi. Jeżeli nie jest słowem prawdy, jeżeli daje fałszywe świadectwo, odbywa się ten sąd. Bo ludzie słyszą, niekoniecznie tylko w sądzie. Całe ludzkie bytowanie jest jakimś wielkim trybunałem. Ludzie słuchają, ludzie słyszą i albo dociera do nich prawda, albo też nie. Zwłaszcza w naszym społeczeństwie nowożytnym, gdzie tak bardzo spotęgowały się sposoby mówienia, metody mówienia, wszystkie tak zwane środki przekazu myśli. To przecież spotęgowana ludzka mowa. Spotęgowana mowa, która albo daje świadectwo prawdzie, albo też przeciwnie. My zresztą znamy to z naszego doświadczenia i przez wiele lat byliśmy wobec tego dość dobrze zabezpieczeni. Więc jest szczególna odpowiedzialność za słowa, które się wypowiada, bo one mają moc świadectwa: albo świadczą o prawdzie, albo są dla człowieka dobrem, albo też nie świadczą o prawdzie, są jej zaprzeczeniem i wtedy są dla człowieka złem, chociaż mogą być tak podawane, tak preparowane, ażeby robić wrażenie, że są dobrem. To się nazywa manipulacja. Więc również i to zwięzłe przykazanie Dekalogu otwiera człowieka, otwiera ludzkie społeczeństwa na cały szereg różnych wymiarów egzystencjalnych. Bo człowiek bytuje w pewien sposób w związku ze świadectwem, jakie otrzymuje i jakie przyjmuje. Chrystus był bardzo na to wrażliwy. Chrystus bardzo nas przestrzegał przed tym. "Nie sądźcie, ażebyście nie byli sądzeni". To są właśnie takie wymowne słowa, które wskazują, jak delikatny, jak odpowiedzialny jest ten rejon prawdy i nieprawdy w życiu ludzkim, jak on wiele może kosztować.

Przecież wiemy, że istnieje chociażby taka zwyczajna, potoczna obmowa. Niby mówi się prawdę, ale się szkodzi drugiemu człowiekowi. A więc przykazanie jest precyzyjne, kiedy mówi o świadectwie przeciw bliźniemu twemu. Istnieją różne formy zniesławiania człowieka, czasem typu propagandy szeptanej, a czasem bardzo jawne.

Istnieje wreszcie oszczerstwo, to znaczy: mówi się o człowieku drugim źle i nieprawdę. To jest szczególna postać niszczenia prawdy, szczególna postać przekraczania tego przykazania, które zobowiązuje nas do dawania świadectwa. Chrystus zobowiązał uczniów do dawania świadectwa: "Będziecie moimi świadkami". Będziecie świadkami prawdy. To świadectwo będzie was kosztować, tak jak kosztowało mnie. Przecież pamiętamy, że na tym ostatecznym, dramatycznym także i po ludzku trybunale, Chrystus przed Piłatem zapytany, czy jest królem, odpowiedział: "Jam się po to narodził i po to przyszedłem na świat, ażeby dać świadectwo prawdzie". A jeżeli czytamy Ewangelię, jeżeli ją wciąż czytamy i wciąż nad nią myślimy, to uświadamiamy sobie, że ta sprawa między prawdą a kłamstwem, między świadectwem prawdy, świadkami prawdy a ojcem kłamstwa, jest jakąś sprawą pierworodną i podstawową. Człowiek jest wolny, człowiek jest wolny także, ażeby mówić nieprawdę. Ale nie jest naprawdę wolny, jeżeli nie mówi prawdy. Chrystus daje na to jasną odpowiedź: "Prawda was wyzwoli". Życie ludzkie jest więc także dążeniem do wolności przez prawdę. To jest bardzo ważne w epoce, którą przeżywamy. Bo zachłystujemy się wolnością, wolnością słowa i różnymi innymi wolnościami, które z tym się wiążą. Zachłystujemy się tą wolnością, której przedtem nam odmawiano, tak jak zresztą i wolności religijnej, choć w Polsce nie było pod tym względem najgorzej. Ale równocześnie zapominamy o tym wymiarze podstawowym, że nie ma prawdziwej wolności bez prawdy. Tylko prawda czyni wolnymi.

Przed czterema laty mówiłem, że czeka nas praca nad pracą. Dziś czeka nas wielka praca nad mową, jaką się posługujemy. Ogromna praca. Nasze słowo musi być wolne, musi wyrażać naszą wewnętrzną wolność. Nie można stosować środków przemocy, ażeby człowiekowi narzucać jakieś tezy. Te środki przemocy mogą być takie, jakie znamy z przeszłości, ale w dzisiejszym świecie także i środki przekazu mogą stać się środkami przemocy, jeżeli stoi za nimi jakaś inna przemoc, niekoniecznie ta przemoc fizyczna. Jakaś inna przemoc, jakaś inna potęga. Słowo ludzkie jest i powinno być narzędziem prawdy.

"Prawda was wyzwoli" - powiedział Chrystus (J 8,32). Tak - "prawda was wyzwoli". To jest dopowiedzenie ósmego przykazania.

Starajmy się odnaleźć pełne znaczenie i wartość prawdy: prawda, która wyzwala - wolność przez prawdę. Nigdy poza prawdą. Poza prawdą wolność nie jest wolnością. Jest pozorem. Jest nawet zniewoleniem.

6. A od tej prawdy, jaką czyni człowiek, jaką stara się kształtować swe życie i współżycie z innymi, prowadzi droga do Prawdy, którą jest Chrystus. Prowadzi ta droga do wolności, do której Chrystus nas wyswobodził.

To jest perspektywa naszych czasów. Pomiędzy wolnością, do której Chrystus nas wyzwolił i stale wyzwala, a odejściem od Chrystusa w imię tak często bardzo głośno propagowanej wolności. Wolność, do której Chrystus nas wyzwolił, to jedna droga. Druga droga to wolność od Chrystusa. Bo często się tutaj stosuje takie słowa pozorne, mówi się: "klerykalizm", "antyklerykalizm", a na dnie chodzi o to jedno: wolność, do której Chrystus nas wyzwolił, czy też wolność od Chrystusa? To są te dwie drogi, którymi idzie i pójdzie na pewno Europa. Europa ma szczególne związki z Chrystusem, tu się zaczęła ewangelizacja, ale tu także zrodziły się i stale się rodzą różne postaci odchodzenia od Chrystusa, programy odchodzenia od Chrystusa. I przed nami również otwiera się ta dwoistość, ten rozstaj. Wolność, do której Chrystus nas wyzwala, wolność przez prawdę. Prawda was wyzwala. Albo też wolność od Chrystusa.

Droga Ewangelii i Eucharystii.

Niech nigdy nie zabraknie jednej i drugiej w życiu Ludu Bożego, który przez tę piękną ziemię pełną lasów i jezior pielgrzymuje do wiecznych przeznaczeń. Niech nigdy nie zabraknie Ewangelii i Eucharystii.

"To jest wolą Ojca (...), aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w Niego, miał życie wieczne. I Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym" (J 6,40).

Czytaj więcej: 30. rocznica wizyty Jana Pawła II w Olsztynie. "Nie mów fałszywego świadectwa"

Papieski krzyż został odnowiony dzięki składkom mieszkańców Warmii i Mazur

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 06 czerwiec 2021 08:04

Z inicjatywy o. Łukasza Szokaluka, proboszcza Parafii NMP Ostrobramskiej w Olsztynie, na 30. rocznicę wizyty Ojca Świetego Jana Pawła II został odnowiony krzyż, pod którym Papież odprawił 6 czerwca 1991 roku Mszę św i wygłosił homilię poświęcona przykazaniu "Nie mów faszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu". Na apel proboszcza odpowiedzieli mieszkańcy Warmii i Mazur.

Krzyż stoi w Parku Kusocińskiego, waży 4 tony i jest wysoki na 17,5 metra, stoi w parku Kusocińskiego.

Dokładnie 30 lat później w tym samym miejscu odbyła się Msza św. pod przewodnictwem abp. Józefa Górzyńskiego, który celebrował Eucharystię w tym samym ornacie, który miał na sobie papież Polak 30 lat wcześniej. – Po wizycie papieskiej zostały znaki, które są dla nas ważne, bo one bardziej niż cokolwiek innego przypominają nam o tym, co się wydarzyło 30 lat temu. Przypominają nam również o tym, że spoczywa na nas odpowiedzialność, by pamiętać o tym wydarzeniu, mówić o nim, a także dbać o to, aby te głębokie treści były w nas ciągle żywe. Jest to bowiem dziedzictwo, jakie pozostawił nam św. Jan Paweł II – mówił metropolita warmiński.

Homilię wygłosił abp senior Edmund Piszcz. Przypomniał on, że Jezus swoją śmiercią zmienił całkowicie sens i znaczenie krzyża. – Krzyż stał się znakiem miłości i to miłości ofiarnej, dziękczynnej, oddanej, poświęcającej się i pełnej przebaczenia – mówił abp senior. Podkreślił, że krzyż jest potrzebny człowiekowi do zrozumienia samego siebie. – Każdy z nas ma w swojej duszy 3 krzyże z Golgoty. Myślę, że one są nam potrzebne, by nas nauczyły dróg zbawienia. Jest w duszy człowieka ten krzyż, który powoduje, że człowiek buntuje się przeciw Bogu, oskarżając Go o niesprawiedliwość i brak miłości. Jest także krzyż, który uczy człowieka pokory i prawdy o sobie. Jest również ten trzeci Krzyż, z którego ma spłynąć nadzieja – przekonywał abp Piszcz.

– Wspominamy piękny papieski krzyż, zapamiętajmy jego ważną dla nas treść – każdy z nas niesie swój własny krzyż, ale zapytajmy „z kim go niesiesz?”. Ze zbuntowanym łotrem, nawróconym złoczyńcą czy w duchu miłości z Jezusem Chrystusem? – pytał abp senior.

Po zakończeniu Eucharystii abp Józef Górzyński poświęcił odnowiony krzyż papieski znajdujący się przy kościele MB Ostrobramskiej.

Z okazji rocznicy otwarta została wystawa zdjęć poświęcona wizycie Jana Pawła II w Olsztynie, w Wyższym Seminarium Duchownym "Hosianum" w Olsztynie.

Łukasz Czechyra/Instytut Gość Media

Czytaj więcej: Papieski krzyż został odnowiony dzięki składkom mieszkańców Warmii i Mazur

W konkursie na prezesa RIO w Olsztynie odpadli kandydaci PiS i Porozumienia

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 05 czerwiec 2021 11:42

Na prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie wystartowało 3 kandydatów, pracujący od 15 lat w RIO, a od marca 2015 roku wiceprezes RIO Bogdan Gaber (były księgowy), mec. Marcin Poczobutt (mąż Agnieszki Warakomskiej-Poczobutt, dyrektorki Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie) i dr hab. nauk ekonomicznych Adam Rudzewicz z Wydziału Ekonomicznego UWM, członek partii Gowina Porozumienie (członek Rady Nadzorczej Banku Gospodarstwa Krajowego).

Trzyosobowa komisja konkursowa rekomendowała Bogdana Gabera, który jest 2 lata przed emeryturą. Marcin Poczobutt powiedział mi, że raczej nie będzie wnosił sprzeciwu. Sprzeciw może wnieść Adam Rudzewicz, który uzyskał 2 punkty więcej ode mnie - powiedział Poczobutt.

Teraz ta kandydatura wyląduje na biurku ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego. Jeśli minister zaakceptuje wybór komisji konkursowej to sporządzi wniosek do premiera o powołanie nowego prezesa RIO.

Prezes RIO od 2004 roku Iwona Bendorf-Bundorf w 2015 roku powołała na swego zastępcę Bogdana Gabera. Jednak nieoczekiwanie prezes na 2 miesiące przed przejściem na emeryturę złożyła wniosek o odwołanie swojego zastępcy.

Dlaczego więc komisja konkursowa wskazała na Gabera, człowieka, który miał nic nie wnieść do pracy RIO i ma 2 lata do emerytury? Jak ustaliłem, w skład komisji konkursowej weszli: przewodniczący i wiceprzewodnicząca Komisji Orzekającej RIO. Kończy im się kadencja, na kolejną 4-letnią powoła ich nowy prezes RIO.

Teraz decyzja w rękach ministra Kamińskiego.
Adam Socha

Czytaj więcej: W konkursie na prezesa RIO w Olsztynie odpadli kandydaci PiS i Porozumienia

Rektor UWM odmówił udostępnienia dokumentacji w sprawie eksperymentu z płodami

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 04 czerwiec 2021 10:31

Złożyłem do Rektora UWM, prof. Jerzego Przyborowskiego wniosek o udostępnienie informacji publicznej – dokumentacji Komisji Bioetycznej związanej z eksperymentami medycznymi prof. Wojciecha Maksymowicza z użyciem martwych płodów. Otrzymałem odmowę. Będę składał odwołanie. Poniżej decyzja Rektora i mój wniosek.

Decyzja
Na podstawie art. 16 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2 w związku z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176) - dalej u.d.i.p. oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 735) - dalej k.p.a., oraz na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 478, ze zm.) – dalej ustawa oraz na podstawie § 6 ust 10 i § 9 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 maja 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad powoływania i finansowania oraz trybu działania komisji bioetycznych (Dz.U. z 1999 roku, Nr 47, poz. 480)- dalej rozporządzenie po rozpatrzeniu przez Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (Organ) wniosku Pana Adama Sochy (Wnioskodawca) złożonego drogą elektroniczną w dniu 5 maja 2021 r. o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie wniosku prof. Wojciecha Maksymowicza do Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim o wydanie opinii o badaniu klinicznym polegającym na wykorzystaniu komórek macierzystych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla ich implantacji do mózgu, jako próby leczenia chorych w minimalnym stanie świadomości po ciężkich uszkodzeniach mózgu oraz na zastosowaniu komórek macierzystych pobranych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla próby leczenia chorych na stwardnienie zanikowe boczne, wraz ze wszystkimi załącznikami, protokół z posiedzeniu Komisji, na którym rozpatrywano powyższy wniosek, opinii Komisji Bioetycznej wraz z wszystkimi załącznikami, na temat wniosku, przedstawionych Komisji zmiany w protokole mające wpływ na przebieg oraz ocenę badania.

Organ odmawia udostępnienia informacji publicznej, w przedmiocie udostępnienia ww. dokumentacji objętej wnioskiem z dnia 5 maja 2021 r.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2021 r. Wnioskodawca złożył wniosek drogą elektroniczną, o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej udostępnienia wniosku prof. Wojciecha Maksymowicza do Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim o wydanie opinii o badaniu klinicznym polegającym na wykorzystaniu komórek macierzystych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla ich implantacji do mózgu, jako próby leczenia chorych w minimalnym stanie świadomości po ciężkich uszkodzeniach mózgu oraz na zastosowaniu komórek macierzystych pobranych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla próby leczenia chorych na stwardnienie zanikowe boczne, wraz ze wszystkimi załącznikami, protokół z posiedzeniu Komisji, na którym rozpatrywano powyższy wniosek, opinii Komisji Bioetycznej wraz z wszystkimi załącznikami, na temat wniosku, przedstawionych Komisji zmiany w protokole mające wpływ na przebieg oraz ocenę badania.

Organ 13 maja 2021 r. przekazał drogą e-mailową część wnioskowanych informacji wskazując, że w pozostałym zakresie na podstawie art. 13 ust 2 u.d.i.p. ustosunkuje się do dnia 14 czerwca 2021 r.

W ocenie organu wnioskowane informacje stanowią informację publiczną, jednakże zachodzi konieczność ograniczenia dostępu do tych informacji, na podstawie art. 5 ust. 1 u.d.i.p. Dostęp do informacji publicznej nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych.

Dokonując analizy przedmiotowego wniosku organ zobowiązany był uwzględnić regulacje zawarte w rozporządzeniu w szczególności § 9 na podstawie, którego komisja bioetyczna zapewnia przechowywanie dokumentacji eksperymentu w warunkach uniemożliwiających dostęp do niej osób innych niż członkowie komisji bioetycznej i powołani eksperci. Przepis ten wskazuje krąg podmiotów uprawnionych do zapoznania się z dokumentacja, zawiera katalog zamknięty.

Definicję dokumentacji eksperymentu zawiera § 5 ust 1 w związku z § 4 rozporządzenia. Dokumentacja eksperymentu obejmuje oznaczenie osoby lub innego podmiotu zamierzającego przeprowadzić eksperyment medyczny, a w przypadku eksperymentu wieloośrodkowego – również nazwy wszystkich ośrodków w kraju, w których eksperyment ten ma być przeprowadzany, tytuł projektu, jego szczegółowy opis i uzasadnienie co do celowości i wykonalności projektu, imię i nazwisko, adres oraz kwalifikacje zawodowe i naukowe osoby kierującej eksperymentem medycznym, informację o warunkach ubezpieczenia osób mających uczestniczyć w eksperymencie medycznym, dane o spodziewanych korzyściach leczniczych i poznawczych oraz ewentualnie przewidywanych innych korzyściach dla osób poddanych eksperymentowi medycznemu, projekt eksperymentu medycznego, informację przeznaczoną dla osób poddanych eksperymentowi medycznemu, zawierającą szczegółowe dane o celach i zasadach przeprowadzenia eksperymentu medycznego, spodziewanych dla tych osób korzyściach leczniczych i innych oraz ryzyku związanym z poddaniem się eksperymentowi, wzór formularza zgody pacjenta, poddanego eksperymentowi medycznemu, wzór oświadczenia o przyjęciu warunków ubezpieczenia, wzór oświadczenia składanego przez osobę poddaną eksperymentowi medycznemu, w którym wyraża ona zgodę na przetwarzanie danych związanych z jej udziałem w eksperymencie przez osobę lub inny podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny. Ponadto jeżeli w eksperymencie medycznym ma brać udział osoba, która nie może wyrazić pisemnej zgody, osoba małoletnia lub osoba całkowicie ubezwłasnowolniona, wzory dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 3-6, powinny uwzględniać potwierdzenie danych wynikających z okoliczności określonych w art. 25 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz.U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 i Nr 88, poz. 554 oraz z 19998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1115), zwanej dalej „ustawą”.

Zgodnie zaś z § 6 ust. 10 rozporządzenia postępowanie w sprawie wyrażenia opinii jest poufne.

W związku z powyższym nie jest możliwe przekazanie informacji, które zawierają dane wskazane powyżej.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Osoby, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji publicznej:
1. Zastępca Przewodniczącego Komisji Bioetycznej UWM adwokat Artur Rusa,
2. radca prawny Marta Ćwiekowska,
3. Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dr hab. Jerzy Przyborowski, prof. UMW.
………………………………………………………………….
Pouczenie: Od niniejszej decyzji Wnioskodawcy nie przysługuje odwołanie. Może ona zwrócić się do Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dr hab. Jerzego Przyborowskiego, prof. UWM, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Adres: Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 10 - 719 Olsztyn. W trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, wobec organu, który wydał decyzję. Z dniem doręczenia organowi oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, decyzja staje się ostateczna i prawomocna. Nie jest możliwe skuteczne cofnięcie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania.

Olsztyn 05.05.2021
Szanowny Pan
Prof. Jerzy Przyborowski
Rektor UWM w Olsztynie

Szanowny Panie Rektorze

Uprzejmie proszę, na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej o skan lub pdf lub na nośniku CD następujących dokumentów:

1. Wniosek prof. Wojciecha Maksymowicza do Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim o wydanie opinii o badaniu klinicznym polegającym na wykorzystaniu komórek macierzystych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla ich implantacji do mózgu, jako próby leczenia chorych w minimalnym stanie świadomości po ciężkich uszkodzeniach mózgu oraz na zastosowaniu komórek macierzystych pobranych z rdzenia kręgowego i mózgowia zmarłych płodów ludzkich po samoistnych poronieniach dla próby leczenia chorych na stwardnienie zanikowe boczne, wraz ze wszystkimi załącznikami.

2. Protokół z posiedzeniu Komisji, na którym rozpatrywano powyższy wniosek.

3. Opinię Komisji Bioetycznej wraz z wszystkimi załącznikami, na temat wniosku.

4. Wydane przez Komisję certyfikaty co do przestrzegania zasad etyki w badaniach na pacjentach prowadzonych przez jednostki organizacyjne Uniwersytetu, o ile takie certyfikaty zostały wydane.

5. Protokoły przeprowadzonych kontroli stosowania zasad etyki w badaniach na ludziach w prowadzonym projekcie, o ile takie kontrole Komisja Bioetyczna przeprowadzała.

6. Protokół naukowy badania.

7. Przedstawione Komisji:
a. zmiany w protokole mające wpływ na przebieg oraz ocenę badania,
b. wszystkie przypadki poważnych zdarzeń niepożądanych (jeśli takie wnioskodawca złożył),
c. zawiadomienia o przyczynach przedwczesnego zakończenia badania (jeśli takie wnioskodawca złożył),
d. sprawozdania w toku przeprowadzonych badań (jeśli takie wnioskodawca złożył),
e. raport końcowy przeprowadzonych badań (jeśli tako wnioskodawca złożył).

Uzasadnienie interesu społecznego w udostępnienia powyższych dokumentów,

Jak sam Pan Rektor stwierdził w wydanym Oświadczeniu z dnia 16 kwietnia 2021 roku, oskarżenia wysuwane przez media w związku z projektem badawczym prof. Wojciecha Maksymowicza „godzą w dobre imię naszej Uczelni i jej pracowników, jak też podważają społeczną rolę i sens prowadzenia badań naukowych”.

Nie byłoby takich oskarżeń, gdyby media uzyskały dostęp do dokumentów, o które wnoszę i mogły samodzielnie wyrobić sobie na ich podstawie obiektywną opinię.

Przewodnicząca Komisji Bioetycznej przy UWM, pani prof. Elżbieta Bandurska-Stankiewicz nie udostępniła mi dokumentów dotyczące badań prof. Wojciecha Maksymowicza, o które występuję od roku. Wobec zignorowania przez przewodniczącą Komisji moich wniosków o udostępnienie informacji publicznych, zwracam się o wydanie tych dokumentów do Pana Rektora.

W porządku prawnym, w której żyjemy, obowiązuje zasada, że nie można być sędzią we własnej sprawie. Pana zapewnienie w cytowanym Oświadczeniu, że „Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, przy prowadzeniu badań naukowych przestrzegał do tej pory i będzie przestrzegał w przyszłości wszystkich przepisów oraz norm prawnych i etycznych” jest właśnie takim wystąpieniem we własnej sprawie. Dlatego Pana zapewnienie musi zostać potwierdzone przez czynnik zewnętrzny, a takim są m.in. media.

Obowiązkiem naukowca, który przeprowadza eksperymenty naukowe, tym bardziej eksperymenty z użyciem płodów ludzkich, finansowanych przez podatników, jest transparentne działanie połączone z ogłoszeniem wyników/analiz i rozliczenie się z przyznanych mu funduszy publicznych.

Społeczeństwo ma prawo do informacji na temat tego eksperymentu i jego wyników, gdyż dotyczą one życia i zdrowia ludzi.

Jako dziennikarz nie mogę zdać się na śledztwo prokuratury ani na kontrolę ministerstwa zdrowia czy edukacji i nauki, gdyż prawda na temat eksperymentów prof. Wojciecha Maksymowicza stała się zakładnikiem polityki.

Dlatego wnoszę jak na wstępie.

Jeśli byłby problem techniczny z zeskanowaniem dokumentów z uwagi na ich ilość, proszę wyznaczyć mi termin i pomieszczenie, w którym mógłbym na miejscu zapoznać się z tą dokumentacją lub skopiować dokumenty na własny dysk.
Z poważaniem
Adam Socha

Czytaj więcej: Rektor UWM odmówił udostępnienia dokumentacji w sprawie eksperymentu z płodami