Korzystając z pięknej, jesiennej pogody, warto ruszyć się i podążyć za tradycyjnym hasłem „Znasz-li ten kraj?" Poznawanie kraju można rozpocząć od okolic najbliższych, rychło okaże się, że miejsca tak dobrze z pozoru znane, mają swoje tajemnice. Proponuję autorski szlak o walorach historyczno – poznawczych. Zachęcam też do rozpoznawania innych miast i miasteczek w regionie. Ręczę, że podobnych do tych niżej wymienionych atrakcji nie zabraknie, jak Warmia długa, a Mazury szerokie.
Ulica 1 Maja;
1 Maja - międzynarodowe święto mas pracujących, dzień solidarności klasy robotniczej, obchodzony począwszy od roku 1890, tj. uchwały kongresu założycielskiego II Międzynarodówki; na ziemiach polskich świętowany z inicjatywy II Proletariatu - organizacji, której członkowie zasili szeregi SDKPiL, partii ofiarnie zwalczającej ideę utworzenia burżuazyjno – obszarniczej Polski.
Ulica 22 Stycznia;
22 stycznia – dzień wyzwolenia Olsztyna spod germańsko – faszystowskiego jarzma przez wojska Armii Czerwonej. W następstwie braku obrony miasta, wojsko sowieckie poczuło się zobowiązane do jego spalenia.
Ulica Jarosława Dąbrowskiego;
Jarosław Dąbrowski – działacz rewolucyjno – demokratyczny, przywódca ugrupowania „czerwonych" w przededniu Powstania Styczniowego. Wódz naczelny wojsk powstańczych podczas rewolucji francuskiej 1871 roku. Przez trzy tygodnie.
Ulica Dąbrowszczaków;
Dąbrowszczacy – polscy komuniści, socjaliści i bezpartyjni antyfaszyści walczący w składzie brygad międzynarodowych w hiszpańskiej wojnie domowej (1936–1939) przeciwko rebelii gen. Francisco Franco de Bahamonde oraz bandom faszystowskich interwentów.
Ulica Piotra Diernowa;
Piotr Diernow – nieistniejący bohaterski szeregowiec Armii Czerwonej, który zginął podczas niemającego miejsca szturmu Olsztyna, zasłaniając własną piersią otwór strzelniczy faszystowskiego bunkra, który nie istniał.
Ulica Mariana Gotowca;
Marian Gotowiec – organizator i rektor olsztyńskiej WSR; członek PPR i PZPR; przewodniczący PWRN Olsztyn (~wojewoda); członek egzekutywy KW PZPR; zastępca członka KC PZPR; członek Komisji Rewizyjnej KC PZPR; przewodniczący WK Frontu Jedności Narodu w Olsztynie
Ulica Władysława Hibnera;
Władysław Hibner – komunista, działacz ruchu robotniczego, członek Komunistycznej Partii Polski, więzień sumienia burżuazyjno-obszarniczej Polski, deportowany z jej granic jako człowiek niebezpieczny. Zginął bohatersko podczas próby zabicia funkcjonariusza policji obszarniczo – burżuazyjnej Polski.
Ulica Jarosława Iwaszkiewicza;
Jarosław Iwaszkiewicz – wybitny poeta i prozaik. Po zakończeniu II wojny światowej bohatersko i nieprzerwanie dzierżył niezliczone ilości eksponowanych stanowisk i funkcji, w tym funkcje: posła na Sejm PRL (1952–1980), przewodniczącego Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju oraz prezesa Związku Literatów Polskich (1945–1949, 1959–1980). Tę ostatnią z funkcji piastował z niezmąconym spokojem, pomimo rządów cenzury, zakazów drukowania dla kolegów po piórze, wytaczania im procesów karnych za publikowanie bez stosownych zezwoleń, a nawet zamykania w więzieniach ludzi za fakt posiadania (niewłaściwych) książek.
Ulica Marcina Kasprzaka;
Marcin Kasprzak – działacz ruchu robotniczego, współzałożyciel II Proletariatu (patrz wyżej), członek SDKPiL (patrz wyżej), przyjaciel i zbawca Róży Luksemburg, najofiarniejszej z bojowniczek zwalczających idee odtworzenia obszarniczo – burżuazyjnej Polski. Zginął śmiercią bohaterską zabijając w obronie partyjnej drukarni czterech carskich żandarmów.
Ulica Juliusza Malewskiego;
Juliusz Malewski – członek plenum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie przez lat 31; członek egzekutywy KW PZPR w Olsztynie przez lat 16; członek PPR i PZPR od momentu założenia obydwu ugrupowań. Przewodniczący (~wojewoda) i zastępca przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie w okresie błędów i wypaczeń (1950–1956); poseł na Sejm PRL; wieloletni przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Autor wiekopomnych tez („wróg działa, o czym świadczy fakt, że w PGR Nidzica kartofle nie zostały wykopane").
Ulica Edwarda Martuszewskiego;
Edward Martuszewski – dziennikarz i literat, sekretarz Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR w olsztyńskim oddziale Związku Literatów Polskich; członek KW PZPR w Olsztynie; zasłużony na polu zwalczania niewłaściwych światopoglądowo postaw w środowisku literackim; autor adresowanej do tow. Wiesława rezolucji potępiającej marcowych wichrzycieli, a zapewniającej o wiernym trwaniu przy idei socjalizmu. „Nie znamy Polski innej niż socjalistyczna Polska", zapewniał.
Ulica Zbigniewa Nienackiego;
Zbigniew Nienacki – literat rozsławiony za sprawą powieściowej serii dla młodzieży oraz kilku książek adresowanych do osób zdecydowanie dorosłych. Piewca milicji obywatelskiej, zwłaszcza w jej pierwszym, heroicznym okresie. Gorący zwolennik narodowego pojednania i odnowy, której - po zdławieniu warcholskiego i obcego ideowo ruchu tzw. „Solidarności" - autorem był Generał I Sekretarz. Nienacki odrodzenie narodowe poparł czynem oraz stanowiskiem, przyjmując prezesurę oczyszczonego z niesłusznych naleciałości miejscowego oddziału ZLP.
Ulica Henryka Panasa;
Henryk Panas – pisarz wysławiony zwłaszcza za książkę „Według Judasza"; zasłużony na polu zwalczania niewłaściwych światopoglądowo postaw w środowisku literackim; piewca stanu wojennego, a generała I sekretarza w szczególności.
Ulica Stefana Poznańskiego;
Stefan Poznański – profesor, wykładowca i prorektor ART; członek ZWM, ZSP, ZMP, PZPR; I sekretarz Komitetu Uczelnianego PZPR na ART; członek KM i P PZPR Olsztyn; zastępca członka KW PZPR Olsztyn; członek Komisji Rolnej KC PZPR; Budowniczy Polski Ludowej.
Ulica Wincentego Pstrowskiego; Wincenty Pstrowski – górnik, rębacz dołowy. Wynalazca przodownictwa pracy w Polsce Ludowej i najbardziej znany z przodowników pracy. Kawaler pośmiertnie przyznanego orderu Budowniczych Polski Ludowej. Zmarł w wyniku sepsy, która wywiązała się po wyrwaniu zębów.
Plac Roosevelta;
Franklin Delano Roosevelt – prezydent USA; współautor porozumienia teherańskiego (28 listopad – 1 grudzień 1943 r.), na mocy którego ziemie polskie znalazły się w sowieckiej strefie wpływów. (Legalne i uznawane przez rząd USA władze sojuszniczej RP nie zostały o ww. fakcie poinformowane). Współautor systemu jałtańskiego, w wyniku którego Polska wraz z połową kontynentu ponad pół wieku spędziła w obozie komunistycznym.
(Ruch Narodowy w Olsztynie rozpoczął kampanię o zmianę nazwy placu, na plac Narodowych Sił Zbrojnych - przy. redakcji Deb@ty).
Ulica Hanki Sawickiej (na zdjęciu z google maps);
Hanka Sawicka, czyli Hanna Szapiro – bohaterska bojowniczka o sprawę Związku Sowieckiego; członkini PPR; pierwsza przewodnicząca komunistycznej bojówki Związku Walki Młodych; propagandystka aktywnej walki z III Rzeszą w warunkach ciężkiej okupacji; zwolenniczka uczynienia z ziem polskich 17. Republiki Rad.
Ulica Juliana Tuwima;
Julian Tuwim – wybitny poeta, wielbiciel generalissimusa Stalina i narodu sowieckiego w ogóle. Armię Czerwoną w granicach Polski witał z niekłamanym entuzjazmem:
I zakwitniesz, zakwitniesz na strunach,
Twórco ery, radziecki narodzie!
Wieki dadzą ci rangę bajeczną:
Epos – jakąś wszechludzką Bylinę,
Z Rewolucją, krasawicą wieczną,
Z wiecznie żywym herosem Stalinem.
Ulica Wyzwolenia – patrz: ul. 22 Stycznia.
Mariusz Korejwo (tekst ukazał się we wrześniowym numerze miesięcznika Debata, emitujemy za zgodą autora)
WALKA o GODNEGO PATRONA dla ul. OBIEGOWEJ (w budowie)
Dodajmy do tego spacerku ulicami Olsztyna, walkę o nadanie patrona ulicy Obiegowej (w budowie). Będzie to bardzo ważna ulica w Olsztynie, w samym centrum, łącząca ulicę Gen. Sikorskiego z aleją Józefa Piłsudskiego. Panowie Ireneusz Iwański i Krzysztof Hołowczyc – polityk z PO, zgłosili Radzie Miasta Olsztyna wniosek o nadanie tej ulicy nazwy kierowcy rajdowego Mariana Bublewicza, który zginął tragicznie, podczas zawodów. Wniosek poparł 1000 podpisów Automobilklub Olsztyn, a radni PO mu przyklasnęli, bo Marian Bublewicz, to ojciec poseł PO Beaty Bublewicz. Radni PO nie czekali na to, jakie będzie zdanie rad osiedlowych. A Rada Osiedla Kościuszki miała inne zdanie i zgłosiła kandydaturę prof. Zbigniewa Religi, twórcy oddziału kardiochirurgii w Szpitalu Wojewódzkim w Olsztynie.
Wówczas prezes Stowarzyszenia „Święta Warmia" zgłosił propozycje kompromisową: odcinek od ulicy Żołnierskiej do wiaduktu – ul. prof. Religi, a od wiaduktu do alei Piłsudskiego – Mariana Bublewicza.
Tej propozycji nie byli w stanie przełknąć radni PO, gdyż prof. Religa był ministrem zdrowia w rządzie PiS, więc nagle pasierbica prof. Stefana Bołoczko (pracująca w Urzędzie Marszałkowskim) wraz ze stowarzyszeniem imienia profesora olsztyńskiej ortopedii), zgłosiła prof. Bołoczko na patrona w miejsce prof. Religi, argumentując, że prof. Bołoczko to swój, Olsztyniak.
Rada Osiedla Kościuszki nie wyraziła na to zgody i zebrała 2000 podpisów pod wnioskiem o nadanie ulicy im. prof. Religi. Ostatnio członkowie Stowarzyszenia im. prof. Bołoczko spotkali się ze „Świętą Warmią", by przedstawić propozycję kompromisową, jednak taka propozycja nie padła. Jedynie członkowie stowarzyszenia prywatnie przyznali rację „Świętej Warmii", iż nieporozumieniem jest nadanie ulicy w centrum miasta, nazwy kierowcy rajdowego. Usłyszeli zarzut, iż publicznie nie chcą tego powiedzieć, gdyż chcą zrobić deal z radnymi PO: wy zagłosujecie na prof. Bołoczko, a my przemilczymy nietrafność wybory Mariana Bublewicza na patrona tak ważnej arterii miasta.
Stowarzyszenie „Święta Warmia" zaproponowała następujący kompromis: wszystkie strony wycofują swoje propozycje patrona, które budzą takie podziały wśród mieszkańców Olsztyna i wypracowujemy patrona, który nie będzie dzielił mieszkańców. W to miejsce proponujemy, by w nowo powstałym osiedlu ulice poświęcić zasłużonym, nieżyjącym olsztyńskim lekarzom, a więc prof. Bołoczce, prof. Lenkiewiczowi itp. Pomysł, by nadać szpitalowi wojewódzkiemu imię prof. Bołoczki, za niewykonalny uznała sama pasierbica prof. Bołoczki, gdyż jej zdaniem personel szpitala będzie miał inne propozycje.
Stowarzyszenie „Święta Warmia" uważa więc nadal, że nie wolno radnym PO, za pomocą rozwiązania siłowego, narzucać kontrowersyjnych patronów ulicy Obiegowej, łączącej ul. gen. Sikorskiego z aleją Piłsudskiego. Łącznikiem tych dwóch postaci wielkich Polaków, zdanie ŚW, nie może być postać Mariana Bublewicza (przy całym szacunku dla osoby kierowcy rajdowego, bohatera ludowego). Stowarzyszenie ŚW zgłosi w stosownym czasie, nowo wybranej Radzie Miasta Olsztyna, własną propozycję patrona ulicy Obiegowej, właściwego dla tego miejsca.
(redakcja Deb@ty)
Skomentuj
Komentuj jako gość